Phân Biệt Tội Hiếp Dâm Người Dưới 16 Tuổi Với Tội Giao Cấu Hoặc Thực

dưới dạng thiệt hại về tinh thần. Đều có mức hình phạt bổ sung giống nhau là áp dụng đối với người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ (đối với tội phạm có giữ chức vụ), cấm hành nghề (đối với tội phạm là người chữa bệnh như bác sĩ với bệnh nhân, giáo viên với học sinh…) hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Tuy nhiên giữa hai tội danh này có điểm khác nhau cơ bản về khái niệm: Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi là người nào thực hiện một trong các hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác (các hành vi này đã được phân tích ở phần 1.2.1 Dấu hiệu định tội của Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi) nhằm giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ hay giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi (không xét về sự đồng ý hay không đồng ý của nạn nhân).

Còn đối với tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi đang ở trong tình trạng lệ thuộc mình (tình trạng lệ thuộc là những mối quan hệ giữa chủ và người giúp việc; người nuôi dưỡng và người được nuôi dưỡng; cha xứ và con chiên; cha dượng và con riêng của vợ; …) hoặc trong tình trạng quẫn bách (là người trong tình trạng hết sức khó khăn, tự mình không thể hoặc khó có thể khắc phục được mà đòi hỏi phải có sự hỗ trợ của người khác như người thân mắc bệnh hiểm nghèo cần tiền điều trị khi hoàn cảnh lại đang túng thiếu nghiêm trọng…) phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

Sự khác nhau về các yếu tố hành vi, độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, mức hình phạt.

Về hành vi:

- Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi gồm hai trường hợp:

+ Nạn nhân là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Hành vi phạm tội của tội này được quy định là dùng vũ lực làm nạn nhân không thể chống cự được, đe dọa dùng vũ lực làm cho người bị đe dọa sợ hãi hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân là trường hợp nạn nhân rơi vào tình trạng nếu như bị người khác giao cấu thì không thể chống cự lại được do chính người phạm tội tạo hay do bản thân của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân. Có thể hiểu bao gồm cả trường hợp dùng vũ lực ngay tức khắc và trường hợp đe dọa dùng vũ lực sau đó một thời gian mới thực hiện hành vi. Nếu nạn nhân tự nguyện thì không cấu thành Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi mà cấu thành tội phạm khác.

+ Nạn nhân chưa đủ 13 tuổi: Hành vi phạm tội của tội này được quy định việc giao cấu với trẻ em dưới 13 tuổi trong mọi trường hợp dù nạn nhân tự nguyện hay không tự nguyện đều phạm Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.

- Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Có hành vi giao cấu trẻ em là người bị lệ thuộc hoặc cần sự giúp đỡ bằng việc sử dụng thủ đoạn như dụ dỗ, mua chuộc, đe doạ….

+ Trẻ em là nạn nhân phải có mối quan hệ lệ thuộc với người phạm tội. Mối quan hệ lệ thuộc được hiểu là mối quan hệ lệ thuộc về nhiều mặt như: về vật chất (được người phạm tội nuôi dưỡng, được người phạm tội trợ giúp các điều kiện sinh sống, được người phạm tội chăm sóc do trẻ mồ côi không có người nuôi dưỡng…), về xã hội (giữa giáo viên với học sinh, giữa bác sĩ với bệnh nhân), về tín ngưỡng (giữa tín đồ với nhiều người có chức sắc tôn giáo như cha xứ với con chiên,…); về gia đình (giữa cha dương và con riêng của vợ, cha mẹ nuôi với con nuôi,…), người phạm tội dùng mọi thủ đoạn lôi kéo, hứa hẹn hay dụ dỗ để nạn nhân miễn cưỡng giao cấu với người phạm tội.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 96 trang tài liệu này.

+ Trẻ em đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu với người phạm tội. Được hiểu là trường hợp trẻ em đó đang gặp những khó khăn

rất lớn về kinh tế hoặc những khó khăn đặc biệt khác… khó có thể khắc phục được hoặc đang gặp hiểm hoạ (như gia đình khó khăn muốn được đi học thì phải có sự giúp đỡ mới được xét học bổng; cha mẹ bị mắc nợ và phải giúp cha mẹ trả nợ,….)

Đây là những sự khác nhau cơ bản giữa Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi và Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.

Sự khác nhau về tuổi chịu trách nhiệm hình sự:

- Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi: Do tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi các khung hình phạt không có trường hợp nào tương ứng với tội ít nghiêm trọng nên độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự là người từ đủ 14 trở lên.

- Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự đồng thời phải có quan hệ lệ thuộc với trẻ em hoặc có quan hệ nhất định trong việc giúp đỡ trẻ em thoát khỏi tình trạng quẫn bách.

Sự khác nhau về mức hình phạt:

- Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi được chia thành ba khung hình phạt chính và một khung hình phạt bổ sung, cụ thể như: Khung 1: Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm. Khung 2: Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm. Khung 3 là khung hình phạt nặng nhất có mức hình phạt từ phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

- Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi được chia thành ba khung hình phạt chính và một khung hình phạt bổ sung, cụ thể như: Khung 1 có hình phạt tù từ 05 năm đến 10 năm. Khung 2 có hình phạt tù từ 07 năm đến 15 năm. Khung 3 có hình phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân, tuy nhiên không có khung hình phạt mức tử hình.

Hai tội danh đều có khung hình phạt bổ sung đối với người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ (người có chức vụ quản lý trong các cơ

quan, tổ chức), cấm hành nghề (như giáo viên, bác sĩ) hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

1.3.2 Phân biệt Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi với Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi

Hai tội danh này đều là hành vi xâm phạm đến quyền được bảo vệ thân thể, nhân phẩm, danh dự của trẻ em dưới 16 tuổi. Đều có hậu quả là gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển bình thường của nạn nhân, ảnh hưởng đến tâm sinh lý của nạn nhân (như trầm cảm, sang chấn tâm lý….). Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội biết hành vi của mình là trái pháp luật, biết hành vi phạm tội của mình là xâm hại nhân phẩm, danh dự của nạn nhân nhưng vẫn thực hiện hành vi bằng mọi cách nhằm đạt thỏa mãn mục đích của bản thân người phạm tội. Hậu quả đều là gây ra những thiệt hại cho danh dự, nhân phẩm con người thể hiện dưới dạng thiệt hại về tinh thần. Còn giống nhau về qui định mức hình phạt bổ sung.

Giữa Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi và Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì có các điểm khác nhau cơ bản như:

- Khác nhau về khái niệm:

+ Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi là người nào thực hiện một trong các hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác (các hành vi này đã được phân tích ở phần 1.2.1 Dấu hiệu định tội của Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi) nhằm giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ hay giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi (không xét về sự đồng ý hay không đồng ý của nạn nhân).

+ Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Là hành vi của một người đã thành niên (theo điều 20 Bộ luật dân sự 2015 người thành niên là người từ đủ 18 tuổi trở lên) giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi không trái với ý muốn của nạn nhân (có sự đồng thuận từ nạn nhân).

- Khác nhau về hành vi:

+Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi gồm hai trường hợp:

● Nạn nhân là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Hành vi phạm tội của tội này được quy định là dùng vũ lực làm nạn nhân không thể chống cự được, đe dọa dùng vũ lực làm cho người bị đe dọa sợ hãi hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân là trường hợp nạn nhân rơi vào tình trạng nếu như bị người khác giao cấu thì không thể chống cự lại được do chính người phạm tội tạo hay do bản thân của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân. Có thể hiểu bao gồm cả trường hợp dùng vũ lực ngay tức khắc và trường hợp đe dọa dùng vũ lực sau đó một thời gian mới thực hiện hành vi. Nếu nạn nhân tự nguyện thì không cấu thành Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi mà cấu thành tội phạm khác.

● Nạn nhân chưa đủ 13 tuổi: Hành vi phạm tội của tội này được quy định việc giao cấu với trẻ em dưới 13 tuổi trong mọi trường hợp dù nạn nhân tự nguyện hay không tự nguyện đều phạm Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.

+ Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: là hành vi của người đã thành niên giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi mà có sự đồng ý, chấp nhận của nạn nhân mặc dù người phạm tội không có bất kỳ thủ đoạn nào ép buộc, khống chế.

Như vậy, những điểm vừa phân tích là những điểm khác nhau cơ bản giữa Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi với Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là hành vi.

- Khác nhau về tuổi chịu trách nhiệm hình sự:

+ Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi: Do tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi các khung hình phạt không có trường hợp nào tương ứng với tội ít nghiêm trọng nên độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự là người từ đủ 14 trở lên.

+ Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: thì người phạm tội phải là người đủ 18 tuổi trở lên (theo quy định tại Điều 20 BLDS 2015).

- Khác nhau về độ tuổi người bị hại:

+ Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi: Người bị hại là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (đối với trường hợp trái ý muốn của nạn nhân) và người dưới 13 tuổi (không phân biệt trường hợp có trái ý muốn của nạn nhân hay không).

+ Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Người bị hại là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi có sự đồng ý, chấp nhận của nạn nhân mặc dù người phạm tội không có bất kỳ thủ đoạn nào ép buộc, khống chế.

- Khác nhau về mức hình phạt:

+ Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi: Mức hình phạt được chia thành ba khung hình phạt chính và một khung hình phạt bổ sung là Khung 1: Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm; Khung 2: Phạt tù từ 12 năm đến 20 năm; Khung 3: Phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

+ Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi: Mức hình phạt được chia thành ba khung hình phạt chính và một khung hình phạt bổ sung là Khung 1 có mức phạt tù từ 01 năm đến 05 năm; Khung 2 có mức phạt tù từ 03 năm đến 10 năm; Khung 3 có mức phạt tù từ 07 đến 15 năm.

1.3.3 Phân biệt Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi với Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi

Đều là tội có hành vi xâm phạm đến quyền được bảo vệ thân thể, nhân phẩm, danh dự của trẻ em dưới 16 tuổi. Hậu quả đều gây ra ảnh hưởng xấu đến sự phát triển bình thường của nạn nhân, làm ảnh hưởng đến tâm sinh lý của người bị hại là những trẻ em dưới 16 tuổi. Lỗi của người phạm tội đều là lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội biết hành vi của mình là trái pháp luật, biết hành vi phạm tội của mình là xâm hại nhân phẩm, danh dự của nạn nhân nhưng vẫn thực hiện hành vi bằng mọi cách nhằm đạt thỏa mãn mục đích của bản thân người phạm tội. Hậu quả đều là gây ra những thiệt hại cho danh dự, nhân phẩm con người thể hiện dưới dạng thiệt hại về tinh thần. Còn giống nhau về qui định mức hình phạt bổ sung.

Độ tuổi của người bị hại đều là người dưới 16 tuổi.

Điểm khác nhau cơ bản giữa Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi với Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi được thể hiện qua:

- Khác nhau về khái niệm:

+ Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi: Là người nào có hành vi dâm ô (có thể nạn nhân đồng thuận, tự nguyện hoặc bị cưỡng ép thực hiện hành vi dâm ô với người phạm tội) nhưng không nhằm mục đích giao cấu hoặc không nhằm mục đích thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác với người bị hại.

- Khác nhau về hành vi:

+ Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi gồm hai trường hợp: Có hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác trái ý muốn của bị hại là người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi hay có hành vi giao cấu hoặc có hành vi quan hệ tình dục khác đối với người dưới 13 tuổi.

+ Tội dâm ô người dưới 16 tuổi: Chỉ có hành vi dâm dục xúc phạm thân thể của nạn nhân (như sờ mó bộ phận sinh dục của nạn nhân, bộ phần nhạy cảm) nhưng không nhằm mục đích giao cấu hoặc quan hệ tình dục khác với nạn nhân.

- Khác nhau về độ tuổi người bị hại:

+ Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi: Người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi mà người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội trái ý muốn của người bị hại; Người dưới 13 tuổi (không phân biệt trái ý muốn hay không)

+ Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi: là người dưới 16 tuổi không chia làm hai trường hợp như Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.

- Khác nhau về tuổi chịu trách nhiệm hình sự:

+ Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi: người phạm tôi là người thành niên đủ 18 tuổi trở lên (theo Điều 20 BLDS 2015).

- Khác nhau về mức hình phạt:

Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có và Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi đều được chia làm ba khung hình phạt chính và một khung hình phạt bổ sung. Tuy nhiên có sự khác nhau về mức hình phạt của từng khung hình phạt. Đối với Tôi hiếp dâm người dưới 16 tuổi thì mức thấp nhất của khung hình phạt đầu tiên đã là 7 năm tù và mức hình phạt cao nhất của khung thứ ba là tử hình. Còn đối với Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi thì có mức hình phạt