Các Giải Pháp Cụ Thể Cải Thiện Môi Trường Kinh Doanh Tại Hà Nội

2.2. Nhóm giải pháp kéo

Các giải pháp kéo được xây dựng dựa trên nguyên lý Marketing địa phương 23 trong lĩnh vực quản lý. Chính quyền Thành phố Hà Nội nên áp dụng nhóm giải pháp kéo để đẩy mạnh hoạt động cải cách theo hướng trọng tâm, trọng điểm. Từ chỗ xác định rõ doanh nghiệp cần gì, doanh nghiệp còn vướng để chính quyền thành phố có những điều chỉnh hợp lý và tháo gỡ kịp thời.

Marketing địa phương là tâp hợp các chương trình hoạt động được địa phương thực hiện nhằm cải thiện khả năng cạnh tranh và phát triển kinh tế. Nói cách khác, marketing địa phương là hệ thống các chương trình hành động chủ động nhằm thay đổi tình trạng kinh tế xã hội của địa phương theo chiều hướng tốt hơn. Các chương trình marketing hiệu quả sẽ giúp Hà Nội trở nên hấp dẫn hơn trong đánh giá của các doanh nghiệp trên địa bàn. Cũng giống như các chiến lược marketing khác, marketing địa phương là sự kết hợp của 4 công cụ marketing - mix (Products - Sản phẩm, Price - Giá cả, Place - Kênh phân phối và Promotion - Truyền thông). Theo đó, Hà Nội dựa trên lợi thế so sánh của mình hoàn toàn có thể tạo ra những cải thiện đáng kể.

Products - Sản phẩm:

Sản phẩm được hiểu là các chính sách và môi trường kinh doanh, đó là tất cả những gì mà doanh nghiệp nhận được từ chính quyền địa phương, và những yếu tố khách quan như vị trí địa lý, hạ tầng, tài nguyên thiên nhiên và những yếu tố chủ quan như chính sách, cơ chế, thái độ và trình độ nhân lực.

Để phát triển hạ tầng, Hà Nội nên có kế hoạch xây dựng hoàn chỉnh hệ thống đường vành đai, hệ thống đường cao tốc kết nối với các khu kinh tế; Ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng, đặc biệt là các phương thức vận tải hành khách khối lượng lớn như đường sắt đô thị, tàu điện ngầm. Trên cơ sở đó sẽ hạn chế sự phát triển xe máy, ôtô cá nhân; Tổ chức giao thông đô thị khoa học, áp dụng công nghệ và trang thiết bị hiện đại như hệ thống giao thông thông minh, hệ thống kiểm soát giao thông tự động ...

23 Young Florida State University, USA, http://www.egs.mmu.ac.uk

Để quản lý đất đai, Hà Nội nên tăng cường quản lý ở cấp cơ sở nhằm kịp thời phát hiện, ngăn ngừa và xử lý dứt điểm các vi phạm trên địa bàn; thường xuyên thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra với mục tiêu quản lý chặt chẽ sử dụng đất để phát triển. Sau khi bàn giao đất cho các đơn vị, các cơ quan chức năng, UBND các quận, huyện, phường, xã phải thường xuyên kiểm tra, giám sát việc sử dụng đất của các đơn vị; tập trung xây dựng hoàn chỉnh hồ sơ Địa chính quản lý đất đai từ đó làm cơ sở cho công tác quản lý chặt chẽ quỹ đất trên địa bàn. Đối với đất của các tổ chức được giao đất, cho thuê đất để thực hiện Dự án, nếu quá hạn 12 tháng mà không đưa đất vào sử dụng, UBND Thành phố cần chỉ đạo Sở Tài nguyên Môi trường và Nhà đất lập hồ sơ thu hồi đất. Năm 2008 dự kiến có ít nhất khoảng 15 dự án sẽ bị thu hồi đất với tổng diện tích là 207.377,5m 2.

Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, Hà Nội cần củng cố hệ thống các trường Trung học chuyên nghiệp và dạy nghề hiện có, từng bước mở rộng quy mô đào tạo phù hợp với yêu cầu phát triển Kinh tế - Xã hội Thủ đô; triển khai xây dựng một số trường đào tạo trọng điểm của Thủ đô ngang tầm khu vực. Qua đó, Hà Nội từng bước sắp xếp, cơ cấu lại ngành nghề đào tạo nhằm phục vụ các chương trình phát triển kinh tế của Hà Nội; trong đó chú trọng phát triển các ngành, nghề đào tạo chủ lực: Điện, Điện tử, Tin học, Cơ khí, Dệt may, Giầy, vật liệu mới. Hà Nội cũng cần có những chính sách cụ thể tạo sự liên kết chặt chẽ giữa cơ sở đào tạo và nơi sử dụng lao động để nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho học sinh, phù hợp với nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 98 trang tài liệu này.

Price - Giá cả:

Là tất cả các loại chi phí liên quan đến quá trình kinh doanh mà doanh nghiệp phải bỏ ra để nhận được những sản phẩm mà địa phương cung cấp. Các doanh nghiệp quan tâm tới cả chi phí chính thức và chi phí không chính thức khi kinh doanh tại địa phương. Đôi khi những chi phí không chính thức trở thành yếu tố cản trở quyết định sự lựa chọn kinh doanh. Hà Nội cần đưa ra các biện pháp mang tính dài hạn: chống tham nhũng, cải cách bộ máy hành chính

Nhà nước và nâng cao việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động quản lý Nhà nước và các thủ tục hành chính.

Để chống tham nhũng, điểm mấu chốt là xây dựng cơ chế đảm bảo công khai minh bạch. Đây là một vấn đề lớn, không phải chỉ làm trước mắt mà phải làm rất kiên trì, lâu dài. Hà Nội cần tính đến việc phát huy vai trò của các tổ chức xã hội bởi phòng chống tham nhũng là phải phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và của toàn dân. Mặt khác, Hà Nội cũng phải đảm bảo cho cán bộ, công chức Nhà nước có một đời sống tương đối ổn định để yên tâm làm việc, cống hiến nhiều hơn, và giữ mình hơn.

Để cải cách hành chính hiệu quả, giải pháp cho Hà Nội là nâng cao ý thức trách nhiệm phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức. Cụ thể là xử lý nghiêm đối với hành vi sai phạm, tăng cường giáo dục tư tưởng đạo đức, phát huy dân chủ trong nhân dân… Đồng thời, Hà Nội cũng phải xác định rõ trách nhiệm chịu giám sát, kiểm tra của cơ quan Nhà nước cấp trên. Phát huy dân chủ, tạo ra phong trào toàn dân đóng góp ý kiến về cải cách thủ tục hành chính và phản ánh các hiện tượng nhũng nhiễu trong hoạt động công vụ bằng các kênh thông tin như hòm thư góp ý, báo chí, trả lời trực tuyến… Đây không phải là hình thức mới, tuy nhiên, các hình thức này chỉ phát huy được hiệu quả thực sự khi thủ trưởng các cơ quan quan tâm xem xét đến các ý kiến phản ánh, kiến nghị chính đáng của công dân. Bên cạnh đó, cần nâng cao năng lực cán bộ, trình độ chuyên môn và văn hóa ứng xử của cán bộ, công chức trong hoạt động công vụ.

Để nhanh chóng ứng dụng thông tin trong hoạt động quản lý, Hà Nội cần tăng cường đầu tư phát triển trung tâm tích hợp dữ liệu, mạng cục bộ (LAN), vận hành các phần mền ứng dụng tin học hóa quản lý hành chính Nhà nước và cung cấp thông tin phục vụ lãnh đạo các cấp. Các cán bộ, công chức cần được đạo tạo ứng dụng tin học trong công việc.

Place - Kênh phân phối:

Phản ánh việc doanh nghiệp có nhận được những giá trị lợi ích mà chính quyền địa phương cung cấp hay không. Điều này có liên quan đến việc phân cấp trong điều hành của chính quyền. Theo đó, Hà Nội cần triển khai phân cấp đồng bộ và rõ ràng, đảm bảo đơn giản hóa việc điều hành quản lý các cấp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp làm các thủ tục hành chính nhanh chóng và thuận tiện.

Mục tiêu của việc phân cấp quản lý điều hành là để chính quyền địa phương, nhất là ở cấp cơ sở có điều kiện gần dân, sát dân hơn; trực tiếp quyết định nhiều hơn các vấn đề kinh tế - xã hội trên địa bàn, đáp ứng nhu cầu và lợi ích chính đáng của doanh nghiệp, tôn trọng và phát huy trên thực tế quyền làm chủ của nhân dân trong việc tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Do đó, Hà Nội cần phải đảm bảo hơn nữa quyền tự quyết, tự chịu trách nhiệm của chính quyền cấp quận, huyện, xã phường. Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội thực hiện hướng dẫn, kiểm tra, giám sát về mặt pháp luật đối với những công việc đã phân cấp. Để làm được như vậy, việc phân cấp quản lý phải rõ ràng, cụ thể về nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm của mỗi cấp trong bộ máy chính quyền. Hơn nữa, quá trình phân cấp quản lý phải luôn gắn cùng quá trình phối hợp giữa các ngành và các cấp chính quyền; đảm bảo có được cơ chế thông suốt. Một vấn đề quan trọng là khi phân cấp, Hà Nội phải đảm bảo tính công khai, minh bạch trong sử dụng tài chính, ngân sách, tài sản công, trong bố trí cán bộ, tạo điều kiện để cán bộ, công chức, các cơ quan thông tin, báo chí và nhân dân và đặc biệt là các doanh nghiệp có thể giám sát, kiểm tra, phát hiện, tố cáo, lên án hành vi tham nhũng, lãng phí.

Tuỳ từng thời điểm, Hà Nội nên lựa chọn đúng những vấn đề phân cấp quản lý có tính trọng điểm, bứt phá để thực hiện ngay, nhằm tạo được những tác động, thúc đẩy mạnh mẽ việc phân cấp các vấn đề khác ở các bước tiếp theo. Hiện có khoảng gần 50 loại công việc cần tiếp tục phân cấp ở hầu hết các ngành, lĩnh vực liên quan đến cấp trực tiếp giải quyết công việc cho các doanh

nghiệp tư nhân. Do đó, việc phân cấp quản lý cần phải gắn chặt với việc tiếp tục rà soát thủ tục hành chính để bảo đảm giảm bớt các thủ tục hành chính không cần thiết, tập trung vào những công việc như: đăng ký kinh doanh, cấp phép, chứng nhận quyền sử dụng đất,…. Song song với đó là các biện pháp tổ chức thực hiện để đảm bảo phân cấp được triển khai đồng bộ, có hiệu quả như: điều chỉnh về tổ chức bộ máy, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, công chức, gắn đổi mới cơ chế tổ chức với hoạt động dịch vụ hành chính công.

Promotion - Truyền thông:

Thể hiện qua việc địa phương kịp thời thông tin đến các doanh nghiệp những chính sách, chương trình hỗ trợ mà địa phương đang cung cấp; tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến kinh doanh. Với Hà Nội, trước mắt cần xây dựng mạng lưới thông tin sâu, rộng đến các doanh nghiệp, tích cực quảng bá các hoạt động hỗ trợ kinh doanh và thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia hơn nữa, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Các hoạt động xúc tiến thương mại cần được thay đổi linh hoạt cho phù hợp với yêu cầu cấp bách của việc mở rộng thị trường xuất khẩu và tham gia hội nhập kinh tế quốc tế. Thành phố Hà Nội nên tiếp tục quan tâm xây dựng thêm những Trung tâm Xúc tiến Thương mại, tổ chức phòng trưng bày và giới thiệu sản phẩm, đẩy mạnh các hoạt động cung cấp thông tin thương mại, tổ chức hội chợ triển lãm, công tác nghiên cứu, khảo sát thị trường.

Ngoài ra, Hà Nội cũng nên chủ động xây dựng hệ thống thông tin dữ liệu về sản phẩm trong nước, phục vụ cho hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp, thông tin về các sản phẩm của nước ngoài để phục vụ cho hoạt động nhập khẩu. Thông tin về các mặt hàng xuất khẩu, nên cụ thể theo các tiêu chí: năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm, giá cả, thương hiệu, thuế xuất khẩu, nhà phân phối chủ yếu ... Thông tin về các sản phẩm nhập khẩu nên được phân chia theo: xuất xứ, chất lượng, giá cả, trình độ công nghệ, khả năng ô nhiễm môi trường… Một nội dung nữa cũng cần được chú trọng là thông tin định hướng, dự báo về thị

trường sản phẩm. Đây là thông tin sâu, đòi hỏi được tổng hợp và phân tích từ những thông tin có sẵn về thị trường và sản phẩm.‌

III. CÁC GIẢI PHÁP CỤ THỂ CẢI THIỆN MÔI TRƯỜNG KINH DOANH TẠI HÀ NỘI

3.1. Áp dụng hiệu quả cơ chế “một cửa”, tiến tới xây dựng cơ chế “một cửa, tại chỗ” ở các khu công nghiệp của Hà Nội

Về bản chất, cơ chế “một cửa” đang được áp dụng tại Phòng Đăng ký kinh doanh Hà Nội là tạo mọi điều kiện để hỗ trợ thành lập doanh nghiệp. Muốn phát huy tối ưu hiệu quả của cơ chế này, trước hết phải thực hiện một cách bài bản. Các quy trình giải quyết thủ tục hành chính, các biểu mẫu, giấy tờ, văn bản hướng dẫn thực hiện đăng ký kinh doanh, phí, mức lệ phí và thời gian giải quyết từng thủ tục, ... phải được niêm yết công khai. Bộ phận thu phí và lệ phí được bố trí ngồi tách riêng với bộ phận giải quyết thủ tục nhằm tránh những tiêu cực có thể xảy ra đối với cán bộ thụ lý hồ sơ. Bộ phận tiếp nhận hồ sơ có nhiệm vụ tiếp nhận và trả kết quả (giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc các giấy tờ khác). Mỗi công chức được phân công tiếp nhận hồ sơ theo địa bàn, trực tiếp giải quyết từ khâu nhận đến khâu trả kết quả và họ tên chức danh của họ cũng được niêm yết công khai trước bàn làm việc. Bên cạnh đó, Phòng Đăng ký kinh doanh Hà Nội cần được đầu tư cả về cơ sở vật chất lẫn nguồn nhân lực. Cụ thể là mở rộng diện tích văn phòng, bố trí thêm trang thiết bị hiện đại, tăng số lượng đội ngũ cán bộ cho phù hợp với nhu cầu thực tế.

Sau khi áp dụng hiệu quả cơ chế “một cửa” cho doanh nghiệp mới thành lập, cơ chế “một cửa, tại chỗ” sẽ là giải pháp có tính khả thi cao, đáp ứng yêu cầu của các doanh nghiệp tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn Hà Nội. Theo cơ chế này, các doanh nghiệp nằm trong khu/cụm công nghiệp khi có nhu cầu, chỉ cần đến Ban Quản lý của khu công nghiệp đó để giải quyết các thủ tục: cấp giấy phép xuất nhập khẩu, cấp và gia hạn giấy phép lao động, cung ứng lao động, giải quyết tranh chấp hay các thủ tục liên quan khác một cách nhanh chóng, thuận tiện.

Ban Quản lý khu công nghiệp thực hiện theo nhiệm vụ và quyền hạn được Ủy ban nhân dân Thành phố uỷ quyền. Ban Quản lý khu công nghiệp còn có thể chủ động thực hiện sự phối hợp với các Sở, Ban, Ngành của Hà Nội như: Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội, Sở Thương mại Hà Nội, Sở Tài nguyên Môi trường và Nhà đất Hà Nội, Sở Lao động Thương binh và Xã hội Hà Nội, Cục Hải quan thành phố Hà Nội, … để góp phần hỗ trợ tích cực cho hoạt động của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp. Ban Quản lý khu công nghiệp thực chất là cơ quan hỗ trợ các Sở, Ban, Ngành quản lý hành chính, quản lý chuyên môn nghiệp vụ trên địa bàn Thành phố.

Biểu 13: Mô hình cơ chế “ một cửa, tại chỗ”

Ban Quản lý khu công nghiệp X là nơi có trách nhiệm nhận hồ sơ và trả lại kết quả đã giải quyết cho các nhà doanh nghiệp nằm trong Khu công nghiệp đó.

Để có thể triển khai làm tốt mô hình cơ chế “một cửa, tại chỗ”, Hà Nội cần tiến hành một số công việc sau:

Thứ nhất: Nghiên cứu xác định đúng vị trí của Ban Quản lý các khu công nghiệp trong hệ thống quản lý hành chính Nhà nước.

Thứ hai: Tiến hành hệ thống hóa, rà soát lại các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến chủ trương, chính sách trong các khu công nghiệp để kiến nghị điều chỉnh cho phù hợp và giảm bớt các thủ tục hành chính không cần thiết.

Thứ ba: Xây dựng quy chế tăng cường phối hợp hoạt động giữa Ban Quản lý khu công nghiệp với các cơ quan chuyên môn của thành phố; nghiên cứu phân cấp, ủy quyền cho Ban Quản lý khu công nghiệp ở một số lĩnh vực về quản lý vốn, lao động, môi trường …để kịp thời tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn của doanh nghiệp.

Thứ tư: Đào tạo đội ngũ công chức nói chung và công chức quản lý khu công nghiệp nói riêng thành thạo chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức tốt và có tinh thần trách nhiệm cao đối với công việc.

Thứ năm: Hoàn chỉnh Website hiện nay của Ban Quản lý khu công nghiệp, cung cấp những thông tin phong phú, cần thiết cho doanh nghiệp; phát triển các ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác chuyên môn; xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên ngành.

3.2. Nâng cao chức năng và phát huy mọi tiện ích của Cổng giao tiếp điện tử Hà Nội (Hanoi Portal)

Để khắc phục những tồn tại hạn chế hiện nay của Cổng giao tiếp điện tử Thành phố, Hà Nội cần nghiên cứu, hoàn thiện mô hình tổ chức quản lý Cổng giao tiếp điện tử Hà Nội và kiện toàn bộ máy, cán bộ Cổng giao tiếp điện tử phải thực sự có đủ năng lực để làm tốt các chức năng nhiệm vụ; bổ sung, sửa đổi Quy chế cung cấp thông tin lên Cổng giao tiếp điện tử theo hướng quy định rõ trách nhiệm cho các cơ quan, đơn vị cung cấp thông tin cũng như đơn vị quản lý, vận hành cổng điện tử; xây dựng cơ chế tài chính hiệu quả cho việc