Các Biện Pháp Nâng Cao Chất Lượng Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Bản Sắc Văn

tác dụng trong môi trường sinh hoạt nội trú nói riêng và khi các em trở về địa bàn dân cư nói chung. Mặt khác các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS cũng phải kế thừa được kết quả của các công trình nghiên cứu khoa học chuyên ngành quản lý giáo dục trước đó, tiếp tục vận dụng những biện pháp quản lý hiệu quả mà những người đi trước đã nghiên cứu, đề xuất và thành công, đồng thời phát triển các biện pháp đó cho phù hợp với thực tiễn tại các trường PTDTNT tỉnh Sóc Trăng.

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi‌

Lý luận chỉ có giá trị đích thực khi và chỉ khi nó được kiểm nghiệm trong thực tiễn áp dụng. Do đó, các biện pháp khi đưa ra phải được dựa trên những phân tích chính xác, khoa học về tình hình thực tiễn. Với thực tiễn đòi hỏi các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS người Khmer phải dựa trên những điều kiện thực tế của nhà trường như: tình hình đội ngũ, đặc điểm học sinh người Khmer, cơ sở vật chất... Khả thi chính là khả năng áp dụng được trong thực tiễn. Vì vậy, nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và tính khả thi chính là các biện pháp đề ra phải phù hợp với điều kiện thực tế của các trường, có khả năng trở thành hiện thực và đưa công tác quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho học sinh ở các nhà trường đạt được hiệu quả cao.

Xuất phát từ những nguyên tắc trên, chúng tôi lựa chọn đề xuất một số biện pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS ở các trường PTDTNT tỉnh Sóc Trăng.

3.2. Các biện pháp nâng cao chất lượng quản lý hoạt động giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc Khmer cho học sinh ở các trường PTDTNT tỉnh Sóc Trăng‌

3.2.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc Khmer cho học sinh ở các trường PTDTNT tỉnh Sóc Trăng‌

* Mục tiêu của biện pháp

Ngành giáo dục nói chung và nhà trường nói riêng có vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện, hài hòa nhân cách cho HS. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đề ra, ngoài việc nhà nhà trường cần có sự hỗ trợ tổng thể, trong đó có hợp tác giữa nhà trường, gia đình và xã hội thì việc xác định và xây dựng kế hoạch từng hoạt

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 149 trang tài liệu này.

động là điều rất cần thiết của một CBQL. Chính vì vậy tăng cường việc xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động của nội dung giáo dục bản sắc VHDT Khmer đảm bảo khoa học, cụ thể, đáp ứng được mục đích, yêu cầu, nội dung và các điều kiện hỗ trợ thực hiện. Với mục đích giáo dục HS nhận biết: các biểu hiện bản sắc văn hóa của dân tộc Khmer, các sinh hoạt văn hóa cần giữ gìn, phát huy và những sinh hoạt văn hóa cần thay đổi phù hợp sự phát triển của cộng đồng quốc gia.

* Nội dung và cách thức thực hiện

Việc xây dựng kế hoạch, nội dung, chương trình hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cần căn cứ vào các văn bản hướng dẫn của Bộ GD&ĐT như: Quy chế tổ chức và hoạt động của trường PTDTNT (ban hành kèm theo Thông tư số 01/2016/TT-BGDD ngày 15/01/2016 của Bộ Giáo dục và Đào tạo), trong đó đã quy định rõ nhiệm vụ cụ thể với từng đối tượng, từng nhiệm vụ cụ thể trong giáo dục văn hóa dân tộc.

- Kế hoạch phải xác định rõ mục tiêu, yêu cầu cần đạt, các nội dung hoạt động cần thực hiện của các trường PTDTNT tỉnh Sóc Trăng, các điều kiện đảm bảo về nhân lực, vật lực, tài lực, có sự phân công rõ ràng trách nhiệm của lãnh đạo nhà trường (Hiệu trưởng, các Phó Hiệu trưởng), các tổ chức đoàn thể.

- Khi xây dựng kế hoạch thực hiện cần chú ý đến các hoạt động cụ thể, phân công nhiệm vụ cho GV, nhân viên, các tổ chức đoàn thể, các lực lượng ngoài nhà trường cùng tham gia. Trong đó chú ý đến điều kiện để thực hiện đồng thời dự kiến kết quả đạt được.

- Căn cứ kế hoạch của Hiệu trưởng, các bộ phận, các tổ chức đoàn thể, GV chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể cho tổ chức, tập thể của mình thực hiện. Trên cơ sở kế hoạch đã xây dựng, các bộ phận triển khai thực hiện nghiêm túc kế hoạch. Trong kế hoạch cần cụ thể chi tiết về phân công nhiệm vụ, kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện và có sự điều chỉnh kế hoạch (nếu thấy cấp thiết). Trong đó cần chú ý đến dự kiến thời gian tổ chức, huy động lực lượng tham gia cho phù hợp với từng nội dung, chủ điểm, loại hình tổ chức.

- Quan tâm đến nội dung xây dựng kế hoạch sử dụng cơ sở vật chất, nguồn tài chính cho phù hợp. Tăng cường công tác xã hội hóa giáo dục, sự ủng hộ của các lực

lượng ngoài nhà trường về vật chất và tinh thần.

- Khi xây dựng kế hoạch giáo dục bản sắc VHDT Khmer cần chú ý đến tổng thể của các hoạt động giáo dục khác trong cả năm học, tránh trùng lặp hoặc dẫn đến có kế hoạch xong không thực hiện được. Kế hoạch được xây dựng tổng thể thực hiện xuyên suốt cả năm học, trong đó có cụ thể hóa theo từng thời điểm, trong quá trình triển khai thực hiện luôn cần có sự giám sát xem có cần điều chỉnh, bổ sung. Khảo sát, thăm dò ý kiến của HS về cách thức tổ chức, nội dung triển khai để có sự điều chỉnh.

Bên cạnh đó tăng cường khâu kiểm tra, đánh giá hiệu quả thực hiện của các bộ phận theo kế hoạch. Đây là bước quan trọng của người quản lý; bởi nếu bỏ qua bước kiểm tra, đánh giá thì người quản lý sẽ không nắm bắt được hiệu quả của kế hoạch đã và đang triển khai. Qua kiểm tra, đánh giá giúp cho người quản lý nhìn nhận được nguyên nhân của thành công cũng như hạn chế trong khi thực hiện, từ đó giúp cho các bộ phận chủ động trong công việc của mình.

* Các điều kiện để thực hiện

Ban lãnh đạo nhà trường phải là người có tâm huyết với công tác giáo dục bản sắc VHDT Khmer.

Từ Hiệu trưởng cho đến các bộ phận, lực lượng tham gia cũng phải xây dựng kế hoạch thực hiện.

Ban lãnh đạo nhà trường có kế hoạch phân công hợp lý các lực lượng tham gia hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS, chỉ đạo thường xuyên và có kiểm tra đánh giá, rút kinh nghiệm điều chỉnh bổ sung kế hoạch hợp lý và công khai.

Để thực hiện tốt việc xây dựng kế hoạch, hiệu trưởng cần xác định rõ các hạt nhân cốt lõi của bản sắc VHDT Khmer là gì từ đó lập kế hoạch đảm bảo cho việc giữ gìn bản sắc VHDT Khmer kể trên và tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục bản sắc VHDT Khmer cần thực hiện các nhiệm vụ cụ thể sau đây:

Thứ nhất, phân tích kỹ nhu cầu và khả năng để xác định đúng phương hướng hoạt động và phát triển công tác giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS.

Thứ hai, lập kế hoạch tổng thể đối với công tác giáo dục bản sắc VHDT

Khmer cho HS.

Thứ ba, đưa công tác nội dung giáo dục bản sắc VHDT Khmer thích hợp trong các bộ môn văn hóa, trong nội dung sinh hoạt của Đoàn thanh niên, trong các HĐGDNGLL, trong việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt giao lưu với các đơn vị, cá nhân tiêu biểu.

Khi xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS ở các trường PTDTNT cần lưu ý đến các yếu tố cấu thành kế hoạch quản lý bào gồm:

- Các dự kiến về mục tiêu, chỉ tiêu, kết quả đạt tới.

- Tiến độ về thời gian.

- Nội dung công việc gắn liền với hoạt động dạy học, hoạt động giáo dục rèn luyện.

- Người thực hiện và các điều kiện khả thi.

- Công tác tổ chức, chỉ đạo và điều hành từng nội dung công việc.

- Xây dựng kế hoạch quản lý công tác giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS ở các trường PTDTNT phải dựa vào kế hoạch tổng thể của năm học. Phải đảm bảo tính công khai kế hoạch hóa công tác quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS ở các trường PTDTNT, phát huy tối đa ý kiến của tập thể. Đồng thời huy động sức mạnh của mỗi cá nhân, của các đơn vị, các tổ chức và các tập thể sư phạm trong trường PTDTNT. Thực hiện, nghiêm túc sự phân cấp quản lý, trách nhiệm và quyền hạn của đội ngũ CBQL.

- Ngoài ra cũng cần phải có kế hoạch theo dõi tiến độ, mức độ công tác, có kế hoạch kiểm tra giám sát việc quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS ở các trường PTDTNT.

Tổ chức xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS là một biện pháp chủ đạo, xuyên suốt trong hệ thống các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS ở các trường PTDTNT.

3.2.2. Nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng về giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc Khmer cho đội ngũ CBQL, GV, cha mẹ học sinh‌

* Mục tiêu của biện pháp

Trong nhà trường, đội ngũ CBQL và GV là yếu tố có tính chất quyết định đến

thành công của mọi hoạt động, bởi vậy việc xây dựng đội ngũ mạnh về mọi mặt là một trong những biện pháp quan trọng. Nhằm truyền thông làm cho CBQL, GV, nhân viên, HS,… thống nhất tư tưởng, nhận thức đúng đắn mục tiêu, tầm quan trọng, nhiệm vụ, sự cần thiết phải thực hiện giáo dục bản sắc VHDT Khmer có hiệu quả là yêu cầu cốt lõi của đổi mới giáo dục phổ thông, là điều kiện trực tiếp để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Từ đó ý thức được trách nhiệm của mình, tạo sự đồng thuận và nhiệt tình ủng hộ, tham gia tổ chức hoạt động quan trọng này. Qua khảo sát và tìm hiểu cho thấy đội ngũ CBQL và GV nhà trường đều cho rằng cấp thiết phải tăng cường giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS. Song, thực tế việc làm này còn khó khăn, bản thân nhiều GV cũng chưa được trang bị những kiến thức và kỹ năng về giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS. Một số ít GV quan niệm rằng chỉ cần dạy kiến thức theo phân phối chương trình, HS thi đỗ tốt nghiệp thế là đạt yêu cầu. Vì vậy trong giai đoạn hiện nay, rất cần phải tổ chức bồi dưỡng nhận thức cho CBQL và GV, đồng thời trang bị kiến thức, kỹ năng cấp thiết để giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS, khơi dậy trong đội ngũ ý thức trách nhiệm của mỗi thầy cô giáo ở môi trường nội trú: ngoài tư cách người thầy - người cô, mỗi thầy cô còn là cha mẹ thứ hai của các em. Cho nên các thầy cô cần phải làm tốt việc dạy kiến thức các môn học cho các em nhưng đồng thời cũng dạy cho các em biết giữ gìn và phát huy bản sắc VHDT Khmer của chính mình. Đó là nền tảng tạo nên một thế hệ học trò có tâm - có tài và tự tin trong thời đại hiện nay.

* Nội dung và cách thức thực hiện

- Nội dung biện pháp:

Tuyên truyền nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, GV và HS trong nhà trường về ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS đối với quá trình giáo dục toàn diện ở nhà trường. Khơi dậy ý thức trách nhiệm của đội ngũ GV, sự tích cực tham gia hưởng ứng của HS.

Trang bị kiến thức và kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho cán bộ, GV các nhà trường.

Triển khai có hiệu quả nội dung hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS là phương thức thể hiện sự đoàn kết, thống nhất trong hành động của nhà

trường. Một tập thể sư phạm đoàn kết, gắn bó thì hiệu quả công tác giáo dục cao. Công tác giáo dục bản sắc VHDT Khmer là một công tác còn rất mới trong nhà trường PTDTNT. Vì vậy, người Hiệu trưởng cần phải có biện pháp đảm bảo sự nhất trí cao về yêu cầu giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS giữa các thành viên trong nội bộ nhà trường. Phải xác định rõ tập thể sư phạm công tác giáo dục bản sắc VHDT Khmer là một công tác của nhà trường, của các lực lượng giáo dục nhằm xây dựng ý thức cộng đồng trách nhiệm, tinh thần phối hợp nhịp nhàng tạo hiệu quả giáo dục cao.

- Cách thức tiến hành

+ Đối với CBQL: Hiệu trưởng cần tổ chức học tập nghiên cứu một cách nghiêm túc các văn kiện của Đảng, Nhà nước của ngành về giáo dục và đào tạo, quán triệt một cách sâu sắc yêu cầu về đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục trong thời đại ngày nay đến với đội ngũ thầy trò và các lực lượng giáo dục; đồng thời xây dựng nhiều kế hoạch Hội thảo để GV tọa đàm về tầm quan trọng của công tác giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS các trường PTDTNT. Hiệu trưởng cần tổ chức hài hòa giữa hoạt động dạy học và các hoạt động giáo dục trong đó chú ý đến hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer, có như vậy thì Hiệu trưởng mới có định hướng đúng đắn trong công tác chỉ đạo hoạt động quản lý quá trình đào tạo của nhà trường.

+ Đối với GV: Thực tế, ở cấp THCS và THPT - mỗi GV trong nhà trường được đào tạo theo một chuyên môn nhất định. Chính vì vậy đội ngũ GV có kiến thức, tri thức khoa học vững vàng. Song, bên cạnh đó khả năng và kinh nghiệm giáo dục còn hạn chế (nhất là đối với GV trẻ), vì vậy cần tăng cường tổ chức các hoạt động bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận cũng như năng lực tổ chức các hoạt động giáo dục cho đội ngũ.

Đội ngũ GV là lực lượng chủ yếu trực tiếp tham gia, xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện. Vì vậy, nội dung tập huấn tập trung vào các vấn đề sau:

Một là, chủ trương, đường lối của Đảng, các quy định về bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc nói chung, bản sắc VHDT của người Khmer nói riêng.

Hai là, hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho học sinh ở các trường PTDTNT.

Ba là, kỹ năng tuyên truyền, kỹ năng tập hợp, tổ chức các hoạt động, tổ chức các chủ đề, chủ điểm.

Về hình thức bồi dưỡng cho GV tập trung vào các hình thức sau:

Một là, thông qua các buổi họp, sinh hoạt, lãnh đạo nhà trường tổ chức cho cán bộ - GV học tập, nghiên cứu và thảo luận thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về giữ gìn bản sắc VHDT Khmer, văn bản của Bộ GD&ĐT, của Sở GD&ĐT về hướng dẫn hoạt động giáo dục VHDT Khmer cho học sinh.

Hai là, tổ chức tập huấn theo chuyên đề như: giữ gìn phát huy tiếng nói, chữ viết của dân tộc Khmer; giữ gìn, phát huy lễ hội truyền thống tiêu biểu của dân tộc Khmer... Để tổ chức các chuyên đề trên có thể mời các chuyên viên tại phòng Văn hóa và Thông tin, Trung tâm văn hóa - Truyền thanh - Thể thao huyện, thị, thành phố trong tỉnh Sóc Trăng, các nghệ nhân của đoàn nghệ thuật Khmer tỉnh... đến làm giảng viên cho các lớp tập huấn.

Ba là, cử GV tham gia các lớp tập huấn theo các chuyên đề do Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT tổ chức.

Bốn là, sưu tầm, cung cấp tài liệu cho GV nghiên cứu để nâng cao năng lực chuyên môn.

Thông qua các hoạt động sinh hoạt bồi dưỡng chuyên đề, thảo luận về việc tổ chức hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS, tạo điều kiện để GV của các trường PTDTNT tỉnh Sóc Trăng được trao đổi, học tập lẫn nhau về kinh nghiệm công tác tổ chức hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS.

Hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS là hết sức cấp thiết trong các nhà trường hiện nay đặc biệt là hệ thống các trường PTDTNT, nhưng hoạt động này còn chưa được chú trọng nhiều trong các nhà trường vì vậy người quản lý muốn chỉ đạo đội ngũ GV thực hiện hiệu quả hoạt động này ngoài việc tập huấn, trao đổi để nâng cao nhận thức, bồi dưỡng kiến thức kỹ năng tổ chức, cần phải chỉ đạo, huy động tất cả các lực lượng cùng tham gia như: GV- nhân viên, BCH đoàn trường, CBQL, cha mẹ học sinh... cùng phối hợp với nhau để cùng thực hiện hoạt động GD.

+ Đối với HS: Hiện nay phần lớn học sinh nhận thức chưa đầy đủ về vị trí, vai trò, ý nghĩa của hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS đối với sự hình thành và phát triển nhân cách toàn diện của các em, đối với việc giữ gìn và phát huy bản sắc VHDT Khmer... Vì vậy, giáo dục bản sắc VHDT Khmer, các trường PTDTNT tỉnh Sóc Trăng đã thực hiện quyền của HS trong giáo dục. Nhờ có giáo dục bản sắc VHDT Khmer, HS của các trường PTDTNT tỉnh Sóc Trăng được phát triển toàn diện, trở thành những công dân có tri thức, có văn hóa. Hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer đồng thời có thể trang bị, bổ sung vốn sống cho các em đáp ứng với đòi hỏi của xã hội hiện đại song vẫn giữ được nét đẹp truyền thống của dân tộc mình. Muốn làm được điều đó người Hiệu trưởng cần chỉ đạo công tác tuyên truyền, giáo dục phải thường xuyên, đồng bộ, cần chú ý đến nội dung, hình thức tổ chức phù hợp với HS thì sẽ đạt hiệu quả cao.

+ Đối với cha mẹ học sinh: gia đình luôn có một vị trí và vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ và giữ gìn các giá trị văn hóa. Gia đình là nơi tiếp nhận, kế thừa và chuyển giao những giá trị truyền thống của dân tộc từ thế hệ này sang thế hệ khác. Vì thế cha mẹ học sinh là một lực lượng rất quan trọng trong việc GD con em mình giữ gìn và phát huy bản sắc VHDT Khmer. Bởi vì trong phong tục của người dân tộc Khmer, nét đẹp trong truyền thống văn hóa là cả một kho tàng quí. Đồng thời bên cạnh đó cũng có những phong tục, luật tục lạc hậu không phù hợp với ngày nay cần phải loại bỏ. Chính vì vậy, nhà trường tuyên truyền cho cha mẹ học sinh nắm bắt được chủ trương của Đảng về công tác dân tộc. Chú trọng kết hợp với cha mẹ học sinh để tuyên truyền, GD, động viên con em biết giữ gìn những nét đẹp của VHDT và kiên quyết loại bỏ những phong tục lạc hậu ra khỏi nếp sống, nếp nghĩ.

* Các điều kiện để thực hiện

- Người quản lý cần chú ý, coi trọng việc tổ chức, quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT Khmer cho HS.

- Có quan điểm và sự thống nhất chung trong toàn thể cán bộ - GV - nhân viên nhà trường về nhiệm vụ quản lý và cách thức tiến hành.

- Đảm bảo tính phù hợp với HS: Cần chú ý tới đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, năng lực nhận thức của HS để có tác động giáo dục có hiệu quả.