Thực Trạng Chất Lượng Thẩm Định Tài Chính Dự Án Đầu Tư Trong Cho Vay Trung

2.4. Thực trạng chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư trong cho vay trung và dài hạn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân Đội chi nhánh Hoàng Quốc Việt

2.4.1. Chỉ tiêu định tính

Tuân thủ quy trình thẩm định

Hiện nay tại MB việc thực hiện theo đúng quy trình thẩm định được đặt ra từ

đầu. Các CBTĐ tại NH đều ý thức được việc phải thực hiện đúng các bước của quy trình do hội sở chính đề ra cũng như các quy định của Nhà nước có liên quan sao cho có hiệu quả nhất từ bước tiếp nhận hồ sơ cho đến khi kết thúc thẩm định để đưa ra quyết định đầu tư, từ phòng QHKH và đến phòng QLRR.

Phương pháp thẩm định

Chủ yếu tại ngân hàng đang thực hiện là theo các phương pháp truyền thống như: thẩm định theo trình tự, so sánh đối chiếu các chỉ tiêu, phân tích độ nhạy, dự báo… cũng như các phương pháp thẩm định tài chính dự án như phương pháp NPV, IRR, PP,.. để tính toán các chỉ tiêu tài chính của dự án.

Về nội dung công tác thẩm định

Hầu hết tất cả các dự án đầu tư đều được thực hiện thẩm định theo các nội dung

đã nêu ở trong ví dụ về dự án xây dựng nhà máy sản xuất bao bì ở trên. Nhìn chung là nội dung của dư án mới chỉ dừng lại ở các nội dung chủ yếu đặc trưng nhất chưa có sự đầu tư phân loại theo ngành nghề, khu vực hay lĩnh vực khác nhau của dự án. Vì thế mà chỉ tiêu về nội dung dự án chưa thực sự đảm bảo cho chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư là cao nhất.

Về mô hình tổ chức quản lý

Việc thay đổi mô hình mới trong vòng hơn 1 năm đã thể hiện cái nhìn bao quát hơn trong tổ chức của cả hệ thống ngân hàng MB nói chung và chi nhánh Hoàng Quốc Việt nói riêng trong hoạt động kinh doanh. Trong đó việc tổ chức thực hiện mô hình thẩm định tài chính dự án cũng thấy rõ hơn được sự phân công phân nhiệm trong từng vị trí thẩm định. Từ đó có thể tránh tình trạng chồng chéo, song bên cạnh đó là thủ tục rườm rà, có thể nảy sinh những mẫu thuẫn trong ý kiến đánh giá của các CBTĐ khác nhau. Vì thế chỉ tiêu này cần phải được thực nghiệm trong thời gian dài hơn để có cái nhìn khách quan và rõ nét hơn trong việc đảm bảo chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư.

Thông tin:

Hiện tại chủ yếu thông tin về khách hàng chi nhánh Hoàng Quốc Việt có đều được phía khách hàng cung cấp. Đây là nguồn thông tin được đánh giá là quan trọng song lại có mức độ tin cậy thấp vì thế độ chính xác của thông tin là chưa cao.

Vai trò tư vấn

Hiện tại MB Hoàng Quốc Việt đang chú trọng phát triển hơn nữa vai trò này của mình. những tư vấn mà chi nhánh giành cho khách hàng vẫn còn chưa mang tính đóng góp lớn mà chủ yếu là tư vấn để khách hàng hoàn thiện hồ sơ.

Nhận biết và dự đoán rủi ro

Với phương pháp phân tích độ nhạy, chi nhánh đã phần nào thực hiện dự đoán rủi ro có thể xảy ra theo các biến động khác nhau của thị trường như về yếu tố giá cả đầu vào. đầu ra. sản lượng tiêu thụ của dự án... Tuy nhiên hiện nay bộ phận dự đoán rủi ro chưa thực sự được chú trọng. Vẫn chưa có một đội ngũ phân tích chuyên nghiệp. Mới chỉ là đưa ra các giả định để phán đoán mà thôi.

2.4.2. Chỉ tiêu định lượng

- Thời gian thẩm định

Thời gian thẩm định của dự án của hầu hết các dự án được tiến hành thẩm định tại chi nhánh Hoàng Quốc Việt cũng như dự án FiveStar Kim Giang như minh họa ở trên tính từ khi nhận hồ sơ đến thời điểm CBTĐ nộp Báo cáo thẩm định vào khoảng 7- 10 ngày, nằm trong khung thời gian thẩm định của MB Hoàng Quốc Việt, thời gian thường không bị kéo dài quá quy định cho thấy CBTĐ luôn chú trọng tuân thủ thời gian thẩm định như quy định.

- Chi phí thẩm định

Tổng chi phí thẩm định của dự án FiveStar theo báo cáo của chi nhánh Hoàng Quốc Việt là 23 triệu đồng. mà theo quy định của MB đối với dự án từ có tổng đầu tư từ 200-500 tỷ thì mức phí là 0,01% tổng số vốn đầu tư. như vậy chi phí thẩm định của dự án là phù hợp với quy định.

Kết quả thẩm định tài chính

Cụ thể là. hiện tại dự án Five Star Kim Giang đã được khởi công và dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2016, dự án đã mở bán được 3 đợt và chuẩn bị bán đợt 4 với giá trị căn hộ từ 1,7 tỷ trờ lên. số lương căn hộ đã được ký hợp đồng đặt cọc khoảng 60% (Nguồn: số liệu hết tháng 09/2015 phòng Khách hàng Doanh nghiệp). Điều này chứng tỏ dự án đã được đầu tư đúng hướng. kết quả thẩm định dự án đã góp phần chủ

đầu tư trong việc quản lý hiệu quả nguồn vốn đầu tư. dự án đã đi vào giai đoạn thu hồi vốn đầu tư ban đầu.

Tỷ lệ dự án triển khai thành công trên thực tế

Bảng 2.28 Tỷ lệ dự án triển khai thành công trên thực tế năm 2012 - 2014

CHỈ TIÊU

Năm 2012	Năm 2013	Năm 2014
1. Tổng số dự án được duyệt cho vay	54	70	80
2. Số dự án triển khai thành công	50	64	76
3. Tỉ lệ dự án triển khai thành công trên thực tế	92,59 %	91,43%	95%

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 126 trang tài liệu này.

(Nguồn: Phòng Khách hàng doanh nghiệp - MB Hoàng Quốc Việt)

Như vậy hiện trong 3 năm trở lại, đây tỉ lệ dự án triển khai thành công trên thực tế tăng dần từ 92,59% tại năm 2012 đến 95% thời điểm năm 2014. Các dự án được ngân hàng phê duyệt cho vay đều được triển khai thành công trong thực tế chiếm tỷ lệ từ 90% trở lên.

Tỷ lệ số dự án phải điều chỉnh lại các chỉ tiêu

Bảng 2.29 Tỷ lệ số dự án phải điều chỉnh lại các chỉ tiêu trong 3 năm 2012-2014

Chỉ tiêu

Năm 2012	Năm 2013	Năm 2014
1. Số dự án được phê duyệt	54	70	80
2. Số dự án phải điều chỉnh lại	4	4	7
3. Tỷ lệ số dự án điều chỉnh lại	7,4%	5,7%	8,7%

(Nguồn: Phòng Khách hàng doanh nghiệp - MB Hoàng Quốc Việt)

Qua bảng số liệu trên ta thấy được số dự án phải điều chỉnh lại một số chỉ tiêu tương đối cao ở đây các dự án này được điều chỉnh lại chủ yếu là theo kỳ hạn trả nợ lãi và một số chỉ tiêu khác như chỉ tiêu về độ nhạy hay chỉ tiêu về tổng nguồn vốn và thời hạn trả nợ vay. Trong 3 năm tỉ lệ này đều trên 7% trong năm 2014 là năm có tỉ lệ cao nhất lên tới hơn 8,7%. Nguyên nhân chủ yếu vẫn là do trong năm 2014 có sự biến động lớn trong toàn bộ nền kinh tế từ cuộc khủng hoảng tài chính thể giới đã ảnh hưởng xấu đến toàn bộ kinh tế Việt Nam nói chung và các dự án của các doanh nghiệp nói riêng vì thế mà một số dự án phải điều chỉnh các chỉ tiêu là tất yếu.

Tỷ lệ dư nợ trung và dài hạn

Bảng 2.30 Tỷ lệ dư nợ trung và dài hạn trên tổng dư nợ của 2012.2013.2014

Năm

Năm 2012	Năm 2013	Năm 2014
Tỷ lệ dư nợ TDH/tổng dư nợ	39,31%	40,82%	32,45%

(Nguồn: Phòng Khách hàng doanh nghiệp - MB Hoàng Quốc Việt)

Tỷ lệ dư nợ trung và dài hạn trên tổng dư nợ trong giai đoạn từ năm 2012-2014 chiếm từ 30% trở lên trong tổng dư nợ của ngân hàng. điều này chứng tỏ tầm quan trọng của hoạt động cho vay trung và dài hạn đối với ngân hàng. Tuy nhiên thì tỷ lệ dư nợ trung dài hạn trong năm 2014 có sự sụt giảm so với năm 2013, giảm 8,37%. Điều này có thể giải thích là do trong những năm gần đây, tỷ lệ nợ xấu ngân hàng đang tăng lên. NHNN đã có những quy định thắt chặt trong việc phải giảm tỷ lệ nợ xấu xuống 3%. Chính điều này đã tác động đến quy chế cho vay của ngân hàng, việc thẩm định tài chính dự án, xét duyệt cho vay và giải ngân được ngân hàng thắt chặt hơn nhằm hạn chế tối đa rủi ro cho ngân hàng.

 Tỷ lệ nợ quá hạn trên dư nợ trung và dài hạn:

Bảng 2.31 Tỷ lệ nợ quá hạn trên dư nợ trung và dài hạn năm 2012-2014

Năm

Năm 2012	Năm 2013	Năm 2014
Tỷ lệ1 (%)	0,81	1,72	7,47

(Nguồn: Phòng Khách hàng doanh nghiệp - MB Hoàng Quốc Việt)

Tỷ lệ nợ quá hạn trên dư nợ trung và dài hạn ở ngân hàng MB Hoàng Quốc Việt có xu hướng tăng qua các năm. Trong năm 2012 và 2013, tỷ lệ này được ngân hàng duy trì ở mức tương đối thấp dưới 2%, điều này chứng tỏ ngân hàng có những chính sách phù hợp trong việc cho vay và quản lý nợ trung và dài hạn. Sang năm 2014, tỷ lệ này tăng lên 7,47%, tăng đột biến so với năm 2013, sở dĩ tỷ lệ này tăng mạnh như vậy là do hậu quả của nền kinh tế thoái trào, tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu trong ngành ngân hàng cũng ở mức cao đến mức thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã phải yêu cầu các ngân hàng trong việc điều chỉnh tỷ lệ nợ xấu về mức an toàn. Theo như số thống kê tạm thời của ngân hàng MB Hoàng Quốc Việt đến thời điểm 6 tháng đầu năm thì tỷ lệ nợ quá hạn đã được giảm xuống mức từ 4-5%, điều này chứng tỏ ngân hàng đã có

1 Tỷ lệ nợ quá hạn trên dư nợ trung và dài hạn

những điều chỉnh để giảm tỷ lệ nợ quá hạn, đảm bảo hiệu quả cho hoạt động cho vay trung và dài hạn.

Vòng quay vốn trung và dài hạn:

Vòng quay vốn trung dài hạn tăng liên tục. Như vậy tốc độ luân chuyển vốn trong cho vay trung dài hạn tại chi nhành ngày càng cao. Điều này thể hiện việc sử dụng vốn của chi nhánh là có hiệu quả cao và bên cạnh đó là vốn của chi nhánh cũng không bị ứ đọng quá nhiều vào các dự án. Như vậy chất lượng tín dụng cho vay trung dài hạn ngày càng được nâng cao và chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư một lần nữa cũng được khẳng định hơn nữa. Cụ thể chỉ tiêu này được phản ánh như sau:

Bảng 2.32 Chỉ tiêu vòng quay vốn trung dài hạn giai đoạn 2012-2014

Chỉ tiêu

Năm 2012	Năm 2013	Năm 2014
1. Dư nợ trung dài hạn	662	816	739
2. Thu nợ trung dài hạn	163	212	213
3. Vòng quay vốn trung và dài hạn	0,24	0,26	0,28

(Nguồn: Phòng Khách hàng doanh nghiệp - MB Hoàng Quốc Việt)

 Tỷ suất lợi nhuận trung dài hạn trên tổng dư nợ trung dài hạn

Bảng 2.33 Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trung dài hạn trên tổng dư nợ trung dài hạn giai đoạn 2011-2014

Đơn vị: Tỷ đồng

Chỉ tiêu

Năm 2012	Năm 2013	Năm 2014
1. Lợi nhuận từ tín dụng trung dài hạn	14,9	17,7	14,53
2. Dư nợ trung dài hạn	662	816	739
3. Tỷ suất lợi nhuận(%)	2,25	2,17	1,97

(Nguồn: Phòng Khách hàng doanh nghiệp - MB Hoàng Quốc Việt)

 Tỷ lệ lợi nhuận trung dài hạn trên tổng lợi nhuận tín dụng:

Như vậy thông qua chỉ tiêu lợi nhuận về lợi nhuận từ các khoản tín dụng trung dài hạn là một trong những chỉ tiêu quan trọng đánh giá chất lượng thẩm định tài chính dự án. Chỉ tiêu này càng cao (> 20) thì càng chứng tỏ chất lượng thẩm định tài chính càng cao. Và trong giai đoạn 2011-2014 thì hai chỉ tiêu lợi nhuận đều ngày càng tăng cao. Đây là dấu hiệu tốt phản ánh được những nỗ lực của chi nhánh trong việc thực hiện những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác này.

2.5. Đánh giá chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư trong cho vay trung dài hạn tại Ngân hàng TMCP Quân Đội Quân đội chi nhánh Hoàng Quốc Việt

2.5.1. Những thành tựu đạt được

Phải nói rằng trong thời gian gần đây, chi nhánh đã có những cố gắng và thay đổi nhất định góp phần vào việc nâng cao chất lượng công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư thông qua các buổi họp tổng kết, đúc rút kinh nghiệm hàng tháng hàng quý và hàng năm. Đặc biệt là sau khi kết thúc một dự án phòng kinh doanh – thẩm định tổ chức buổi tổng kết, rút kinh nghiệm, xem xét những mặt còn hạn chế, thiếu sót và đánh giá những kết quả đạt được để làm bài học cho những lần sau. Điều đó được thể hiện qua sự thành công của hoạt động tín dụng tại chi nhánh. Như vậy công tác thẩm định tài chính trong cho vay trung, dài hạn của ngân hàng ngày càng được cải tiến và từng bước tiến tới hoàn thiện. Sau đây là các thành tích đạt được của ngân hàng qua các chỉ tiêu đánh giá:

 Chỉ tiêu về tuân thủ quy trình thẩm định:

MB Hoàng Quốc Việt luôn nghiêm chỉnh chấp hành các văn bản do Quốc hội, Chính phủ, NHH ban hành. Bên cạnh đó, tại chi nhánh, tất cả các DAĐT đều được thực hiện đúng theo quy trình thẩm định dự án nói chung và quy trình thẩm định tài chính dự án mà ngân hàng đưa ra nói riêng.

Hiện nay thì quy trình thẩm định mới được ngân hàng áp dụng trong việc thẩm định dự án đầu tư theo mô hình tổ chức mới. Đây là một mô hình mới được đánh giá là khoa học, chặt chẽ, hiệu quả và được xem như kim chỉ nam trong việc thực hiện công tác thẩm định của cán bộ có liên quan. Trong quy trình này thì các phòng ban được phân chia nhiệm vụ một cách rõ ràng, không có sự chồng chéo, có sự phối hợp hợp tác làm việc giữa các phòng ban từ đó mà có thể kiểm tra giám sát giữa các phòng ban mà từ đó nâng cao hiệu quả công việc. Như vậy nhờ có được một quy trình tốt và sự tuân thủ khá nghiêm túc của cán bộ thẩm định ta có thể thấy được chất lượng thẩm định ngày càng được nâng cao, và từ đó mà chi nhánh cũng thực hiện được việc kinh doanh có lợi nhuận từ việc đầu tư của mình.

Bên cạnh đó yếu tố con người là một yếu tố quan trọng đảm bảo cho sự tuân thủ của một quy trình thẩm định. Tại ngân hàng, CBTĐ được đánh giá là những cán bộ có năng lực và tinh thần trách nhiệm cao. Bên cạnh đó các cán bộ thẩm định cũng thường xuyên được đào tạo nâng cao chuyên môn qua cuộc tập huấn nghiệp vụ và trao đổi kinh nghiệm làm việc giữa các chi nhánh khác nhau. Đồng thời khi tuyển dụng thì

ngân hàng luôn chọn lựa cán bộ thẩm định một cách kĩ càng và có chất lượng cao. Vì vậy mà việc tuân thủ quy trình thẩm định được đánh giá cao do năng lực, ý thức và đạo đức của CBTĐ được đảm bảo.

 Chỉ tiêu về thời gian thẩm định

Hiện tại MB Hoàng Quốc Việt cũng đã có quy định cụ thể về thời gian cho công tác thẩm định tài chính dự án. Đây là một quy định đúng đắn giúp cho công tác thẩm định đi theo một lộ trình đã định trước đảm bảo cung cấp cho khách hàng sự thuận tiện và thoải mái nhất. Ngoài ra ngân hàng còn luôn tìm cách giảm số lượng thời gian thẩm định sao cho có được thời gian hợp lý nhất và tạo lợi thế cạnh tranh so với ngân hàng khác. Và hiện nay tại ngân hàng, hầu hết các dự án đều được thẩm định theo đúng quy định mà chi nhánh đã đặt ra đảm bảo cho các dự án tiềm năng đem lại lợi ích kinh tế nhiều cho nhiều đối tượng có thể được tiến hành tốt theo đúng kế hoạch đã đặt ra, tránh tình trạng mất đi cơ hội đầu tư và giảm hiệu quả của dự án do độ trễ về thời gian gây ra.

 Chỉ tiêu về phương pháp thẩm định:

Chi nhánh Hoàng Quốc Việt đã và đang sử dụng một cách linh hoạt các phương pháp thẩm định tài chính như: thẩm định theo trình tự, so sánh đối chiếu các chỉ tiêu, phân tích độ nhạy, dự báo… Ngoài ra trong công tác này thì cán bộ cũng luôn biết kết hợp các phương pháp để có được đánh giá nhận xét tốt nhất về khách hàng cũng như dự án đầu tư và từ đó có thể nâng cao chất lượng thẩm định.

 Chỉ tiêu về nội dung công tác thẩm định:

Công tác này đòi hỏi phải thẩm định rất nhiều mặt và các mặt lại có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Thì tại ngân hàng các cán bộ đã thể hiện khía cạnh này thông qua các báo cáo thẩm định đều đưa ra đầy đủ các nội dung của công tác thẩm định tài chính dự án, đặc biệt là các chỉ tiêu trong việc phân tích tài chính doanh nghiệp và tình hình sản xuất kinh doanh của mỗi doanh nghiệp vay vốn. Để đạt được hiệu quả trong công tác thẩm định thì cán bộ cũng lựa chọn những yếu tố then chốt nhất để thấy rõ được dự án là đạt hiệu quả hay không. Do đó các dự án xét duyệt và cho vay thường là các dự án có hiệu quả và đem lại lợi nhuận cho cả phía khách hàng và ngân hàng.

 Chỉ tiêu về mô hình tổ chức thực hiện

Năm 2014, MB Hoàng Quốc Việt đã có sự thay đổi về cách tiếp cận cho vay dự án đó là thành lập Phòng Dự án và Khách hàng lớn nhằm tập trung khai thác hiệu quả khách hàng là các tập đoàn lớn hoặc các dự án lớn (dự án có tổng mức đầu tư trên 50 tỷ). Do đó, chất lượng thẩm định tài chính được nâng cao rất nhiều.

 Chỉ tiêu về thông tin

Việc áp dụng khoa học công nghệ đã được chi nhánh thực sự chú trọng và quan tâm hơn. Nhận thức rõ được tầm quan trọng của khoa học công nghệ trong toàn bộ nền kinh tế nói chung và cũng như trong ngành ngân hàng nói riêng đòi hỏi NH phải có sự đầu tư lớn cho yếu tố này.. Chi nhánh đã có mạng lưới máy tính cùng với các phần mềm hỗ trợ việc soạn thảo, tính toán, lưu trữ hồ sơ vay vốn của khách hàng một cách hiệu quả và nhanh chóng hơn. Vì vậy đây là tiền đề quan trọng cho việc phát triển số lượng cũng như chất lượng thông tin trong tương lai

 Chỉ tiêu về vai trò tư vấn

CBTĐ tại chi nhánh Hoàng Quốc Việt đã có ý thức hơn trong vấn đề tư vấn cho chủ đầu tư để dự án đầu tư có tính khả thi cũng như hiệu quả cao hơn.

 Chỉ tiêu về nhận biết rủi ro:

Công tác nhận biết, dự báo và phòng ngừa rủi ro tại chi nhánh đã được quan tâm thực hiện trong việc thẩm đinh tài chính các dự án đầu tư. CBTĐ đã sử dụng phương pháp Phân tích độ nhạy để đánh giá các chỉ tiêu hiệu quả trong trường hợp xảy ra những biến động của nền kinh tế. Thông qua đó, CBTĐ xác định được những rủi ro có thể xảy ra, hay tư vấn điều chỉnh lại tính toán và có biện pháp xử lý kịp thời.

Tóm lại, việc tổ chức điều hành, phân cấp trách nhiệm hợp lý, việc áp dụng phương pháp tính toán nhanh hiệu quả đảm bảo phù hợp với sự hỗ trợ của khoa học công nghệ hiện đại, bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ tín dụng thẩm định có trình độ chuyên môn cao vì thế mà hiệu quả công tác thẩm định tài chính dự án được nâng cao. Từ đó mà khuyến khích các khoản vay theo dự án và theo mô hình định trước của doanh nghiệp cũng như các dự án phát triển theo vùng ngành địa phương.

2.5.2. Hạn chế và nguyên nhân

2.5.2.1. Hạn chế

Mặc dù kết quả thẩm định tài chính dự án tại ngân hàng TMCP Quân Đội Chi nhánh Hoàng Quốc Việt là tương đối tốt. Tuy nhiên vẫn gặp phải một số hạn chế. Cụ thể là:

Thứ nhất, trong quá trình thẩm định tài chính dự án, việc tính toán một số chỉ tiêu đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp xin vay nhiều khi chỉ mang tính hình thức hay nếu có nhận xét đánh giá chỉ tiêu đó thì lại thiếu cơ sở do không có những số liệu định mức cụ thể để so sánh (các số liệu tài chính của khách hàng xin vay liệu có cung cấp một cách chính xác, bảo đảm chất lượng thông tin hay không, một số chỉ tiêu