Một Số Vấn Đề Cơ Bản Về Bồi Dưỡng Năng Lực Quản Lý Hành Chính Nhà

1.3. Một số vấn đề cơ bản về bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính Nhà nước về giáo dục cho Hiệu trưởng trường THCS

1.3.1. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính Nhà nước về giáo dục cho Hiệu trưởng trường THCS

Mục tiêu chung:

Phát triển năng lực cho CBQL trường phổ thông về lãnh đạo và quản lý trường học, chủ động trong đổi mới lãnh đạo, quản lý để phát triển nhà trường trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục. Biết gắn tầm nhìn với hành động, phát huy những giá trị của nhà trường và xã hội cho sự nghiệp phát triển GD&ĐT với nhiệm vụ trung tâm là nâng cao chất lượng giáo dục phục vụ công cuộc đổi mới phát triển đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Mục tiêu cụ thể:

- Quán triệt các quan điểm, đường lối, chính sách phát triển KT-XH, phát triển GD&ĐT trong bối cảnh hội nhập quốc tế theo tinh thần lấy đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục Việt Nam.

- Tăng cường năng lực lãnh đạo để cán bộ quản lý trường phổ thông nhận thức được sứ mạng, xây dựng được tầm nhìn, biết chọn lựa mô hình và phong cách lãnh đạo phù hợp với vị trí công việc được giao trong điều kiện cụ thể của mỗi nhà trường.

- Tăng cường kiến thức, kỹ năng quản lý giáo dục để CBQL trường phổ thông tự học, phát triển năng lực bản thân.

1.3.2. Tầm quan trọng của việc bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục và đào tạo cho Hiệu trưởng trường THCS

Đại hội XI của Đảng đã xác định: “Phát triển GD&ĐT là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự công nghiệp hóa, hiện đại hóa, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Phát triển GD phải thực sự là quốc sách hàng đầu. Tập trung nâng cao chất lượng GD, coi trọng GD đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng lập nghiệp. Đổi mới căn bản,

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 118 trang tài liệu này.

toàn diện nền GD theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế QL, phát triển đội ngũ giáo viên và CBQL là khâu then chốt. Đổi mới cơ chế tài chính, thực hiện kiểm định chất lượng GD&ĐT ở tất cả các bậc học. Xây dựng môi trường GD lành mạnh, kết hợp chặt chẽ giữa gia đình với gia đình và xã hội. Một trong ba khâu đột phá chiến lược là phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào việc đổi mới toàn diện nền GD quốc dân” [9].

Thời đại ngày nay là thời đại của khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin và kinh tế tri thức; nền kinh tế của chúng ta chuyển sang cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, cùng với sự hội nhập quốc tế và khu vực. Cơ chế QL về GD&ĐT cũng phải đổi mới để thích ứng với đặc điểm tình hình mới.

Thực tiễn cho thấy năng lực CBQL nước ta còn bộc lộ nhiều yếu kém. Báo cáo về tình hình GD tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa IX, đã chỉ ra những nguyên nhân chủ yếu về những yếu kém trong GD là: Trình độ năng lực của một bộ phận CBQL còn thấp, chưa theo kịp yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo. Trong chiến lược phát triển GD đến năm 2020 đã chỉ rõ một nguyên nhân yếu kém trong GD đó là “Đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục chưa đáp ứng được nhiệm vụ GD trong thời kỳ mới” [7].

Do đó, việc bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục và đào tạo cho Hiệu trưởng trường THCS cho hiệu trưởng trường học nói chung, hiệu trưởng trường THCS nói riêng là hết sức quan trọng.

1.3.3. Nhiệm vụ của việc bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục và đào tạo cho Hiệu trưởng trường THCS

Bồi dưỡng cho Hiệu trưởng, các Phó Hiệu trưởng được quy hoạch nguồn Hiệu trưởng đang công tác tại các trường THCS có đủ năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục đáp ứng được yêu cầu thực tế nhiệm vụ quản lý nhà trường tại huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên.

1.3.4. Bản chất của hoạt động bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục và đào tạo cho Hiệu trưởng trường THCS

Qua hoạt động bồi dưỡng Hiệu trưởng và những đồng chí trong nguồn Hiệu trưởng được rèn luyện những kỹ năng, nắm được và áp dụng có hiệu quả các nguyên tắc quản lý, cập nhật các quy định nhà nước về giáo dục thực hiện điều hành các hoạt động trong nhà trường và tham mưu cho cấp ủy, chính quyền thực hiện phát triển tốt giáo dục của địa phương góp phần phát triển kinh tế xã hội tại địa phương.

1.3.5. Nội dung của hoạt động bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục và đào tạo cho Hiệu trưởng trường THCS

- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng:

+ Khảo sát nhu cầu bồi dưỡng.

+ Xây dựng nội dung, chương trình.

+ Huy động các nguồn lực, nhân lực thực hiện kế hoạch.

- Tổ chức thực hiện các hoạt động bồi dưỡng.

- Kiểm tra đánh giá, rút kinh nghiệm thực hiện

1.3.6. Tổ chức bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính nhà nước cho Hiệu trưởng trường THCS

1.3.6.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng

Trưởng Phòng Giáo dục - Đào tạo là cơ quan chuyên môn quản lý nhà nước về giáo dục trên địa bàn xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý hành chính nhà nước cho Hiệu trưởng trường THCS thuộc đối tượng quản lý của Phòng. Để lập kế hoạch bồi dưỡng hằng năm trưởng phòng cần phải khảo sát nhu cầu bồi dưỡng của Hiệu trưởng các trường THCS trên địa bàn. Muốn khảo sát được nhu cầu bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục của Hiệu trưởng, Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo cần xác định rõ những tiêu chí về năng lực quản lý hành chính nhà nước của Hiệu trưởng trường THCS gồm các năng lực sau đây:

Xây dựng và chỉ đạo thực hiện quy hoạch, kế hoạch phát triển giáo dục của nhà trường do Hiệu trưởng quản lý.

Khai thác và bảo đảm các điều kiện cho các hoạt động dạy học, giáo dục toàn diện học sinh THCS.

Quản lý các hoạt động dạy học, giáo dục và các hoạt động khác theo chức năng nhiệm vụ của Hiệu trưởng.

Thực hiện kiểm tra, đánh giá các kết quả giáo dục và các hoạt động của nhà trường.

Theo đó Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo đánh giá năng lực cán bộ quản lý trường THCS và xác định nhu cầu bồi dưỡng. Trên cơ sở nhu cầu bồi dưỡng,Trưởng phòng Giáo dục lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục cho Hiệu trưởng. Yêu cầu kế hoạch phải thể hiện rõ những nội dung sau đây:

Hiệu trưởng trường THCS sau khi hoàn thành nội dung bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục và đào tạo có thể làm tốt công việc quản lý, đồng thời có kỹ năng tự học để nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu công việc ở mức độ cao hơn. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục và đào tạo giúp Hiệu trưởng thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà trường với nội dung công việc thuộc thẩm quyền quy định nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nhà trường và các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục của nhà trường.

Nội dung kế hoạch phải thể hiện rõ những nội dung chương trình cần triển khai bồi dưỡng cho Hiệu trưởng. nội dung bồi dưỡng phải đáp ứng nhu cầu bồi dưỡng của Hiệu trưởng và có tác dụng nâng cao năng lực sau đây của Hiệu trưởng:

Năng lực xây dựng và chỉ đạo thực hiện quy hoạch, kế hoạch phát triển giáo dục của nhà trường do Hiệu trưởng quản lý.

Năng lực khai thác và bảo đảm các điều kiện cho các hoạt động dạy học, giáo dục toàn diện học sinh THCS.

Năng lực quản lý các hoạt động dạy học, giáo dục và các hoạt động khác theo chức năng nhiệm vụ của Hiệu trưởng.

Năng lực kiểm tra, đánh giá các kết quả giáo dục và các hoạt động của nhà trường.

Kế hoạch được xây dựng phải thể hiện rõ các hình thức tổ chức bồi dưỡng, các nguồn lực cần huy động và các tiêu chí kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng. Đồng thời phải xây dựng các chính sách hỗ trợ cho Hiệu trưởng các trường THCS khi tham gia bồi dưỡng, tiêu chí về lựa chọn báo cáo viên và chế độ cho báo cáo viên vv..

Kế hoạch phải thể hiện thời gian thực hiện và cơ chế phối hợp giữa các đơn vị trong hoạt động bồi dưỡng.

1.3.6.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực quản lý hành chính nhà nước cho Hiệu trưởng trường THCS

Thành lập Ban chỉ đạo tổ chức chỉ đạo bồi dưỡng nâng cao năng lực cho Hiệu trưởng trường THCS về quản lý hành chính nhà nước trong phạm vi quản lý nhà trường do trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo làm trưởng Ban.

- Thành lập đội ngũ báo cáo viên cốt cán của Phòng đó là những cán bộ, Hiệu trưởng có trình độ, năng lực chuyên môn sâu, nắm chắc về nội dung chương trình bồi dưỡng quản lý hành chính nhà nước về giáo dục ở cấp trường THCS. Sắp xếp bộ máy đáp ứng được yêu cầu của mục tiêu và các nhiệm vụ bồi dưỡng phải đảm nhận. Nói khác đi phải tổ chức bộ máy phù hợp về cấu trúc, cơ chế hoạt động để đủ khả năng đạt được mục tiêu bồi dưỡng Hiệu trưởng trường THCS đề ra.

- Tập huấn bồi dưỡng nâng cao năng lực cho báo cáo viên cốt cán nhằm thực hiện gây ảnh hưởng của họ tới toàn thể Hiệu trưởng trường THCS tham gia tập huấn.

- Phân công, phân nhiệm rõ ràng trong quá trình tổ chức bồi dưỡng từ người chỉ huy đến người điều hành và các chuyên viên chịu trách nhiệm phục vụ, giám sát hoạt động bồi dưỡng Hiệu trưởng trường THCS.

- Tổ chức công việc: Sắp xếp công việc hợp lý, xây dựng các cơ chế phối hợp để mọi người hướng vào mục tiêu chung là nâng cao chất lượng bồi dưỡng, hiện thực hóa mục tiêu bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý hành chính nhà nước cho Hiệu trưởng trường THCS.

Như vậy, thực chất của việc tổ chức bồi dưỡng là thiết lập mối quan hệ, liên hệ giữa con người với con người, giữa các bộ phận riêng rẽ thành một hệ thống hoạt động nhịp nhàng như một thể thống nhất trong cơ cấu tổ chức của Phòng Giáo dục - Đào tạo với tư cách là cơ quan quản lý chuyên môn trong quản lý nhà nước về giáo dục - đào tạo. Tổ chức tốt sẽ khơi nguồn cho những tiềm năng, cho các động lực khác, tổ chức không tốt sẽ làm triệt tiêu động lực và giảm sút hiệu quả của hoạt động bồi dưỡng. Trong quản lý giáo dục nói chung, quản lý hoạt động bồi dưỡng nói riêng, điều quan trọng nhất của công tác tổ chức là phải xác định rõ vai trò, vị trí của mỗi cá nhân, mỗi thành viên, mỗi bộ phận, đảm bảo mối quan hệ liên kết giữa các cá nhân, các thành viên, các bộ phận trong triển khai hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực cho Hiệu trưởng trường THCS về quản lý hành chính Nhà nước ở góc độ quản lý nhà trường, tạo nên sự thống nhất và đồng bộ - yếu tố đảm bảo cho thành công trong tổ chức bồi dưỡng Hiệu trưởng của Phòng Giáo dục - Đào tạo.

Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo phải chuẩn bị các nguồn lực bồi dưỡng đặc biệt là nguồn nhân lực báo cáo viên, cán bộ, Hiệu trưởng cốt cán, tài liệu bồi dưỡng, tài chính phục vụ bồi dưỡng. Bởi chất lượng báo cáo viên là nhân tố quyết định chất lượng bồi dưỡng do đó việc chuẩn bị báo cáo viên là khâu vô cùng quan trọng đòi hỏi Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo phải quan tâm đầu tư công sức, trí tuệ và nguồn lực hỗ trợ. Việc lựa chọn báo cáo viên tham gia bồi dưỡng tập huấn cho Hiệu trưởng các trường THCS về năng lực quản lý hành chính nhà nước phải có đủ các tiêu chí sau đây:

Nắm vững kiến thức, kỹ năng về quản lý hành chính nhà nước về giáo dục trong phạm vi đơn vị trường THCS trong phạm vi nhà trường.

Là người có uy tín, có khả năng cảm hóa người khác.

Có khả năng thuyết trình, tư vấn , hướng dẫn đồng nghiệp, có kĩ năng sư phạm tốt.

Có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong bồi dưỡng, dạy học.

1.3.6.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng

Chỉ đạo trong hoạt động bồi dưỡng là những tác động đến con người bằng các mệnh lệnh, làm cho người dưới quyền phục tùng và làm việc đúng với kế hoạch, đúng với nhiệm vụ được phân công trong quá trình bồi dưỡng Hiệu trưởng trường THCS về năng lực quản lý hành chính nhà nước về giáo dục - đào tạo. Tạo động lực để cho báo cáo viên, học viên tích cực hoạt động bằng các biện pháp cầm tay chỉ việc, tư vấn, hướng dẫn, trợ giúp, giám sát, động viên, khen thưởng, kể cả trách phạt vv…

Chức năng này có tính chất tác nghiệp điều chỉnh, điều hành hoạt động bồi dưỡng một cách có hệ thống nhằm thực hiện đúng kế hoạch đã định, để biến mục tiêu trong dự kiến thành kết quả thực hiện.

Thực hiện chủ trương nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL GD&ĐT theo phương hướng phát triển GD&ĐT đến năm 2020; Nghị định của Chính phủ số 18/2010/NĐ-CP ngày 05 tháng 03 năm 2010 về đào tạo, bồi dưỡng công chức; Chỉ thị 296/CT-TTg, Nghị quyết số 05/NQ-BCSĐ Bộ GD&ĐT về đổi mới quản lý giáo dục đại học giai đoạn 2010-2012; Bộ GD & ĐT đã chỉ đạo tổ chức xây dựng chương trình bồi dưỡng cán bộ quản lý GD&ĐT mới (thay thế chương trình bồi dưỡng CBQLGD theo Quyết định số 3481/QĐ-BGD&ĐT ngày 01/11/1997 của Bộ trưởng Bộ GD & ĐT) và giao cho Học viện Quản lý giáo dục tổ chức triển khai xây dựng chương trình. Thông báo số 710/TB- BGDĐT ngày 12/11/2010 về kết luận của Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển tại cuộc họp Ban chỉ đạo xây dựng chương trình bồi dưỡng cán bộ quản lí GD&ĐT nêu rõ cần đổi mới các chương trình bồi dưỡng CBQLGD&ĐT hiện hành, trong đó có chương trình bồi dưỡng CBQL trường phổ thông.

Mục tiêu của chương trình nhằm bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cơ bản về quản lý trường học, nâng cao năng lực cho CBQL trường phổ thông về lãnh đạo và quản lý nhà trường trong môi trường có nhiều thay đổi, biết gắn tầm nhìn với hành động, phát huy những giá trị của tổ chức và xã hội theo định hướng đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT, nâng cao chất lượng GD&ĐT phục vụ công cuộc đổi mới phát triển đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Tham gia xây dựng chương trình gồm nhiều chuyên gia, giảng viên giàu kinh nghiệm là cán bộ quản lý GD&ĐT của các Vụ bậc học, Học viện QLGD, Trường CBQLGD Tp Hồ Chí Minh, các Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT, các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng CBGD một số địa phương,…

Ngày 20/01/2012, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành “Chương trình bồi dưỡng cán bộ quản lý trường phổ thông” kèm theo Quyết định số 382/QĐ- BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ GD & ĐT.

Chỉ đạo xây dựng nội dung chương trình bồi dưỡng và thực hiện chương trình, nội dung bồi dưỡng hướng vào các nội dung sau đây:

Năng lực xây dựng và chỉ đạo thực hiện quy hoạch, kế hoạch phát triển giáo dục của nhà trường do Hiệu trưởng quản lý.

Năng lực khai thác và bảo đảm các điều kiện cho các hoạt động dạy học, giáo dục toàn diện học sinh THCS.

Năng lực quản lý các hoạt động dạy học, giáo dục và các hoạt động khác theo chức năng nhiệm vụ của Hiệu trưởng.

Năng lực thực hiện kiểm tra, đánh giá các kết quả giáo dục và các hoạt động của nhà trường.

Chỉ đạo nâng cao năng lực báo cáo viên, Hiệu trưởng cốt cán thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng cho Hiệu trưởng các trường THCS.

Chỉ đạo biên soạn tài liệu hướng dẫn bồi dưỡng, tự bồi dưỡng.

Chỉ đạo phương pháp, hình thức tổ chức bồi dưỡng sao cho phù hợp với mục tiêu, nội dung, đặc điểm đối tượng bồi dưỡng.