Kiểm Tra Đánh Giá Hoạt Động Dạy Nghề Ngắn Hạn Theo Nhu Cầu Người Lao Động

- Lập các biểu mẫu, sổ sách quản lý dạy và học đối với các lớp dạy nghề, ghi chép đúng quy định tại Quyết định số 62/2008/QĐ-BLĐTBXH ngày 04 tháng 11 năm 2008 của Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội.

- Sắp xếp các lớp cần chú ý tới trình độ học vấn, độ tuổi, đối tượng (nếu có); nơi cư trú của học viên sao cho phù hợp nhất;

- Chuẩn bị chương trình đào tạo, đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất vật tư trang thiết bị phục vụ đào tạo;

- Lập kế hoạch đào tạo: Cần chú ý tới điều kiện thực tiễn của người học, đảm bảo tính mùa vụ và tính linh hoạt trong tổ chức đào tạo;

- Tổ chức khai giảng khóa học; thông báo kế hoạch đào tạo; phổ biến quy chế đào tạo.

- Thực hiện đào tạo:

Đối với tổ Đào tạo- Dịch vụ: trong quá trình tổ chức đào tạo phải có đầy đủ các hồ sơ sổ sách đào tạo như: Quyết định mở lớp; Danh sách học viên; Tiến độ đào tạo; kế hoạch học tập; kế hoạch giáo viên; sổ lên lớp; bảng chấm công giáo viên; bảng theo dõi thời gian dạy và học.

Đối với giáo viên dạy nghề: tổ chức dạy nghề theo kế hoạch đào tạo từng mô-đun và có các hồ sơ sổ sách như: sổ giáo án, bài giảng; sổ tay giáo viên; sổ quản lý học viên.

Đối với học viên học nghề: thực hiện học nghề theo chuẩn kiến thức, kỹ năng, thái độ và thường xuyên cập nhật bảng theo dõi chuyên cần, bàng xếp loại đánh giá rèn luyện từng tháng của mình.

- Công khai kế hoạch tổ chức lớp học theo hợp đồng đã ký kết để UBND cấp xã phối hợp, kiểm tra, giám sát việc thực hiện của cơ sở dạy nghề.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 128 trang tài liệu này.

Bước 3: Đánh giá kết quả đào tạo

Tổ chức đánh giá thường xuyên và định kỳ theo chương trình đào tạo; phân loại kết quả học tập; tổ chức ôn, thi tốt nghiệp, phân loại tốt nghiệp và công nhận tốt nghiệp (tổ chức thi tốt nghiệp cần có các hồ sơ sau: quyết định

thành lập Hội đồng thi tốt nghiệp; quyết định thành lập các tiểu ban giúp việc cho Hội đồng; quyết định danh sách học viên đủ điều kiện dự thi; quyết định công nhận tốt nghiệp).

Kết thúc khóa học, trung tâm tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo quy định tại Quyết định số 14/2007/QĐ-BLĐTBXH ngày 24 tháng 5 năm 2007 của Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội và cấp chứng chỉ nghề đối với các lớp nghề ngắn hạn cho học viên. Đối với học viên hoàn thành khóa học nhưng không tham gia thi hoặc có thi nhưng không đạt yêu cầu thì trung tâm cấp chứng nhận hoàn thành khóa đào tạo nghề.

Bước 4: Bế giảng và cấp chứng chỉ nghề

Sau khi tổ chức thi tốt nghiệp và có kết quả. Trung tâm ra quyết định tốt nghiệp và danh sách học viên tốt nghiệp khóa đào tạo nghề ngắn hạn. Bộ phận chuyên môn tổng hợp, in chứng chỉ nghề.

Tổ chức bế giảng lớp học nghề; thông báo, nhận xét, đánh giá kết quả học nghề của học viên; giới thiệu việc làm cho học viên; cấp phát chứng chỉ nghề (khi cấp chứng chỉ phải ghi vào sổ cấp phát chứng chỉ theo quy định).

Bước 5: Đánh giá khóa học nghề

Ban đào tạo lập các biểu mẫu đánh giá khóa đào tạo; tổng hợp xử lý dữ liệu; tổ chức đánh giá, rút kinh nghiệm quá trình đào tạo; đánh giá hiệu quả của khóa học đối với người học, doanh nghiệp và địa phương; tỷ lệ học viên có việc làm sau khóa học; đưa ra kiến nghị và đề xuất.

Việc đào tạo nghề cho người lao động nông thôn hết sức đa dạng và linh hoạt. Do đó, trong quá trình thực hiện cần phải lập kế hoạch tổ chức đào tạo nghề cho phù hợp với điều kiện thực tiễn và các nhu cầu.

2.3.4. Kiểm tra đánh giá hoạt động dạy nghề ngắn hạn theo nhu cầu người lao động địa phương

Công tác kiểm tra đánh giá thực chất là tìm hiểu việc thực hiện kế hoạch và các quyết định quản lý nhằm phát hiện những mặt mạnh, mặt yếu để tiếp tục

phát huy hoặc điều chỉnh, từ đó nhằm cho bộ máy vận hành có hiệu quả và đạt mục tiêu đề ra. Qua kiểm tra, đánh giá mức độ công việc đã thực hiện so với kế hoạch để có biện pháp điều chỉnh kịp thời.

Hàng năm, Ban giám đốc chỉ đạo ban chuyên môn rà soát, xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động đảm bảo hiệu quả, thực tiễn, khả thi, đáp ứng yêu cầu đổi mới. Luôn chú trọng công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ quản lý làm công tác kiểm tra. Yêu cầu ban chuyên môn và các tổ trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá hoạt động của tổ trong đó có hoạt động dạy nghề ngắn hạn.

Kiểm tra, đánh giá trong hoạt động dạy nghề bao gồm:

+ Kiểm tra, đánh giá chương trình, giáo trình dạy nghề: Qua mỗi năm, trung tâm đều có kế hoạch kiểm tra lại chương trình, giáo trình dạy nghề xem có phù hợp với người học và với thực tiễn không? Cần phải sửa đổi, cắt bỏ hay bổ sung những gì. Đối với những nghề nông nghiệp không chỉ phù hợp với người học mà còn phải phù hợp với từng vùng miền, từng loại hình địa chất khác nhau sẽ có chương trình học khác nhau. Chỉ đạo chuyên môn xem xét để chỉnh sửa, bổ sung chương trình, giáo trình cho phù hợp. Trong những năm qua, việc kiểm tra đánh giá chương trình, giáo trình dạy nghề diễn ra thường xuyên, liên tục có hiệu quả cao. Sự đa dạng các ngành nghề, các nghề đều phù hợp với thực tiễn mỗi địa phương cũng như đáp ứng nhu cầu của người lao động đã được xây dựng. Tuy nhiên, một số chương trình còn nghèo nàn về kiến thức, chưa thực sự đáp ứng nhu cầu của các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong tuyển dụng lao động.

+ Kiểm tra, đánh giá người dạy: Kiểm tra về hồ sơ theo yêu cầu của giáo viên khi lên lớp; kiểm tra trình độ, nghiệp vụ sư phạm (thông qua dự giờ); Việc quản lý học viên của giáo viên; Việc tổ chức kiểm tra, chấm bài, vào điểm; Việc sử dụng trang thiết bị dạy học và làm đồ dùng dạy học; Kiểm tra công tác

tự bồi dưỡng và tham gia bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ (thông qua sổ tích lũy tư liệu, tự học và bồi dưỡng). Hiện nay, việc kiểm tra đánh giá giáo viên của trung tâm đã đi vào nề nếp. Số lượng giáo viên được kiểm tra hàng năm đạt 100%. Đa số giáo viên được xếp loại tốt trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên vẫn còn một số ít giáo viên chưa tích cực bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ. Chất lượng giảng dạy ở mức trung bình.

+ Kiểm tra, đánh giá người học: Kiểm tra về kết quả, chất lượng theo yêu cầu của khóa học trong quá trình học tập bao gồm: Kiểm tra định kỳ; kiểm tra kết thúc mô- đun, môn học; Thi, kiểm tra kết thức khóa học. Kiểm tra việc thực hiện nội quy, nề nếp lớp học. Kiểm tra việc thực hiện các hoạt động khác như thực hiện an toàn giao thông, việc tham gia các hoạt động đoàn thể,… Việc kiểm tra, đánh giá người học nghề ngắn hạn cũng đã đi vào nề nếp. Học viên khi vào học tại trung tâm có ý thức tổ chức kỷ luật tốt. 100% học viên sau khi học xong đã tốt nghiệp và cấp chứng chỉ nghề và được nhận vào làm việc tại các doanh nghiệp và các cơ sở sản xuất kinh doanh đóng trên địa bàn. Tuy vậy, vẫn còn một số ít học viên sau khi học nghề chưa thực sự yêu thích nghề mình học, chưa xin được việc làm phù hợp với nghề đã học.

+ Kiểm tra, đánh giá cơ sở vật chất: Kết quả sử dụng cơ sở vật chất; Việc quản lý cơ sở vật chất của các bộ phận; Việc đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị dạy nghề. Nhìn chung, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy nghề ngắn hạn được sử dụng có hiệu quả. Công tác quản lý, bảo quản cơ sở vật chất được chú trọng. Tuy nhiên, do điều kiện kinh phí nên trang thiết bị một số nghề còn hạn chế chưa có sự đầu tư thích đáng.

Thực tế việc đánh giá chất lượng hoạt động dạy nghề ngắn hạn chưa thực sự chặt chẽ, bởi lẽ kết quả học nghề, xếp loại chứng chỉ của học viên chỉ mang tính chất khuyến khích, động viên, chưa thực sự là bắt buộc và cần thiết đối với người học. Người học chỉ cần có kết quả học nghề và có tay nghề là có thể xin vào làm việc ở các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh. Mặt khác thành

tích dạy nghề ngắn hạn chưa đưa vào tiêu chí xét thi đua của trung tâm. Đây chỉ là nhiệm vụ chính trị hàng năm của trung tâm nên việc tổ chức dạy nghề ngắn hạn chưa được coi trọng.

Sự quản lý và kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy học nghề ngắn hạn của cán bộ quản lý chưa thường xuyên, kịp thời và thống nhất. Việc kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy nghề ngắn hạn ở các bộ phận có khác nhau, chưa xuất phát từ mục tiêu dạy nghề. Sự quản lý và kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy nghề ngắn hạn của các cấp quản lý chưa thường xuyên, kịp thời và thống nhất. Việc kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy nghề ngắn hạn ở trung tâm đôi lúc khác nhau, chưa xuất phát từ mục tiêu dạy học. Công cụ kiểm tra, đánh giá đôi lúc chưa đảm bảo độ chính xác, độ tin cậy và khách quan.

Xét trên quan điểm hệ thống, Trung tâm KTTH-HN-DN huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương là một đơn vị giáo dục đặc thù, nằm trong hệ thống giáo dục của ngành Giáo dục - Đào tạo tỉnh Hải Dương, chịu sự chỉ đạo, giám sát và quản lý của Sở Giáo dục - Đào tạo. Tuy nhiên công tác dạy nghề ngắn hạn cho người lao động lại thuộc sự quản lý, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của Sở Lao động -Thương binh và Xã hội. Do đó, công tác quản lý kiểm tra và đánh giá chất lượng dạy nghề ngắn hạn của trung tâm gặp không ít những khó khăn. Như trên đã nói, kết quả dạy nghề ngắn hạn không được đánh giá vào thành tích của đơn vị mà chỉ là nhiệm vụ chính trị của trung tâm. Với những kết quả trên, đối chiếu với công tác quản lý hiện tại, tác giả nhận thấy, dạy nghề ngắn hạn còn nhiều hạn chế trong xã hội, nhiều người lao động cho rằng không biết học nghề gì? học nghề xong để làm gì? Nhiều lãnh đạo địa phương không coi trọng công tác học nghề, chưa coi trọng nguồn lực để phát triển nông thôn mới của địa phương mình. Việc tổ chức dạy học nghề ở tại địa phương còn chưa chặt chẽ, còn nhiều bất cập và hạn chế. Nhiều học viên tham gia học nghề chỉ để nhận tiền trợ cấp, để tham gia phong trào do các ban ngành đoàn thể ở địa phương yêu cầu. Quy trình kiểm tra, đánh giá kết quả học nghề ngắn hạn gần

như mang tính hình thức của người học, mới chỉ xác nhận trình độ đạt tới trong học tập bằng kiểm tra lý thuyết, thực hành nghề của người học sau một giai đoạn đào tạo. Chưa giúp người học tự kiểm tra mình (liên hệ ngược trong) để họ tự điều chỉnh kế hoạch tự học, tự rèn luyện của mình; Chưa đánh giá được các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dạy học, như “đầu vào - đầu ra, điều kiện cơ sở vật chất, nội dung chương trình, điều kiện môi trường...” vì thế không làm rõ được quyền lợi và trách nhiệm của người dạy và người học, không tạo được hứng thú và sự công bằng của người học trong học nghề. Chưa thực hiện được công tác thanh tra giáo dục trong hoạt động dạy học nghề, vì thế chưa phát hiện, điều chỉnh, uốn nắn lệch lạc và chưa đề ra được các biện pháp khắc phục khó khăn nhằm nâng cao chất lượng và công tác quản lý hoạt động dạy nghề ngắn hạn hiện nay.

2.3.5. Quản lý cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy nghề ngắn hạn theo nhu cầu người lao động địa phương

Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động dạy nghề quyết định rất nhiều tới số lượng và chất lượng hoạt động dạy nghề hiện nay. Các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị bao gồm đất đai, nhà xưởng, dụng cụ, nguyên vật liệu, các thiết bị cần thiết cho giảng dạy, học tập, thực tập đến các dụng cụ phòng cháy và bảo hộ lao động,... Theo tổng hợp cơ sở vật chất phục vụ hoạt động dạy nghề của trung tâm KTTH-HN-DN huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương cho thấy cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề còn thiếu về số lượng rất nhiều. Hiện tại, cơ sở vật chất của trung tâm KTTH-HN- DN huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương có 3 dãy nhà (trong đó 01 dãy nhà tạm), 10 phòng học lý thuyết và thực hành, trong đó có 02 phòng thực hành tin học (60 máy); 02 phòng thực hành may; 01 phòng thực hành nghề Cơ khí, Hàn; 01phòng thực hành điện dân dụng; 01 phòng thực hành nghề điện tử, điện lạnh; khu chuồng trại, ao cá thực hành nghề chăn nuôi; khu trồng trọt phục vụ nghề nông nghiệp; 01 xe ô tô dùng để chở trang thiết bị dạy nghề và một số trang thiết bị, dụng cụ máy móc khác,....

Trong những năm qua, trung tâm đã thực hiện một số biện pháp quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy nghề nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy nghề, đó là:

+ Phân cấp quản lý và giao trách nhiệm tới từng nhóm nghề, từng môn nghề cụ thể.

+ Hàng năm tổ chức hội thi tự làm đồ dùng dạy học, những đồ dùng nào đạt yêu cầu sẽ nghiệm thu và đưa vào nguồn bổ sung thiết bị.

+ Giám đốc chỉ đạo các nhóm nghề chủ động lập kế hoạch mua sắm trang thiết bị cần thiết nhất và duyệt mua bổ sung hàng năm. Trước khi giao các nhóm nghề sử dụng, kế toán và cán bộ phụ trách cơ sở vật chất phải làm thủ tục nhập kho.

+ Hàng quý cán bộ phụ trách cơ sở vật chất báo cáo về tình hình sử dụng cơ sở vật chất thiết bị dạy nghề. Đầu năm lập kế hoạch bổ sung trang thiết bị (nếu cần thiết) trình giám đốc phê duyệt.

2.4. Đánh giá chung

Thực trạng quản lý hoạt động dạy nghề ngắn hạn ở Trung tâm KTTH- HN-DN Kinh Môn đã đạt được những kết quả sau:

- Về chất lượng, kết quả đào tạo: Số lượng học viên học nghề ngắn hạn hàng năm tại trung tâm khoảng từ 140 người đến 240 người. Việc tổ chức dạy nghề tập trung theo lớp, theo nhóm, theo địa phương, tăng cường các hoạt động giao lưu, đàm thoại, tăng cường thực hành thực tế nên đã phát huy được tính tích cực học tập, tạo được hứng thú cho người học. Ban giám đốc, ban chuyên môn luôn quan tâm và chỉ đạo sát sao để có được một bộ chương trình, giáo trình đáp ứng được nhu cầu của người học. Thông qua các giờ dạy nghề, chúng tôi tiến hành cung cấp những thông tin cần thiết, kết hợp điều tra nhu cầu chọn nghề, sự cần thiết của thông tin nghề đối với người học, cơ sở chọn nghề của người học. Qua kết quả tổng hợp mức độ cần thiết của các phiếu điều tra, chúng tôi nhận thấy học viên có nhu cầu thực sự, việc học nghề là rất cần thiết đối với người lao động.

Như vậy, nếu các địa phương phối hợp tốt với Trung tâm tiến hành đồng bộ, kịp thời cho người lao động thì tác dụng của hoạt động học nghề ngắn hạn đối với việc xây dựng cơ cấu lao động của địa phương, tăng nguồn thu nhập của người lao động ở các địa phương sẽ đạt hiệu quả rất cao, nhất là các địa phương đang xây dựng nông thôn mới. Ngoài ra, trung tâm đã trang bị tương đối đầy đủ trang thiết bị cho hoạt động đào tạo nghề ngắn hạn ở các nghề cơ bản như may công nghiệp, cơ khí, hàn, sửa chữa điện dân dụng, một số nghề nông nghiệp.

- Về chất lượng đội ngũ: Tuy chưa có giáo viên chuyên trách, nhưng hàng năm chúng tôi đều tổ chức tập huấn cho toàn bộ giáo viên trong Trung tâm về các vấn đề liên quan đến nguồn lực của các đề án tại địa phương, tập huấn về cách tổ chức thực hiện và cải tiến đổi mới phương pháp giảng dạy.

Công tác quản lý đội ngũ, trong những năm qua Trung tâm đã tuyển dụng thêm một số giáo viên có trình độ đại học, chuyên ngành sư phạm kỹ thuật. Số giáo viên chúng tôi đã tuyển dụng được yêu cầu, động viên, khuyến khích tiếp tục học lên trình độ cao hơn kết hợp với việc tự học, tự nghiên cứu để mỗi giáo viên trở thành dạy nghề giỏi. Đối với giáo viên hợp đồng, trung tâm chỉ hợp đồng với giáo viên có bằng sư phạm kỹ thuật hoặc phải có chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm dạy nghề. Đến nay 100% giáo viên của trung tâm có chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm dạy nghề, 100% giáo viên biết tích hợp bài dạy như tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường,….

Tuy nhiên, công tác quản lý hoạt động dạy nghề ngắn hạn của trung tâm cũng còn những mặt hạn chế nhất định. Đó là:

+ Công tác kiểm tra, đánh giá chưa được tiến hành thường xuyên, liên tục, kết quả của công tác kiểm tra chưa cao.

+ Công tác quản lý còn chưa thường xuyên, liên tục, chỉ dựa vào báo cáo của đội ngũ cán bộ quản lý.

+ Đội ngũ giáo viên Trung tâm KTTH-HN- DN huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương cũng giống như các trung tâm khác, họ được đào tạo từ nhiều