Hoạt Động Tự Học, Tự Bồi Dưỡng Của Giáo Viên

cho GV; đa số các cơ sở giáo dục chọn báo cáo viên là GV giỏi, GV cốt cán có kinh nghiệm giảng dạy và có chuyên môn vững để làm báo cáo viên.

* Tổ chức thao giảng và rút kinh nghiệm chuyên đề: để đảm bảo công tác bồi dưỡng, sinh hoạt chuyên đề thiết thực, có chất lượng, thì ngoài được tiếp thu kiến thức lý thuyết GV cũng rất cần được trải nghiệm thực tế các chuyên đề thông qua tiết thực giảng trên lớp. Vì vậy, ngoài báo cáo chuyên đề về lý thuyết, đa số các trường chọn mô hình thao giảng đi kèm với chuyên đề, đây là hình thức bồi dưỡng hiệu quả nhất.

* Tổ chức hội giảng toàn thể GV thực hiện chuyên đề: đối với các nội dung chuyên môn mang tính định hướng chung của ngành, mục tiêu phát triển chuyên môn chung của nhà trường, mỗi năm học trường tổ chức hội giảng cấp trường với toàn thể GV tham gia, đây được coi là các buổi sinh hoạt chuyên môn chính, GV có thể học tập lẫn nhau, bổ sung kiến thức cho nhau cả về kiến thức chuyên môn (liên môn, tích hợp, kiến thức xã hội), hay phương pháp giảng dạy cũng như về công tác nghiệp vụ (xử lý tình huống sư phạm, công tác tư vấn, hỗ trợ HS,….).

1.3.2.5. Hoạt động tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên

Trong công tác BDTX cho GV thì hoạt động tự học, tự bồi dưỡng của GV được xem là yếu tố quyết định đến chất lượng bồi dưỡng. Hoạt động này phát huy tính chủ động tự giác của GV, có tự học tập, tự nghiên cứu thì GV mới có thể nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho bản thân. Việc tự học, tự bồi dưỡng phục vụ chính cho nhu cầu của mỗi cá nhân, tuy nhiên cũng phải tuân theo định hướng chung của ngành.

a) Nội dung tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên

* Tự học, tự bồi dưỡng về chính trị, phẩm chất, đạo đức nhà giáo: mỗi thầy cô giáo phải luôn là tấm gương mẫu mực để HS noi theo, vì vậy đòi hỏi người thầy phải luôn trang bị cho mình bản lĩnh vững vàng, luôn vượt khó, nuôi dưỡng đam mê, lòng yêu nghề, quý trẻ để thực hiện nhiệm vụ dạy chữ dạy người.

* Tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ theo yêu cầu Chuẩn nghề nghiệp: để đáp ứng yêu cầu về chuẩn nghề nghiệp giáo viên theo đúng khung vị trí việc làm, đòi hỏi người giáo viên luôn trau dồi học hỏi không những về kiến thức

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 136 trang tài liệu này.

chuyên môn chuyên sâu về bộ môn mình phụ trách mà còn trang bị thêm kiến thức liên môn và tự học tự rèn thêm nhiều kĩ năng khác thuộc về nghiệp vụ như: kĩ năng dành cho GV chủ nhiệm lớp, kĩ năng quản lí HS trong giờ dạy, kĩ năng xử lí tình huống sư phạm và các vấn đề khác có liên quan.

* Tự học, tự bồi dưỡng về đổi mới dạy học, giáo dục: ngoài cập nhật, đổi mới phương pháp dạy học (tổ chức đa dạng các hoạt động, cung cấp kiến thức luôn ở hướng gợi mở, tổ chức dạy học theo chủ đề, theo hướng nghiên cứu bài học) nhằm phát huy tính chủ động sáng tạo của HS) thực hiện đổi mới kiểm tra đánh giá HS theo hướng phát triển năng lực người học, chuyển qua đánh giá quá trình (quan tâm sự tiến bộ của HS) chứ không chỉ chú trọng đánh giá kết quả đạt được làm đích đến.

* Tự học, tự bồi dưỡng về ngoại ngữ, tin học, sử dụng thiết bị công nghệ: để phát triển nghề nghiệp không ngừng, người giáo viên ở thời đại mới phải có trình độ ngoại ngữ đáp ứng được yêu cầu về nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực giáo dục nhà trường, các lĩnh vực liên quan đến môn mình phụ trách, có kiến thức ngoại ngữ tốt người GV sẽ luôn chủ động và thích ứng nhanh với cái mới. Đối với ứng dụng tốt công nghệ thông tin giúp người GV chủ động hơn trong thiết kế bài giảng, phát huy được tối đa việc tự học của GV, học mọi lúc mọi nơi, khai thác tìm kiếm thông tin, tài liệu giảng dạy một cách dễ dàng, việc sử dụng được các thiết bị dạy học và khai thác tối đa các phương tiện dạy học sẽ giúp cho bài giảng thêm sinh động, nâng cao chất lượng dạy và học.

b) Hình thức tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên

* Thông qua việc tự nghiên cứu tài liệu, giáo trình, sách, báo…: đây là con đường nhanh nhất, dễ nhất giúp GV tự học, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của bản thân, tự học và bổ sung được cái mình còn yếu, cái mình cần để đáp ứng kịp yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

* Thông qua việc tham gia các khóa bồi dưỡng, tự học từ xa qua mạng internet…: việc tham gia các khóa học, các khóa bồi dưỡng sẽ giúp GV có định hướng rõ ràng hơn trong việc phát triển chuyên môn của bản thân, với trình độ ngoại ngữ, tin học đạt chuẩn, GV sẽ có thêm lựa chọn tham gia các lớp học từ xa,

các lớp học trực tuyến, giúp GV chủ động hơn về thời gian, phù hợp với việc tự học tự bồi dưỡng hiện nay của GV.

1.3.3. Các điều kiện phục vụ hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên tại trường trung học phổ thông

1.3.3.1. Điều kiện cơ sở vật chất của trường

Cơ sở vật chất bao gồm phòng bộ môn, phòng thí nghiệm, thư viện và các trang thiết bị, hệ thống thông tin, internet,... có vai trò quan trọng trong công tác bồi dưỡng thường xuyên cho GV ở trường THPT, đặc biệt trong thời đại hiện nay. Với nguồn cơ sở vật chất đầy đủ, phương tiện, thiết bị dạy học hiện đại, có đủ tài liệu cho GV nghiên cứu, phục vụ tốt cho hoạt động BDTX,.. giúp GV tiếp cận nguồn thông tin dễ dàng hơn, áp dụng phương pháp dạy học một cách tích cực hiệu quả.

1.3.3.2. Điều kiện tài chính của trường

Điều kiện về tài chính giữ vai trò chi phối các hoạt động giáo dục trong nhà trường, trong đó có hoạt động BDTX cho GV. Với nguồn tài chính được nhà nước giao tự chủ, thì nguồn tài chính từ ngân sách dành cho hoạt động BDTX cho GV hầu như là không có, muốn tổ chức các hoạt động BDTX cho GV bên ngoài nhà trường như tham quan thực tế, giao lưu trao đổi chuyên môn với các trường bạn thì hiệu trưởng phải vận dụng linh hoạt cơ chế xã hội hóa giáo dục, huy động nguồn lực đóng góp của chính các GV để phục vụ cho công tác BDTX.

1.4. Quản lí hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên tại trường trung học phổ thông‌

1.4.1. Tầm quan trọng của quản lí hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên tại trường trung học phổ thông

* Quản lí hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT giúp đạt được mục tiêu phát triển đội ngũ GV một cách toàn diện: Quản lí tốt hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT có thể giúp các nhà quản lí đạt được mục tiêu phát triển đội ngũ GV một cách toàn diện, thông qua công tác này có thể nâng tầm chất lượng GV một cách toàn diện, đồng thời có thể phát hiện và bồi dưỡng kịp thời các cá nhân tiêu biểu hay cần bồi dưỡng thêm giúp đội ngũ phát triển đồng đều, đáp ứng được nhu cầu sử dụng nguồn nhân lực hiệu quả, chất lượng GV được nâng cao thì chất lượng

giáo dục chắc chắn sẽ phát triển.

* Quản lí hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT giúp nhà trường chủ động về mặt thời gian và các nguồn lực trong quá trình thực hiện hoạt động BDTX cho GV: quản lí hiệu quả hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT giúp nhà trường chủ động về mặt thời gian và các nguồn lực trong quá trình thực hiện hoạt động BDTX cho GV, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà trường thực hiện thành công chiến lược phát triển nhà trường trong từng giai đoạn cụ thể.

* Quản lí hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT giúp đảm bảo được sự phối hợp giữa các cá nhân và bộ phận trong quá trình thực hiện hoạt động BDTX cho GV: Việc quản lí tốt hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT còn giúp nhà trường đảm bảo được sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cá nhân và các bộ phận trong quá trình thực hiện hoạt động BDTX cho GV, đáp ứng được nhu cầu bồi dưỡng GV đúng đối tượng, đúng nguyện vọng cũng như năng lực của mỗi cá nhân GV và phù hợp với tình hình thực tiễn của mỗi đơn vị, xây dựng tinh thần tập thể cùng hỗ trợ công tác lẫn nhau..

1.4.2. Các chức năng quản lí hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên tại trường trung học phổ thông

Quản lí hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho GV ở trường THPT thể hiện qua việc HT nhà trường xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm tra, giám sát ở tất cả các khâu trên cơ sở tuân thủ Thông tư số 30/2011/TT-BGDĐT về ban hành Chương trình BDTX cho GV trung học phổ thông và Thông tư số 26/2012/TT-BGDĐT quy định Quy chế bồi dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên, Thông tư số 20/2018/TT-BGDĐT quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông và các văn bản có liên quan.

Hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT gồm 5 hoạt động đã phân tích ở phần trên: Hoạt động bồi dưỡng tập trung theo triệu tập của Sở GD-ĐT; hoạt động học tập, sinh hoạt chuyên môn tại trường; hoạt động dự giờ và rút kinh nghiệm của GV trong trường; hoạt động chuyên đề (cấp trường, tổ); hoạt động tự học, tự bồi dưỡng của GV.

Quản lí hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT chính là quản lí 5 hoạt

động nói trên. Việc quản lí các hoạt động này cần được thực hiện song song, đồng bộ, có sự phối hợp nhịp nhàng để đạt hiệu quả tối ưu. Chủ thể quản lí nhà trường (hiệu trưởng) quản lí 5 hoạt động BDTX cho GV này thông qua các chức năng quản lí: lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra.

Như vậy, quản lí hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT có thể tóm tắt theo sơ đồ 1.2. sau đây:

QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO VIÊN TẠI TRƯỜNG THPT

KẾ HOẠCH

TỔ CHỨC

CHỈ ĐẠO

KIỂM TRA

CÁC ĐIỀU KIỆN

Nâng cao phẩm chất năng lực đội ngũ, đáp ứng yêu cầu về chuẩn nghề nghiệp giáo viên,

nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường

- HĐ bồi dưỡng tập trung theo triệu tập của Sở GD-ĐT

- HĐ học tập, sinh hoạt chuyên môn tại trường

- HĐ dự giờ và rút kinh nghiệm của GV trong trường

- HĐ chuyên đề (cấp trường, tổ)

- HĐ tự học, tự bồi dưỡng của GV

- Cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị, thư viện…phục vụ hoạt động BDTX cho GV

- Tài chính phục vụ hoạt động BDTX cho GV

Sơ đồ 1.2. Quản lí hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT

1.4.2.1. Lập kế hoạch hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên

Lập kế hoạch là chức năng đầu tiên của quá trình quản lí. Nó có vai trò quan trọng là xác định phương hướng hoạt động và phát triển của tổ chức, xác định các

kết quả cần đạt được trong tương lai. Lập kế hoạch là một quá trình gồm các bước: Dự báo, xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch thực hiện mục tiêu.

Như vậy, lập kế hoạch hoạt động BDTX cho GV các trường THPT là xây dựng mục tiêu hoạt động BDTX cho GV, định hướng biện pháp và xác định những điều kiện phương tiện cần thiết cho hoạt động BDTX cho GV các trường THPT với thời gian thực hiện cụ thể, kế hoạch được xây dựng chặt chẽ, khoa học sẽ mang tính khả thi cao.

Việc lập kế hoạch thực hiện hoạt động BDTX cho GV các trường THPT bao

gồm:

ĐT

* Lập kế hoạch về hoạt động bồi dưỡng tập trung theo triệu tập của Sở GD-

Lập kế hoạch về hoạt động bồi dưỡng tập trung theo triệu tập của Sở GD-ĐT

là xây dựng mục tiêu của BDTX cho GV theo những định hướng HĐ chuyên môn chung của ngành và việc bồi dưỡng lực lượng giáo viên cốt cán. Trong kế hoạch cần xác địn rõ nội dung nhà trường câng thực hiện và qui định rõ về tiêu chí chọn GV cốt cán đi dự bồi dưỡng, tập huấn, trách nhiệm của GV khi đi tập huấn và sau khi đi tập huấn về triển khai lại cho GV của đơn vị mình tại trường.

* Lập kế hoạch về hoạt động học tập, sinh hoạt chuyên môn tại trường

Lập kế hoạch về hoạt động học tập, sinh hoạt chuyên môn tại trường là xác định các chủ đề cần BDTX cho GV tại trường, qui định thời gian thực hiện các nội dung bồi dưỡng theo đợt, theo từng học ki, theo năm học hay theo từng giai đoạn cụ thể, lên kế loạch lựa chọn các hình thức bồi dưỡng phù hợp với từng nội dung bồi dưỡng.

* Lập kế hoạch về hoạt động dự giờ và rút kinh nghiệm của GV trong trường

Lập kế hoạch về hoạt động dự giờ và rút kinh nghiệm giờ dự là việc xác định mục tiêu tiến hành công tác dự giờ và rút kinh nghiệm giờ dự sao cho hiệu quả, xác định biện pháp tổ chức như thế nào, địa điểm tổ chức, đối tượng tham gia, thời gian, thời lượng cụ thể cho từng loại hình dự giờ.

* Lập kế hoạch về hoạt động chuyên đề (cấp trường, tổ)

Khi lập kế hoạch này cần phải nêu được mục tiêu trọng tâm của các chuyên đề về chuyên môn sẽ thực hiện trong từng năm học, các hình thức thực hiện bảng kế hoạch, người thực hiện kế hoạch, thời gian thực hiện kế hoạch và biện pháp thực hiện kế hoạch.

* Lập kế hoạch về hoạt động tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên

Là việc xác định mục tiêu thực hiện công tác tự học, tự bồi dưỡng của mỗi GV theo qui định của nhiệm vụ BDTX hàng năm hay theo từng giai đoạn của kế hoạch phát triển chiến lược của nhà trường, xác định biện pháp thực hiện sao cho hiệu quả, hoạch định loại hình tự học, tự bồi dưỡng phù hợp với từng nội dung bồi dưỡng, dự trù các nguồn kinh phí để hỗ trợ cho GV.

1.4.2.2. Tổ chức nhân sự thực hiện hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên

Theo tác giả Trần Kiểm (2006) cho rằng: “Tổ chức là quá trình phân công, phối hợp các nhiệm vụ và nguồn lực theo những cách thức nhất định để đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra. Đó là quá trình hình thành nên cấu trúc, các quan hệ của các thành viên, giữa các bộ phận trong một tổ chức nhằm thực hiện thành công các kế hoạch và đạt được các mục tiêu tổng thể của tổ chức” (Trần Kiểm, 2006).

Như vậy, tổ chức nhân sự thực hiện hoạt động BDTX cho GV tại trường THPT là sắp xếp, phân công nhiệm vụ, xác lập mối quan hệ QL và phối hợp giữa các cá nhân và bộ phận để thực hiện kế hoạch BDTX cho GV, để có thể đạt được các mục tiêu của kế hoạch một cách hiệu quả.

Tổ chức thực hiện kế hoạch BDTX cho GV bao gồm các công việc chính sau:

* Tổ chức hoạt động bồi dưỡng tập trung theo triệu tập của Sở GD-ĐT

Là việc xây dựng lực lượng tham gia BDTX, đảm bảo đáp ứng theo yêu cầu của đơn vị chủ quản cấp trên, phân loại GV theo năng lực, sở trường để chọn được lực lượng GV cốt cán và phân công GV đi bồi dưỡng, tập huấn đảm bảo đáp ứng được nhu cầu của công việc, hình thành cơ chế phối hợp với SGD để nắm vững các nội dung chuyên đề BDTX cho GV theo đúng định hướng phát triển chuyên môn của ngành.

* Tổ chức hoạt động học tập, sinh hoạt chuyên môn tại trường

Là khâu triển khai các nội dung BDTX cho GV tại trường thông qua hoạt động học tập, sinh hoạt chuyên môn theo tổ/nhóm và việc qui định cụ thể chức năng nhiệm vụ của các bộ phận và thành viên trong trường đối với thực hiện nhiệm vụ BDTX cho GV theo qui chế tổ chức hoạt động của nhà trường. Phân công một Phó hiệu trưởng phụ trách công tác bồi dưỡng, đào tạo và phát triển đội ngũ, giao TTCM có trách nhiệm quản lí, thực hiện công tác BDTX cho GV trong tổ.

* Tổ chức hoạt động dự giờ và rút kinh nghiệm giờ dự của GV trong trường

Đây là một hoạt động quan trọng, góp phần đánh giá tay nghề của GV, vì vậy cần chú trọng phân công CBQL xây dựng các tiêu chí để nhận xét, rút kinh nghiệm sau tiết dự giờ thật cụ thể, rõ ràng, là định hướng thúc đẩy GV không ngừng tự học tự rèn để bổ sung kiến thức và nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ của bản thân.

* Tổ chức hoạt động chuyên đề (cấp trường, tổ)

Để tổ chức tốt hoạt động chuyên đề (cấp trường, tổ), hàng năm Hiệu trưởng cần phân công CBQL nhà trường khảo sát nhu cầu, đánh giá đội ngũ GV của đơn vị, từ đó tổ chức các nội dung BDTX thật thiết thực và phù hợp với thực tiễn nhu cầu của từng bộ môn (chỉ bồi dưỡng cái yếu, thiếu và cần thiết). Các hoạt động chuyên đề cấp trường, tổ phải được quan tâm đầu tư thực hiện với nhiều hình thức tổ chức, nội dung tổ chức các chuyên đề phải phong phú, ưu tiên thực hiện các chuyên đề nâng cao phẩm chất, đạo đức nghề nhà giáo, phát triển chuyên môn và nghiệp vụ thật vững chắc.

* Tổ chức hoạt động tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên

Phân công TTCM hướng dẫn GV thực hiện kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng của cá nhân, xây dựng qui chế phối hợp giữa tổ chuyên môn với bộ phận thiết bị, cán bộ phụ trách công nghệ thông tin và nhân viên thư viện của nhà trường, tạo mọi điều kiện thuận cho GV trong việc tự học, tự nghiên cứu, bồi dưỡng để nâng cao năng lực nghề nghiệp cho bản thân.