Quản Lý Thực Hiện Nội Dung Chương Trình, Nâng Cao Chất Lượng Giờ Dạy

học. Kế hoạch phải thỏa mãn tính hệ thống, khoa học, đúng và đầy đủ chương trình, phù hợp với từng đối tượng HS, đáp ứng được yêu cầu của môn học và chỉ tiêu thi đua đã đăng ký.

3.2.2. Quản lý thực hiện nội dung chương trình, nâng cao chất lượng giờ dạy

3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp

Thực hiện đúng và đủ các nội dung chương trình là yêu cầu bắt buộc đối với mỗi GV. Vì vậy, HT thường xuyên chỉ đạo thực hiện tốt công tác này. Đảm bảo nội dung chương trình là đảm bảo kiến thức của lớp học, cấp học; đảm bảo được chất lượng trong giảng dạy đồng thời giúp HT đánh giá chính xác kết quả và chất lượng dạy học của nhà trường.

3.2.2.2. Nội dung

Quản lý việc phân công giảng dạy cho giáo viên.

Quản lý thực hiện nội dung chương trình dạy học đúng và đủ. Quản lý chất lượng giờ dạy trên lớp.

3.2.2.3. Cách thức thực hiện

- Phân công GV giảng dạy

Việc phân công GV giảng dạy phải phù hợp với khả năng của từng GV, phù hợp với yêu cầu của khối lớp, đồng thời xét tới nguyện vọng và điều kiện của giáo viên. Phát huy tối đa khả năng của GV, đồng thời đảm bảo được sự hài hòa, cân đối về chất lượng GV trong từng lớp, khối lớp.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 143 trang tài liệu này.

Tổ chức kiểm tra thực hiện chương trình và chất lượng giờ dạy bằng các biện pháp sau đây:

Qua phiếu báo giảng, sổ đầu bài: Tổ chức theo dõi, đối chiếu sự trùng khớp giữa phiếu báo giảng và sổ đầu bài.

Kiểm tra hồ sơ của GV: Kiểm tra giáo án của GV thường xuyên qua ký duyệt giáo án hàng tuần. Hiệu trưởng ủy quyền cho phó HT, tổ trưởng kiểm tra định kỳ giáo án của GV, HT kiểm tra giáo án của các tổ trưởng. Tất cả phải được lên kế hoạch từ đầu năm, phân công tổ trưởng, trưởng bộ môn và GV cốt cán kiểm tra. Khi kiểm tra, cần phải xoáy sâu vào chất lượng giáo án. Lưu ý, khi ký duyệt giáo án cần chú trọng kiểm tra đầy đủ các nội dung như: đủ bài soạn cho tiết đã dạy và các tiết dạy cho một vài tuần tới, hình thức giáo án đúng và có tính khoa học. Đặc biệt là chất lượng nội dung kiến thức và phương pháp phù hợp cho từng bài dạy. Hiệu

trưởng cùng với phó HT phụ trách chuyên môn, tổ trưởng phải định ra chuẩn bài soạn cho các loạt bài của từng bộ môn; phải hết sức quan tâm đến các tiết thường bị coi nhẹ như tiết kiểm tra, thực hành, tự chọn, dạy học liên môn, dạy học theo chủ đề bám sát.

Dự giờ, rút kinh nghiệm sư phạm bài dạy:

Đây là hoạt động có ý nghĩa hết sức tích cực, vì vậy, HT cần phải tổ chức và chỉ đạo tốt hoạt động này. Việc tiếp cận bài học, hiện nay còn nhiều điều phải bàn. Song theo quan điểm tiếp cận hệ thống thì bài học là hệ thống gồm nhiều thành phần quan hệ với nhau như: mục đích, nội dung, phương tiện, PPDH phù hợp với bài, thời gian, GV, HS, việc tổ chức quản lý lớp học.

Hiệu trưởng phải hướng dẫn, tổ chức cho các tổ chuyên môn thảo luận thống nhất chuẩn đánh giá tiết học cho từng loại bài như: bài lý thuyết, bài tập, trả bài, bài thực hành, bài ôn tập…Vì vậy, khi dự giờ, phân tích sư phạm bài dạy, HT cần phải chỉ đạo cho tổ chuyên môn phân tích bài dạy theo cách tiếp cận hệ thống, chú ý đến việc phân tích ưu, nhược điểm và tìm phương hướng giải quyết từng loại theo từng đối tượng cụ thể.

Xây dựng thời khóa biểu và thực hiện nội dung chương trình theo thời khóa biểu. Hiệu trưởng chỉ đạo xây dựng thời khóa biểu đảm bảo tính khoa học, hợp lý, đồng thời ở mức độ nhất định thỏa mãn được nhu cầu của GV. Đặc biệt, phải quan tâm đến việc phân bố các môn học thật cân đối giữa môn khó và môn dễ, giữa tự nhiên và xã hội trong một buổi học để tạo điều kiện cho HS học tập có kết quả cao. Khi chỉ đạo thực hiện thời khóa biểu lên lớp cần phải lưu ý:

Kế hoạch hóa theo dõi các tiết học của từng GV. Triển khai các biện pháp theo dõi nề nếp ra vào lớp.

Có phương án dự phòng giải quyết các giờ vắng GV đột xuất. Điều chỉnh thời khóa biểu khi cần thiết, cố gắng tránh thay đổi lớn.

Quản lý thực hiện tốt thời khóa biểu là biện pháp có hiệu quả trong việc thực hiện nội dung chương trình.

Tổ chức phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi: Để làm tốt công tác quản lý bồi dưỡng HS giỏi, CBQL các trường THPT cần quan tâm đến việc chuẩn bị cho HS năng lực tự học, tự nghiên cứu, năng lực tự giải quyết vấn đề chứ không chỉ đơn thuần là tập trung đối tượng HS rồi tổ chức bồi dưỡng. Công tác chuẩn bị của CBQL là:

Tổ chức phát hiện và bồi dưỡng HS có năng khiếu ngay từ đầu cấp học để đảm bảo vừa giáo dục toàn diện vừa khơi dậy được năng khiếu từng mặt, từng môn học góp phần định hướng sự phát về sau cho HS.

Lựa chọn đội ngũ GV bồi dưỡng HS giỏi phải là những GV có trình độ cao, chuyên môn vững vàng, có nhiều kinh nghiệm và giàu lòng nhiệt tình, đam mê với mảng bồi dưỡng HS giỏi.

Tổ chức xây dựng chương trình dạy và quản lý chặt chẽ các giờ dạy bồi dưỡng đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho GV về mặt thời gian và những gì cần thiết để GV giúp HS phát huy sự sáng tạo.

Tổ chức cho GV hướng dẫn cho HS khả năng tự nghiên cứu tài liệu, sách báo, tổ chức tham quan, thực hành thí nghiệm và thành lập các câu lạc bộ bộ môn để phát huy năng khiếu và sự sáng tạo của HS.

Tổ chức dạy học nâng cao chất lượng cho HS đại trà, giúp đỡ HS có học lực yếu, kém, CBQL cần:

Lập kế hoạch phụ đạo HS yếu, kém ở từng bộ môn.

Giao cho phó HT phụ trách chuyên môn và tổ trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch phụ đạo và kèm cặp giúp đỡ HS.

Chỉ đạo và hướng dẫn GV chủ nhiệm phối hợp với gia đình HS và GV bộ môn theo dõi, tạo điều kiện thuận lợi cho HS học tập, đồng thời GV chủ nhiệm tổ chức các hình thức khác nhau như phân công HS khá, giỏi giúp đỡ các HS yếu, kém.

3.2.3. Quản lý phát triển chất lượng đội ngũ giáo viên

3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp

Chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu của chương trình GDPT 2018 là sự sống còn của mỗi nhà trường trong giai đoạn hiện nay. Thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng đội ngũ chính là việc làm có tính quyết định để thực hiện sứ mệnh của nhà trường. Từ đó, đưa nền giáo dục nước nhà nước nhà hòa nhập với nền giáo dục khu vực và thế giới. Hiệu trưởng phải giúp cho đội ngũ GV nhận thức rõ yêu cầu, tính tất yếu và sự cần thiết phải nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kĩ năng dạy học trong giai đoạn hiện nay.

3.2.3.2. Nội dung

Quản lí hoạt động đào tạo giáo viên.

Quản lí việc thực hiện bồi dưỡng giáo viên theo chương trình GDPT mới.

3.2.3.3. Cách thức thực hiện

- Quản lí hoạt động đào tạo giáo viên.

Việc quản lí việc đào tạo giáo viên nhưng vẫn đảm bảo thực hiện các qui định về hành chính ngày, giờ dạy, báo giảng, cho điểm, vào điểm là một thách thức đối với mỗi nhà quản lý cơ sở giáo dục... Chất lượng của đội ngũ giáo viên không chỉ được đánh giá thường xuyên qua từng tiết dạy mà còn phải được đào tạo nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu đổi mới. Để có kế hoạch đào tạo thì người HT cần dựa vào các kênh thông tin học sinh, giáo viên, tổ chuyên môn, ban giám hiệu, phụ huynh học sinh. HT cần xây dựng kế hoạch đào tạo giáo viên đáp ứng tốt yêu cầu của chương trình GDPT 2018, đặc biệt chú ý đến những giáo viên chưa đạt chuẩn trình độ đào tạo theo luật giáo dục sửa đổi.

- Quản lí việc thực hiện bồi dưỡng giáo viên theo chương trình GDPT mới.

Hiệu trưởng phải giám sát quá trình tự bồi dưỡng các module của chương trình GDPT 2018 theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, chú trọng cải thiện chất lượng bồi dưỡng; giúp đỡ, hỗ trợ giáo viên trong quá trình tự học. Khuyến khích mọi người chủ động làm việc. Đối với các môn tích hợp như Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội cần có kế hoạch bồi dưỡng bổ sung lĩnh vực mà giáo viên chưa được đào tạo trước đây. Giúp họ có thể đảm nhận trọn vẹn môn học mà họ được giao nhiệm vụ giảng dạy.

3.2.4. Quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học

3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp

Quản lý việc đổi mới PPDH nhằm tích cực hóa hoạt động học tập, phát huy tính chủ động, sáng tạo và năng lực tự học, tự nghiên cứu của HS, góp phần nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường. Đổi mới PPDH nhằm làm cho HS tiếp thu kiến thức một cách chủ động, tích cực, tự giác và vận dụng kiến thức một cách linh hoạt, sáng tạo trong các tình huống thực. Đổi mới PPDH nhằm khơi dậy, kích thích động cơ thái độ học tập đúng đắn và ý chí quyết tâm vươn lên trong học tập của HS, đồng thời tạo động lực cho đội ngũ GV tự bồi dưỡng kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, PPDH và kỹ năng sư phạm. Vì vậy mà việc học tập trở nên nhẹ nhàng mà kết quả học tập lại cao hơn.

3.2.4.2. Nội dung

Nâng cao nhận thức cho đội ngũ GV về yêu cầu của việc đổi mới PPDH, làm cho GV nhận thức sâu sắc về tính cấp thiết của yêu cầu đổi mới PPDH trong tình hình hiện nay. Đổi mới PPDH phải hướng vào việc phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học với phương châm dạy học phải xuất phát từ người học và tập trung vào người học: vì người học, của người học và do người học (dạy học lấy người học làm trung tâm).

Đổi mới PPDH phải được tổ chức và chỉ đạo một cách có hệ thống, khoa học, đồng bộ, khả thi.

Tổ chức xây dựng chương trình, kế hoạch đổi mới PPDH. Tổ chức học tập lý luận về PPDH.

Tổ chức cho các tổ chuyên môn dạy thử nghiệm theo chương trình mới. Tăng cường CSVC phục vụ cho việc đổi mới PPDH.

Chỉ đạo GV bồi dưỡng phương pháp học tập bộ môn cho HS.

3.2.4.3. Cách thức thực hiện

Hiệu trưởng phải tổ chức quán triệt cho cán bộ, GV những văn bản hướng dẫn, chỉ đạo đổi mới PPDH của Bộ GD&ĐT, tác dụng to lớn của việc đổi mới PPDH và những hạn chế của PPDH truyền thống. Điều kiện mới và PPDH mới lại đòi hỏi những phẩm chất, năng lực tương ứng của GV.

Hiệu trưởng phải giáo dục để nâng cao nhận thức về PPDH cho cán bộ, GV nhằm vào việc định hướng cho họ xác định ý thức, trách nhiệm và quyết tâm xóa bỏ những chướng ngại về tâm lý, xác định việc đổi mới PPDH là công việc hết sức khó khăn, cần phải thực hiện lâu dài đồng bộ và từng bước mới đạt được hiệu quả. Cụ thể:

Tổ chức xây dựng chương trình, kế hoạch đổi mới PPDH.

Ban giám hiệu, tổ bộ môn xây dựng chương trình chỉ đạo và thực hiện vận dụng đổi mới PPDH, nội dung giải pháp, những điều kiện và dự kiến sản phẩm đổi mới bao gồm: kế hoạch học tập, bồi dưỡng lý luận về các PPDH tích cực, nghiên cứu sử dụng các thiết bị dạy học và ứng dụng CNTT trong dạy học. Chương trình tự bồi dưỡng, các chuyên đề trọng tâm cần thảo luận, trao đổi, thống nhất và quyết tâm thực hiện đổi mới PPDH một cách có hiệu quả.

Tổ chức học tập lý luận về PPDH.

Tổ chức các hội nghị hội thảo về lý luận PPDH, phân tích ưu nhược điểm của từng phương pháp, điều kiện, cách thức, cách lựa chọn PPDH cho phù hợp.

Tổ chức cho các tổ chuyên môn dạy thử nghiệm.

Mỗi môn học, loại bài học đều có đặc thù riêng cho việc lựa chọn các PPDH, PPDH chủ đạo. Chúng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nhận thức, trình độ, năng lực của mỗi GV, nội dung bài giảng, điều kiện thiết bị dạy học. Mặc dù vậy, việc chỉ đạo đổi mới PPDH cần được thử nghiệm, dạy mẫu, đánh giá rút kinh nghiệm để khẳng định tính khả thi của việc khai thác những ưu nhược điểm của các phương pháp cho từng bộ môn, loại bài học. Việc thử nghiệm phải có tính lựa chọn, tránh dàn trải, ôm đồm và phải được đúc kết để áp dụng.

Tăng cường CSVC phục vụ cho việc đổi mới PPDH.

Các phương tiện kỹ thuật dạy học có vai trò quan trọng trong việc đổi mới PPDH, HT phải có kế hoạch và sử dụng nguồn kinh phí thích hợp để củng cố, bổ sung CSVC, TBDH; tổ chức cho GV học tập, nghiên cứu sử dụng các TBDH hiện đại, có như thế mới hỗ trợ đắc lực cho việc đổi mới PPDH.

Chỉ đạo GV bồi dưỡng phương pháp học tập bộ môn cho HS.

Đổi mới phương pháp dạy học không những là cách dạy của thầy mà còn là đổi mới cách học của trò. Mỗi một phương pháp dạy, thường có những phương pháp học phù hợp, tương ứng. Vì vậy, trong quá trình dạy, GV cần chú trọng định hướng, bồi dưỡng cách học, tự học, tự nghiên cứu cho HS nhằm tạo ra sự đồng bộ, thống nhất để nâng cao hiệu quả của HĐGD. Cụ thể là: thông qua giờ dạy trên lớp, tổ chức hội nghị báo cáo kinh nghiệm về phương pháp học tập, tự học của HS, chỉ đạo các tổ bộ môn đúc kết và áp dụng trong toàn trường.

Tăng cường tổ chức các hội thảo, các cuộc thi viết sáng kiến, nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng, đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm về việc đổi mới PPDH sau những lần áp dụng, thử nghiệm.

3.2.5. Đẩy mạnh quản lý hoạt động của tổ chuyên môn

3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp

Nhằm phát huy hết tác dụng sinh hoạt chuyên môn, tránh sinh hoạt theo kiểu hành chính đơn thuần và mang tính chiếu lệ, HT cần tăng cường công tác quản lý nhằm đổi mới hoạt động của tổ chuyên môn. Đây cũng chính là một trong những biện pháp hữu hiệu để cải tiến chất lượng trong HĐDH. Từ đó, nhà trường thực hiện tốt công tác bồi dưỡng và nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho GV.

Theo quy định đối với trường THPT thì tổ chuyên môn phải sinh hoạt 2 lần/tháng. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn là một hoạt động vừa mang tính chất quản lý hành chính, vừa mang đậm tính chất sư phạm.

3.2.5.2. Nội dung

Hiệu trưởng tổ chức hội thảo, kết luận rồi đề ra các yêu cầu về chất lượng giờ học, chất lượng của các buổi sinh hoạt tổ và công tác bồi dưỡng đội ngũ để các tổ chuyên môn trao đổi và xây dựng kế hoạch công tác của tổ.

Hiệu trưởng xây dựng quy chế hoạt động, dự kiến các mục tiêu cần đạt được trong năm học dựa vào tình hình thực tế của nhà trường ngay từ đầu năm học để trên cơ sở đó các tổ chuyên môn tổ chức cho các thành viên đăng ký các chỉ tiêu phấn đấu. Đặc biệt, tổ chuyên môn phải lấy việc coi trọng sinh hoạt để nâng cao trình độ chuyên môn làm hàng đầu.

3.2.5.3. Cách thức thực hiện

Lập kế hoạch công tác của tổ, chương trình công tác của tổ. Ấn định thời gian sinh hoạt tổ chuyên môn vào giữa tuần, tạo thời gian giãn cách chia đôi tuần học để giảm bớt sức ép cho cả thầy và trò.

Chỉ đạo thống nhất nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn trong từng kỳ họp và trong thời điểm cụ thể, tùy theo nhiệm vụ của từng thời điểm và nhiệm vụ xuyên suốt.

Trong sinh hoạt chuyên môn, tổ phải thống nhất nội dung, PPDH cho từng loại bài, thống nhất nội dung đề kiểm tra, cách chấm và sửa bài, cụ thể:

Hướng dẫn và thống nhất cách soạn bài, sử dụng tư liệu và phương tiện dạy học. Thảo luận về PPDH và những vấn đề chuyên môn quan trọng, bức thiết.

Tổ chức thao giảng, rút kinh nghiệm bài dạy. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng HS giỏi, phụ đạo HS yếu kém, tổ chức ngoại khóa, nghiên cứu khoa học và hướng dẫn HS phát huy tính tích cực, chủ động trong học tập.

Để kịp thời uốn nắn những lệch lạc, chấn chỉnh sinh hoạt tổ chuyên môn, HT phải thường xuyên kiểm tra kế hoạch và nội dung sinh hoạt tổ, đồng thời tổ chức thi đua giữa các tổ và các thành viên trong tổ để kích thích tinh thần làm việc của GV và tạo nên mối quan hệ gắn bó, đoàn kết trên tinh thần học tập lẫn nhau để cùng tiến bộ vì mục tiêu nâng cao chất lượng.

Hiệu trưởng thường xuyên dự sinh hoạt tổ chuyên môn để nắm bắt năng lực tổ chức, điều hành của tổ trưởng, từ đó tư vấn, giúp đỡ họ tiến bộ.

3.2.6. Quản lý việc đổi mới công tác kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh

3.2.6.1. Mục tiêu của biện pháp

Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS trong quá trình học nhằm thúc đẩy hoạt động học của HS, nâng cao chất lượng dạy học.

Thông qua KTĐG HS, người quản lý đánh giá đúng về trình độ nhận thức của HS, đồng thời giúp HS có ý thức rèn luyện, tu dưỡng phấn đấu vươn lên nhằm đạt kết quả cao trong học tập. Trên cơ sở đó nhà trường thực hiện tốt hoạt động giáo dục đào tạo, đánh giá học sinh tạo điều kiện tốt cho công tác phân ban và hướng nghiệp trong trường THPT.

3.2.6.2. Nội dung

Đổi mới PP, phương tiện, hình thức, cách thức ra câu hỏi trong kiểm tra dánh giá kết quả học tập của HS.

Đổi mới công tác quản lý kiểm tra, đánh giá, quản lý điểm, quản lý kết quả học tập, rèn luyện của HS.

Đổi mới cách đánh giá HS theo hướng kết hợp giữa đánh giá của GV, nhà trường với việc tự đánh giá kết quả học tập của HS.

3.2.6.3. Cách thức thực hiện

Hiệu trưởng chỉ đạo GV bộ môn kiểm tra, đánh giá kết quả rèn luyện, học tập của HS theo đúng quy định của Bộ GD & ĐT đã ban hành. Đánh giá HS dựa trên kết quả các bài kiểm tra bao gồm: kiểm tra miệng, kiểm tra viết, kiểm tra thực hành.v.v. Yêu cầu kiểm tra phải nghiêm túc, đánh giá đúng thực chất kết quả và khả năng học tập của HS, không hạ thấp yêu cầu kiểm tra, kiên quyết chống bệnh thành tích và tiêu cực trong kiểm tra, đánh giá HS.

Đổi mới cách thức kiểm tra, đánh giá HS; đề kiểm tra theo xu hướng “mở”, thể khá, trung bình, yếu, kém và có câu hỏi trắc nghiệm khách quan để kiểm tra sự hiểu biết của HS.

Các đề kiểm tra phải đảm bảo tính chính xác, có độ khó phù hợp, được vận dụng các hình thức phù hợp. Phải tiến hành kiểm tra thường xuyên việc tự học và chuẩn bị của HS.

Vận dụng nhiều kiến thức kiểm tra, đánh giá: trắc nghiệm khách quan, tự luận, vấn đáp, kiểm tra kỹ năng thực hành, đảm bảo việc kiểm tra, đánh giá công bằng, khách quan, trong đó tăng cường hình thức vấn đáp và trắc nghiệm khách quan.

Sử dụng CNTT trong kiểm tra, đánh giá và quản lý kết quả học tập của HS nhất là với hình thức trắc nghiệm khách quan. Để có thể áp dụng tốt CNTT và kiểm tra đánh giá kết quả học tập, cần thực hiện tốt các bước:

Xác định hình thức KTĐG chủ đạo khi sử dụng CNTT là trắc nghiệm khách quan.