Thực Trạng Các Yếu Tố Khách Quan Ảnh Hưởng Đến Quản Lí Dạy Học Theo

hướng phát triển NLHS với điểm TB là 2.76. Tiếp theo, hai yếu tố được đánh giá ngang nhau, cùng ảnh hưởng nhiều thứ hai đến QLDH theo định hướng phát triển NLHS, với số người đánh giá mức độ ảnh hưởng là “Năng lực của GV về DH theo định hướng phát triển NLHS” và “Năng lực học tập của HS” với điểm trung bình là 2.51. Tiếp đến, yếu tố được đánh giá ảnh hưởng nhiều thứ tư đến QLDH theo định hướng phát triển NLHS, với số người đánh giá mức độ ảnh hưởng là “Động cơ, thái độ học tập của HS” điểm TB là 2.38, Và thứ năm, yếu tố “Năng lực của CBQL về DH theo định hướng phát triển NLHS” và thứ sáu, yếu tố “Nhận thức của GV về DH theo định hướng phát triển NLHS” với điểm TB là 2.19 và 1,95

Như vậy, những yếu tố chủ quan được đánh giá là có ảnh hưởng nhiều đến QLDH theo định hướng phát triển NLHS ở các trường THPT huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình.

2.5.2. Thực trạng các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến quản lí dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh

Kết quả khảo sát thực trạng các yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến QLDH theo định hướng phát triển NLHS được thể hiện ở bảng 2.18.

Bảng 2.18. Thực trạng các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến QLDH theo định hướng phát triển NLHS ở các trường THPT huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình

Các yếu tố khách quan

Mức độ ảnh hưởng			Điểm TB	Thứ bậc
Rất ảnh hưởng	Ít ảnh hưởng	Không ảnh hưởng	Điểm TB	Thứ bậc
1. Chính sách, chủ trương về đổi mới DH	59	40	26	2.26	2
2. Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường	89	17	19	2.56	1
3. Phương tiện, trang thiết bị DH	37	65	23	2.11	4
4. Học liệu	68	17	40	2.22	3
5. Môi trường DH	29	78	18	2.00	5

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 139 trang tài liệu này.

Kết quả khảo sát ở bảng 2.18 cho thấy: Trong 5 yếu tố khách quan, thì yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất là “Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường” điểm TB 2.56 xếp thứ nhất. Yếu tố khách quan ảnh hưởng nhiều thứ hai đến QLDH theo định hướng phát triển NLHS là “Chính sách, chủ trương về đổi mới DH” điểm TB là 2.26. Các yếu tố còn lại đều có số người trả lời chọn mức ảnh hưởng “Trung bình” cao hơn hẳn so với 2 mức “Ít ảnh hưởng” và “Ảnh hưởng nhiều”. Trong ba yếu tố này, xét mức độ ảnh

hưởng đến QLDH theo định hướng phát triển NLHS với thứ tự từ nhiều tới ít là “Học liệu”, “Phương tiện, trang thiết bị dạy học”, “Môi trường dạy học” với lần lượt với điểm TB là 2.22; 2.11 và 2.0 ý kiến đánh giá.

Như vậy, phương tiện, trang thiết bị DH không phải là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng QLDH theo định hướng phát triển NLHS. Cô NTH, GV trường THPT Nguyễn Du nhận định: “Mặc dù trường của chúng tôi còn thiếu thốn đủ bề, trong đó có các phương tiện, trang thiết bị dạy học, tuy nhiên, những thứ khác như cơ sở vật chất, học liệu thì không thể khắc phục được nhưng về phương tiện, trang thiết bị dạy học có thiếu thì cô trò chúng tôi có thể khắc phục được bằng cách tự làm”. Như vậy, các yếu tố khách quan cũng có ảnh hưởng nhiều đến QLDH theo định hướng phát triển NLHS ở các trường THPT huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình. Trong đó, yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất là yếu tố điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường. Điều đó có nghĩa là trong quá trình quản lí, các nhà trường cần phải quan tâm đến đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng nhằm làm cho công tác QLDH theo định hướng phát triển

NLHS mang lại hiệu quả cao nhất.

2.6. Đánh giá chung về thực trạng

2.6.1. Ưu điểm

- Đa số CBQL, GV đã nhận thức đúng và đầy đủ về sự cần thiết của DH và QLDH theo định hướng phát triển NLHS.

- Trong QTDH, GV đã bước đầu triển khai DH theo định hướng phát triển năng lực người học, có thiết kế NDDH thành các hoạt động, các tình huống có vấn đề; có sử dụng một số phương pháp/hình thức dạy học tích cực; có kiểm tra, đánh giá sự vận dụng kiến thức, kĩ năng của HS vào những tình huống trong thực tiễn.

- Về nội dung QLDH theo định hướng phát triển NLHS đã được các nhà trường THPT huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình quan tâm triển khai tổ chức thực hiện ở các khía cạnh sau:

+ Quan tâm xây dựng và triển khai các văn bản quản lí thực hiện MTDH theo định hướng phát triển NLHS; Hướng dẫn GV thường xuyên đánh giá kết quả thực hiện mục tiêu sau mỗi QTDH để rút kinh nghiệm cho QTDH tiếp theo; Thực hiện kiểm tra giám sát việc thực hiện MTDH theo định hướng phát triển NLHS của GV một các thường xuyên.

+ Quan tâm triển khai cho GV nghiên cứu và quán triệt yêu cầu đổi mới nội dung, chương trình DH theo định hướng phát triển NLHS; Xây dựng kế hoạch DH đảm bảo dạy đủ số môn học, hoạt động bắt buộc và đủ thời lượng tối thiểu nêu trong kế hoạch DH; Phân phối thời lượng DH các môn học bắt buộc, các NDDH hoặc hoạt động giáo dục tự chọn tuỳ theo đặc điểm nhận thức của HS mỗi lớp.

+ Tổ chức cho GV nghiên cứu và quán triệt yêu cầu đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức DH theo định hướng phát triển NLHS; Tổ chức dự giờ, rút kinh nghiệm về bài soạn, giờ dạy của GV.

+ Công tác chỉ đạo thực hiện quản lí việc khai thác và sử dụng cơ sở vật chất, phương tiện, trang thiết bị phục vụ cho DH theo định hướng phát triển NLHS đã được quan tâm đầu tư.

+ Các nhà trường đã quan tâm chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn HS xây dựng kế hoạch tự học.

2.6.2. Hạn chế

- Một số CBQL, GV vẫn chưa có nhận thức đúng và đầy đủ về sự cần thiết; tầm quan trọng của DH và QLDH theo định hướng phát triển NLHS.

- Công tác bồi dưỡng năng lực thiết kế MTDH theo định hướng phát triển NLHS chưa được chú trọng; công tác chỉ đạo tổ chức thảo luận hoặc hội thảo nhằm thống nhất mục tiêu môn học theo định hướng phát triển NLHS trong bộ môn chưa được thường xuyên.

+ Công tác bồi dưỡng GV; hướng dẫn, giám sát, khuyến khích GV lựa chọn nội dung từng tiết giảng, từng bài, từng chương và từng môn học nhằm thực hiện phát triển năng lực của người học; tổ chức hoạt động đánh giá và tự đánh giá trong đội ngũ giáo viên về kết quả thực hiện nội dung, chương trình dạy học theo kế hoạch đã lập ra; công tác chỉ đạo GV chủ động lựa chọn, cập nhật NDDH và đưa các nội dung giáo dục của địa phương theo quy định của chương trình từng môn học còn nhiều bất cập, hạn chế.

+ Công tác bồi dưỡng cho GV về phương pháp/hình thức tổ chức DH theo định hướng phát triển NLHS chưa được chú trọng và quan tâm; chưa chú trọng công tác dự giờ, rút kinh nghiệm về bài soạn, giờ dạy của GV; chưa chú ý đúng mức công tác chỉ đạo tổ chức thảo luận về đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức DH theo định hướng phát triển NLHS.

+ Công tác tổ chức thi, kiểm tra đánh giá chưa chú trọng đến khả năng vận dụng kiến thức của HS vào trong đời sống thực tiễn; chưa quan tâm chỉ đạo bồi dưỡng phương pháp và kĩ năng tự học cho HS thông qua hoạt động DH trên lớp và ngoài giờ lên lớp; chưa tạo động lực học tập cho HS một cách hiệu quả.

+ Chưa quan tâm bồi dưỡng và tạo điều kiện cho đội ngũ GV nhà trường tự nghiên cứu học tập thực hành để cập nhật, tiếp cận phương tiện hiện đại,...; chưa trang bị đầy đủ hệ thống thông tin phục vụ cho DH theo định hướng phát triển NLHS; hệ thống phòng học chưa đảm bảo yêu cầu học tập theo nhóm, chưa có trang thiết bị âm thanh hỗ trợ hoạt động dạy và học của GV và HS; công tác kiểm tra việc sử dụng thiết bị, đồ dùng DH, ứng dụng công nghệ thông tin của GV khi lên lớp chưa được thường xuyên.

+ Ở một số trường chưa triển khai thực hiện tốt công tác bồi dưỡng về đánh giá theo định hướng phát triển năng lực cho GV; chưa quan tâm xây dựng các tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá năng lực của HS; chưa sát sao chỉ đạo tổ chức thực hiện kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS theo định hướng phát triển NLHS.

+ Điều kiện CSVC các trường chưa đáp ứng tốt để thực hiện đổi mới PP, HTTCDH theo định hướng phát triển năng lực học sinh.

2.6.3. Nguyên nhân của thực trạng

- CBQL, GV chưa nắm được lí luận về DH theo định hướng phát triển NLHS một cách hệ thống và sâu sắc, vì vậy, chưa có định hướng xuyên suốt QTDH, chưa có sự đổi mới đồng bộ giữa các thành tố QTDH (mục tiêu, nội dung, phương pháp/hình thức và kiểm tra, đánh giá).

- Do chương trình giáo dục phổ thông hiện hành định hướng tiếp cận nội dung, kết quả đánh giá vẫn theo thông tư 58 nên GV chưa thực sự tích cực đổi mới phương pháp/hình thức DH; kiểm tra, đánh giá kết quả DH theo định hướng phát triển NLHS.

- Điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện, trang thiết bị DH, học liệu phục vụ cho DH theo định theo định hướng phát triển NLHS còn thiếu và nghèo nàn.

- Công tác triển khai đổi mới DH theo định hướng phát triển NLHS (từ khâu lập kế hoạch, tổ chức chỉ đạo, triển khai thực hiện đến giám sát, đánh giá kết quả thực hiện) chưa được quan tâm sát sao.

Kết luận chương 2

1. Kết quả khảo sát thực trạng DH theo định hướng phát triển NLHS cho thấy, hầu hết CBQL, GV các trường THPT huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình đã có nhận thức đúng về sự cần thiết phải đổi mới DH theo định hướng phát triển NLHS, chỉ còn một bộ phận nhỏ CBQL, GV chưa nhận thức đúng và đầy đủ. Trong QTDH, GV đã bước đầu triển khai DH theo định hướng phát triển NLHS; có thiết kế NDDH thành các hoạt động, các tình huống có vấn đề; có sử dụng một số phương pháp/hình thức dạy học tích cực; có kiểm tra, đánh giá sự vận dụng kiến thức, kĩ năng của HS vào những tình huống trong thực tiễn.

Kết quả khảo sát thực trạng QLDH theo định hướng phát triển NLHS cho thấy, hầu hết CBQL, GV THPT huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình đã nhận thức được tầm quan trọng của QLDH theo định hướng phát triển NLHS, chỉ còn một bộ phận nhỏ CBQL, GV chưa nhận thức đúng và đầy đủ. Mặc dù các nhà trường đã có những tác động quản lí đổi mới DH theo định hướng phát triển NLHS, song các tác động đó chưa mang tính hệ thống, đồng bộ và chưa thực mang lại hiệu quả tích cực.

Quá trình QLDH theo định hướng phát triển NLHS ở các trường THPT huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình chịu nhiều ảnh hưởng của nhiều yếu tố, trong đó yếu tố, điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường, chính sách, chủ trương về đổi mới DH, nhận thức của CBQL, GV, năng lực của GV là yếu tố ảnh hưởng mạnh và rõ rệt nhất.

Cơ sở thực tiễn trên đây sẽ là luận cứ quan trọng để tác giả luận văn đề xuất các biện pháp QLDH theo định hướng phát triển NLHS ở các trường THPT huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình.

Chương 3

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN KIẾN XƯƠNG TỈNH THÁI BÌNH‌

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu

Nguyên tắc này đòi hỏi các biện pháp được đề xuất phải hướng vào việc quản lý hoạt động dạy học ở các trường THPT huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình theo định hướng phát triển năng lực học sinh, góp phần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông.

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống

Hệ thống là tập hợp các phần tử có quan hệ hữu cơ với nhau, tác động chi phối lẫn nhau theo các quy luật nhất định để trở thành một chỉnh thể. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống đòi hỏi các biện pháp được đề xuất phải đáp ứng hai khía cạnh:

- Vừa phù hợp với lô gíc quản lý, tác động đồng thời đến tất cả các yếu tố của quá trình dạy học ở các trường THPT huyện Kiến Xương theo định hướng phát triển năng lực;

- Vừa có mối liên hệ mật thiết với nhau, hỗ trợ cho nhau, thúc đẩy lẫn nhau nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn, khả thi

Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn đòi hỏi các biện pháp được đề xuất phải phù hợp với thực tiễn quản lý hoạt động dạy học ở các trường THPT huyện Kiến Xương theo định hướng phát triển năng lực học sinh trong bối cảnh đổi mới mạnh mẽ mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh; đồng thời phải phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình.

Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi đòi hỏi các biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở các trường THPT huyện Kiên Xương theo định hướng phát triển năng lực học sinh khi đưa ra phải được sự đồng thuận của các cấp quản lý giáo dục, của địa phương, của cha mẹ học sinh, của học sinh và đặc biệt là sự đồng thuận của toàn thể cán bộ, giáo viên, các tổ chức trong mỗi nhà trường.

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa

Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa đòi hỏi việc đề xuất các biện pháp phải dựa trên những vấn đề lý luận khoa học có tính cốt lõi và những thành tích đã đạt được về quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh của các trường THPT huyện Kiến Xương; không đề xuất các biện pháp mới có tính mâu thuẫn với kiến thức lý luận về khoa học quản lý, khoa học quản lý nhà trường hoặc phủ nhận hoàn toàn những biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh mà các trường THPT huyện Kiến Xương đã thực hiện. Các biện pháp được đề xuất sẽ hướng đến việc phát huy những ưu điểm của những biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh mà cán bộ quản lý các trường đã và đang thực hiện có hiệu quả; chỉ thay đổi những gì tồn tại, bất cập và không phù hợp với quan điểm đổi mới quản lý giáo

dục hoặc tình hình ở các trường hiện nay.

3.2. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các Trường trung học phổ thông huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình

3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí, giáo viên về dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh

3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp

Nhằm trang bị thêm hiểu biết, hình thành quan điểm đúng về dạy học định hướng phát triển năng lực học sinh cho CBQL, giáo viên các trường THPT huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình, trên cơ sở đó xác định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ nâng

cao khả năng, trình độ thực hiện nhiệm vụ của mỗi CBQL, GV và các đối tượng liên quan đối với DH theo định hướng phát triển NLHS.

3.2.1.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp

* Nội dung thực hiện:

(1) Giáo dục tuyên truyền cho CBQL, GV và các đối tượng liên quan về tầm quan trọng, những nội dung cơ bản của DH theo định hướng phát triển NLHS (mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập,...);

(2) Quy định trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của CBQL, GV đối với DH theo định hướng phát triển NLHS.

* Cách thực hiện

- Hiệu trưởng nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục tuyên truyền nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của DH theo định hướng phát triển NLHS và triển khai đến từng đơn vị chức năng, từng tổ chuyên môn và từng giáo viên.

- Chỉ đạo các đơn vị chức năng, các tổ chuyên môn thực hiện một cách đồng bộ và quyết liệt các hoạt động giáo dục tuyên truyền nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của DH theo định hướng phát triển NLHS.

- Công tác giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của DH theo định hướng phát triển NLHS được thực hiện dưới nhiều hình thức:

+ Thông qua đường công văn, thư điện tử, website của nhà trường, của tổ chuyên môn.

+ Thông qua hội thảo khoa học, hội nghị tổng kết dạy học, giao ban của nhà trường.

+ Thông qua sinh hoạt của tổ chuyên môn, sinh hoạt đoàn thể,...

+ Thông qua tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên.