Chất Lượng Cho Vay Ngắn Hạn Đối Với Doanh Nghiêp Vừa Và Nhỏ‌

hạn mức nhưng cuối kì khách hàng phải trả sao cho dư nợ không vượt quá hạn mức đã được cấp.

Hình thức cho vay này có nhiều ưu điểm như nó thuận tiện cho khách hàng có nhu cầu vay vốn thường xuyên, vốn vay tham gia thường xuyên vào quá trình sản xuất kinh doanh. Trong nghiệp vụ này ngân hàng không ấn định trước ngày thu nợ do đó tạo chủ động trong quản lý ngân quỹ cho khách hàng. Tuy nhiên nhược điểm của hình thức này là ngân hàng dễ bị đọng vốn trong kinh doanh, hơn nữa do các lần vay không tách biệt thành các kì hạn nợ cụ thể nên ngân hàng khó kiểm soát hiệu quả của từng lần vay.

1.2.4.4. Cho vay luân chuyển

Cho vay luân chuyển là nghiệp vụ cho vay dựa trên luân chuyển của hàng hoá, doanh nghiệp khi mua hàng hoá có thể thiếu vốn, ngân hàng có thể cho vay để mua hàng và thu nợ khi doanh nghiệp bán hàng. Đầu năm hoặc đầu quý người vay phải làm đơn xin vay luân chuyển. Ngân hàng và khách hàng thoả thuận với nhau về phương thức vay, hạn mức tín dụng, các nguồn cung cấp hàng hoá và khả năng tiêu thụ. Hạn mức tín dụng có thể được thoả thuận trong một năm hoặc nhiều năm. Đây không phải là thời hạn hoàn trả mà là thời hạn để ngân hàng xem lại mối quan hệ với khách hàng và đưa ra quyết định có nên cho vay tiếp hay không.

Việc cho vay dựa trên tính chất luân chuyển của hàng hoá nên cả ngân hàng lẫn khách hàng đều phải nghiên cứu kế hoạch lưu chuyển hàng hoá để từ đó dự đoán dòng ngân quỹ trong thời gian tới.

Cho vay luân chuyển có nhiều ưu điểm là rất thuận tiện cho khách hàng. Thủ tục vay chỉ cần thức hiện một lần cho nhiều lần vay. Khách hàng được đáp ứng nhu cầu vốn kịp thời vì vậy có lợi thế cho việc mua hàng hoá và việc thanh toán cho người bán sẽ nhanh gọn hơn. Hình thức này thường áp dụng với doanh nghiệp thương nghiệp hoặc doanh nghiệp sản xuất có chu kì tiêu thụ ngắn ngày, có quan hệ vay trả thường xuyên với ngân hàng và có tình

hình tài chính lành mạnh. Tuy nhiên nhược điểm của nó là ngân hàng sẽ gặp khó khăn trong việc thu hồi vốn do thời hạn của khoản vay không được quy định rõ ràng.

1.2.5. Quy trình cho vay ngắn hạn

Bước 1: Tiếp nhận và hướng dẫn khách hàng lập hồ sơ vay vốn.

Bước 2: Thẩm định các điều kiện vay vốn.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 112 trang tài liệu này.

- Kiểm tra hồ sơ vay vốn và mục đích vay vốn

- Điều tra, thu thập, tổng hợp thông tin về khách hàng và phương án sản xuất kinh doanh.

- Kiểm tra và xác minh thông tin.

- Phân tích ngành.

- Phân tích, thẩm định khách hàng vay vốn.

- Dự kiến lợi ích của ngân hàng nếu khoản vay được phê duyệt.

- Phân tích, thẩm định phương án sản xuất kinh doanh.

- Thẩm định tài sản đảm bảo tiền vay.

Bước 3: Xác định phương thức cho vay.

Bước 4: Xem xét khả năng nguồn vốn, điều kiện thanh toán và xác định lãi suất cho vay

Bước5: Lập tờ trình thẩm định cho vay.

Bước 6: Tái thẩm định khoản vay.

Bước7: Trình duyệt khoản vay.

Bước 8: Ký hợp đồng tín dụng, hợp đồng bảo đảm tiền vay, giao nhận giấy tờ và tài sản bảo đảm.

Bước 9: Giải ngân.

Bước 10: Kiểm tra, giám sát khoản vay.

Bước 11: Thu nợ lãi, gốc và xử lý những phát sinh.

Bước 12: Thanh lý hợp đồng tín dụng và hợp đồng bảo đảm tiền vay.

Bước 13: Giải chấp tài sản bảo đảm.

Bước 14: Lưu giữ hồ sơ tín dụng và hồ sơ bảo đảm tiền vay.

1.3. Chất lượng cho vay ngắn hạn đối với doanh nghiêp vừa và nhỏ‌

1.3.1. Quan niệm về chất lượng CVNH đối với DNV&N

Trong bất kỳ nền kinh tế cạnh tranh nào, các doanh nghiệp muốn đứng vững trên thị trường thì đều phải cải thiện chất lượng. Đây là vấn đề sống còn đối với các doanh nghiệp. NHTM cũng là một doanh nghiệp như bao doanh nghiệp khác trong nền kinh tế thị trường cũng chịu tác động của các qui luật cạnh tranh khốc liệt. Nhưng chỉ có một điểm khác là NH kinh doanh hàng hoá là tiền tệ. Do vậy các ngân hàng cũng phải quan tâm đến chất lượng sản phẩm dịch vụ của mình để đạt được mục tiêu của ngân hàng là” an toàn và sinh lợi”. Cho vay là hoạt động truyền thống nhất và quan trọng nhất của các NHTM nó góp phần lớn vào thu nhập của ngân hàng song đây cũng là hoạt động có nhiều rủi ro nhất. Rủi ro được các nhà quản lý ngân hàng xem là bạn đường trong kinh doanh ngân hàng, ta chỉ có thể phòng ngừa, hạn chế chứ không thể xoá bỏ nó. Do vậy nâng cao chất lượng các khoản cho vay là mối quan tâm hàng đầu của các ngân hàng đồng thời cũng là mối quan tâm của các nhà quản lý Nhà Nước. Trước đây, quan niệm về chất lượng cho vay chỉ giới hạn trong khái niệm an toàn trong cho vay, thể hiện qua tổn thất phát sinh từ khoản vay. Chất lượng cho vay được coi là cao khi tổn thất trong hoạt động cho vay là thấp và ngược lại. Vì vậy, quan niệm về việc nâng cao chất lượng

cho vay là thực hiện các biện pháp để giảm thiểu rủi ro đến mức thấp nhất.

Chất lượng CVNH được tiếp cận dựa trên 3 góc độ: đối với ngân hàng, khách hàng, và đối với nền kinh tế.

- Đối với ngân hàng: Chất lượng CVNH phản ánh mức độ an toàn tín dụng, khả năng sinh lời do hoạt động cho vay mang lại cũng như khả năng đáp ứng nhu cầu vốn hợp lý của khách hàng phù hợp khả năng và thực lực của ngân hàng.

Mức độ an toàn cho vay thể hiện ở khả năng thu hồi vốn gốc và lãi đúng hạn. Khả năng thu hồi vốn gốc và lãi càng cao thể hiện chất lượng cho

vay cao. Tuy nhiên các khoản cho vay có độ an toàn cao nhưng khả năng sinh lời thấp thì cũng không được đánh giá là có chất lượng cao. Chất lượng CVNH phải thoả mãn vừa đảm bảo an toàn vốn, vừa tạo ra thu nhập xứng đáng cho ngân hàng. Nếu chất lượng cho vay tốt thì ngân hàng có thể tăng quy mô cho vay do đó sẽ tăng được thu nhập từ hoạt động cho vay. Kết hợp giữa tăng trưởng dư nợ cho vay ngắn hạn và an toàn cho vay mới đảm bảo chất lượng. Mục tiêu của ngân hàng khi cho vay là một mặt tài trợ cho khách hàng một cách có hiệu quả giúp khách hàng duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh và quan trọng hơn là tạo ra thu nhập cho ngân hàng thông qua số lãi mà ngân hàng được hưởng. Như vậy, chất lượng cho vay đứng trên giác độ ngân hàng là quy mô cho vay, tính an toàn của các khoản cho vay và thu nhập từ cho vay.

- Đối với khách hàng: Chất lượng cho vay ngắn hạn là việc ngân hàng đáp ứng nhu cầu của khách hàng về lãi suất, kì hạn, qui mô, phương thức giải ngân, phương thức thu nợ đối với mỗi khoản vay mà ngân hàng cấp cho khách hàng. Thời gian của các khoản vay ngắn hạn thường dưới 12 tháng, các món vay chủ yếu đáp ứng nhu cầu vốn lưu động thường xuyên hoặc nhu cầu vốn thời vụ. Do vậy, chất lượng cho vay được khách hàng đánh giá là dựa trên việc đáp ứng nhu cầu vốn kịp thời, đầy đủ với chi phí vốn hợp lý và hiệu quả mang lại từ việc sử dụng vốn vay.

- Đối với nền kinh tế: chất lượng cho vay thể hiện ở các khoản vay có tác dụng thúc đẩy nền kinh tế phát triển, phục vụ sản xuất, lưu thông hàng hoá, góp phần giải quyết công ăn, việc làm…

Chất lượng cho vay là một chỉ tiêu tổng hợp phản ánh sự thích nghi của ngân hàng đối với sự thay đổi của môi trường, thể hiện sức mạnh của NH trong quá trình cạnh tranh để tồn tại.

Chất lượng cho vay cao tức là phải thoả mãn được các mục tiêu mà ngân hàng, khách hàng và sự phát triển nền kinh tế nói chung. Thực tế các

mục tiêu đặt ra của các đối tượng này lại luôn mâu thuẫn nhau. Ngân hàng muốn đạt lợi nhuận cao nhất từ các khoản cho vay đồng thời các món vay phải được bảo đảm an toàn nên họ muốn lãi suất thu được từ các khoản cho vay phải cao cũng như khách hàng phải hoàn trả đúng hạn. Ngược lại, là khách hàng của ngân hàng, lãi vay là một khoản chi phí do vậy doanh nghiệp muốn cạnh tranh trên thị trường phải tối thiểu hoá chi phí để tạo ra sản phẩm với giá thành thấp nhất. Khách hàng luôn muốn tìm kiếm các khoản vay với lãi suất thấp nhất và thời gian sử dụng vốn lâu nhất. Về mục tiêu phát triển kinh tế thì hoạt động cho vay ngắn hạn được đòi hỏi là giải quyết được công ăn việc làm cho người lao động góp phần xoá đói giảm nghèo…

1.3.2. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng cho vay ngắn hạn với DNV&N

Hoạt động cho vay ngắn hạn được xem là có chất lượng khi người vay sử dụng vốn vay đúng mục đích và đảm bảo hoàn trả vốn gốc và lãi đúng hạn theo như cam kết đã được kí kết trong hợp đồng tín dụng. Hoạt động cho vay ngắn hạn là một trong những hoạt động chủ chốt mang lại thu nhập thường xuyên với tỷ trọng lớn cho ngân hàng do đó ngân hàng phải không ngừng nâng cao chất lượng để đảm bảo cho sự an toàn của các khoản cho vay. Việc các khoản vay bị mất vốn sẽ tác động xấu đến tính thanh khoản của ngân hàng, có thể tạo ra tâm lý và sự thiếu tin tưởng của người dân khi đến giao dịch với ngân hàng. Ngân hàng là loại hình kinh doanh mà uy tín tác động rất lớn đến hành vi của khách hàng đến giao dịch. Chất lượng cho vay tốt không chỉ giúp ngân hàng bảo toàn vốn, thu được lợi nhuận và không phải dùng nguồn vốn để trích lập dự phòng rủi ro mà nó còn giúp cho ngân hàng trong việc huy động được các nguồn vốn phong phú trong dân. Đồng thời nó tạo thuận lợi cho sự tồn tại lâu dài của ngân hàng thông vì chất lượng cho vay cao cho phép ngân hàng có được những khách hàng lớn và trung thành với ngân hàng. Hơn nữa, một ngân hàng muốn có tình hình tài chính lành mạnh thì nhất

định chất lượng cho vay phải cao vì nó giúp cho ngân hàng cắt giảm được chi phí nghiệp vụ, chi phí quản lý, chi phí thiệt hại do không thu hồi được vốn và khả năng sinh lợi của các sản phẩm dịch vụ của ngân hàng sẽ tăng.

Nâng cao chất lượng cho vay ngắn hạn không chỉ cần thiết với các NHTM mà nó còn rất cần thiết với doanh nghiệp và nền kinh tế. Chất lượng cho vay ngắn hạn cao sẽ giúp các doanh nghiệp duy trì và mở rộng sản xuất kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh từ đó giúp các doanh nghiệp tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường. Đồng thời nó còn giúp cho hoạt động cho vay của ngân hàng thích nghi với nền kinh tế thị trường, đáp ứng nhu cầu vốn gia tăng không ngừng của nền kinh tế đặc biệt là nhu cầu vốn lưu động và nhu cầu vốn thời vụ phục vụ cho sản xuất kinh doanh. Đặc biệt với những công trình đầu tư có hiệu quả vào những ngành, lĩnh vực bằng vốn vay của ngân hàng nền kinh tế nước ta đã có những thành tựu nhất định. Bên cạnh đó, nâng cao chất lượng cho vay ngắn hạn còn có tác dụng như là làm đồng vốn cho vay phục vụ được mục tiêu của doanh nghiệp, thúc đẩy hoạt động đầu tư, thúc đẩy quá trình tập trung vốn, tập trung sản xuất với nền kinh tế do vậy sẽ giảm lượng tiền thừa trong lưu thông góp phần ổn định nền kinh tế kiềm chế lạm phát…

1.3.3. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay ngắn hạn đối với DNV&N

1.3.3.1. Các chỉ tiêu định lượng

Để có thể có cái nhìn rõ nét hơn và chính xác hơn về chất lượng cho vay ngắn hạn đối với DNV&N thì các chỉ tiêu như nợ quá hạn, nợ khó đòi, nợ khoanh, dư nợ cho vay và tốc độ tăng dư nợ cho vay đối với DNV&N,… thường được quan tâm.

- Nợ quá hạn:

Theo Điều 2-Quyết định 493/2005/QĐ-NHNN thì nợ quá hạn là khoản nợ mà một phần hoặc toàn bộ nợ gốc và/ hoặc lãi đã quá hạn.

Các khoản vay bị chuyển xuống nợ quá hạn trong những trường hợp khách hàng không có đơn đề nghị gia hạn nợ, hoặc khách hàng có đơn đề nghị gia hạn nợ nhưng cán bộ tín dụng thấy lý do gia hạn nợ không hợp lý vì nó không xuất phát từ nguyên nhân khách quan bất khả kháng mà do thái độ chây ì của khách hàng trong việc trả nợ. Hoặc những khoản vay đã hết thời gian gia hạn nhưng khách hàng vẫn không trả được.Tỷ lệ được xác định bằng

Nợ quá hạn của cho vay ngắn hạn với DNV&N Tổng dư nợ cho vay ngắn hạn với DNV&N

Các ngân hàng xem chỉ tiêu này như là một chỉ tiêu cơ bản trong việc đánh giá chất lượng của hoạt động cho vay ngắn hạn đối với DNV&N. Chỉ tiêu này càng nhỏ càng tốt. Theo quy định của NHNN thì các NHTM có tỷ lệ nợ quá hạn trên tổng dư nợ quá 5 % là ngân hàng hoạt động yếu kém. Còn nếu tỉ số này dưới 3% thì được xem là hoạt động có hiệu quả. Tỏng nợ quá hạn thì còn được phân chia ra thành nợ quá hạn có khả năng thu hồi và nợ quá hạn không có khả năng thu hồi. Nợ quá hạn có khả năng thu hồi là những khoản nợ mà sau khi chuyển xuống nợ quá hạn vẫn có khả năng thu hồi vì lý do những khoản nợ này quá hạn là vì sự chênh lệch giữa dòng tiền vào và ra của khách hàng không phù hợp với dự kiến.

- Nợ quá hạn khó đòi trên tổng số nợ quá hạn: Theo qui định của NHNN thì sau 360 ngày kể từ khi chuyển nợ quá hạn mà khách hàng không thể trả được nợ thì bị chuyển xuống nợ khó đòi. Nó phát sinh từ những khách hàng làm ăn thua lỗ hoặc những khách hàng cố tình lừa đảo ngân hàng.

Nợ quá hạn khó đòi Tổng số nợ quá hạn

Tỷ lệ này cho thấy một đồng vốn trong tổng dư nợ quá hạn sẽ có bao nhiêu đồng không thể thu hồi được. Tỷ lệ nợ quá hạn khó đòi trên tổng số nợ quá hạn càng cao chứng tỏ khả năng thu hồi thấp, khả năng mất vốn cao ảnh hưởng đến tài chính của ngân hàng, chất lượng cho vay của ngân hàng thấp.

Khi đánh giá chỉ tiêu nợ quá hạn khó đòi càn phải xem xét trên 2 khía cạnh: số tương đối và số tuyệt đối. Vì khi tỷ lệ nợ quá hạn tăng lên thì tỷ lệ nợ khó đòi giảm về mặt tương đối. Khi đó chất lượng tín dụng không tăng lên mà giảm đi.

- Dư nợ cho vay và tốc độ tăng dư nợ cho vay ngắn hạn với DNV&N:

Dư nợ cho vay là một chỉ tiêu quan trọng, nó phản ánh số tiền mà khách hàng còn vay ngân hàng tính đến một thời điểm cụ thể. Chỉ tiêu này lớn thể hiện ngân hàng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ vay nhiều.

Tốc độ tăng trưởng dư năm (t) - dư nợ cho vay năm (t-1) Dư nợ cho vay năm (t-1)

Tỷ lệ này cho biết mức độ cho vay nhanh hay chậm của ngân hàng. Tỷ lệ này dương chứng tỏ thời điểm sau cho vay nhiều hơn thời điểm trước chứng tỏ có chất lượng tín dụng. Tỷ lệ này phản ánh khả năng mở rộng tín dụng của ngân hàng.

- Doanh số cho vay: là tổng số tiền các ngân hàng đã cho vay trong một thời kỳ, doanh số này càng cao chứng tỏ qui mô cho vay đang tăng trưởng và nó là một dấu hiệu tốt cho ngân hàng

- Doanh số thu nợ: là số tiền ngân hàng thu được nợ trong một thời kỳ. Các ngân hàng đạt được doanh số thu nợ cao khi họ có các món vay có chất lượng.

- Lợi nhận từ hoạt động cho vay ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ:

Lợi nhuận từ CVNH đối với DNV&N Tổng lợi nhuận từ cho vay

Chỉ tiêu này phản ánh mức độ đóng góp của hoạt động CVNH đối với DNV&N trong tổng lợi nhuận của hoạt động cho vay.

1.3.3.2. Nhóm các chỉ tiêu định tính

Nhóm chỉ tiêu này đánh giá chất lượng cho vay dựa trên cơ sở pháp lý, dựa trên việc tuân thủ các qui trình tín dụng và việc các bên thực hiện nghĩa vụ của mình như thế nào theo như cam kết trong hợp đồng cho vay.

Xem tất cả 112 trang.

Ngày đăng: 09/05/2022