Biện Pháp 4: Chỉ Đạo Phối Hợp Các Lực Lượng Trong Và Ngoài Nhà Trường Trong

Tóm lại tại các trường THPT huyện Vị Xuyên thì thầy cô vừa là thầy dạy kiến thức vừa như người cha, người mẹ thứ hai của học sinh, thầy cô như “người bạn” để học sinh tâm sự, chia sẻ. Học sinh đoàn kết, giúp đỡ nhau cùng chung sống, cùng học tập và tiến bộ.

3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

- Đối với cán bộ quản lý: là người chủ động trong việc xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ cho các thành viên thực hiện. Tổ chức và sắp xếp công việc khoa học, lôi cuốn, hấp dẫn, có các hoạt động đa dạng, phong phú. Quan tâm đầu tư chăm sóc nhà trường thường xuyên và nhắc nhở mọi người cùng tích cực tham gia. Tích cực tham mưu với các cấp lãnh đạo và các lực lượng xã hội nhằm huy động các nguồn lực để đầu tư, hỗ trợ, giúp đỡ nhà trường ngày càng khang trang, sạch đẹp, tạo tiền đề vững chắc cho việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

- Đối với đội ngũ giáo viên: tạo thói quen ứng xử văn hóa và giao tiếp thân thiện trong nhà trường: đó là xây dựng phong cách ứng xử tốt đẹp giữa giáo viên với giáo viên, giữa giáo viên với học sinh, điều đó có ý nghĩa quan trọng để xây dựng bầu không khí vui tươi phấn khởi, xây dựng nội bộ đoàn kết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ.

- Đối với đoàn thanh niên: Tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, triển khai các hình thức giáo dục lịch sử, truyền thống dân tộc, tổ chức các cuộc thi tìm hiểu. Đẩy mạnh thực hiện phong trào nếp sống văn hóa, nêu cao ý thức trong học tập, sinh hoạt, rèn luyện của đoàn viên, thanh niên trong nhà trường.

- Đối với học sinh: tạo nên phong cách ứng xử tốt đẹp giữa học sinh với học sinh, đặc biệt giữa học sinh với thầy cô nhằm tạo nên môi trường sư phạm lành mạnh trong sáng, đoàn kết thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau. Nhiệt tình, có trách nhiệm khi tham gia các hoạt động, đặc biệt là hoạt động giáo dục BSVHDT.

3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho học sinh

3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp

Việc phối hợp giữa các lực lượng giáo dục xét về mặt bản chất đó chính là tạo nên sự thống nhất về quan điểm, mục tiêu, nội dung, hình thức tổ chức và các điều kiện phục vụ tốt nhất cho các hoạt động nói chung và hoạt động giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc nói riêng.

Người quản lý cần phải biết phối hợp với các lực lượng trong và ngoài nhà trường gồm: CBQL - GV- NV, đoàn thanh niên, tập thể lớp, ban đại diện CMHS, gia đình HS, cộng đồng dân cư nơi trường đóng chân, chính quyền và các tổ chức xã hội ở địa phương,... tham gia vào mọi hoạt động giáo dục của nhà trường, đặc biệt là hoạt động giáo dục bản sắc VHDT để đạt hiệu quả cao.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 120 trang tài liệu này.

3.2.4.1. Nội dung của biện pháp

Trước tiên, người quản lý cần xác định được các lực lượng tham gia phối hợp để chỉ đạo, tổ chức, điều hành thực hiện nội dung, chương trình của hoạt động giáo dục bản sắc VHDT trong nhà trường để có kết quả.

Với đặc điểm là các trường THPT trên địa bàn vùng dân tộc nên nhà trường cần chú ý đến việc tuyên truyền cho các lực lượng trong và ngoài nhà trường hiểu được vai trò, vị trí, ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động giáo dục bản sắc VHDT cho HS nhằm giúp học sinh người dân tộc nhận thức được giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình, có ý thức về dân tộc; hình thành ở học sinh những tình cảm tốt đẹp về bản sắc VHDT, có tình yêu thương gắn bó với cộng đồng, có ý thức trách nhiệm với sự phát triển của quê hương, biết tôn trọng, yêu quý, giữ gìn và phát huy bản sắc truyền thống của dân tộc; Hình thành nhân cách con người mới có trí thức và năng lực chuyên môn, đáp ứng công cuộc phát triển- kinh tế xã hội ở các dân tộc miền núi. Chính vì vậy phối hợp các lực lượng tham gia vào các hoạt động giáo dục bản sắc VHDT cho HS cần phải chú ý tính lâu dài và liên tục:

i) Tăng cường sức mạnh và khả năng tổ chức phối hợp của các bộ phận, các thành viên trong trường tham gia hoạt động giáo dục bản sắc VHDT cho HS.

- Ban Giám hiệu nhà trường:

+ Tổ chức cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nghiên cứu, nắm vững yêu cầu, nội dung, phương pháp của hoạt động giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh.

+ Chủ động lập kế hoạch giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh và hướng dẫn cho mọi người lập kế hoạch riêng và chỉ đạo thực hiện kế hoạch.

+ Trực tiếp tổ chức chỉ đạo hoạt động giáo dục bản sắc VHDT, chỉ đạo các cán bộ và giáo viên chủ nhiệm làm công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh thống nhất các hoạt động giáo dục đạo đức của nhà trường.

+ Phối hợp với công an để bàn biện pháp ngăn ngừa các tệ nạn xã hội xâm nhập vào học đường.

- Giáo viên chủ nhiệm, cán bộ làm công tác giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh tổ chức các hoạt động giáo dục bản sắc VHDT và đánh giá kết quả rèn luyện đạo đức, lối sống của học sinh.

ii) Quản lý sự phối hợp giữa nhà trường và các lực lượng xã hội khác trong giáo dục lối sống cho học sinh

Trong thực tế giáo dục nhà trường cần sự đồng thuận của gia đình và tiềm năng của toàn xã hội. Do vậy Ban Giám hiệu nhà trường cần chủ động kết nối, phối hợp với Hội cha mẹ học sinh, với các cơ quan, ban ngành, tổ chức đoàn thể chính quyền địa phương để bàn bạc, thống nhất phương pháp giáo dục bản sắc VHDT phù hợp với tâm sinh lý và đặc điểm học sinh của từng vùng miền. Phối hợp các lực lượng xã hội địa phương nhằm thu hút và phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi nguồn lực, biến quá trình giáo dục học sinh thành nhiệm vụ của toàn dân. Đây là việc thực hiện cộng đồng hóa trách nhiệm đảm bảo mọi điều kiện thuận lợi trong việc QL giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh.

Các lực lượng xã hội bao gồm: các cơ quan văn hóa và quản lý văn hóa, các đoàn thể chính trị, các tổ chức, đơn vị kinh tế, các doanh nghiệp,…

Nội dung của phối hợp:

- Phối hợp với Đảng ủy, chính quyền các xã, thị trấn trong việc chỉ đạo toàn dân tham gia thực hiện nhiệm vụ giáo dục ý thức pháp luật và an ninh trật tự xã hội.

- Phối hợp với mặt trận tổ quốc Việt Nam để làm tốt công tác khuyến học, hòa giải, giáo dục cá biệt, ngăn chặn những hiện tượng tiêu cực trong học sinh.

- Tranh thủ sự giúp đỡ, ủng hộ của các doanh nghiệp và các đơn vị kinh tế trong việc xây dựng cơ sở vật chất của nhà trường và tạo điều kiện cho học sinh làm quen với thực tế.

- Phối hợp các cơ quan truyền thông, văn hóa thể thao để tăng cường tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao cho học sinh trường THPT.

- Phối hợp với ban đại diện Hội Cha mẹ học sinh nhà trường tổ chức các hộ nghị thảo luận nhằm đưa ra các biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh trường THPT.

3.2.4.2. Cách thức tiến hành biện pháp

Phối kết hợp với các tổ chức đoàn thể trong nhà trường như đoàn thanh niên, hội liên hiệp thanh niên, công đoàn....tham gia trực tiếp vào hoạt động giáo dục bản sắc VHDT. Kết hợp lồng ghép giữa nội dung của hoạt động giáo dục bản sắc VHDT với các chủ đề, chủ điểm hoạt động của đoàn, của hội.

Thực tế trong trường THPT có rất nhiều HS thuộc DT khác nhau cùng sinh sống và học tập. Chính vì vậy đội ngũ GV là một trong những lực lượng quan trọng đói với hoạt động giáo dục bản sắc VHDT.

3.2.4.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

Người quản lý cần xây dựng kế hoạch phối kết hợp giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường.

Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng cho đội ngũ CB-GV: quan tâm đến việc tuyên truyền, vận động CB-GV luôn trau dồi về kiến thức về dân tộc, về bản

sắc VHDT; Tăng cường sự hiểu biết và nâng cao năng lực của mình với giá trị văn hóa của nhiều dân tộc.

Mời các nghệ nhân trong câu lạc bộ bảo tồn dân ca, dân vũ truyền thống các dân tộc tỉnh Hà Giang để đến giới thiệu về văn hóa hoặc giá trị văn hóa dân tộc cho đội ngũ CB-GV-NV và các em HS.

3.2.6. Biện pháp 5: Tăng cường kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho học sinh các trường trung học phổ thông huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang

3.2.6.1. Mục tiêu của biện pháp

Kiểm tra, đánh giá việc quản lý giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh là khâu quan trọng, tạo nên mối quan hệ thường xuyên và bền vững trong quản lý, khép kín chu trình vận động của quá trình quản lý giáo dục. Chính vì vậy, xây dựng quy định đánh giá hoạt động giáo dục bản sắc VHDT và rèn luyện học sinh theo hình thức mới, tiêu chí mới cụ thể rõ ràng tránh chung chung, cần có tiêu chí cụ thể cho từng mặt hoạt động; đồng thời cũng xây dựng những quy định nhằm hạn chế những tiêu cực ảnh hưởng tới quá trình quản lý giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh góp phần tạo ra môi trường giáo dục lành mạnh nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo.

3.2.6.2. Nội dung biện pháp

Các nhà trường THPT thành lập các ban thi đua chỉ đạo công tác kiểm tra, đánh giá trong nhà trường, các thành viên bao gồm: Đại diện Ban Giám hiệu, Công đoàn, Đoàn thanh niên, Giáo viên chủ nhiệm. Đối với CBQL và giáo viên, nhà trường cần xây dựng chế độ khen thưởng, động viên rõ ràng phù hợp với điều kiện hoạt động thực tế nhằm khuyến khích động viên các cán bộ giáo viên đạt thành tích tốt trong công tác giáo dục bản sắc VHDT cho HS.

Đối với học sinh THPT cần đánh giá hoạt động giáo dục bản sắc VHDT theo các tiêu chí, tiêu chuẩn, qui trình đánh giá đảm bảo vừa đầy đủ, vừa toàn diện.

- Căn cứ vào biểu hiện cụ thể về thái độ và hành vi ứng xử trong mối quan hệ với thầy, cô giáo, cán bộ, công nhân viên, với gia đình bạn bè và quan

hệ xã hội; ý thức vươn lên trong học tập; kết quả tham gia lao động; các hoạt động tập thể lớp, của trường và của xã hội.

- Kết quả nhận xét các biểu hiện về thái độ, hành vi của học sinh đối với nội dung giáo dục bản sắc VHDT.

3.2.6.3. Cách thức tiến hành biện pháp

Xây dựng tốt nội dung kiểm tra, đánh giá, xây dựng các tiêu chí, kế hoạch kiểm tra, đánh giá theo tiến trình thời gian trong năm học. Đây là quá trình đo lường việc thực hiện nhiệm vụ dựa vào các tiêu chí theo các thời điểm khác nhau, qua đó người CBQL phát hiện ra những sai sót và điều chỉnh kịp thời.

Tiến hành kiểm tra, đánh giá kết quả công tác giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh trường THPT thường xuyên. Cụ thể, thành lập tổ hoặc hội đồng xây dựng chế độ bao gồm đại diện các bộ phận liên quan, trên cơ sở nội dung công việc, xây dựng chế độ quản lý quy định từng mặt rèn luyện, quy định cụ thể mức điểm thưởng phạt cho các hoạt động đối với cán bộ quản lý có mức quản lý phí tùy theo nhiệm vụ công tác được giao; Đối với giáo viên chủ nhiệm hoặc giáo viên bộ môn có thể tùy theo công việc quy định theo từng học kỳ.

Sau mỗi học kỳ, năm học, Ban Giám hiệu nhà trường cần chuẩn bị nội dung và tiến hành sơ kết, tổng kết về kết quả học tập và giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh để chỉ ra những ưu điểm và hạn chế, phân tích nguyên nhân chủ quan và khách quan của những hạn chế và rút kinh nghiệm cho công tác chỉ đạo cho những năm học tiếp theo đạt kết quả cao hơn.

3.2.6.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

Phải có sự thống nhất cao, phối hợp giữa các bộ phận chức năng, các cán bộ giáo viên làm công tác giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh trong toàn trường; bên cạnh đó phải tạo nguồn kinh phí để đầu tư vào việc quản lý giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh, cụ thể hóa được các mặt rèn luyện của học sinh để tạo điều kiện cho việc đánh giá được khách quan, công bằng, chính xác.

Trên cơ sở lý luận và thực tiễn của trường THPT huyện Vị Xuyên, chúng tôi đề xuất 6 biện pháp tăng cường hoạt động quản lý giáo dục bản sắc văn hóa

dân tộc cho học sinh. Trong thực tiễn, đây là các biện pháp mà các trường THPT huyện Vị Xuyên cần quan tâm nhiều hơn, ngoài ra còn có kết hợp sử dụng các biện pháp khác. Mỗi biện pháp quản lý được đề xuất đều có ý nghĩa, vai trò, mục đích riêng nhằm tác động mạnh mẽ đến các giai đoạn của quá trình quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh tại các trường THPT huyện Vị Xuyên. Đồng thời các biện pháp quản lý nêu trên có mối quan hệ thống nhất, tác động qua lại lẫn nhau để hỗ trợ cho hoạt động quản lý giáo dục BSVHDT cho HS đạt hiệu quả. Do đó, hoạt động quản lý giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh cần thực hiện một cách đồng bộ các biện pháp để phát huy tác dụng của chúng. Mỗi biện pháp đều có cơ sở để thực hiện, biện pháp này sẽ là điều kiện hỗ trợ, tương tác của biện pháp kia.

Trong 5 biện pháp nêu trên thì biện pháp 2: Chỉ đạo đa dạng hóa các con đường giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc. Đây là hình thức giáo dục không mới nhưng lại có phần nổi trội và học sinh rất háo hức tham gia, nhiều hình thức được tổ chức ít nhàm chán và có tác dụng bổ trợ cho kiến thức dạy lý thuyết trên lớp sẽ giúp các hoạt động giáo dục bản sắc VHDT đạt hiệu quả tốt nhất.

Như vậy, khi thực hiện tốt và có tính đồng bộ các biện pháp quản lý giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho học sinh sẽ giúp các trường THPT huyện Vị Xuyên thực hiện tốt chức năng giáo dục, quản lý giáo dục, phát huy tốt các nguồn lực. Từ đó tạo ra thế hệ trẻ có tình thương yêu với cộng đồng, có ý thức trách nhiệm trong cuộc sống và hình thành nhân cách con người mới có kiến thức, có năng lực, có phẩm chất sẽ đáp ứng được công cuộc phát triển kinh tế- xã hội ở các vùng dân tộc và miền núi nói riêng và trên toàn đất nước nói chung.

3.2.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp

Trên cơ sở lý luận và thực tiễn của trường THPT huyện Vị Xuyên, chúng tôi đề xuất 5 biện pháp tăng cường hoạt động quản lý giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho học sinh. Trong thực tiễn, đây là các biện pháp mà trường THPT huyện Vị Xuyên cần quan tâm nhiều hơn, ngoài ra còn có kết hợp sử dụng các biện pháp khác. Mỗi biện pháp quản lý được đề xuất đều có ý nghĩa, vai trò,

mục đích riêng nhằm tác động mạnh mẽ đến các giai đoạn của quá trình quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh tại trường THPT huyện Vị Xuyên. Đồng thời các biện pháp quản lý nêu trên có mối quan hệ thống nhất, tác động qua lại lẫn nhau đê hỗ trợ cho hoạt động quản lý giáo dục bản sắc VHDT cho HS đạt hiệu quả. Do đó, hoạt động quản lý giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh cần thực hiện một cách đồng bộ các biện pháp để phát huy tác dụng của chúng. Mỗi biện pháp đều có cơ sở để thực hiện, biện pháp này sẽ là điều kiện hỗ trợ, tương tác của biện pháp kia.

Như vậy, khi thực hiện tốt và có tính đồng bộ các biện pháp quản lý giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho học sinh sẽ giúp các trường THPT huyện Vị Xuyên thực hiện tốt chức năng giáo dục, quản lý giáo dục, phát huy tốt các nguồn lực. Từ đó đào tạo ra thế hệ trẻ có tình thương yêu với cộng đồng, có ý thức trách nhiệm trong cuộc sống và hình thành nhân cách con người mới có kiến thức, có năng lực, có phẩm chất sẽ đáp ứng được công cuộc phát triển kinh tế- xã hội ở các vùng dân tộc và miền núi nói riêng và trên toàn đất nước nói chung.

3.3. Khảo nghiệm các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho học sinh các trường THPT ở huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang

3.3.1. Mục đích của khảo nghiệm

Tiến hành khảo sát nhằm khẳng định mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp QLGDBSVHDT cho học sinh các trường THPT ở huyện Vị Xuyên.

3.3.2. Đối tượng khảo nghiệm: 6 CBQL và 54 GV ở 2 trường THPT của huyện Vị Xuyên.

3.3.3. Phương pháp khảo nghiệm

- Xin ý kiến các chuyên gia về các biện pháp đề xuất. Quy trình xin ý kiến được chúng tôi tiến hành thông qua các bước sau:

+ Bước 1: Lập phiếu điều tra xin ý kiến (Phụ lục). Khảo nghiệm các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục bản sắc VHDT cho học sinh ở các trường THPT huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang theo định hướng đổi mới giáo dục theo hai tiêu chí đánh giá: Tính cấp thiết (theo bốn mức độ: rất cấp thiết; cần thiết; Ít