Tín ngưỡng thờ mẫu Liễu Hạnh ở Phủ Giày qua tư liệu Hán Nôm

STT

Tên tư liệu

Ký hiệu

Niên đại định bản

Tác giả

Chữ

Nội dung lược thuật

Ghi chú

Lý: Nguyễn Trung 阮忠 (Nội Tấu Đại Vương 內奏大王 ); Nguyễn Thành 阮誠 (Ngoại Tấu Đại Vương 外奏大王).

3. Xóm Tang Điền 桑田 : 10 trang, gồm sự tích 2 vị thần triều Hùng: Hùng Hải 雄海 (Thủy Hải Ô Long Đại Vương 水海烏龍大王 ); Đỗ Huy 杜徽 (Chiêu Huy Linh Ứng Đại Vương 昭徽靈應大王).

4. Ấp Văn Lý 文理: 10 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, gồm sự tích 2 vị thần triều Trưng Vương: Nguyễn Cung 阮恭 (Thiên Thượng Uy Linh Tá Quốc Đại Vương 天上威靈佐國大王 ), Nguyễn Lương 阮良 (Linh Ứng Hiển Hựu Đại

Vương 靈應顯佑大王).

5. Trại Hòa Định 和定: 48 trang, về sự tích Liễu Hạnh Công

Chúa 柳杏公主.

101.

Hà Đông tỉnh Phú Xuyên huyện Hoàng Trung, Tri Chỉ nhị tổng các

xã thần tích 河東省富川縣黃中知止二總各社神蹟

AE.A2/45

Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX

Hán

Thần tích 4 thôn, 2 xã thuộc 2 tổng Hoàng Trung, Tri Chỉ, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Đông.

I. Tổng Hoàng Trung:

1. Thôn Thanh Xuyên 青川 , xã Hoàng Trung 黃中 : 8 trang,

về sự tích vị tiên thánh (không ghi tên) đời Lý.

2. Xã Hoàng Đông 黃東 : 6 trang, gồm sự tích Tô Lịch 蘇瀝 (Quốc Đô Thành Hoàng Đại Vương 國都城隍大王 ) và Thủy Tinh Công Chúa 水晶公主.

3. Thôn Nội 內 , xã Hoàng Hạ 黃下: 12 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, về sự tích Hoàng Lang 皇郎 triều Lý.

4. Xã Vân Hoàng 鄖黃 : 58 trang, sự tích Tản Viên Sơn

Thánh 傘圓山聖.

II. Tổng Tri Chỉ:

1. Thôn Đông 東 , thôn Thượng 上 , xã Hoàng Lưu 黃流 : 10 trang, gồm sự tích Sĩ Nhiếp 士燮 (Gia Ứng Thiện Uy Linh Vũ

Sĩ Vương 嘉應善威靈武士王 ) và Lý Phục Man 李服

1 bản viết, 96 trang

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 312 trang tài liệu này.

STT

Tên tư liệu	Ký hiệu	Niên đại định bản	Tác giả	Chữ	Nội dung lược thuật	Ghi chú
						蠻 (Chứng An Minh Ứng... Đại Vương 証安明應... 大王).
102.	Nam Định tỉnh, Hải Hậu huyện, Kiến Trung xã thần tích 南定省海後縣堅忠神蹟	AE.a15/4	Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX		Hán	Thần tích 5 xã thuộc tổng Kiên Trung, huyện Hải Hậu, phủ Xuân Trường 春長, tỉnh Nam Định. 1. Xã Kiên Trung 堅忠: 18 trang, Gồm sự tích Thục Phán 蜀泮(Nam Hải Đại Vương 南海大王); Hàm Hoằng Quang Đại Vương ... Thượng Đẳng Thần 含弘光大王 ... 上等神. 2. Xã Lạc Nam 樂南 : 24 trang, Gồm các sự tích: Nam Hải Đại Vương 南海大王 ; Quý Minh Đại Vương 貴明大王 triều Hùng; Hưng Đạo Đại Vương 興道大王 triều Trần; Lê Châu 黎珠 (Thượng Trụ Quốc Lê Cảnh Quận Công 上柱國黎景郡公 ) triều Tiền Lê; Trần Xuân Trạch 陳春澤 triều Nguyễn; Phạm Bàn 范盤 triều Nguyễn; Lê Thế Vinh 黎世榮(Minh Nghĩa Đô Úy Chư Quân Quản Cơ 明義都尉諸軍管奇). 3. Xã Hà Lạn 霞爛 : 52 trang, Gồm sự tích: Tứ Vị Thánh Nương 四位聖娘 (là Hoàng Hậu, Công Chúa ... nhà Tống); Liễu Hạnh Công Chúa 柳杏公主 ; Triệu Việt Vương 趙越王. 4. Xã Hà Nam 霞南 : 16 trang, Gồm các sự tích: Hoàng Hậu họ Dương nhà Tống 宋后; Thục Phán 蜀泮 (văn bản là) (Nam Hải Phạn Đại Vương 南海梵大王). 5. Xã Trà Trung 茶中 : 30 trang, Gồm các sự tích: Triệu Quang Phục 趙光復 (Triệu Việt Vương 趙越王 ); Hoàng Tử Minh Lang 皇子明郎 (Minh Lang Uy Linh Đại Vương 明郎威靈大王) triều Hùng; Linh Lang Vương 靈郎王 triều Lý.	1 bản viết, 142 trang
103.	Lạng Sơn tỉnh, Cao Lộc châu, Trinh nữ tổng các	AE.A17/1	Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX		Hán	Thần tích 5 xã thuộc of total Trinh Nữ, Hoàng Đồng 黃同 , Mỹ Liệt 美烈, Phú Xá 富舍, of the châu Cao Lộc, Điềm Hy 恬熙, Văn Uyên 文淵, tỉnh Lạng Sơn.	1 bản viết, 70 trang

STT

Tên tư liệu

Ký hiệu

Niên đại định bản

Tác giả

Chữ

Nội dung lược thuật

Ghi chú

xã thần tích 諒山省高麓州貞女總各社神蹟

1. Xã Trinh Nữ 貞女 , tổng Trinh Nữ, châu Cao Lộc: 14 trang, Ghi sự tích Nội Đạo Tam Quan 內道三官 : tiền quan, chủ

quản, tả quan.

2. Xã Chính Lũy 正屨 tổng Trinh Nữ, châu Cao Lộc: 30 trang, Ghi sự tích Liễu Hạnh Công Chúa 柳杏公主.

3. Xã Hoàng Đồng 黃同 , tổng Hoàng Đồng, châu Cao Lộc: 4 trang, Ghi sự tích Xích Long Vương 赤龍王. 4. Xã Vân Mộng 雲夢 , tổng Mỹ Liệt, Châu Điềm Hy: 4 trang, Ghi sự tích Đinh Khác Nguyên Đại Vương 丁恪元大王 . 5. Xã Xuân Lũng 春隴, tổng Phú Xá 富舍, Châu Văn Uyên: 14 trang, Gồm sự tích: Diệu Hòa Chế Thắng Đại Vương 妙和制勝大王; Quý Minh

Đại Vương 貴明大王.

104.

Phú Thọ tỉnh, Cẩm Khê huyện các xã thần tích

富壽省錦溪縣各社神蹟

AE.A9/1

Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX

Hán

Thần tích 6 xã thuộc huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ.

1. Xã Huân Trầm 勳沉 : 22 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, về sự tích Chu Sĩ 周士 (Chu Sĩ Đại Vương 周士大王),

công thần thời Trưng Nữ Vương.

2. Xã Thanh Nga 青峨 : 24 trang, do Nguyễn Bính soạn, về sự tích: Kiều Sứ quân 喬使君 (họ Kiều 喬 , húy Thuận 順 , hiệu Tư Tín 思信 , người Tiết Xá, Hồi Hồ, một trong 12 Sứ quân

nổi lên chiếm giữ đất Cẩm Khê, thời Thập Nhị Sứ quân, sau bị Đinh Tiên Hoàng tiêu diệt); Tôn Thần Mai Thị 尊神枚氏 (họ

Mai 枚 , húy là Trinh Nương 貞娘 , tự Thủy Tinh 水精 ,

người xã Trương Xá, huyện Hạ Hoa, thiếp của Kiều Thuận, tương truyền bà đội lốt ếch).

3. Xã Hiền Đa 賢多 : 18 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, về Hà Lang 何郎 (Hà Lang Đại Vương 何郎大王 ),

công thần thời Trần.

4. Xã Thạch Đê 石堤 : 10 trang, về sự tích Quảng Đại Công 廣

大公 (Thủy Tộc... Quảng Đại Tối Linh Đại Vương 水族 ... 廣

1 bản viết, 108 trang

STT

Tên tư liệu

Ký hiệu

Niên đại định bản

Tác giả

Chữ

Nội dung lược thuật

Ghi chú

大最靈大王), Hải Tế Công 海濟公 (Thủy Tộc... Hải Tế Tối Linh Đại Vương 水族 ... 海濟最靈大王 ) và Đoan Lương

Công 端良公 (Thủy Tộc... Đoan Lương Tối Linh Đại

Vương 水族... 端良最靈大王), đều là công thần thời Hùng

Duệ Vương.

5. Xã Văn Khúc 文曲 : 10 trang, về Tiên Dung 仙蓉 , Quế

Hoa 桂花 , Liễu Hoa 柳花 , thời Hùng Duệ Vương, đều được phong Phúc Thần 福神.

6. Xã Điêu Lương 雕梁 : 24 trang, về Hùng Cán 雄幹 (Cao Bình Đại Vương 高平大王 ) và Hùng Đăng 雄登 (Đăng Sơn Đại Vương 登山大王), đều là công thần thời Hùng Duệ

Vương.

105.

Hà Đông tỉnh, Thường Tín phủ, Thượng Phúc huyện, Tín Yên tổng các xã tục lệ

河東省常信府上福縣信安總各社俗例

AF.A2/99*

Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX

Hán

Thần tích 5 thôn, 1 xã thuộc tổng Tín Yên, huyện Thượng Phúc, phủ Thường Tín, tỉnh Hà Đông.

1. Thôn Yên Định 安定 , xã Tín Yên 信安 : 38 trang, do

Nguyễn Bính soạn năm 1572, gồm sự tích Trung Thành Đại

Vương 忠誠大王; Duệ Công 睿公 (Linh Ứng Đại Vương 靈應大王 ) và Bạch Công 白公 (Bạch Đế Đại Vương 白帝大王) thời Hùng Duệ Vương.

2. Thôn Minh Nga 明娥 , xã Tín Yên: 48 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, gồm sự tích Hạnh Nương 杏娘 (Liễu Hạnh Công Chúa 柳杏公主 ) và Quế Nương 桂娘 (Quế Hoa Công Chúa 桂花公主 ) thời Lê Trang Tông; sự tích Nhã

Công 雅公 (Thiên La Đại Vương 天羅大王 ), Đổng Trình Đại Vương 董程大王 , Uy Dũng Đại Vương 威勇大王 và Linh Lang 靈郎 (Linh Lang Đại Vương 靈郎大王) thời

Hùng Duệ Vương.

3. Thôn Phúc Trạch 福澤 , xã Tín Yên: 22 trang, do Nguyễn

Bính soạn năm 1572, gồm sự tích Đại Liệu Uy Dũng Tướng

1 bản viết, 168 trang

STT

Tên tư liệu

Ký hiệu

Niên đại định bản

Tác giả

Chữ

Nội dung lược thuật

Ghi chú

Quân 大料威勇將軍 và Đỏ Nương 。娘 (Đỏ Nương Trinh Thục Công Chúa 。娘貞淑公主 ) thời Thục An Dương

Vương.

4. Thôn Hoàng Xá 黃舍 , xã Lưu Khê 留溪 : 10 trang, về sự tích Cao Hiển 高顯 , tên tự là Văn Trường 文長 (Cao Sơn Đại

Vương 高山大王) thời Hùng Vương.

5. Thôn Giáp 甲 , xã Lưu Khê: 44 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, về sự tích Đổng Thủy Đại Vương 董水大王 thời

Hùng Duệ Vương.

6. Xã Hà Vĩ 河尾 : 6 trang, sao lại vào năm Gia Long 3 (1804), gồm sự tích Sĩ Nhiếp 士燮 và Bố Cái Đại Vương 布蓋大王.

* Văn bản này thuộc loại thần tích, đúng ra phải mang ký hiệu AE.

106.

Hà Nam Tỉnh, Duy Tiên huyện, Trác Bút tổng các

xã thần tích 河南省維先縣卓筆總各社神蹟

AE.A13/14

Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX

Hán

Thần tích 4 xã, thuộc tổng Trác Bút, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam.

1. Xã Hòa Mạc 和莫 : 52 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, gồm sự tích Ngã Ba Cây Nhội Chi Thần 我。。。之神; Linh Lang Đại Vương 靈郎大王 (Thanh Lãng Linh Lang Đại Vương 清朗。。大王 ) triều Lý; Địa Dã Cây Đa Đại

Vương 地野。。大王 ; và Phương Dung Công Chúa 芳容公主.

2. Xã Lệ Thủy 麗水 : 11 trang, về sự tích Trâm Nương 簪娘 (Mạ Vàng Công Chúa 禡。公主 ).

3. Xã Trác Bút 卓筆 : 27 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, gồm sự tích Linh Lang Đại Vương 靈郎大王 và Đông Hải Đại Vương 東海大王 triều Lý.

4. Xã Văn Bút 文筆 : 30 trang, soạn năm 1572, gồm sự tích Quỳnh Nương 瓊娘 (Quốc Mẫu Quỳnh Dung Ngọc Tinh Công

Chúa 國母瓊容玉晶公主 ); Minh Nương 明娘 (Cao Minh

1 bản viết, 122 trang

STT

Tên tư liệu	Ký hiệu	Niên đại định bản	Tác giả	Chữ	Nội dung lược thuật	Ghi chú
						Công Chúa 高明公主 ); Đậu Nương 竇娘 (Sát Hạng Thủy Đâu Công Chúa 察項水竇公主 ); Sinh Công 生公 (Hàn Sinh Cửa Sĩ Đại Vương 翰牲。仕大王 ); Hãn Công 捍公 (Hãn Thần Đại Vương 捍神大王); Già Công 伽公 (Thiên Quan Cửa Già Đại Vương 天關。伽大王 ) triều Trưng Nữ Vương.
107.	Phú Thọ tỉnh, Cẩm Khê huyện, Vân Bán tổng, Thụy Liễu, Khổng Tước nhị xã thần tích 富壽省錦溪縣雲半總瑞柳孔雀二社神蹟	AE.A9/7	Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX		Hán	Thần tích 2 xã thuộc tổng Vân Bán, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ. 1. Xã Thụy Liễu 瑞柳: 12 trang, chép về Quý Minh 貴明(Quý Minh Thánh 貴明聖 ) và Cao Sơn 高山 (Nam Thiên Thánh Tổ Đột Ngột Cao Sơn... Thượng Đẳng Thần 南天聖祖突屹高山... 上等神 ) thời Hùng Vương. 2. Xã Khổng Tước 孔雀 : 4 trang, sao năm Trung Tông 2 (?), về Đột Ngột Cao Sơn Thánh Vương 突屹高山聖王 , Đại Hải Thủy Tề Long Vương Đại Vương 大海水齊龍王大王, và Đại Từ Quốc Mẫu Mỹ Ngọc Nga My Thiên Tiên Công Chúa 大慈國母美玉蛾眉天仙公主 , đều thuộc họ Hồng Bàng.	1 bản viết, 16 trang
108.	Thanh Hóa tỉnh, Thọ Xuân phủ, Quảng An tổng các xã thần tích 清化省壽春府廣安總各社神蹟	AE.B2/11	Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX		Hán	Thần tích 3 xã thuộc tổng Quảng An, phủ Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa. 1. Xã Phúc Cương 福崗 : 8 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, về sự tích Thạch Long 石龍 và Viêm Long 炎龍 , cả hai đều do trời ban xuống âm phù Lê Thái Tổ đánh quân Minh, và đều được phong là Đương Cảnh Thành Hoàng... Đại Vương 當境城隍... 大王. 2. Xã Yên Lạc 安樂 : 15 t.r, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, về sự tích Hoa Nương 花娘 (Hiển Tế Anh Linh... Thiên Tiên Thánh Nữ Công Chúa 顯濟英靈 ... 天仙聖女公主 ) triều Trần; Đoạn Công 鍛公 (Đương Cảnh Thành Hoàng... Đại	1 bản viết, 35 trang

STT

Tên tư liệu	Ký hiệu	Niên đại định bản	Tác giả	Chữ	Nội dung lược thuật	Ghi chú
						Vương 當境城隍... 大王) công thần thời Lý. 3. Xã Long Thịnh 隆盛 : 12 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, về Phúc Công 福公 (Đương Cảnh Thành Hoàng... Đại Vương 當境城隍 ... 大王 ), công thần thời Trần, và Hoằng Lực 弘力 (Đương Cảnh Thành Hoàng... Đại Vương 當境城隍... 大王) công thần thời Lê.
109.	Hà Đông tỉnh, Hoài Đức phủ, Từ Liêm huyện, La Nội tổng các xã thần tích 河東省懷德府慈廉縣羅內總各社神蹟	AE.A2/65	Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX		Hán	Thần tích 4 xã thuộc tổng La Nội, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông. 1. Xã La Khê 羅溪 : 8 trang, sao năm 1810, gồm sự tích Thiên Thần Hắc Diện Đại Vương 天神黑面大王 và Thiên Tiên Bảo Hoa Công Chúa 天仙寶化公主. * Có bài Hoàng Việt Bảo Huy phi bi 皇越寶徽妃碑 , chép về bà phi Bảo Huy Trần Thị Tú. 2. Xã La Nội 羅內 và xã Ỷ La 綺羅: 18 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, gồm sự tích 3 vị thần triều Hùng: Đương Cảnh Thành Hoàng Đô Đốc Linh Ứng Đại Vương 當境城隍都督靈應大王 , Tả Cung Trung Hoàng Hậu Phu Nhân 左宮中皇后夫人 và Hữu Cung Trung Hoàng Hậu Phu Nhân 右宮中皇后夫人. 3. Xã Nghĩa Lộ 義路 : 12 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, gồm sự tích 2 vị thần thời Trưng Vương: Quốc Vương 國王 , và Ả Lã Nàng Đê 婀呂娘低.	1 bản viết, 40 trang
110.	Phú Thọ tỉnh, Thanh Ba huyện, Mạn Lạn tổng các xã thần tích 富壽省青波縣熳爛總各社神蹟	AE.A9/38	Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX		Hán	Thần tích 2 xã thuộc tổng Mạn Lạn, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ. 1. Xã Mạn Lạn 熳爛 : 21 trang, Do Nguyễn Bính soạn năm 1572, về sự tích Tuấn Vương 俊王 , tục gọi là Đại Cả 大奇(Tuấn Vương Đại Cả ... Đại Vương 俊王大哿 .. . 大王 , Âm phù Sơn Thánh 山聖 đánh giặc thời Hùng Duệ Vương; và sự tích 4 vị thần là Thiên Tiên Công Chúa 天仙公主 , Hầu	1 bản viết, 35 trang

STT

Tên tư liệu

Ký hiệu

Niên đại định bản

Tác giả

Chữ

Nội dung lược thuật

Ghi chú

Nương Cả Đường ... Công Chúa 侯娘哿堂 ... 公主 , Hầu Nương Cầu Phiên ... Công Chúa 侯娘。。 . .. 公主 , Hầu Nương Di Phiên ... Công Chúa 侯娘姨璠 ... 公主 giúp Trưng Nữ Vương đánh Tô Định. 2. Xã Kiều Tùng 橋松 : 14 trang, Gồm 2 bản sự tích, đều nói về Đoàn Thượng 段尚(Đông Hải

Đại Vương 東海大王), công thần thời Lý.

111.

Phúc Yên tỉnh, Đông Anh huyện, Xuân Nộn tổng các xã thần

tích 福安省東英縣春嫩總各社神蹟

AE.A11/4

Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX

Hán

Thần tích 4 thôn, 5 xã thuộc tổng Xuân Nộn, huyện Đông Anh, tỉnh Phúc Yên.

1. Xã Nhạn Tái 雁塞 : 20 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, gồm sự tích Lý Xá Lỵ 李舍利 húy Bí 李賁 (Xá Lại 舍賴 , Lý Phật Tử 李佛子 , Thánh Phụ Xá Lại Sùng Nghiệp An Dân Đại Vương 聖父舍賴崇業安民大王 ); Lý Nhã

Lang 李雅郎 (Quốc Vương Thiên Tử Nhã Lang Nam Đế

Vương 國王天子雅郎南帝王 ), Ả Lã 婀。 (Thánh Mẫu Ả Lã Phi Nhân Hoàng Hậu 聖母婀。皇后 ); Hỗn Độn 渾沌 (Hỗn Độn Uy Linh Cảm Ứng Đại Vương 渾沌威靈感應大王 ); Đỗ Nhuận 杜潤 (Tá Phụ Minh Quân Đại Vương 佐輔明君大王) triều Lý.

2. Thôn Mạnh Tân 孟津 , xã Thư Lâm 書林: 27 trang, gồm sự tích Ả Thuần Nương Công Chúa 婀純娘公主 triều Lý, do Nguyễn Bính soạn năm 1572; Phạm Thị Tiên 范氏仙 (Tiên Phi Nhân 僊妃人 , Lý Quốc Hoàng Thái Hậu 李國皇太后 )

triều Lý; và Đại Đương Giang Minh Thiên Tá Phụ Đại

Vương 大當江明天佐輔大王 triều Đinh Tiên Hoàng.

3. Thôn Biểu Khê 表溪 , xã Thư Lâm 書林 : 13 trang, do Nguyễn Bính soạn năm 1572, về sự tích Đương Giang 當江 (Tiểu Đương Giang Phụ Tá Đại Vương 小當江輔佐大

王) triều Đinh Tiên Hoàng.

1 bản viết, 221 trang