Đẩy Mạnh Công Tác Tuyên Truyền, Nâng Cao Nhận Thức Của Người Dân Về Bảo

đó trong tương lai cần nghiên cứu hình thành cơ quan quản lý nhà nước thống nhất về an sinh xã hội, trong đó bao gồm cả BHXH, BHYT, trợ giúp xã hội và ưu đãi xã hội. Nghiên cứu thiết lập bộ máy tổ chức thực hiện kết hợp với bộ máy giám sát trên cơ sở ngành dọc và ngang, đảm bảo tính lôgic hệ thống, giảm tối đa tình trạng lạm dụng, phân tán cát cứ như hiện nay.

Nên tham khảo mô hình tổ chức bộ máy BHXH của một số nước. Hiện nay, đa số các nước hoạt động sự nghiệp BHXH (quản lý quỹ, quản lý đối tượng, thực hiện thu chi BHXH) được giao cho cơ quan BHXH độc lập đảm nhận dưới sự điều hành của Hội đồng quản trị hoặc hội đồng quản lý. Hội đồng quản trị (hoặc hội đồng quản lý) là cơ quan cao nhất của BHXH của mỗi quốc gia. Hội đồng này gồm đại diện của Nhà nước, đại diện người lao động (Công đoàn) và giới chủ. Hội đồng hoạt động tương tự như Hội đồng quản trị trong các doanh nghiệp/ công ty. Giám đốc/Tổng giám đốc BHXH do Hội đồng quản trị/ quản lý bầu ra. Có một số nước, ngoài hội đồng quản trị Trung ương còn có hội đồng quản trị vùng hoặc bang. Hội đồng quản trị BHXH có những nhiệm vụ cơ bản như: định hướng hoạt động của hệ thống BHXH; quản lý các quỹ BHXH nhân danh những người đóng BHXH; đề xuất việc thay đổi mức đóng, mức hưởng BHXH; chỉ đạo việc thực hiên các dự án đầu tư tăng trưởng quỹ; chỉ đạo việc tuân thủ và thực hiện các quy định của pháp luật về BHXH; đánh giá chất lượng và hiệu quả hoạt động của các cơ quan BHXH; thẩm đinh báo cáo kết quả tài chính của giám đốc BHXH; bổ nhiệm, miễn nhiệm giám đốc BHXH; tư vấn, kiến nghị các định hướng với quản lý nhà nước về BHXH hoặc Quốc hội về xây dựng bổ sung pháp luật về BHXH. Nhìn chung, Hội đồng quản trị chỉ đạo điều hành hoặc điều hành toàn bộ các hoạt động của hệ thống BHXH.

Hệ thống BHXH được tổ chức dưới hình thức tự quản, cũng là một mô hình tổ chức được nhiều nước thực hiện. Trong trường hợp này cơ cấu tổ chức gồm 2 cấp; cấp I là cấp tham nghị hội, cấp này họp ít nhất mỗi năm một lần để thông qua ngân quỹ BHXH và xem xét, giải quyết những vấn đề chiến lược BHXH. Cấp II gồm có một ban chấp hành họp thường kỳ theo quý hoặc tháng và trực tiếp điều hành hoạt động của giám đốc BHXH. Trong cơ quan BHXH trung ương, ngoài hội

đồng quản lý tối cao là khối văn phòng và khối nghiệp vụ. Khối văn phòng có Tổng giám đốc/Giám đốc BHXH, các phó Tổng giám đốc/phó Giám đốc và bộ phận giúp việc. Tùy theo mỗi nước, trong cơ quan BHXH có các bộ phận chuyên môn khác nhau như bộ phận tài chính, bộ phận quản lý đối tượng, bộ phận kỹ thuật (để thực hiện các nghiệp vụ đầu tư), bộ phận định giá. Cấp địa phương tùy theo từng nước có thể có hoặc không có hội đồng quản trị. Nếu không có hội đồng này thì chỉ có giám đốc BHXH tỉnh/vùng do Tổng giám đốc/Giám đốc BHXH trung ương bổ nhiệm và miễn nhiệm. Cơ quan BHXH địa phương có xu hướng chuyên môn hóa các bộ phận.

Thứ hai, nâng cao chất lượng nhân lực bảo hiểm xã hội

Xây dựng đội ngũ cán bộ, viên chức ngành BHXH theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại. Hiện nay BHXH Việt Nam có một đội ngũ cán bộ đông đảo được bố trí ở 3 cấp trung ương, tỉnh, huyện. Việc yêu cầu nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ và giáo dục rèn luyện đội ngũ cán bộ viên chức có đạo đức, trách nhiệm phục vụ cao là đòi hỏi của chuyên nghiệp hóa, hiện đại hóa trong nền hành chính phục vụ dân, phục vụ phát triển.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 207 trang tài liệu này.

- Tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thông qua công tác tuyển dụng, đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ. Nâng cao ý thức trách nhiệm, tính tiên phong gương mẫu của lãnh đạo đơn vị, nhất là người đứng đầu.Tăng cường công tác kiểm tra nội bộ nhằm khắc phục tình trạng thụ động, quan liêu, nhũng nhiễu trong thực thi công vụ của cán bộ, công chức, viên chức.Biểu dương, khen thưởng kịp thời gương người tốt, việc tốt đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các quy định của Nhà nước, của ngành.

- Đẩy mạnh công tác đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ nhằm nâng cao chất lượng công chức, viên chức.Tuyển dụng cán bộ có chất lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao của ngành.

- Nâng cao trình độ công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ ngành BHXH. Do đặc thù tổ chức quản lý, chức năng nhiệm vụ quản lý cùng đối tượng quản lý và thông tin quản lý trong hệ thống BHXH Việt Nam, việc ứng dụng CNTT trong quản

lý BHXH, việc hiện đại hóa thông tin quản lý ngành BHXH trở thành nhu cầu cấp thiết. Phải chủ động chuẩn bị lực lượng và chuẩn bị đội ngũ cán bộ CNTT, trang bị tin học cơ bản cho tất cả cán bộ công chức BHXH. Đội ngũ cán bộ phải làm chủ công nghệ truy cập, xử lý dữ liệu, truyền tải thông tin, quản trị dữ liệu, quản trị mạng, phân tích hệ thống, và quan trọng hơn phải biết phát triển và thường xuyên nâng cấp, hoàn thiện các phần mềm ứng dụng trong quản lý BHXH. Cán bộ lãnh đạo và cán bộ nghiệp vụ phải được trang bị kiến thức công nghệ thông tin để có đủ năng lực truy cập, khai thác và phân tích thông tin, phục vụ yêu cầu quản lý. Quan trọng hơn là từ hiểu biết về công nghệ thông tinsẽ giúp cán bộ về cung cách quản lý và phương pháp thực thi công việc.

- Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, ưu tiên các đề tài ứng dụng trong thực tiễn, góp phần hoàn thiện và tổ chức thực hiện chính sách đạt hiệu quả.

- Đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, nâng cao ý thức, trách nhiệm phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức BHXH. Xây dựng đội ngũ cán bộ viên chức, công chức BHXH có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư trong thực thi nhiệm vụ, nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Chính phủ và của nhân dân.

- Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng.

BHXH ở hầu hết các nước trên thế giới đều có bước tiến khá xa trong công tác quản lý cũng như trong tổ chức thực hiện. Vì vậy, trong xu thế hội nhập quốc tế, ngành BHXH Việt Nam cần tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng để học tập, trao đổi kinh nghiệm trong công tác tổ chức quản lý các hoạt động BHXH, qua đó chọn lọc để áp dụng phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam. Hình thức hợp tác có thể là cử cán bộ, công chức sang học tập, hoặc mời chuyên gia của các nước (kể cả của các tổ chức phi Chính phủ) sang giới thiệu, giảng dạy.

Thực tiễn những năm qua, công tác hợp tác quốc tế của ngành BHXH Việt Nam với các nước trên thế giới và trong khu vực rất mạnh mẽ, nhiều dự án hợp tác về BHXH đã được trển khai, ngành BHXH Việt Nam đã cử nhiều đoàn cán bộ đi

khảo sát, học tập, trao đổi kinh nghiệm ở nước ngoài. Tuy nhiên, hiệu quả của công tác này và mức độ học hỏi, ứng dụng vào hoạt động thực tiễn của ngành còn hạn chế. Vì vậy, ngành BHXH Việt Nam cần có cơ chế kiểm tra, giám sát theo hướng nguồn nhân lực sau thời gian học tập ở nước ngoài phải có báo cáo kết quả về kiến thức, kinh nghiệm đã học hỏi được từ nước bạn.

4.3.8. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về bảo hiểm xã hội.

Chính sách BHXH mặc dù đã xuất hiện ở nước ta từ rất sớm, song đến nay nhận thức của người lao động nói riêng và của toàn xã hội nói chung về chính sách này cũng như việc tổ chức thực hiện chúng còn rất hạn chế. Qua kết quả điều tra khảo sát đã cho thấy, tỷ lệ lao động khu vực phi chính thức có hiểu biết về BHXH rất thấp, còn phần lớn chưa có hiểu biết rõ ràng về BHXH, còn nhầm lẫn giữa BHXH với loại hình bảo hiểm thương mại. Vì vậy, cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền về BHXH để người dân hiểu và thực hiện tốt chính sách này, nhất là trong giai đoạn hiện nay, khi chính sách BHXH được chuyển sang thực hiện theo cơ chế quản lý hoàn toàn mới dựa trên nguyên tắc “đóng- hưởng”. Trước mắt cần tập trung tuyên truyền cho các đối tượng thuộc khu vực phi chính thức, chưa tham gia BHXH.

Thứ nhất, về nội dung tuyên truyền.

Cần phối hợp với Ban Tuyên giáo cấp ủy, các cơ quan Báo, Đài tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng, cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể, các đơn vị sử dụng lao động, tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của của Nhà nước về bảo hiểm xã hội nói riêng và về an sinh xã hội nói chung.

Tuyên truyền để người dân hiểu được bản chất tốt đẹp của bảo hiểm xã hội, BHYT trong hệ thống an sinh xã hội, hướng tới mục tiêu BHYT toàn dân và BHXH tới mọi người lao động

Đổi mới và nâng cao hiệu quả của hoạt động tuyên truyền Luật BHXH, Nghị quyết số 21 - NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012 - 2020, phấn đấu tăng nhanh số đối tượng tham gia BHXH, BHYT, tiến tới BHYT toàn dân.

Thông qua công tác tuyên truyền giới thiệu gương người tốt, việc tốt, những cá nhân, tập thể, đơn vị xuất sắc trong trong công tác thực hiện tốt các chế độ chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về BHXH, phê phán các hành vi vi phạm, lợi dụng cơ chế chính sách để trục lợi, các hành vi tiêu cực trong quá trình thực thi chính sách BHXH trên địa bàn thành phố.

Tuyên truyền về kết quả đạt được của ngành, đơn vị trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện Luật BHXH, công tác phối hợp giữa các ngành, các tổ chức chính trị, đoàn thể, cấp ủy chính quyền địa phương, các đơn vị SDLĐ, người lao động, thực hiện Luật BHXH thông tin tình hình, tiến độ kết quả thực hiện các chỉ tiêu nhiệm vụ hàng tháng, quý, năm.

Thứ hai, về hình thức tuyên truyền.

Cần đa dạng hóa các hình thức, các kênh truyền thông, trực tiếp tuyên truyền thông qua công tác chuyên môn, nghiệp vụ hàng ngày tại bộ phận một cửa, công tác thu BHXH, công tác quản lý đối tượng và chi trả các chế độ BHXH, công tác khám chữa bệnh, công tác giải quyết các chế độ BHXH, tuyên truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng về các quy định của Luật BHXH để các đơn vị SDLĐ và người lao động, các đối tượng và nhân dân hiểu đầy đủ hơn và ngày càng tích cực tham gia BHXH.

TÓM TẮT CHƯƠNG 4

Dân số Việt Nam đang già hóa một cách nhanh chóng, tuổi thọ bình quân tăng, trong khi đó tỷ suất sinh lại giảm dẫn đến một hệ lụy là trong tương lai, tỷ lệ số người hưởng các khoản trợ cấp từ quỹ BHXH và số người cần được chăm sóc, bảo vệ trên tổng số lao động tham gia đóng BHXH tăng lên. Tác động của biến đối khí hậu, nguy cơ bệnh tật gia tăng, những rủi ro cho các nhóm đối tượng chịu tác động nhiều bởi biến đổi khí hậu cũng tăng. Khủng hoảng kinh tế toàn cầu, thất nghiệp gia tăng đã có tác động không nhỏ đến các quỹ tài chính công trong đó có tài chính BHXH.

Trước bối cảnh đó quan điểm đảm bảo tài chính cho BHXH Việt Nam trong những năm tới là: đảm bảo quyền bình đẳng về cơ hội tham gia BHXH của các đối tượng; hướng tới xây dựng hệ thống BHXH bền vững về tài chính trong dài hạn và tiếp tục đổi mới căn bản hệ thống BHXH theo hướng hiện đại.

Với quan điểm đó thì phương hướng phát triển BHXH Việt Nam từ nay đến năm 2020 là: tiếp tục mở rộng đối tượng tham gia BHXH, tăng dần diện bảo vệ cả về loại hình và chế độ BHXH; phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu BHXH hàng năm do chính phủ giao cho, giải quyết dứt điểm tình trạng nợ đóng, trốn đóng BHXH, phấn đấu đến năm 2020 mức độ tuân thủ BHXH đạt trên 90%, thực hiện đúng quy định về chi trả BHXH, nâng mức thụ hưởng của NLĐ; nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư quỹ; cải cách thủ tục hành chính, tiếp tục hoàn thiện bộ máy quản lý, nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ làm công tác BHXH.

Trên cơ sở những đánh giá về thực trạng của tài chính BHXH ở Việt Nam cũng như trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm của các nước trên thế giới, chương 4 đề xuất một một số giải pháp góp phần đảm bảo tài chính BHXH Việt Nam.

PHẦN KẾT LUẬN

1/ Tài chính BHXH là tổng thể các mối quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình hình thành, tạo lập quỹ BHXH do các bên tham gia BHXH đóng góp và được phân phối, sử dụng quỹ đó nhằm mục đích góp phần ổn định cuộc sống của người lao động và gia đình họ khi người lao động bị rủi ro, khi sinh nở và khi hết tuổi lao động.

Đảm bảo tài chính cho BHXH xét trên góc độ quản lý quỹ là đảm bảo sự cân đối trong quan hệ giữa thu và chi của quỹ BHXH. Xét trên góc độ kinh tế chính trị học thì đảm bảo tài chính cho BHXH là đảm bảo quan hệ thu, chi trong hệ thống BHXH tuân thủ đúng quy định pháp luật BHXH để BHXH có khả năng duy trì được sự cân đối, ổn định trong dài hạn nhằm đáp ứng quyền thụ hưởng của người tham gia BHXH một cách công bằng góp phần thực hiện tốt chính sách ASXH. Để đánh giá mức độ đảm bảo tài chính cho BHXH, chúng ta có thể dựa vào các tiêu chí sau: mức độ bao phủ của hệ thống BHXH, mức độ tuân thủ BHXH, mức thụ hưởng của người lao động, mức độ bền vững về tài chính BHXH.

Điều kiện đảm bảo tài chính cho BHXH là: Lựa chọn mô hình BHXH, và vai trò của Nhà nước đối với hoạt động BHXH và giải quyết mối quan hệ giữa tài chính BHXH với NSNN, tài chính doanh nghiệp, tài chính hộ gia đình và các trung gian tài chính.

Nghiên cứu kinh nghiệm về đảm bảo tài chính cho BHXH của một số nước trên thế giới, luận án rút ra một số bài học kinh nghiệm đối với nước ta.

2/ BHXH Việt Nam sau hơn 20 năm đổi mới, nhất là sau khi Luật BHXH được triển khai và đi vào cuộc sống đến nay đã trải qua nhiều giai đoạn đổi mới và hoàn thiện. Kết quả đã đạt được là số đối tượng tham gia BHXH tăng lên khá nhanh, nhất là khu vực phi chính thức. Quỹ BHXH được hình thành độc lập và ngày càng phát triển. Giải quyết chế độ BHXH cho hàng chục triệu lượt người, góp phần đảm bảo ổn định xã hội và an sinh xã hội bền vững. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được BHXH Việt Nam vẫn đang đứng trước những khó khăn về tài chính.

Trên cơ sở phân tích thực trạng về đảm bảo tài chính cho BHXH Việt Nam. Luận án đã chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế về đảm bảo tài chính cho BHXH

3/Trong thời gian tới để đảm bảo tài chính cho BHXH Việt Nam cần quán triệt quan điểm: đảm bảo tài chính cho BHXH phải hướng tới mục tiêu đảm bảo quyền bình đẳng về cơ hội tham gia BHXH của các đối tượng; hướng tới xây dựng một hệ thống BHXH bền vững; đổi mới căn bản hệ thống BHXH theo hướng hiện đại.

Với quan điểm đó thì phương hướng phát triển BHXH Việt Nam từ nay đến năm 2020 là:Tiếp tục mở rộng đối tượng tham gia BHXH, tăng dần diện bảo vệ cả về loại hình và chế độ BHXH; phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu BHXH hàng năm do chính phủ giao cho, giải quyết dứt điểm tình trạng nợ đóng, trốn đóng BHXH, phấn đấu đến năm 2020 mức độ tuân thủ BHXH đạt 100%, thực hiện đúng quy định về chi trả BHXH, nâng mức thụ hưởng của NLĐ; nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư quỹ; cải cách thủ tục hành chính, tiếp tục hoàn thiện bộ máy quản lý, nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ làm công tác BHXH.

Để đảm bảo tài chính cho BHXH cần phải tăng cường vai trò của nhà nước đối với BHXH; thực hiện thu, chi BHXH đúng quy định; đảm bảo duy trì sự cân đối, ổn định quỹ BHXH trong dài hạn, thực hiện công bằng đối với các đối tượng tham gia, lựa chọn mô hình BHXH cho phù hợp với tình hình thực tiễn, giải quyết tốt mối quan hệ giữa tài chính BHXH với NSNN, tài chính doanh nghiệp, tài chính hộ gia đình và các tài chính trung gian. Tiếp tục hoàn thiện bộ máy quản lý BHXH và nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ ngành BHXH đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về BHXH.

Bảo hiểm xã hội là trụ cột của hệ thống an sinh xã hội.Vấn đề đảm bảo tài chính cho BHXH cần phải được tiếp tục nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện hơn nữa.Tài chính BHXH bền vững sẽ góp phần thực hiện tốt chính sách BHXH, ổn định đời sống cho người lao động, bảo vệ sức khỏe nhân dân, ổn định chính trị xã hội, thúc đẩy sự nghiệp xây dựng đất nước.