Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Quản Lí Hoạt Động Tự Đánh Giá Ở Trường

chuẩn có một số tiêu chí, mỗi tiêu chí đề cập đến một góc độ riêng, được đo bằng hai mức.

Kế hoạch tự đánh giá do Hội đồng tự đánh giá xây dựng nhằm sử dụng có hiệu quả thời gian và các nguồn lực của trường để đảm bảo đạt được mục tiêu đề ra. Kế hoạch tự đánh giá phải thể hiện được các nội dung sau:

- Mục đích, phạm vi tự đánh giá của nhà trường;

- Thành phần Hội đồng tự đánh giá;

- Phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên của Hội đồng, xác định những công việc phải thực hiện ứng với từng tiêu chuẩn, thời gian bắt đầu và kết thúc, người chịu trách nhiệm chính, người phối hợp’

- Công cụ đánh giá (chính các tiêu chuẩn kiểm định chất lượng do Bộ GD-ĐT ban hành).

- Dự kiến các nguồn lực và thời điểm cần huy động các nguồn lực trong quá trình triển khai TĐG.

- Thời gian biểu: Chỉ rõ khoảng thời gian cần thiết để triển khai tự đánh giá và lịch trình thực hiện các hoạt động cụ thểtrong quá trình triển khai TĐG.

Duyệt từng loại kế hoạch TĐG (kế hoạch của Hội đồng TĐG, nhóm công tác, từng thành viên).

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 157 trang tài liệu này.

Theo dõi, giám sát, kiểm tra đánh giá thực hiện kế hoạch TĐG.

Quản lý hoạt động của các nhóm chuyên trách trong công tác tự đánh giá

Hội đồng TĐG và các nhóm chuyên trách đóng vai trò quan trọng trong tổ chức quá trình TĐG tại nhà trường. Vì vậy, tham gia Hội đồng TĐG và các nhóm công tác phải là những CBQL chủ chốt, nắm vững các hoạt động của nhà trường theo tiêu chuẩn ĐG và có năng lực phân tích ĐG các hoạt động của nhà trường. Chủ tịch Hội đồng TĐG nhất thiết phải là Hiệu trưởng mới có đủ quyền lực trong triển khai TĐG.

Hội đồng TĐG và các nhóm công tác do Hiệu trưởng nhà trường ra quyết định thành lập. Số lượng thành viên, thành phần, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng TĐG và các nhóm công tác được quy định tại Điều 8 và Điều 9 Thông tư số 62/ 2012/TT - BGDĐT và công văn số 462/ KTKĐCLGD - KĐĐH.

Để Hội đồng TĐG và các nhóm công tác hoạt động hiệu quả, Hiệu trưởng cần thực hiện các nội dung và biện pháp QL sau:

- Chọn các cá nhân tiêu biểu, có năng lực, nắm rõ hoạt động của nhà trường làm thành viên Hội đồng TĐG và các nhóm công tác; trong số đó chọn ra một số thành viên có năng lực và phẩm chất trong lĩnh vực QL làm nhóm trưởng nhóm công tác (thường nhóm trưởng nhóm công tác là thành viên Hội đồng TĐG).

- Căn cứ vào các tiêu chuẩn đánh giá và năng lực của mỗi thành viên theo lĩnh vực mà thành viên đó quản lí Chủ tịch hội đồng có thể tổ chức từ 5 đến 7 nhóm chuyên trách phụ trách từ 1 đến 2 tiêu chuẩn.

- Tổ chức tập huấn các CBQL, GV trong Hội đồng TĐG và các nhóm công tác về mục đích, yêu cầu, cách thức tiến hành, nội dung phương pháp điều tra, đánh giá và xây dựng các văn bản báo cáo.

- Quy định chế độ làm việc.

- Tạo điều kiện phát huy tính chủ động, sáng tạo, tinh thần hợp tác nhóm của thành viên Hội đồng TĐG và nhóm công tác.

- Theo dõi, giám sát, kiểm tra hoạt động của các nhóm công tác.

Quản lý phân bổ các nguồn lực thực hiện TĐG

Trong quá trình thực hiện TĐG việc sử dụng các nguồn lực: nhân lực, cơ sở vật chất và tài chính cho từng hoạt động TĐG là một trong những vấn đề lớn mà Hiệu trưởng quản lí và có sự chỉ đạo kịp thời, gồm những vấn đề:

- Chỉ đạo các nhóm chuyên trách lập kế hoạch về việc huy động, sử dụng các nguồn lực: nhân lực, cơ sở vật chất (phương tiện làm việc, môi trường làm việc) kinh phí dự kiến cho từng hoạt động của nhóm

- Quản lý việc đào tạo kỹ năng và phân bổ nhân lực phù hợp với yêu cầu của hoạt động TĐG

- Phân bổ về cơ sở vật chất, các phương tiện phục vụ cho quá trình các Nhóm thực hiện TĐG

- Có chế độ, chính sách (kinh phí, khen thưởng..) cho cán bộ tham gia hoạt động TĐG ứng với công sức, công việc mà các CBGV thực hiện trong quá trình TĐG.

- Kiểm tra, đánh giá việc sử dụng các nguồn lực ở các nhóm.

Quản lý việc thu thập thông tin, minh chứng

Thông tin, minh chứng được hiểu là những thông tin có trong các văn bản, hồ sơ, sổ sách, băng, đĩa hình, hiện vật đã, đang có của cơ sở GD và những thông tin trong các văn bản, hồ sơ của cơ quan Nhà nước liên quan đến sự hình thành và phát triển của cơ sở giáo dục phù hợp với yêu cầu của 10 tiêu chuẩn và 61 tiêu chí. Minh chứng được sử dụng để chứng minh cho các phân tích, giải thích từ đó đưa ra các nhận định, kết luận trong báo cáo TĐG, không chỉ phục vụ cho mục đích tự đánh giá mà thông tin minh chứng còn nhằm mô tả thực trạng các hoạt động của nhà trường để người đọc hiểu hơn, qua đó làm tăng tính thuyết phục của báo cáo tự đánh giá. Trong đó nội dung quản lí việc thu thập thông tin, minh chứng gồm có:

- Chỉ đạo các Nhóm công tác xây dựng kế hoạch tiến hành thu thập thông tin, minh chứng theo yêu cầu của tiêu chí, tiêu chuẩn mà Nhóm phụ trách và đảm bảo độ tin cậy, tính xác thực của thông tin, minh chứng.

- Tổ chức thông tin, tuyên truyền để huy động được các nguồn lực (bên trong và bên ngoài) tham gia vào việc thu thập minh chứng.

- Kiểm tra, giám sát việc thu thập thông tin, minh chứng đảm bảo độ tin cậy, tính xác thực của thông tin, minh chứng thu thập được.

Quản lý việc lựa chọn, phân tích thông tin, minh chứng đáp ứng yêu cầu của các tiêu chí

Khi tiến hành thu thập minh chứng một số thông tin có thể sử dụng ngay để làm minh chứng nhưng một số thông tin khác phải qua xử lý, phân tích, tổng hợp mới có thể sử dụng để làm minh chứng cho các nhận định đưa ra trong báo cáo tự đánh giá. Ví dụ, hầu hết thông tin thu được sau các cuộc điều tra, khảo sát phải xử lý thành dạng số liệu tổng hợp mới có thể đưa vào làm minh chứng cho báo cáo tự đánh giá. Vì vậy để việc xử lý và phân tích minh chứng diễn ra hiệu quả công tác quản lí cần:

- Tổ chức hướng dẫn các Nhóm xử lý, phân tích thông tin minh chứng thu thập được theo đúng yêu cầu

- Trong quá trình xử lý, phân tích, có thể một số thông tin và minh chứng thu được không phù hợp với các kết quả nghiên cứu, đánh giá ở trong và ngoài nhà trường đã được công bố trước đó. Hội đồng tự đánh giá cần thường kiểm tra, chỉ đạo kịp thời để các Nhóm có hướng xử lý thông tin và minh chứng đó đáp ứng đúng yêu cầu của tiêu chuẩn, tiêu chí đặt ra.

- Tổ chức đánh giá kết quả của công tác xử lý, phân tích thông tin minh chứng để xem xét tiến độ so với kế hoạch đề ra , đánh giá mức độ đáp ứng với yêu cầu của báo cáo của thông tin, minh chứng sau khi xử lý đã khách quan, độ tin cậy và khả thi. Từ đó đưa ra biện pháp sử dụng, lưu trữ minh chứng sao cho thuận tiện tránh lãnh phí.

Quản lý việc viết và hoàn thiện báo cáo TĐG

Báo cáo là sản phẩm đầu ra của toàn bộ công việc mà Hội đồng TĐG và các nhóm công tác tiến hành sau quá trình TĐG. Đồng thời, báo cáo tự đánh giá còn là một bản ghi nhớ quan trọng nhằm cam kết thực hiện các hoạt động

cải tiến chất lượng của nhà trường. Một báo cáo TĐG phải đáp ứng các yêu cầu sau (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2007):

Báo cáo TĐG viết theo đúng cấu trúc đã hướng dẫn trong công văn số 462/KTKĐCLGD-KĐĐH về việc hướng dẫn TĐG trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp.

Báo cáo có đầy đủ các phần, số liệu ở các phần, các tiêu chuẩn phải có tính nhất quán, liên kết không trùng lắp.

Từng tiêu chuẩn được phân tích thấu đáo vá rõ ràng, kế hoạch khắc phục tồn tại phải khả thi, để một người đọc không biết về trường có thể hiểu được và tin được.

Các mô tả, phân tích, bình luận, nhận định điểm mạnh, tồn tại đều dựa trên MC, được trình bày bám sát theo nội hàm tiêu chí của mỗi tiêu chuẩn.

Các mức độ đánh giá tiêu chí (đạt/ không đạt) có đầy đủ MC, các đánh giá thể hiện sự khách quan.

Văn phong viết nhất quán, không có lỗi chính tả và lỗi ngữ pháp.

Để có một báo cáo TĐG tốt Hiệu trưởng cần thực hiện những nội dung và biện pháp QL sau:

 Tổ chức chỉ đạo việc xây dựng quy trình viết báo cáo theo từng tiêu chí, tiêu chuẩn

 Có sự kiểm tra, giám sát về tiến độ viết báo cáo của các Nhóm

 Tổ chức chỉ đạo việc thảo luận, đóng góp ý kiến về báo cáo TĐG

 Ký duyệt toàn văn báo cáo sau khi hoàn thiện báo cáo

Quản lý các hoạt động sau TĐG

Sau khi hoàn thành việc TĐG tại nhà trường, Hiệu trưởng cần thực hiện các công việc tiếp theo sau (Bộ Giáo dục và Đào tạo).

Ký tên, đóng dấu và lưu trữ toàn bộ bản báo cáo cùng hồ sơ liên quan trong quá trình xây dựng và hoàn thiện

Bản sao báo cáo tự đánh giá được để trong thư viện, được phép mượn và sử dụng theo quy định của Hiệu trưởng và được đưa toàn văn báo cáo tự đánh giá lên trang thông tin điện tử của nhà trường để công khai minh bạch các kết quả tự đánh giá.

Nhà trường tổ chức lưu trữ các thông tin, minh chứng, kể cả các tư liệu liên quan đến nguồn gốc của các thông tin và minh chứng thu được, có biện pháp để bảo vệ các thông tin và minh chứng đó.

Gửi công văn cùng báo cáo TĐG về cơ quan chủ quản (Cục KT&KĐCL

- Bộ GD&ĐT) theo quy định.

Triển khai thực hiện các kiến nghị, kế hoạch cải thiện nâng cao CL GD trong báo cáo TĐG.

Hàng năm báo cáo TĐG được cập nhật theo hiện trang của cơ sở giáo dục và được lưu trữ tại thư viện

1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động Tự đánh giá ở trường ĐH‌

Yếu tố khách quan

Tự đánh giá trong KĐCL GD theo bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng là những công việc rất mới với các trường đại học. Đặc biệt là cách tiếp cận tự đánh giá theo tiêu chuẩn/ tiêu chí dựa trên minh chứng (cách phân tích minh chứng, viết báo cáo tiêu chí/tiêu chuẩn...).

Các trường chưa ý thức hết ý nghĩa của kiểm định chất lượng, chưa lường hết sự vất vả, tốn công, tốn sức của quá trình tự đánh giá, vì thế chưa có sự đầu tư thích đáng.

Sự hướng dẫn và giải quyết các vướng mắc của Bộ Giáo dục và các cơ quan chuyên trách có thẩm quyền nhiều khi còn chậm trễ gây lúng túng cho nhà trường khi thực hiện tự đánh giá.

Yếu tố chủ quan

Một thách thức khác đối với các trường là hoạt động tự đánh giá chưa trở

thành hoạt động thường kì, không đưa vào kế hoạch năm học, do đó không tránh khỏi bị động.

Các thành viên trong Hội đồng tự đánh giá thường là cán bộ quản lí hoặc là giảng viên kiêm nhiệm, bận nhiều công việc ở trường, nên không đầu tư được thời gian thoả đáng cho hoạt động tự đánh giá. Các nhóm chuyên trách có nhiều chuyên viên tham gia nhưng chưa được tập huấn bồi dưỡng các kĩ thuật thu thập, xử lý thông tin, minh chứng, chưa biết cách viết báo cáo tiêu chí. Thiếu sự phối hợp giữa các nhóm chuyên trách trong quá trình tự đánh giá, các buổi thảo luận chung giữa các nhóm chuyên trách, giữa các nhóm chuyên trách với Hội đồng tự đánh giá về các báo cáo tiêu chí/tiêu chuẩn còn ít.

Công tác lưu trữ dữ liệu ở các trường nhìn chung chưa thực hiện tốt. Việc điều tra khảo sát, lấy ý kiến phản hồi từ người học/người dạy/cán bộ quản lí chưa được các trường chú ý.

Hoạt động tự đánh giá đòi hỏi một quy trình triển khai thực hiện khoa học, được kiểm soát chặt chẽ. Hội đồng tự đánh giá và nhóm chuyên trách vì thiếu kinh nghiệm, nên lúng túng bị động trong chỉ đạo. Đặc biệt các trường gặp nhiều khó khăn khi xây dựng mẫu phiếu khảo sát/ phỏng vấn sao cho đáp ứng đúng các yêu cầu của tự đánh giá theo các tiêu chí/ tiêu chuẩn. Khi thu thập minh chứng các nhóm chuyên trách gặp nhiều khó khăn trong việc xác định mức độ phù hợp của minh chứng với nội hàm từng mức độ của mỗi tiêu chí.

Khi viết báo cáo tiêu chí, các nhóm chuyên trách lúng túng không biết nên phân tích các minh chứng thế nào cho phù hợp. Cách viết một số báo cáo tiêu chí còn nặng tính chủ quan, không dựa trên minh chứng, văn phong báo cáo tiêu chí không thống nhất (do nhiều người viết), nhiều chỗ trùng lặp và chưa đáp ứng yêu cầu của báo cáo tự đánh giá phục vụ mục đích cải tiến nâng cao chất lượng và đăng ký kiểm định.

Kết luận chương 1‌

Để đảm bảo chất lượng giáo dục trong giai đoạn hiện nay một trong những giải pháp được lựa chọn là kiểm định chất lượng giáo dục, điều này thể hiện thông qua các văn bản như Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI (Nghị quyết số 29/NQ-TW) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, Chiến lược phát triển giáo dục 2011- 2020, Luật Giáo dục 2005 được sửa đổi, bổ sung năm 2009…

Việc KĐCL GD có vai trò ý nghĩa vô cùng quan trọng, giúp cho các nhà quản lí giáo dục nhìn lại toàn bộ hoạt động của nhà trường một cách có hệ thống để từ đó điều chỉnh các hoạt động giáo dục của nhà trường theo một chuẩn mực nhất định. Thông qua hoạt động KĐCL GD, bao gồm hoạt động tự đánh giá và đánh giá ngoài, lãnh đạo trường ĐH sẽ xác định được mức độ đáp ứng các mục tiêu giáo dục theo các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục trong từng giai đoạn để nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục, đảm bảo chất lượng giáo dục.

Tự đánh giá là khâu đầu tiên trong quy trình kiểm định chất lượng giáo dục và là công tác hết sức cấp thiết đối với các trường đại học trong giai đoạn hiện nay. Để quản lí công tác TĐG trong KĐCLGD đạt hiệu quả cao thì người Hiệu trưởng cần phải hiểu rõ tầm quan trọng của hoạt động TĐG, các quy trình TĐG, phải xác định rõ sứ mạng và mục tiêu của trường, nắm vững các nguyên tắc quản lí và có biện pháp quản lí công tác TĐG trong nhà trường một cách cụ thể, rõ ràng và đồng bộ nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường.