Nhóm Giải Pháp Thuộc Về Điều Kiện Khách Quan Cho Việc Phát Triển Nguồn Nhân

xã hội thấp, trong việc tham gia lãnh đạo hầu hết chỉ là cấp phó hạn chế việc đứng đầu trong các cơ quan , đơn vị hay tổ chức. Tư tưởng này dẫn tới tình trạng lời nói và việc làm không đi liền với nhau vẫn còn xảy ra ở một số cơ quan, đơn vị , tổ chức. Vì vậy, chủ trương, chính sách, kế hoạch phát triển NNLNCLC có đề ra nhưng đều chưa đạt được mục tiêu , chưa tương xứng với tiềm năng của nguồn lực này. Nhiều cơ quan, b an ngành đưa chỉ tiêu cho NNLNCLC nhưng đều không đạt và cũng không có ai chịu trách nhiệm trong việc đó. Có cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện được chỉ tiêu về số lượng nhưng lại hạn chế về chất lượng (xem phụ lục 6). Nói chung, việc sử dụng NNLNCLC vào các chức danh lãnh đạo, quản lý và khoa học công nghệ còn chưa tương xứng với tiềm năng của họ .

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

1. Trên cơ sở nghiên cứu làm rõ vai trò của NNLNCLC đối với sự nghiệp đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, luận án đi vào phân tích thực trạng NNLNCLC. Kết quả nghiên cứu cho thấy NNLNCLC ở Việt Nam trong những năm qua đã có những đóng góp to lớn cho sự phát triển của đất nước. NNLNCLC cũng không ngừng tăng lên về số lượng, chất lượng và cơ cấu nhưng không ổn định , mất cân đối và không tương xứng với tiềm năng của NNLNCLC, điều đó xảy ra ở hầu hết tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội . Từ đó tác giả chỉ ra được những nguyên nhân thành tựu và hạn chế của thực trạng NNLNCLC.

2. Việc phát triển NNLNCLC ở Việt Nam đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và toàn bộ hệ thống chính trị. Chúng ta đã tháo gỡ được nhiều vướng mắc trong quá trình hoạch định, phát triển NNLNCLC. Tuy nhiên, với điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn; Quá trình hội nhập, toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ, cùng với những tác động mang tính tàn dư của kiến trúc thượng tầng trong xã hội cũ để lại…Tất cả những yếu tố đó

đã nảy sinh nhiều vấn đề mâu thuẫn trong việc xây dựng và phát triển NNLNCLC trong thời gian tới. Luận án đã chỉ ra được ba mâu thuẫn cơ bản trong quá trình nghiên cứu vấn đề trên. Từ đó, làm cơ sở nền tảng để tác giả xây dựng giải pháp cho vấn đề phát triển của NNLNCLC chương sau.

Chương 4

GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC NỮ CHẤT LƯỢNG CAO Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 177 trang tài liệu này.

Nhận thức được tầm quan trọng của NNLCLC, trong đó có NNLNCLC đối với sự phát triển, trong những năm qua Việt Nam đã tạo những điều kiện khách quan và cả nhân tố chủ quan nhằm phát triển NNLNCLC đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, nhờ đó đã đạt được những bước phát triển nhất định trên tất cả các mặt của đời sống xã hội. Tuy nhiên, để tiếp tục đẩy mạnh quá trình phát triển của phụ nữ theo tinh thần Nghị quyết số 11 của Bộ Chính trị: “Về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước” thì đòi hỏi chúng ta phải không ngừng đẩy mạnh hơn nữa việc phát triển NNLNCLC. Xuất phát từ yêu cầu đó, cùng với những bất cập, hạn chế, yếu kém trong quá trình phát triển NNLNCLC thời gian qua, trong khuôn khổ của Luận án, tác giả đề xuất một số giải pháp chủ yếu có tính chất phương pháp luận với việc phát triển NNLNCLC trong thời gian tới như sau:

4.1. NHÓM GIẢI PHÁP THUỘC VỀ ĐIỀU KIỆN KHÁCH QUAN CHO VIỆC PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC NỮ CHẤT LƯỢNG CAO

4.1.1. Đẩy mạnh phát triển kinh tế bền vững nhằm tạo điều kiện

khách quan thuận lợi để phát triển nguồn nhân lực nữ chất lượng cao hiện nay

Con người muốn tồn tại, lao động sản xuất và sáng tạo thì trước hết, theo C.Mác, phải có ăn, mặc, ở, đi lại, sau đó mới làm chính trị và nghệ thuật.

Muốn phát triển NNLNCLC thì trước hết phải đáp ứng được các nhu cầu thiết yếu ấy, muốn vậy phải phát triển kinh tế.

Nhận thức được vấn đề quan trọng đó, Đảng và Nhà nước đã chú ý đến việc đầu tư phát triển kinh tế, tạo điều kiện khách quan thuận lợi để phát triển NNLCLC, trong đó có sự phát triển của NNLNCLC. Từ khi tiến hành công cuộc đổi mới đến nay, nền kinh tế nước ta đã có bước phát triển vượt bậc, kinh tế giữ được đà tăng trưởng khá và cơ bản ổn định, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, đầu tư phát triển xã hội tăng nhanh. Tuy nhiên, chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế nước ta chưa bền vững, khả năng cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp. Kinh tế thị trường chậm phát triển, chưa đáp ứng được nhu cầu hội nhập. Đánh giá tổng quát có thể khẳng định, với sự phát triển của nền kinh tế trong thời gian qua chưa đáp ứng được tốt nhất điều kiện khách quan cho sự phát triển của NNLNCLC, thu nhập bình quân của NNLNCLC cùng trình độ so với nam còn thấp (xem mục 3.2.3), đời sống kinh tế của một bộ phận NNLNCLC trẻ còn gặp nhiều khó khăn.

Do vậy, để đáp ứng điều kiện khách quan cho sự phát triển NNLNCLC trong thời gian tới, Việt Nam cần đẩy mạnh phát triển kinh tế. Cụ thể cần tập trung vào những vấn đề sau:

Thứ nhất, đẩy mạnh phát triển kinh tế nhằm khuyến khích việc tham gia và phân bổ NNL công bằng hơn. Phát triể n kinh tế sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho NNLNCLC, giúp cho họ có cơ hội nâng cao thu nhập và mức sống của bản thân và gia đình. Khi đã có thu nhập độc lập, NNLNCLC sẽ có tiếng nói và quyền quyết định các công việc trong gia đình. Chẳng hạn như việc đầu tư vào mua các vật dụng cần thiết phục vụ cho cuộc sống hay đầu tư vào các phương t iện và dịch vụ trong gia đình nhằm giảm bớt công sức của NNLNCLC khi thực hiện các công việc trong gia đình. Từ đó sẽ có thể giúp họ có thêm thời gian để tham gia vào các hoạt động khác, dù với mục đích tạo thu nhập hay làm công tác xã hội.

Điều này cũng tạo điều kiện khách quan thuận lợi ch o việc học tập của NNLNCLC nhằm nâng cao trình độ, phát triển kỹ năng nghề nghiệp góp phần làm thay đổi tư duy của xã hội về họ. Đồng thời khi có thu nhập, NNLNCLC sẽ chủ động trong việc lựa chọn cơ hội học tập nâng cao trình độ, từ đó có điều kiện phát triển bản thân ở mức cao hơn.

Thứ hai, đẩy mạnh thực hiện mục tiêu Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 và Nghị quyết số 11-NQ/TW về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH.

- Cần tập trung mọi nguồn lực để đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng lực lượng lao động tron g lĩnh vực dịch vụ, công nghiệp và giảm ở lĩnh vực nông nghiệp. Tận dụng mọi điều kiện khách quan thuận lợi của đất nước để tạo động lực cho sự phát triển kinh tế. Quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế sẽ tạo ra nhiều việc làm và thu hút đông đảo NNLNCLC có cơ hội được tham gia phát triển kinh tế ngày càng tăng, từ đó giúp cho NNLNCLC có thu nhập cao hơn.

- Đẩy mạnh phát triển kinh tế thị trường để tạo điều kiện khách quan thuận lợi cho việc phát triển NNLNCLC. Bên cạnh việc nền kinh tế thị trường tạo ra nhiều ngành nghề và việc làm cho NNLNCLC, được tham gia lựa chọn sao cho phù hợp với năng lực và trình độ, thì nền kinh tế thị trường còn giúp cho việc thay đổi những quan niệm và thói quen cũ, lạc hậu gắn với nền kinh tế tự cung, tự cấp. Cụ thể là quan niệm coi thường phụ nữ và phụ nữ phải dựa vào nam giới chuyển thành sự độc lập, tự chủ của nữ giới tăng lên, thúc đẩy họ tự giác phấn đấu đóng góp sức mình đưa đất nước phát triển lên một tầm cao mới. Đẩy mạnh phát triển kinh tế thị trường sẽ tạo điều kiện khách quan thuận lợi cho việc thể hiện năng lực, tài năng của mỗi người, trong đó có NNLNCLC.

Ngoài ra, Nhà nước cần tiếp tục mở rộng thu hút đầu tư nước ngoài để phát triển nền kinh tế, đồng thời cũng nhằm mục đích tạo ra nhiều việc làm để NNLNCLC có cơ hội được t ham gia, học tập nâng cao trình độ và khả năng

quản lý, tạo điều kiện khách quan thuận lợi để NNLNCLC có điều kiện phát triển tốt nhất.

Thứ ba, triển khai và thực hiện có hiệu quả cao Quyết định số 2351/QĐ- TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Mục tiêu Chiến lược Quốc gia về Bình đẳng giới giai đoạn 2011 - 2020

Tóm lại, việc thực hiện giải pháp kinh tế trên để xóa bỏ tận gốc cơ sở kinh tế của những tâm lý, tập quán, thói quen, lối sống lạc hậu của nền sản xuất nhỏ trong xã hội cũ để lại, tạo tiền hình thành thói quen, lối sống văn minh, tiến bộ. Đồng thời, việc phát triển kinh tế sẽ tạo ra những điều kiện khách quan thuận lợi, nâng cao điều kiện sống và làm việc cho NNLNCLC. Kinh tế phát triển sẽ từng bước thỏa mãn mức độ nào đó những nhu cầu vật chất và tinh thần của NNLNCLC, thông qua đó mà hấp dẫn, lôi cuốn họ tham gia tích cực vào hoạt động lao động sáng tạo. Đây chính là một yếu tố cơ bản tạo điều kiện khách quan thuận lợi cho sự phát triển của NNLNCLC trong tương lai.

4.1.2. Xây dựng môi trường xã hội tiến bộ nhằm xóa bỏ tâm lý, tập quán lạc hậu thúc đẩy nguồn nhân lực nữ chất lượng cao phát triển

Hiện nay, việc thay đổi nhận thức của xã hội về phát triển NNLNCLC

là việc khó khăn, vì tư tưởng “trọng nam khinh nữ” là thói quen được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nhiều người trong xã hội và ngay cả bản thân NNLNCLC hầu như cũng đã chấp nhận sự thua kém của mình so với nam từ ngay trong gia đình cho đến ngoài xã hội. Nhiệm vụ của chúng ta, làm thay đổi nhận thức, hành vi ứng xử của mỗi người trong xã hội về vai trò tầm quan trọng của việc cần phát triển NNLNCLC. Cần nâng cao nhận thức về vai trò của NNLNCLC trong phát triển, tạo sự bình đẳng giới, thúc đẩy sự phát triển chung của xã hội. Đồng thời , phải phân tích để cho mọi người thấy sự bất bình đẳng giới đang tồn tại với nhiều biểu hiện rất đa dạng,

phức tạp, nó để lại hậu quả không tốt cho sự phát triển của đất nước và NNLNCLC trong gia đình và ngoài xã hội.

Tuy nhiên, cách làm đối với từng đối tượn g hoàn toàn khác nhau, sao cho phù hợp để mang lại hiệu quả thiết thực, tránh hiện tượng tuyên truyền một cách chung chung, hình thức. Cùng với đó phải có hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát để bảo đảm thực hiện một cách nghiêm túc, nếu xảy ra sai xót gây hậu quả phải có xử phạt nghiêm minh, công khai giúp cho mọi người thấy được trách nhiệm, bổn phận. Từ đó có thể khai thác được tiềm năng, thế mạnh của NNLNCLC tránh để lãng phí do nhận thức chưa đầy đủ về lực lượng này. Do vậy, cần tập trung vào những khía cạnh sau:

Thứ nhất, đối với người dân. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về phát triển NNLNCLC cho mọi người trong xã hội qua các phương tiện thông tin đại chúng, các hình thức sinh hoạt cộng đồng về bình đẳng giới, về vị trí, vai trò của NNLNCLC. Đối với người dân, việc nâng cao nhận thức về phát triển NNLNCLC là việc cần được tiến hành thường xuyên. Bởi vì với điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn, trình độ dân trí còn hạn chế thì việc trang bị cho họ những kiến thức, thông tin về phát triển NNLNCLC kịp thời là hết sức quan trọng.

Cần phân tích để cho người dân thấy được sự bất bình đẳng trên nhiều khía cạnh sẽ là một trong những nguyên nhân khách quan cản trở sự phát triển của chính bản thân NNLNCLC từ trong gia đình cho đến ngoài xã hội. Mục đích giúp cho người dân nhận thức được vai trò, vị trí của NNLNCLC không thể thiếu trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, trong việc góp phần đề ra chủ trương, đường lối phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đây c hính là việc người dân thự c sự tôn trọng, lắng nghe NNLNCLC và vừa tạo điều kiện khách quan thuận lợi để họ thực hiện được quyền bình đẳng, vừa cho họ đóng góp công sức và trí tuệ xây dựng đất nước giàu mạnh hôm nay.

Thứ hai, các thành viên trong các gia đình, đặc biệt là nam giới. Nam giới phải thấy được trách nhiệm của mình trong việc đóng góp vào thành công của NNLNCLC nên họ phải sẵn sàng giúp đỡ, tạo điều kiện và ủng hộ NNLNCLC thăng tiến trong công việc và sự nghiệp. Trong gia đình, nam giới ủng hộ và tôn trọng ý kiến của NNLNCLC thì họ mới có cơ hội được phát triển. Ở cộng đồng dân cư và cơ quan nếu nam gi ới biết tôn trọng và ủng hộ NNLNCLC thì họ mới có cơ hội được tham gia , đóng góp ý kiến, được ủng hộ học tập nâng cao trình độ…

Mặt khác, nam giới phải nhận thức được tiềm năng, thế mạnh, năng lực và vai trò của NNLNCLC trong quá trình phát triển của xã hội, thấy được trong quá trình phát triển của xã hội phải có được và không thể thiếu sự đóng góp của NNLNCLC. Khẳng định được vai trò quan trọng của N NLNCLC như một lực lượng tham gia tích cực cùng với nam giới làm thay đổi nhận thức của xã hội và thúc đẩy xã hội phát triển.

Thứ ba, các đối tượng khác (những người có hành vi không đúng với phụ nữ…). Nhà nước phải có chế tài đủ mạnh để răn đe và xử phạt đối với họ khi có hành động coi thường, miệt thị, ngược đãi NNLN nói chung và NNLNCLC nói riêng. Khi đã xử phạt thì phải công khai qua các phương tiện thông tin đại chúng cho mọi người cùng biết, qua đó mà hạn chế tình trạng tương tự xảy ra.

Tóm lại, việc phát triển NNLNCLC phụ thuộc rất lớn vào việc nâng cao nhận thức và hành động vì sự bình đẳng giới của xã hội nói chung và gia đình của mỗi cá nhân nam cũng như nữ. Nếu tư tưởng “trọng nam khinh nữ” - nguyên nhân tạo sự bất bình đẳng nam nữ chỉ là sản phẩm đơn thuần của cơ sở kinh tế - xã hội, của hệ tư tưởng Nho giáo thì việc xóa bỏ nó không quá khó khăn, song vấn đề là người ta có thể thông suốt về tư tưởng, nhưng tâm lí và thói quen cũ thì chưa thể xóa bỏ được ngay. Hơn nữa, đây là thói quen từ

hàng ngàn năm để lại. Đấu tranh vì sự phát triển của phụ nữ nói chung, NNLNCLC nói riêng là một công việc mang ý nghĩa nhân văn cao cả; nó không chỉ đòi hỏi kiến thức, sự hiểu biết sâu sắc mà còn đòi hỏi sự kiên trì bền bỉ cũng như sự nỗ lực chung của toàn xã hội.

4.1.3. Xây dựng gia đình văn hóa góp phần phát triển nguồn nhân lực nữ chất lượng cao

Gia đình là tế bào của xã hội, có vai trò to lớn trong phát triển kinh tế, ổn định xã hội và cung cấp NNL có chất lượng cho đất nước. NNLNCLC có vai trò rất quan trọng trong xây dựng gia đình văn hóa và gia đình văn hóa chính là điều kiện quan trọng thúc đẩy NNLNCLC phát triển ngày càng cao.

Thứ nhất, đẩy mạnh phát triển kinh tế gia đình góp phần quan trọng

trong việc xây dựng gia đình no ấm, hạnh phúc và chính gia đình lại tạo điều kiện để NNLNCLC phát triển. Bởi, kinh tế gia đình khó khăn thì NNLNCLC trong mỗi gia đình sẽ không có cơ hội học tập nâng cao trình độ và hưởng thụ những giá trị vật chất và tinh thần từ gia đình mang lại. Ngày nay, mục tiêu của chúng ta không chỉ dừng lại ở xóa đói giảm nghèo mà phải vươn lên làm giàu chính đáng để cải thiện và nâng cao mức sống của từng hộ gia đình. Khi kinh tế gia đình phát triển, NNLNCLC không phải đứng trước sự lựa chọn ưu tiên cho những vấn đề như ăn, mặc, ở, học tập, vui chơi, giải trí… có điều kiện phát triển cho tất cả các thành viên trong gia đình, nhất là tận dụng những cơ hội tốt cho sự phát triển của bản thân. Khi kinh tế gia đình ổn định và được nâng cao sẽ tạo điều kiện khách quan thuận lợi cho NNLNCLC lựa chọn các loại hình dịch vụ gia đình nhằm giảm nhẹ công việc nội trợ, giúp cho họ có thời gian học tập nâng cao trình độ phát triển sự nghiệp của bản thân. Đồng thời, khi kinh tế gia đình phát triển cũng là tiền đề để xây dựng gia đình êm ấm và gia đình ấm