Giải Pháp Nâng Cao Chất Lượng Thẩm Định Dự Án Đầu Tư Trong Cho Vay Trung Và

bình quân trong cùng ngành dùng để so sánh thực sự có đúng không). Trong một số trường hợp thì cán bộ thẩm định đã có nhiều kinh nghiệm thì có thể đem ra so sánh với các dự án cùng loại mà rút ra đánh giá chỉ tiêu đó là tốt hay xấu, nhưng hầu hết thì đây cũng là một yếu tố chưa chắc chắn và có thể dẫn đến rủi ro, còn đối với cán bộ ít kinh nghiệm thì thật là khó khăn để đưa ra quyết định giải ngân.

Thứ hai, về phương pháp thẩm định tài chính dự án, chủ yếu tại chi nhánh Hoàng Quốc Việt, các CBTĐ đều thẩm định theo phương pháp truyền thống, mà chưa có phương pháp thẩm định riêng áp dụng cho các dự án của từng ngành nghề, lĩnh vực cụ thể. Bên cạnh đó đôi khi cán bộ thẩm định với lối tư duy cũ, tư duy đường mòn theo kinh nghiệm của bản thân mà sử dụng một số phương pháp thẩm định nhất định mà chưa sử dụng hết các phương pháp để có thể thẩm định một cách hiệu quả thẩm định là cao nhất.

Thứ ba, nội dung thẩm định được thực hiện đầy đủ theo quy trình, nhưng tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại. MB nói chung và chi nhánh Hoàng Quốc Việt nói riêng vẫn chưa có hệ thống quy chuẩn định mức, nên CBTĐ khó có cơ sở để số so sánh các số liệu về vốn đầu tư, doanh thu, chi phí để xem xét tính hợp lý và đầy đủ. Nếu có tiêu chí để so sánh thì cũng rất hạn chế và không tiêu biểu.

Trong thẩm định dòng tiền của dự án, CBTĐ thường dùng quan điểm tổng đầu tư để xác lập dòng tiền của dự án. Quan điểm này chỉ thấy được tiềm lwucj tài chính và hiệu quả của toàn bộ dự án mà chưa thấy rõ ràng hiệu quả tài chính mang lại cho chủ đầu tư.

Thứ tư, về thông tin: Nguồn thông tin mà các CBTĐ sử dụng cho công tác thẩm định nhiều khi còn hạn chế, độ tin cậy chưa cao do tính chủ quan của đơn vị cung cấp và cán bộ tín dụng dưới áp lực của công tác thẩm định về mặt thời gian, số lượng… cũng gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm tra lại tính xác thực của thông tin này. Hơn nữa, vấn đề minh bạch tài chính vẫn còn là một hạn chế lớn của Việt Nam trong việc cung cấp các thông tin tín dụng. Bên cạnh đó, CBTĐ phải phụ trách rất nhiều khoản vay cùng với đó là áp lực doanh số, cũng như mối quan hệ với khách hàng đã tạo nên một dấu hỏi lớn về tính xác thực, đầy đủ của các thông tin khi mà chúng trở thành đầu vào khi tiến hành thẩm định tài chính dự án.

Thứ năm, mô hình tổ chức thì tại ngân hàng cũng như các chi nhánh khác trong toàn hệ thống của MB Bank thì mô hình này còn đang rất mới vì thế còn cần có thời gian hơn nữa để đánh giá một cách cụ thể mức độ hiệu quả của nó. Bên cạnh đó mô hình này còn có nhược điểm là cần nhiều thủ tục hơn, bên cạnh đó nếu có sự bất đồng

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 126 trang tài liệu này.

ý kiến trong đánh giá của các CBTĐ thì cũng gây giảm chất lượng trong công tác thẩm định.

Thứ sáu, về vai trò tư vấn: Chủ yếu cán bộ thẩm định chỉ tư vấn cho chủ đầu tư về việc hoàn thiện dự án cho đầy đủ giấy tờ cần thiết quy định và một số yêu cầu cần thay đổi sơ bộ mà chưa đi cụ thể về các chỉ tiêu để có được một dự án đầu tư mang tính hiệu quả và khả thi nhất.

Cuối cùng, về dự đoán rủi ro: hiện tại, chi nhánh chưa có bộ phận riêng chuyên thực hiện việc thu thập thông tin và phân tích đánh giá rủi ro vì thế vấn để dự báo và đưa ra phương pháp phòng ngừa rủi ro còn chưa thực sự tốt mà chỉ là những phán đoán chủ yếu theo kinh nghiệm mà chưa có tính khoa học.

2.5.2.2. Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới những hạn chế của thẩm định tài chính dự án. Nhưng có hai nguyên nhân chính là nguyên nhân chủ quan về phía ngân hàng và nguyên nhân khách quan.

 Nguyên nhân chủ quan

Thứ nhất, nguyên nhân quan trọng hàng đầu đó là về trình độ, năng lực của cán bộ thẩm định. Mặc dù ngân hàng thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng về nghiệp vụ chuyên môn, song cán bộ thẩm định vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc đáp ứng những yêu cầu ngày càng cao và phức tạp của công việc. Bên cạnh đó, đội ngũ nhân viên ngân hàng phần lớn là nhân viên trẻ nên chưa có nhiều kinh nghiệm. Một vài cán bộ thẩm định do phẩm chất chưa tốt nên còn đặt quyền lợi cá nhân lên trên quyền lợi của ngân hàng, đứng về phía khách hàng, nhằm tạo mọi điều kiện cho khách hàng vay được vốn, làm ảnh hưởng tới chất lượng thẩm định tài chính dự án.

Thứ hai, nguồn thông tin mà ngân hàng có được chủ yếu là từ hồ sơ dự án do chủ đầu tư cung cấp. Nguồn thông tin này thường không đầy đủ, chưa đảm bảo được tính trung thực. Mặc dù cán bộ thẩm định đã có những biện pháp kiểm chứng và thu thập thêm thông tin, song chất lượng chưa cao. Mỗi cán bộ khi tiếp nhận dự án thường phải tự mình thu thập tất cả thông tin liên quan mà không hề có sự trợ giúp của hệ thống cung cấp thông tin riêng, sẽ tốn kém rất nhiều thời gian.

Thứ ba, chính vì chưa có một hệ thống thông tin riêng, đòi hỏi mỗi cán bộ khi tiếp nhận dự án phải làm tất cả các khâu từ từ giai đoạn chuẩn bị thẩm định đến kết thúc thẩm định, do đó thời gian thẩm định kéo dài, mà hiệu quả thẩm định lại chưa cao.

Thứ tư, phương pháp thẩm định mà hiện nay ngân hàng áp dụng còn nhiều bất cập. Tầm quan trọng, ý nghĩa của thẩm định tài chính chưa được quan tâm đúng mức. Nhiều khi cán bộ thẩm định quá chú trọng đến khía cạnh pháp lý, thị trường, kinh tế - xã hội mà có phân xem nhẹ vấn đề tài chính của dự án đầu tư.

 Nguyên nhân khách quan

Thứ nhất, môi trường kinh tế, xã hội chưa ổn định. Trong những năm trở lại đây, nền kinh tế nước ta phát triển mạnh và sôi động, hàng loạt các doanh nghiệp được thành lập và đi vào hoạt động, cũng là một thách thức lớn đối với các cơ quan chuyên trách nhà nước trong việc quản lý hoạt động. Bên cạnh các doanh thu làm ăn hiệu quả, nhiều doanh nghiệp làm ăn chụp giật, lừa đảo. Thị trường hàng hóa của nước ta diễn biến phức tạp, giá cả hàng hóa lên xuống thất thường, dẫn tới việc dự báo giá cả trong tương lai khó khăn, khiến ngân hàng khó xác định được mức cho vay hợp lý.

Thứ hai, sự thiếu đồng bộ của các văn bản pháp lý và chính sách quản lý của Nhà nước. Các văn bản ban hành chồng chéo, không rõ ràng, gây khó khăn cho doanh nghiệp và ngân hàng trong việc tiếp cận. Những chính sách và quy định của Chính phủ thiếu tính ổn định ảnh hưởng rất lớn tới việc thẩm định dự án nói chung, thẩm định tài chính dự án nói riêng.

Thứ ba, trình độ, năng lực và tính trung thực của chủ đầu tư. Do quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, mọi người đều có quyền kinh doanh, dẫn tới nhiều cá nhân trình độ còn kém, chưa có kinh nghiệm cũng tham gia đầu tư theo dự án. Vì vậy, các dự án do họ lập nên có nhiều thiếu sót, sơ sài. Bên cạnh đó, do chưa ý thức được tầm quan trọng của thẩm định tài chính dự án hoặc do lợi ích cá nhân, mà nhiều chủ đầu tư sẵn sàng cung cấp những thông tin sai lệch để có thể được vay vốn từ ngân hàng.

Như vậy, có nhiều nguyên nhân dẫn tới sự hạn chế về nội dung thẩm định tài chính dự án. Để nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án trong hoạt động cho vay của ngân hàng TMCP Quân Đội Chi nhánh Hoàng Quốc Việt, cần có sự hỗ trợ hợp tác của NHNN, của Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan.

Kết luận chương 2

Trong chương 2, tác giả đã nêu cái nhìn tổng quan về lịch sự hình thành cũng như quá trình hoạt động của ngân hàng TMCP Quân Đội - chi nhánh Hoàng Quốc Việt, về cơ cấu tổ chức bộ máy hoạt động cho tới các nghiệp vụ và các sản phẩm chính mà ngân hàng TMCP Quân Đội – chi nhánh Hoàng Quốc Việt đang tập trung phát triển và đẩy mạnh. Đồng thời tác giả cũng phân tích cho thấy tình hình hoạt động kinh

doanh của chi nhánh qua việc phân tích các bảng số liệu về hoạt động huy động vốn, sử dụng vốn và kêt quả kinh doanh của MB Hoàng Quốc Việt.

Bên cạnh đó, bằng cách minh họa công tác thẩm định tài chính dự án FiveStar Kim Giang của Công ty Cổ phần quan hệ Quốc tế Đầu tư và Sản xuất tại MB Hoàng Quốc Việt, tác giả đã nêu ra thực trạng công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư cũng như đánh giá được chất lượng của công tác thẩm định tài chính tại chi nhánh này. Trên cơ sở đó, tác giả đã ghi nhận được những thành tựu đã đạt được, và những hạn chế cũng như nguyên nhân của những hạn chế còn tồn tại của công tác thẩm định tài chính dự án tại chi nhánh Hoàng Quốc Việt, làm tiền đề để đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư tại chi nhánh này ở chương 3.

CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRONG CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HẠN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI CHI NHÁNH HOÀNG QUỐC VIỆT

3.1. Định hướng hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội chi nhánh Hoàng Quốc Việt

MB tăng trưởng tín dụng có chọn lọc, an toàn, hiệu quả đảm bảo danh mục tín

dụng hợp lý, phù hợp vs định hướng của Chính phủ và NHNN; lấy chất lượng tín dụng làm nền tảng quyết định tăng trưởng tín dụng.

Việc phát triển tín dụng của MB nhằm đảm bảo thực thi thành công các mục tiêu thực hiện chiến lược kinh doanh giai đoạn 2010-2015 (thị phần, cơ cấu dư nợ các khối kinh doanh, vùng miền, nền tảng khách hàng); phát triển ổn định và duy trì quy mô hợp lý với khách hàng CIB, tăng trưởng mạnh bán lẻ bao gồm Khách hàng Cá nhân SME; Ưu tiên phát triển khách hàng phía Nam, chú trọng phát triển khu vực miền Trung – Tây nguyên, đồng thời duy trì mức tăng trưởng ổn định và khai thác sâu đối với các khách hàng chất lượng tốt tại phía Bắc.

Hoạt động tín dụng của MB từng bước phát triển đảm bảo các năng lực cốt lõi trong hoạt động kinh doanh: Trọng tâm triển khai 3 trụ cột và 2 nền tảng chiến lược; MB là ngân hàng số một phục vụ các khách hàng Quân Đội và các dự án/ chương trình an ninh – quốc phòng trọng điểm; MB là ngân hàng hàng đầu cung cấp các sản phẩm dịch vụ ngân hàng – viễn thông trên nền tảng kênh liên kết với Viettel và các đối tác. Đẩy mạnh triển khai bán chéo giữa các phân khúc khách hàng giữa các chi nhánh và công ty con nhằm nâng cao hiệu quả của MB Group.

Đẩy mạnh công tác rà soát, thu hồi nợ sấu, nợ quá hạn nhằm lành mạnh và tái cơ cấu danh mục tín dụng, đồng thời, trích lập đầy đủ dự phòng rủi ro đảm bảo nguồn tài chính sẵn sàng bù đắp các rủi ro có khả năng phát sinh.

3.2. Định hướng hoạt động cho vay dự án trung và dài hạn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội chi nhánh Hoàng Quốc Việt

Với tốc độ tăng trưởng cao hơn rất nhiều so với các chi nhánh khác trong toàn hệ

thống và trung bình ngành, MB Hoàng Quốc Việt đang bước những bước dài trên con đường hướng tới mục tiêu là một trong những chi nhánh tiêu biểu của toàn hệ thống. Bên cạnh yếu tố tăng trưởng, ngân hàng chú ý nâng cao chất lượng hoạt động, đảm

bảo an toàn và hiệu quả. Ngân hàng sẽ tiếp tục tái cơ cấu, hoàn thiện mô hình tổ chức hướng tới khách hàng và quản trị rủi ro.

Sau hơn 10 năm đi vào hoạt động thì hoạt động cho vay luôn là hoạt động trọng tâm, đem lại nhiều lợi nhuận cho chi nhánh nhất là cho vay các dự án đầu tư. Các sản phẩm cho doanh nghiệp vay đâu tư trung dài hạn ngày càng phong phú và đa dạng như cho vay đầu tư trụ sợ làm việc, các dự án phục vụ mục đích xã hội như xây dựng nhà ở chung cư, các dự án cấp thoát nước, các như án phục vụ nâng cao chất lượng sản xuất nông lâm nghiệp, các công trình thủy điện, xây lắp cảng hàng không, cảng đường thủy, Các công trình xây dựng trụ sở, đường quốc lộ của bộ quốc phòng, các ban ngành nhà nước và các dự án vốn FDI, ODA khác…Mặc dù nền kinh tế còn nhiều bất cập, vật giá leo thang, tuy nhiên với việc nước ta đang trong quá trình hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa hoạt động tài trợ cho các doanh nghiệp đầu tư trung dài hạn vẫn luôn được ngân hàng chú trọng và phát triển. Thực hiện theo chỉ đạo trục dọc từ khối SME và CIB: “Quan điểm của MB cũng như là quan điểm của chi nhánh Hoàng Quốc việt là tiếp tục phát triển các sản phẩm cho vay đầu tư xây dựng cơ bản, xây lắp đặc biệt là xây dựng xây lắp các công trình thuộc vốn Ngân sách nhà nước, Các dự án có nguồn vốn đầu tư bộ quốc phòng, Vốn ODA, vốn FDI và vốn tư nhân lớn trên cơ sở thận trong, phải đảm bảo nguyên tắc: Tổng dư nợ của toàn hệ thống liên quan đến xây dựng cơ bản, xây lắp công trình của các dự án đầu tư không vượt qua tổng dư nợ cho phép theo gói sản phẩm đã phê duyệt của Tổng giám đốc”.

Như vậy theo định hướng chung về hoạt động tín dụng của MB, các gói sản phẩm cho vay đầu tư dự án trung dài hạn ngày càng được chú trọng phát triển và đa dạng hóa, áp dụng cho nhiều đối tượng khách hàng khác nhau. Tuy nhiên vẫn trên quan điểm thận trọng, các khách hàng, các chủ đầu tư tham gia dự án phải thật sự tốt và dự án có nguồn vốn ổn định , ưu tiên hơn đối với các dự án có nguồn vốn đầu tư là vốn ngân sách, vốn của bộ quốc phòng.

3.3. Định hướng công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư

MB đề ra phương hướng và nhiệm vụ cho công tác thẩm định tài chính DAĐT trong cho vay trung và dài hạn như sau:

 Xác định phương hướng, nhiệm vụ trước tiên phải xuất phát từ việc nhận thức, am hiểu chính sách tín dụng, quy trình cho vay, quy trình thẩm định dự án; đồng thời cán bộ thẩm định của chi nhánh cần quan tâm đến nội dung, quy trình và phương pháp thẩm định tài chính DAĐT, góp phần nâng cao chất lượng thẩm định tài chính cũng như chất lượng tín dụng của chi nhánh.

 Củng cố bộ máy tổ chức thẩm định, phát triển lực lượng thẩm định cả về số lượng và chất lượng, tăng cường công tác đào tạo nghiệp vụ thẩm định và bồi dưỡng, trau dồi nghiệp vụ chuyên môn giữa các cán bộ thẩm định trong chi nhánh với nhau.

 Đầu tư trang thiết bị công nghệ hiện đại trong quá trình thẩm định dự án, đặc biệt trong việc phân tích dự báo rủi ro của DAĐT

 Chú trọng công tác kiểm tra chuyên sâu về thẩm định khía cạnh tài chính của dự án đầu tư.

3.4. Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư trongcho vay trung và dài hạn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội chi nhánh Hoàng Quốc Việt

3.4.1. Giải pháp về thẩm định khía cạnh tài chính của dự án

a. Thẩm định vốn đầu tư

Việc thẩm định chính xác vốn đầu tư và các chi phí liên quan là trọng điểm, để tránh tình trạng chủ đầu tư chủ ý tính toán mức vốn quá cao để sử dụng sai mục đích, giảm hiệu quả đầu tư. Thẩm định tổng vốn đầu tư phải được tiến hành thận trọng, xem xét, đánh giá các hạng mục chi phí đã được tính toán hợp lý và đầy đủ chưa? Để làm được điều này, các CBTĐ của chi nhánh cần phải:

- Tích cực tìm hiểu thị trường: cụ thể CBTĐ của MB Hoàng Quốc Việt phải căn cứ vào những định mức kỹ thuật của các ngành nghề, đơn giá của Nhà nước hay qua việc nghiên cứu độ hiện đại của công nghệ, tình hình giá cả của thị trường trong và ngoài nước. Ngoài ra, công việc tìm hiểu thị trường không chỉ đơn thuần nghiên cứu về giá cả mà còn nghiên cứu về sản phẩm (xác định vị trí sản phẩm của doanh thu trên thị trường là tiêu cực hay tích cực), kênh phân phối (thời gian gần đây, doanh thu đã thu hẹp hay mở rộng các kênh phân phối của mình như thế nào?) và các chương tình phát triển sản phẩm của dự án mà các cán bộ đang thẩm định (chương trình khuyến mãi, tặng quà, dự thưởng, bốc thăm..) và cần quan tâm đến phản ứng của khách hàng doanh nghiệp.

- Trong thẩm định mức vốn đầu tư, CBTĐ Hoàng Quốc Việt đặc biệt cần chú trọng việc thẩm định nguồn vốn lưu động cho dự án, bởi lẽ khi lập các dự án chủ đầu tư thường bỏ qua phần tính toán vốn lưu động hoặc không tính toán đầy đủ, chi tiết khiến việc xác định dòng tiền của dự án có thể không chính xác. Nếu vốn lưu động thiếu hụt thì dự án có thể kéo dài thêm một số năm, đình trệ thi công. Đồng thời, CBTĐ tại chi nhánh cũng cần tính toán thêm các phương án dự phòng, trong trường

hợp gặp rủi ro, hay dự án phát sinh tăng tổng mwucs đầu tư vượt dự kiến. Xác định một cách tương đối hai nguồn này, dẫn đến việc xác định dòng tiền của dự án tương đối chuẩn xác tư đó, đảm bảo mọi tính toán, dự báo trước đó đối với dự án trở thành khả thi. Một dự án khi có thể hoạt động bình thường, hoàn thành đúng thời hạn, đảm bảo khả năng hoàn trả gốc và lãi cho chi nhánh, để MB Hoàng Quốc Việt có thể thu hồi vốn đầy đủ và kịp thời, duy trì hoạt động tín dụng của chi nhánh.

b. Thẩm định doanh thu, chi phí

Kết quả của việc đánh giá thị trường và kỹ thuật là nền tảng để cán bộ thẩm định MB Hoàng Quốc Việt thẩm định chi phí và doanh thu một cách chính xác, cụ thể:

- Việc tính toán chi phí phải tham khảo quy định của Bộ Tài chính, cơ quan chủ quản doanh nghiệp, và thông tin thị trường. Các loại chi phí như chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí lãi vay, chi phí thuê đất, thuê chuyên gia… cán bộ thẩm định của MB Hoàng Quốc Việt không nên mặc nhiên chấp nhận theo cách tính toán của chủ dự án mà cần phải tìm hiểu những thông tin xung quanh như:

 Đối với các dự án mở rộng hoặc dự án mới của doanh nghiệp, cán bộ thẩm định có thể lấy chỉ tiêu của các dự án có cùng ngành nghề, cùng tính chất, cùng quy mô để làm cơ sở.

 Nếu là dự án mới hoàn toàn, các chỉ tiêu của các dự án có quy mô, tính chất tương tự cũng là một nguồn tham khảo cho công tác thẩm định tài chính.

 Ngoài ra, cán bộ thẩm định của MB Hoàng Quốc Việt cần xác định các chỉ tiêu của dự án dựa trên cơ sở những biến động trong quá khứ và những xu hướng tương lai để có thể đưa ra số liệu của chỉ tiêu chính xác.

+ Khi thẩm định doanh thu cần tính toán doanh thu dự kiến hàng năm của dự án.

Để làm được điều này, cán bộ thẩm định của MB Hoàng Quốc Việt cần căn cứ vào:

 Công suất thực tế của máy móc thiết bị: cán bộ thẩm định phải quan tâm đến công suất của doanh thu có được đảm bảo đúng tiến độ không? Nếu công suất quá lớn có nguồn cung bị hạn chế có thể khiến doanh thu bị khách hàng quay lưng, doanh thu giảm. Cả hai trường hợp đều ảnh hưởng đến dòng tiền của dự án, vì vậy, cán bộ thẩm định cần quan tâm đến công suất thực tế của máy móc.

 Cung cầu của sản phẩm trên thị trường: cán bộ thẩm định cần điều tra về

Xem toàn bộ nội dung bài viết ᛨ