Chất thơ trong truyện ngắn Trần Thùy Mai

mãi ba tôi không quên được Thanh Thúy Tàu, một con người phản bội” [5, 183]. Đó là dòng tâm trạng của Mi ở cuối truyện ngắnGió thiên đường. Cũng vậy, khép lại Thương nhớ hoàng lan là dòng tâm trạng buồn day dứt khuôn nguôi của Minh: “Bất giác tôi òa khóc. Nước mắt theo nhau lăn trên má tôi như ép cho hết những dòng tục lụy cuối cùng”. “Tôi cầm lòng thôi thương, thôi nhớ” [5, 386].

Điểm nổi bật trong văn Trần Thùy Mai là nỗi buồn trong truyện của chị không dữ dội, khốc liệt. Bằng giọng văn thủ thỉ, nhẹ nhàng, Thùy Mai đem đến cho người đọc cái buồn man mác, có khi khắc khoải ở chỗ này, bàng bạc ở chỗ khác, trở thành một áng tâm trạng bao phủ lên những cảnh đời mà nhà văn dẫn ta vào. Nó thể hiện tấm lòng nhà văn, làm nên phong cách truyện ngắn Trần Thùy Mai. Điều đó do ảnh hưởng từ chính hiện thực cuộc sống, xã hội và do phong cách truyện ngắn của chị chi phối.

Nhìn chung, trong sáng tác của mình, Trần Thùy Mai đã tạo nên một giọng điệu riêng, giọng điệu tha thiết, rất Huế của một trái tim nhân hậu biết đồng cảm, xót thương cho những mảnh đời trong cuộc sống.

KẾT LUẬN

Có thể khẳng định, nhà văn Trần Thùy Mai xa lạ với những gì to tát, rực rỡ, ồn ào. Nữ nhà văn thích lắng hồn mình vào những gì bằng lặng, thanh khiết, những rung động tinh tế, đập khẽ khàng như cánh bướm non. Bằng tài năng và tâm hồn tinh tế, nhạy cảm của mình, Trần Thùy Mai đã tạo nên những truyện ngắn rất riêng. Từng truyện của chị đều thủ thỉ như một lời tâm tình thầm kín, nhẹ nhàng mà rất khó để quên. Truyện ngắn của chị ngọt ngào, nhẹ nhàng, chan chứa chất thơ. Chất thơ ấy được chưng cất từ đời sống bình dị, thường nhật bằng chính những rung động trong tâm hồn nhà văn. Chất thơ tỏa ra từ tình yêu cuộc sống, từ cái nhìn tinh tế trước đời sống mà nhà văn đã thấy, đã cảm và đã từng trải qua. Có những truyện ngắn của chị tưởng như kể về một câu chuyện của người khác, nhưng thực chất trong câu chuyện mà chị kể, có một phần chính là câu chuyện của cuộc đời chị.

Văn Trần Thùy Mai là tâm hồn, là con người của nhà văn. Lối viết trữ tình, nhẹ nhàng, tinh tế của chị đã làm lay động các giác quan và gợi mở trong lòng người, khiến cho bạn đọc say mê, hứng thú. Văn Trần Thùy Mai thân thiết, gắn bó với bạn đọc, kết buộc hồn ta với đời sống con người Việt Nam đương đại mà chất thơ lẩn khuất dưới vẻ ngoài bình dị. Chất thơ ấy được nhà văn chắt lọc bằng cả tấm lòng yêu thương, nâng niu, trân trọng. Nhà văn đã tìm kiếm và chắt chiu từng vẻ đẹp dù là nhỏ nhoi nhất, le lói nhất trong tâm hồn con người để mà nâng niu, trân trọng. Cũng nhờ có chất thơ mà con người cảm thấy cuộc đời này còn bao điều tốt đẹp và đáng sống. Nó cho phép người ta có điều kiện để nuôi dưỡng ước mơ, hi vọng và thậm chí là cả đôi chút mơ mộng.

Mặt khác, chất thơ trong văn Trần Thùy Mai còn ở ngôn ngữ mang đặc trưng riêng, mang hơi hướng, phong vị Huế. Ngôn ngữ ấy, phù hợp để diễn tả thế giới tâm hồn trong sáng, nhạy cảm cùng những cảm xúc, cảm giác tinh tế

của nhân vật. Trần Thùy Mai dùng lối văn nhỏ nhẹ, sâu lắng, đầy sức truyền cảm và đầy chất thơ. Vì thế phần lớn truyện ngắn Trần Thùy Mai giống như những dòng nhật kí tâm sự chan chứa cảm xúc, chất chứa niềm tin. Dẫu cho con người chưa dễ gì vượt qua được “những giới hạn khắt khe của thực tại” nhưng niềm tin đã giúp họ đứng vững trước những biến động của cuộc đời và sống đẹp hơn, có ý nghĩa hơn. Những rung động tinh tế trong tâm hồn nhân vật đã được gặp một hình thức thể hiện tối ưu là những áng văn mang màu sắc hướng nội của Trần Thùy Mai.

Lắng lại sau những trang văn của Trần Thùy Mai là vẻ đẹp của những trang đời với những cảm xúc đẹp đẽ, ngọt ngào, mang đậm giá trị nhân văn. Vẻ đẹp đó phải chăng là tấm lòng giàu trắc ẩn, tha thiết yêu thương đã được chắt lọc từ hiện thực đời sống và khát vọng của một nhà văn xứ Huế. Nó lấp lánh, tỏa sáng dường như để đối lập với những gì tầm thường, giả dối, lạnh lùng…giữa cuộc sống ngổn ngang những lo toan, bộn bề, đồng thời giúp người đọc thấm thía hơn về lẽ sống, tình đời.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 59 trang tài liệu này.

Tóm lại, chất thơ là sự tổng hợp được tạo ra từ nhiều nhân tố, những cảm xúc sâu lắng, những vẻ đẹp hoàn mĩ, là kết tinh của đời sống bình thường hòa điệu với trí tưởng tượng bay bổng. Chất thơ ấy đã trở thành một trong những đặc điểm phong cách truyện ngắn Trần Thùy Mai. Nhờ việc nghiên cứu tìm hiểu những biểu hiện của chất thơ trong truyện ngắn của chị, ta có thể hiểu hơn về giá trị tác phẩm cũng như hiểu hơn về phong cách truyện ngắn Trần Thùy Mai. Nhà văn đã đưa hiện thực cuộc sống vào những trang văn một cách sâu lắng, chân thành. Nhưng bên cạnh hiện thực ấy, chất thơ đã góp phần mở rộng tâm hồn, đem đến cho người đọc cảm giác nhẹ nhòm, mát dịu, êm ả. Nối nghiệp thế hệ các nhà văn đi trước như Thạch Lam, Hồ Dzếnh, Thanh Tịnh… Trần Thùy Mai đã góp phần quan trọng trong việc phát triển một kiểu loại cho văn xuôi đương đại là truyện ngắn trữ tình.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Lại Nguyên Ân (2017), 150 thuật ngữ văn học, NXB Văn học.

2. Ngô Quang Điệp (1998), Nguyên thi, NXB Hội Nhà văn.

3. Lê Bá Hán, Trần Đình Sử, Nguyễn Khắc Phi (đồng chủ biên) (2013), Từ điển thuật ngữ văn học, NXB Giáo dục, Hà Nội.

4. Phương Lựu, Trần Đình Sử, Nguyễn Xuân Nam, Lê Ngọc Trà, La Khắc Hòa, Thành Thế Thái Bình (2002), Lí luận văn học (tái bản lần 2), NXB QGHN.

5. Trần Thùy Mai (2009), Trăng nơi đáy giếng, NXB Thanh Niên Hà Nội.

6. Trần Thùy Mai (2010), Onkel yêu dấu, NXB Văn nghệ.

7. Nguyễn Đăng Mạnh (1999), Nguyễn Tuân bàn về văn học nghệ thuật, NXB Hội Nhà văn

8. Nguyễn Đăng Mạnh (2000), Nhà văn Việt Nam hiện đại: Chân dung và phong cách, NXB Trẻ Tp. Hồ Chí Minh.

9. Trần Đình Sử (2012), Lí luận văn học, tập 2, Tác phẩm và thể loại, NXB ĐHSP.

10. Trần Đình Sử (2007), Giáo trình Dẫn luận thi pháp học, NXB ĐHSP.

11. Bùi Việt Thắng (2004), “Truyện ngắn hôm nay”// Tạp chí nghiên cứu văn học, (số 1).

12.http://antgct.cand.com.vn/Nhan-vat/Nguoi-dan-ba-di-trong-mua-phun-310076/.

13.http://tapchisonghuong.com.vn/tap-chi/c152/n1697/Nha-van-Tran-Thuy-Mai.html.

14. https://tuoitre.vn/nha-van-tran-thuy-mai-viet-van-la-mot-cach-thuong- yeu-56292.htm.

15. https://tuoitre.vn/tran-thuy-mai-viet-voi-tat-ca-tam-tu-17985.htm.

16.https://tuoitre.vn/Van-hoa-Giai-tri/Dien-anh/276683/Vinh-Son-- Trang%C2%A0noi-day-gieng.html/.

17. https://vi.m.wikipedia.org.

18.http://www.tapchisonghuong.com.vn/tin-tuc/p4/c18/n558/Cuoc-hanh- huong-ben-bo-xa-vang.html.

19. https://www.tienphong.vn/van-nghe/nguoi-dan-ba-phia-sau-trang-noi-day-gieng-156432.tpo.

20.https://www.tienphong.vn/van-nghe/nha-van-diu-dang-va-da-doan- 78564.amp.tpo.