Nội Dung Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Đạo Đức

trường học, cộng với sự lãnh đạo sát sao của Chi bộ đảng, sự ủng hộ về mọi mặt của BGH cũng như các đoàn thể trong nhà trường. Sự “đồng bộ” đó sẽ giúp sức rất nhiều cho hoạt động của đoàn với tư cách là nơi đoàn kết tập hợp ĐVTN và là một lực lượng giáo dục quan trọng của nhà trường.

Để có thể làm được những điều này, Đoàn trường phải có sự phối hợp chặt chẽ với ban giám hiệu nhà trường, hội phụ huynh học sinh, Đoàn thanh niên địa phương... Các cán bộ Đoàn trường dù là chuyên trách hay kiêm nhiệm phải là những thầy giáo, cô giáo trẻ, nhiệt huyết, trách nhiệm, là những ĐVTN phải gương mẫu, học giỏi, năng nổ, sẵn sàng cống hiến cho tổ chức Đoàn.

Giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên là công tác quan trọng, thường xuyên, liên tục của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh nhà trường. Trước hết, Đoàn TNCS HCM cần xác định rõ đặc điểm, đối tượng của đơn vị mình để có nội dung, biện pháp giáo dục cho sát thực, hiệu quả. Ví dụ như học sinh THPT là đối tượng đang ở tuổi mới lớn, có nhiều sự thay đổi về mặt tâm sinh lý. Đây là lứa tuổi ham tìm tòi cái mới, cái lạ nhưng chưa nhận thức được một cách sâu sắc đâu là cái tốt, cái xấu, cái gì nên làm, cái gì nên tránh. Các em dễ nghe theo những lời dụ dỗ của các đối tượng xấu, a dua theo những thói xấu và nhiều lúc không ý thức được việc mình làm là vi phạm pháp luật. Nắm được đặc điểm tâm sinh lý này, tổ chức Đoàn sẽ dễ hơn trong việc giáo dục học sinh tự xây dựng một lối sống trong sáng, lành mạnh.

1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở trường THPT

Xác định nội dung quản lý giáo dục là việc làm quan trọng đảm bảo cho quá trình quản lý thực hiện được mục tiêu đề ra. Nội dung quản lý được xác định dựa trên cơ sở quán triệt sâu sắc mục tiêu quản lý phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của nhà trường. Sau đây là những nội dung chủ yếu trong quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở các trường THPT.

1.4.2.1. Lập kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở trường THPT

Để việc quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở các trường THPT thành phố có hiệu quả, Bí thư Đoàn trường phải lập kế hoạch cho quá trình quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở các trường THPT. Lập kế hoạch là quá trình xác định các mục tiêu phát triển giáo dục và quyết định những biện pháp tốt nhất để thực hiện mục tiêu đó. Để thực hiện chức năng kế hoạch, Bí thư Đoàn trường cần xác định rõ mục tiêu phát triển giáo dục từ đó quyết định dùng những biện pháp mang tính khả thi. Kế hoạch hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống phải được tích hợp vào kế hoạch chung của nhà trường.

Chức năng lập kế hoạch có vai trò khởi đầu, định hướng cho quá trình quản lý; là cơ sở huy động tối đa các nguồn lực; là căn cứ cho việc kiểm tra đánh giá quá trình thực hiện các mục tiêu.

Việc xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở các trường THPT là một nội dung quan trọng của công tác quản lý của Bí thư Đoàn trường. Kế hoạch xây dựng cụ thể, chi tiết, phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường sẽ giúp việc thực hiện kế hoạch dễ dàng và mang lại kết quả cao.

Nội dung cơ bản của việc lập kế hoạch giáo dục đạo đức - lối sống là:

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 135 trang tài liệu này.

- Xây dựng kế hoạch chung của nhà trường về hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho học sinh.

- Xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN theo tuần, tháng, kỳ và năm học.

- Kế hoạch xác định rõ mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Kế hoạch xác định rõ phương thức phối hợp các lực lượng giáo dục trong giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Kế hoạch xác định rõ nội dung, phương thức kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Dự kiến nguồn kinh phí (nhân lực, tài lực, vật lực và thời gian), kế hoạch sử dụng trang thiết bị kỹ thuật phục vụ hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

Như vậy, để lập kế hoạch quản lý giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN, cần thiết phải xác định mục đích, các biện pháp để đạt được mục đích, xác định các yếu tố ảnh hưởng từ bên trong, bên ngoài, dự báo những biến đổi, vận hội, nguy cơ và xác định những khó khăn, thuận lợi để xây dựng kế hoạch cho phù hợp với nhà trường, địa phương trong điều kiện thực tế, để kế hoạch có thể thực hiện thành công, đạt được mục tiêu đề ra.

1.4.2.2. Tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở trường THPT

Sau khi kế hoạch được đề ra, quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống theo kế hoạch đã xây dựng. Tổ chức là thước đo năng lực điều hành hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống của Bí thư Đoàn trường. Tổ chức là quá trình Bí thư Đoàn trường tiếp nhận, phân phối và sắp xếp nguồn nhân lực và các nguồn lực khác theo những cách thức nhất định để thực hiện tốt các mục tiêu của hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống.

Trong quá trình tổ chức nhằm hiện thực hóa các mục tiêu của hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở các trường THPT, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của nhà trường cần lưu ý những nội dung như sau:

- Cụ thể hóa hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống thành các nhiệm vụ giáo dục và các mục tiêu tương ứng.

- Tổ chức thảo luận trong toàn trường về mục tiêu, yêu cầu, biện pháp thực hiện giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Phân công nhiệm vụ cụ thể cho CBQL, giáo viên tham gia hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các đơn vị, lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để thực hiện hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Huy động nguồn nhân lực (giáo viên), cơ sở vật chất, trang thiết bi kỹ thuật phục vụ hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN theo đúng tiến độ, dự kiến trong kế hoạch.

1.4.2.3. Chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở trường THPT

Chức năng chỉ đạo trong quá trình quản lý giáo dục là quá trình tác động ảnh hưởng tới hành vi, thái độ của những người khác nhằm đạt tới các mục tiêu với chất lượng cao. Trong quá trình tổ chức quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở các trường THPT, Bí thư Đoàn trường thực hiện vai trò chỉ đạo của người quản lý. Thực chất đó là quá trình Bí thư Đoàn trường điều hành và hướng dẫn việc triển khai hoạt động nhằm đạt mục tiêu của quản lý trên cơ sở phát huy sức mạnh của các nguồn lực. Sau khi kế hoạch giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN đã được thành lập, cơ cấu bộ máy đã được hình thành, nhân sự đã được tuyển chọn thì phải có sự lãnh đạo, chỉ đạo, dẫn dắt. Lãnh đạo bao hàm việc liên hệ với các cá nhân và động viên họ hoàn thành nhiệm vụ.

Chỉ đạo trong hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN bao gồm những nội dung sau:

- Ban chấp hành Đoàn trường, đứng đầu là Bí thư Đoàn trường phối hợp với BGH nhà trường chỉ đạo CBQL, giáo viên xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường.

- Chỉ đạo triển khai các hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN theo đúng kế hoạch đã xây dựng.

- Chỉ đạo tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của nhà trường tích cực, chủ động, sáng tạo trong việc xây dựng nội dung, chương trình giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Chỉ đạo việc phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để thực hiện hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Chỉ đạo việc sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bi kỹ thuật phục vụ hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Chỉ đạo việc nêu gương, khen thưởng, tạo động lực cho giáo viên, học sinh trong hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

Chức năng chỉ đạo có nguồn gốc từ hai thuật ngữ Directing (điều hành) và thuật ngữ Leading (lãnh đạo), do đó, chỉ đạo vừa có ý nghĩa ra chỉ thị để điều hành vừa là tác động ảnh hưởng tới hành vi, thái độ (ảnh hưởng tới quá trình hình thành động cơ làm việc) của cán bộ quản lý, GV tham gia giáo dục đạo đức - lối sống trong toàn bộ hệ thống trên cơ sở sử dụng đúng đắn các quyền của người quản lý.

Thực hiện quyền chỉ huy (giao việc) và hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ giáo dục đạo đức - lối sống cũng như tác động có ảnh hưởng tới các thành viên khác phải đảm bảo phù hợp, thiết thực và cụ thể với khả năng và trình độ của từng cán bộ quản lý, GV. Việc thực hiện thường xuyên, đôn đốc, động viên và kích thích đối tượng tích cực tham gia hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống có tác dụng như quá trình như quá trình tạo động cơ bồi dưỡng cho mọi thành viên.

Giám sát (tương ứng với thuật ngữ Supervision) là quá trình hoạt động của chủ thể quản lý nhằm theo dõi việc thực hiện các nhiệm vụ của cấp dưới, khi thấy có sự sai lệch, lúng túng thì giúp sửa chữa hoặc hỗ trợ, giúp đỡ mọi đối tượng thực hiện tốt các nhiệm vụ giáo dục đạo đức - lối sống được đặt ra.

Việc cần thiết trong quá trình chỉ đạo, phối hợp của Hiệu trưởng các nhà trường là tạo điều kiện thuận lợi về CSVC, thiết bị cũng như các điều kiện khác nhằm giúp thực hiện tốt hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

1.4.2.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở trường THPT

Kiểm tra, đánh giá là hai mặt của một quá trình, là hai khâu trong quá trình đào tạo, có quan hệ mật thiết với nhau. Kiểm tra là thu thập thông tin, số liệu, bằng chứng về kết quả đạt được. Đánh giá là so sánh, đối chiếu với mục tiêu dạy học, đưa ra những phán đoán, kết luận về thực trạng và nguyên nhân của kết quả đó. Việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của người học có quan hệ chặt chẽ với hoạt động giảng dạy và tổ chức học tập.

Việc kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống góp phần đánh giá chất lượng giáo dục trong nhà trường; theo dõi, đôn đốc, động viên và điều chỉnh kịp thời, hiệu quả các hoạt động, đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm.

Mục đích của việc kiểm tra là tìm hiểu việc thực hiện kế hoạch và các quyết định quản lý nhằm phát hiện những sai lệch và tìm ra nguyên nhân của nó. Từ đó, kịp thời điều chỉnh các sai lệch và làm cho bộ máy vận hành có hiệu quả, đạt mục tiêu đề ra. Kiểm tra và đánh giá luôn gắn bó hữu cơ với nhau. Qua kiểm tra, đánh giá mức độ công việc thực hiện so với tiêu chuẩn, nội quy, quy chế và các chỉ tiêu kế hoạch như thế nào, đến đâu, từ đó có biện pháp điều chỉnh kịp thời. Đây là một trong những biện pháp quan trọng giúp nhà trường thực hiện kế hoạch giáo dục nói chung, cũng như kế hoạch giáo dục đạo đức - lối sống nói riêng thành công.

Trong quá trình tổ chức hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN, BCH Đoàn trường phối hợp với BGH nhà trường kiểm tra, đánh giá sự thực hiện nhiệm vụ của các thành viên để điều chỉnh nhằm đảm bảo cho hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN đạt tới mục tiêu xác định. Bí thư Đoàn trường THPT cần tiến hành kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm hàng năm, từng học kỳ. Bí thư Đoàn trường cần nắm được kế hoạch hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN, theo dõi các hoạt động qua báo cáo và qua kiểm tra thực tế để kịp thời nhắc nhở, uốn nắn cũng như có hình thức khen thưởng, động viên.

Trong quản lý giáo dục đạo đức - lối sống, việc kiểm tra đánh giá có ý nghĩa không chỉ đối với nhà quản lý giáo dục mà còn có ý nghĩa đối với học sinh. Vì quan kiểm tra đánh giá, học sinh hiểu rõ hơn về những hoạt động của mình, khẳng định được mình, từ đó hoạt động tích cực hơn, tự giác hơn, biết tự điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với yêu cầu chung của xã hội.

Công tác thanh tra, kiểm tra nhằm tăng cường kỷ cương, nền nếp hoạt động trong nhà trường, nâng cao ý thức trách nhiệm của giáo viên, khuyến khích giáo viên, ĐVTN nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức - lối sống, kịp thời điều chỉnh các hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống phù hợp với yêu cầu, điều kiện thực tế đặt ra, đồng thời rút ra bài học kinh nghiệm cho các năm học sau.

Kiểm tra, đánh giá giáo dục đạo đức - lối sống đề cập đến phương pháp và cơ chế được sử dụng để đảm bảo rằng các hoạt động phải được tuân thủ, phù hợp, nhất quán với những kế hoạch, mục tiêu giáo dục đạo đức - lối sống đã được xây dựng.

Kiểm tra định kỳ, thường xuyên, đột xuất, trực tiếp hoặc gián tiếp để giúp các cá nhân, bộ phận rõ hơn về những hoạt động của mình, khẳng định được mình, từ đó hoạt động tích cực hơn, tự giác hơn, biết tự điều chỉnh hoạt động của mình cho phù hợp với yêu cầu chung của công tác giáo dục đạo đức - lối sống.

Trong quá trình Kiểm tra, đánh giá giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở các trường THPT, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh của nhà trường cần lưu ý những nội dung như sau:

- Xác định nội dung kiểm tra hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Xác định hình thức, phương pháp kiểm tra;

- Phân công lực lượng kiểm tra hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN.

- Xây dựng và quy định các tiêu chuẩn đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức

- lối sống cho ĐVTN;

- Tiến hành đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch;

- Theo dõi, giám sát trực tiếp hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN;

- Đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN thông qua nhận xét của cấp trên, qua các lực lượng giáo dục, qua ĐVTN và cha mẹ học sinh;

- Tổng kết, rút kinh nghiệm từng giai đoạn để kịp thời điều chỉnh giá hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN có hiệu quả.

Như vậy, để thực hiện tốt việc quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN cần xây dựng kế hoạch, tổ chức hoạt động một cách hợp lý, chỉ đạo sát sao quá trình triển khai hoạt động, đồng thời có sự kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động so với mục tiêu đề ra trong kế hoạch.

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở trường THPT

1.5.1. Năng lực của cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

Năng lực của cán bộ Đoàn là yếu tố quan trọng đảm bảo cho thành công của hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho học sinh. Chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục đạo đức - lối sống cho học sinh phụ thuộc rất lớn vào năng lực của cán bộ đoàn. Vì hoạt động tổ chức giáo dục đạo đức - lối sống cho học sinh đa

dạng và phong phú, đòi hỏi người thực hiện có các năng lực đặc trưng, hiểu biết rộng, có năng lực tự thiết kế, khả năng diễn đạt tốt, năng động, sáng tạo luôn có ý thức tìm kiếm cái mới…

Hiệu quả của việc quản lý hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho học sinh ảnh hưởng nhiều từ năng lực, kinh nghiệm quản lý của người cán bộ đoàn.

Kinh nghiệm quản lý của Bí thư Đoàn trường có ảnh hưởng lớn tới việc tổ chức hoạt động giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN ở trường THPT. Trong nhà trường phổ thông, có nhiều hoạt động giáo dục khác nhau, mỗi hoạt động lại có tính chất và yêu cầu riêng đòi hỏi người cán bộ quản lý phải biết sắp xếp hợp lý, tổ chức hiệu quả các hoạt động. Muốn tổ chức và điều hành các hoạt động đó không phải chỉ dựa vào trình độ chuyên môn mà quan trọng hơn, người cán bộ quản lý phải biết huy động tất cả nguồn lực hiện có của bản thân và một trong các nguồn lực rất quan trọng là vốn kinh nghiệm quản lý, tổ chức, điều hành của họ.

Năng lực quản lý của Bí thư Đoàn trường thể hiện trước hết ở khả năng xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức - lối sống cho ĐVTN của các nhà trường. Bản kế hoạch có thể coi là "giấy thông hành" vô cùng quan trọng để đi tới đích. Mỗi kế hoạch khi xây dựng cần tổ hợp các năng lực, kỹ năng khác nhau, các kỹ năng này không phải tự nhiên mà có, nó được hình thành thông qua hành động và bằng hành động. Hiệu quả của các kế hoạch khi triển khai, nó phụ thuộc vào năng lực của Bí thư Đoàn trường. Hiện nay, một số người quản lý năng lực còn hạn chế nên cần phải tích cực, tự giác trau dồi, rèn luyện để nâng cao trình độ chuyên môn, trình độ quản lý cho bản thân.

1.5.2. Cơ chế phối hợp hoạt động của các lực lượng giáo dục: Nhà trường - đoàn thanh niên - xã hội

Trong trường học nhiều lực lượng có thể tham gia phối hợp cùng giáo dục đạo đức - lối sống cho học sinh, tùy từng trường hợp và cơ cấu tổ chức của nhà trường mà các chủ thể tham gia giáo dục đạo đức - lối sống cho học sinh có thể khác nhau. Thông thường các chủ thể chính tham gia giáo dục đạo đức - lối sống cho học sinh là cán bộ quản lý, các giáo viên, phụ trách khối, BGH, gia đình, Hội