Nguyên Tắc Đề Xuất Các Biện Pháp Quản Lý Khai Thác Sử Dụng Phương Tiện,

thức về sử dụng trang thiết bị cũng như khâu quản lý sử dụng trang thiết bị dạy học chưa có sự thống nhất giữa cán bộ quản lý với nhóm sử dụng và giáo viên.

Các yếu tố chủ quan và khách quan ảnh hưởng tới việc xây dựng, khai thác, sử dụng phương tiện, trang thiết bị dạy học ở trường trung học cơ sở rất rõ. Cụ thể, yếu tố chủ quan ảnh hưởng rõ nhất là sự quan tâm, tinh thần trách nhiệm, năng lực quản lý của Ban Giám hiệu nhà trường và về phía khách quan là yếu tố sự quan tâm của các cấp quản lý lãnh đạo ở địa phương, ngành giáo dục tạo mọi điều kiện kinh phí đầu tư, đào tạo bồi dưỡng cán bộ thiết bị dạy học cho nhà trường. Các yếu tố khách quan ảnh hưởng nhiều hơn so với ảnh hưởng từ các yếu tố chủ quan.

Chương 3

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ KHAI THÁC SỬ DỤNG

PHƯƠNG TIỆN, THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN NINH GIANG, TỈNH HẢI DƯƠNG

3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lý khai thác sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu

Đề xuất các biện pháp nhằm tăng tính hiệu quả và tính khả thi trong khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương phát triển năng lực ở người học, định hướng cho việc hình thành nhân cách học sinh một cách toàn diện.

Mục tiêu tổng quát của các biện pháp đề xuất là hình thành cho học sinh hệ thống tri thức toàn diện, nhận thức toàn diện về tự nhiên, xã hội thông qua việc khai thác tối đa các tiềm năng, tính năng của các trang thiết bị, đồ dùng dạy học trong các nhà trường phổ thông cơ sở. Mục tiêu cụ thể là hình thành cho học sinh có kỹ năng vận dụng các tri thức đã học qua việc thực hành với các trang thiết bị, phương tiện dạy học đề hình thành năng lực tương ứng với mỗi trang thiết bi học sinh được hướng dẫn sử dụng, khai thác.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 133 trang tài liệu này.

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện

Nguyên tắc này đòi hỏi việc nâng cao hiệu quả quản lý khai thác, sử dụng trang thiết bị, phương tiện dạy học cần đặt trong mối liên hệ qua lại giữa các bộ phận quản lý, người thực hiện, điều kiện cơ sở vật chất, giữa các yếu tố, giữa các mặt của thực tế trong sự tác động qua lại giữa các yếu tố đó với tổng hợp các nguồn lực. Trên cơ sở nhận thức đúng về việc quản lý khai thác,sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở huyện Ninh Giang. Nguyên tắc toàn diện đòi hỏi chúng ta phải biết phân biệt các mối liên hệ, phải biết chú ý đến các mối liên hệ bên trong, mối liên hệ bản chất, mối liên hệ chủ yếu, mối liên hệ tất nhiêncủa việc quản lý khai thác,sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở... để có phương pháp phù hợp nhằm đem lại hiệu quả cao nhất trong việc quản lý khai thác,sử

dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở. Mặt khác, cần lưu ý tới sự tác động lẫn nhau giữa các chủ thể tham gia việc quản lý khai thác,sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở.

Trong hoạt động thực tế, nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện cho thấy các biện pháp đề xuất cần chú ý tới những mối liên hệ trong chỉ đạo thực hiện quản lý, khai thác sử dụng cơ sở vật chất phục vụ dạy học với các quá trình quản lý khác,vận dụng đồng bộ các biện pháp đề xuất để tác động nhằm đem lại hiệu quả cao nhất. Vì vậy, trong thực hiện các biện pháp đề xuất cần chú ý nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện và kết hợp với nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống

Việc đề xuất và thực hiện các biện pháp đề xuất đòi hỏi cần tiến hành một cách lâu dài, có hệ thống trong quản lý khai thác, sử dụng các phương tiện, trang thiết bị dạy học ở trường trung học cơ sở, dựa năng lực, trình độ, kinh nghiệm quản lý của các cấp, của chính quyền địa phương, thực hiện theo từng bước, từng cấp, phải tiến hành liên tục, thường xuyên.

Các biện pháp đề xuất được xây dựng trong mối liên hệ chặt chẽ, ràng buộc lẫn nhau. Trong quá trình thực hiện, mỗi biện pháp đề xuất có mối liên hệ với những biện pháp khác. Vì vậy cần có sự kết hợp chặt chẽ các biện pháp đề xuất.

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển

Các biện pháp đề xuất trên cơ sở chú ý đến những trang thiết bị mới được trang cấp, việc sử dụng và khai thác các tính năng giúp giáo viên và học sinh gia tăng các năng lực thực tiễn mới, đồng thời kế thừa các thành tựu về khai thác và sử dụng các trang thiết bị, phương tiện dạy học ở trường phổ thông đã có, chú ý đến việc tiếp tục nghiên cứu và khai thác tối đa những tính năng mà các trang thiết bị đã có chưa sử dụng.

Đội ngũ cán bộ quản lý và cán bộ nhân viên phụ trách về trang thiết bị, phương tiện dạy học quan tâm nghiên cứu, hướng dẫn, chỉ đạo giáo viên khi vận dụng các biện pháp đề xuất luôn chú ý đến sự hài hòa giữa phương tiện mới và cũ, song đặc biệt chú trọng sử dụng có hiệu quả các phương tiện đã có giúp giáo viên và học sinh ý thức được sự cần thiết của việc bảo quản và sử dụng đồ dùng dạy học tiết kiệm, hiệu quả dạy và học đáp ứng được yêu cầu thực tiễn.

Tóm lại, với tư cách là những nguyên tắc phương pháp luận, nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu, đảm bảo tính toàn diện và nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống đảm bảo tính phát triển, góp phần định hướng, chỉ đạo hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn quản lý khai thác, sử dụng trang thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Song để thực hiện đồng bộ các biện pháp đề xuất, mỗi chúng ta cần nắm chắc cơ sở lý luận, vận dụng cách sáng tạo trong hoạt động thực tiễn.

3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý khai thác sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương

3.2.1. Tăng cường quản lý công tác chuyên môn, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ thuật, học hỏi kinh nghiệm của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, cán bộ thiết bị trường học

a) Mục tiêu của biện pháp

Nâng cao trình độ chuyên môn và chất lượng, hiệu quả hoạt phổ biến, hướng dẫn của đội ngũ cán bộ làm công tác thiết bị trường học về việc sử dụng các trang thiết bị, phương tiện dạy học cho giáo viên, đồng thời tăng cường tính chủ động, tính sáng tạo trong việc tìm hiểu, nghiên cứu về thiết bị, đồ dùng dạy học phục vụ cho quá trình dạy học trong nhà trường đạt hiệu quả tốt, đáp ứng yêu cầu dạy học theo hướng tiếp cận năng lực người học mà Chương trình tổng thể về giáo dục phổ thông mới được Bộ Giáo dục và Đào tạo thông qua.

b) Nội dung của biện pháp

Cán bộ thư viện trường học được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao nhận thức về thực hiện các tiêu chuẩn của một trường chuẩn, với cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học, hệ thống trang thiết bị cần của của một thư viện. Vì ở trường phổ thông cán bộ thiết bị trường học thường kiêm cán bộ thư viện, được gọi là cán bộ thư viện thiết bị trường học.

Tăng cường nâng cao nhận thức, hiểu biết cho cán bộ thiết bị trường học về thiết bị giáo dục, như thiết bị giáo dục bao gồm thiết bị phục vụ giảng dạy và học tại lớp, thiết bị phòng thí nghiệm, thiết bị thể dục thể thao, thiết bị nhạc, họa và các thiết bị khác trong xưởng trường, vườn trường, phòng truyền thống, nhằm đảm bảo cho việc nâng cao chất lượng dạy và học, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện.

Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng quản lý thiết bị giáo dục đồng thời nắm được danh mục và chất lượng thiết bị giáo dục cần có trong nhà trường, hiện trạng những trang thiết bị đã có và cần mua sắm, bổ sung thêm. Kỹ năng quản lý chất lượng thiết bị giáo dục do Việt Nam sản xuất hay nhập khẩu phải hướng tới Hệ thống chất lượng quốc tế (lSO-9000 và ISO-14OOO). Những thiết bị giáo dục đạt tiêu chuẩn hệ thống chất lượng lSO-9000 hoặc ISO- 14000 được ưu tiên lựa chọn khi tiến hành trang bị cho các cơ sở giáo dục.

Trang bị cho cán bộ quản lý thiết bị trường học kiến thức, kinh nghiệm quản lý, sử dụng thiết bị giáo dục. Thiết bị giáo dục phải được sử dụng có hiệu quả cao nhất, đáp ứng các yêu cầu về nội dung và phương pháp được quy định trong chương trình giáo dục. Thiết bị giáo dục phải được làm sạch và bảo quản ngay sau khi sử dụng; định kì bảo dưỡng, bổ sung phụ tùng, linh kiện, vật tư tiêu hao. Hằng năm phải tiến hành kiểm kê theo dúng quy định của Nhà nước về quản lý tài sản, cũng như kinh nghiệm quản lý phòng dành cho thiết bị giáo dục.

c) Cách tiến hành biện pháp

Các nhân viên thiết bị trường học có thành tích trong việc nghiên cứu khoa học, quản lý, sử dụng thiết bị giáo dục hoặc phát hiện, ngăn chặn kịp thời những vụ gây lãng phí ngân sách, tổn thất tài sản hoặc sử dụng không đúng mục đích, sẽ được khen thưởng

Đưa công tác quản lý, sử dụng thiết bị giáo dục là một tiêu chuẩn thi đua hằng năm trong các nhà trường.

Có hình thức xử lý các nhân viên vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng thiết bị giáo dục, để hư hỏng, mất mát, gây thiệt hại tài sản nhà trường thì tuỳ theo tính chất và mức độ vi phạm sẽ phải xử lý theo quy định của nhà trường.

Có chế độ, chính sách khuyến khích nhân viên thiết bị trường học tự đào tạo, tự nghiên cứu nâng cao trình độ quản lý thiết bị trường học, đồng thời có nguồn kinh phí hỗ trợ cho nhân viên thiết bị trường học tham gia các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng quản lý và khai thác công năng sử dụng thiết bị của nhà trường đạt nhiêu thành tích, nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh.

Khuyến khích và có cơ chế khen thưởng cả về vật chất và tinh thần cho cán bộ thiết bị trường học tự học tập nâng cao trình độ ngoại ngữ để phục vụ cho công tác quản lý trang thiết bị, đồ dùng học tập hiệu quả.

Trang bị các kỹ năng tham mưu cho Ban Giám hiệu nhà trường về việc mua sắm, sử dụng và nâng cao hiệu quả sử dụng đồ dùng dạy học, trang thiết bị trong nhà trường phục vụ cho dạy học theo hướng tiếp cận năng lực học sinh.

d) Điều kiện cần thiết để thực hiện biện pháp

- Bố trí đội ngũ cán bộ quản lý, nhân viên, giáo viên đủ và ổn định về số lượng, đồng bộ về cơ cấu.

- Nhà trường tạo điều kiện về thời gian, kinh phí bồi dưỡng, học tập cho cán bộ giáo viên, công nhân viên trong trường để nâng cao trình độ về chuyên môn nghiệp vụ.

- Lãnh đạo nhà trường, cấp trên quan tâm đến công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên về việc khai thác và sử dụng phương tiện thiết bị trong giảng dạy và học tập.

3.2.2. Quản lý khai thác, xây dựng, mua sắm và sử dụng trang thiết bị dạy học có hiệu quả

a) Mục tiêu của biện pháp

Tăng cường khai thác và sử dụng đầy đủ tính năng của các trang thiết bị, phương tiện dạy học đã có, đồng thời lập kế hoạch trang cấp những trang thiết bị mới từ cấp phát của Phòng Giáo dục, Sở Giáo dục cho các trường phổ thông, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học. Ngoài ra, các trường chủ động mua sắm từ khoán chi và từ nguồn xã hội hóa, giúp giáo viên truyền thụ kiến thức và làm cho bài giảng thêm sinh động, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học, phát huy khả năng sáng tạo của giáo viên và tính tích cực tiếp thu kiến thức của học sinh

b) Nội dung của biện pháp

- Phòng Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn các cơ sở giáo dục thực hiện tốt việc quản lý, sử dụng thiết bị. Tăng cường công tác tuyên truyền cho cán bộ quản lý và giáo viên về trách nhiệm và sự cần thiết phải khai thác, sử dụng thiết bị dạy học trong các giờ dạy, đẩy mạnh công tác quản lý và sử dụng thiết bị dạy học, tổ chức đánh giá

việc sử dụng thiết bị dạy học của các giáo viên, các cơ sở giáo dục và công tác chỉ đạo sử dụng thiết bị dạy học trong các trường trung học cơ sở.

Kiểm tra thường xuyên việc sử dụng thiết bị dạy học trên lớp của giáo viên qua việc dự giờ, thăm lớp, qua hồ sơ theo dõi của bộ phận thiết bị. Định kỳ 2 lần/năm học tổ chức kiểm kê và có đề xuất thanh lý, đưa ra hướng sửa chữa, xin cấp phát, tự trang bị thêm.

- Kiểm tra tu bổ, sửa chữa và mua sắm các trang thiết bị dạy học, đáp ứng hoạt động dạy học trong các trường trung học cơ sở huyện Ninh Giang.

- Góp phần thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên và hoạt động học của học sinh.

- Tăng cường sự quản lý nhằm đảm bảo sử dụng có hiệu quả tài sản hiện có cũng như bảo quản, sửa chữa bổ sung tài sản kịp thời phục vụ công tác dạy và học, tránh thất thoát, lãng phí tài sản của nhà trường.

- Phối hợp với chính quyền địa phương, hội cha mẹ học sinh và các lực lượng giáo dục khác ngoài nhà trường trong việc tăng cường kinh phí cho xây dựng, mua sắm và sửa chữa các phương tiện thiết bị dạy học, nhất là các phương tiện thiết bị hiện đại nhằm đảm bảo tốt các điều kiện phục vụ dạy học theo hướng tiếp cận năng lực người học.

c) Cách tiến hành biện pháp

- Đầu năm học Ban Giám hiệu các trường tiến hành khảo sát điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học của trường, lên kế hoạch mua sắm, nguồn kinh phí hỗ trợ.

- Phó hiệu trưởng cơ sở vật chất được giao phụ trách thiết bị thư viện trường học có trách nhiệm theo dõi tiến độ thực hiện kế hoạch và đề xuất với hiệu trưởng những trang thiết bị cần trang cấp, mua sắm, sửa chữa, bổ sungphục vụ cho việc dạy và việc học.

- Cán bộ thiết bị trường học chủ động tham mưu với Ban Giám hiệu nhà trường để hỗ trợ kinh phí mua sắm đồ dùng dạy học và kinh phí sửa chữa một số đồ dùng, trang thiết bị dạy học xuống cấp hoặc đã bị hư hỏng.

- Tổ chức chuyên đề, hội thi làm đồ dùng dạy học.

- Để khai thác, sử dụng hiệu quả các thiết bị dạy học, việc đầu tư mua sắm thiết bị dạy học Phòng Giáo dục nên để các nhà trường chủ động cho phù hợp với thực tế điều kiện dạy và học, tránh tình trạng thiết bị cần lại không có, thiết bị được cung cấp lại không dùng đến.

Phòng Giáo dục và Đào tạo đầu tư xây dựng cơ sở vật chất đảm bảo đồng bộ để phục vụ tốt công tác quản lý thiết bị dạy học. Huy động các nguồn lực mua sắm thiết bị dạy học, cần tiếp tục khuyến khích giáo viên tự làm đồ dùng dạy học. Khen thưởng kịp thời những giáo viên có những đồ dùng có giá trị sử dụng phục vụ tốt cho việc dạy và học. Xây dựng quy chế trong việc sử dụng và thường xuyên giám sát, nắm bắt tình hình thực tế, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc bảo quản, sử dụng thiết bị dạy học của các trường, các giáo viên.

- Chuẩn bị đủ nguồn kinh phí, nhân lực, phương tiện cần thiết cho thực hiện kế hoạch.

d) Điều kiện cần thiết để thực hiện biện pháp

- Đội ngũ cán bộ lập kế hoạch của trường phải nắm vững tiến trình xây dựng kế hoạch. Xây dựng kế hoạch mua sắm đúng tình hình thực tế nhà trường.

- Đầu tư kinh phí, kêu gọi hỗ trợ từ các tổ chức cá nhân để mua sắm, sửa chữa phương tiện thiết bị dạy học.

- Ghi nhận và tôn vinh những cán bộ giáo viên có thành tích, có sáng kiến trong hội thi đồ dùng dạy học tự làm

3.2.3. Kiểm tra, đánh giá cụ thể, sát sao việc giáo viên, học sinh sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học (Kiểm tra nội bộ)

a) Mục tiêu của biện pháp

Việc sử dụng các trang thiết bị dạy học trong nhà trường đảm bảo sự an toàn, đúng lúc, đúng chỗ, đủ cường độ nghĩa là từng loại thiết bị dạy học cần được khai thác, sử dụng với các mức độ khác nhau trong các giờ học. Nếu kéo dài việc trình diễn hoặc dùng lặp lại một loại phương tiện tâm lý học sinh sẽ nhanh nhàm chán, giảm hứng thú học tập vì tính đơn điệu và đảm bảo tính hiệu quả của các phương tiện dạy học, sử dụng kết hợp nhiều loại phương tiện dạy học một cách có hệ thống, đồng bộ.

b) Nội dung của biện pháp

Đảm bảo tính an toàn trong khai thác, sử dụng các trang thiết bị, phương tiện dạy học: Các thiết bị dạy học được sử dụng đảm an toàn với học sinh vì một số đồ