Quản lý dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường THPT thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh

3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất 93

3.4.1. Mục tiêu của khảo nghiệm 93

3.4.2. Nội dung khảo nghiệm 93

3.4.3. Đối tượng khảo nghiệm 93

3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm và xử lý kết quả 94

3.4.5. Kết quả khảo nghiệm 94

Kết luận chương 3 97

KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ 98

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 101

PHỤ LỤC...............................................................................................................

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Viết đầy đủ

Viết tắt
Cán bộ	CB
Cán bộ quản lý	CBQL
Chương trình giáo dục	CTGD
Chương trình giáo dục phổ thông	CTGDPT
Giáo dục	GD
Giáo viên	GV
Hiệu trưởng	HT
Học sinh	HS
Nhân viên	NV
Phương pháp giáo dục	PPGD
Quốc hội	QH
Thiết bị dạy học	TBDH
Tổ chuyên môn	TCM
Trung học phổ thông	THPT

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 148 trang tài liệu này.

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Thực trạng hình thức, phương pháp dạy học môn Vật lí ở các trường THPT thành phố Móng Cái 46

Bảng 2.2. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trong dạy học môn Vật lí ở các trường THPT thành phố Móng Cái 49

Bảng 2.3. Thực trạng cơ sở vật chất đáp ứng dạy học môn Vật lí ở các trường THPT thành phố Móng Cái 52

Bảng 2.4. Thực trạng lập kế hoạch dạy học môn Vật lí ở các trường THPT thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh 54

Bảng 2.5. Thực trạng tổ chức hoạt động dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường THPT thành phố Móng Cái 57

Bảng 2.6. Thực trạng chỉ đạo hoạt động dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường THPT thành phố Móng Cái 60

Bảng 2.7: Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường THPT thành phố Móng Cái 64

Bảng 2.8. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường

THPT thành phố Móng Cái 67

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở nước ta, Đảng ta đã xác định rõ:” Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam; Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư phát triển; Đổi mới cẳn bản toàn diện giáo dục và đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội; nâng cao chất lượng theo yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, tạo cơ hội và điều kiện cho mọi công dân được học suốt đời.”

Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban chấp hành Trung ương lần thứ 8 khóa XI đã chỉ rõ: Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục Việt Nam chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang chương trình giáo dục theo tiếp cận năng lực, thực dạy, thực học [1].

Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội đã xác định rõ mục tiêu về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông là nhằm tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông; phát triển con người Việt Nam toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hòa đức, trí, thể, mỹ, hướng tới “công dân toàn cầu”, phù hợp với Tuyên bố của tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc: “Học để biết - Học để làm - Học để chung sống - Học để tự khẳng định mình”.

Nghị quyết số 88/2014/QH13 của Quốc hội cũng đã nêu rõ yêu cầu của đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông là: “Kế thừa và phát triển những ưu điểm của chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông hiện hành, phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của nền văn hóa Việt Nam và phù hợp với xu thế quốc tế, đồng thời đổi mới toàn diện mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục, thi, kiểm tra, đánh giá chất lượng

giáo dục theo yêu cầu phát triển phẩm chất và năng lực học sinh; ... tăng cường thực hành và gắn với thực tiễn cuộc sống...”. Như vậy, muốn đạt được kết quả về công tác đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay, cùng với việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa, tổ chức dạy và học ở phổ thông thì công tác quản lý hoạt động dạy và học các môn học trong các nhà trường đóng vai trò then chốt [14].

Ngày 27 tháng 12 năm 2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) chính thức công bố chương trình tổng thể và 27 chương trình môn học, hoạt động giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông mới trong đó có môn Vật lí. Chương trình môn Vật lí bậc trung học phổ thông (THPT) mới với đặc điểm là sự kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết và thực nghiệm, là cầu nối các ngành khoa học và tự nhiên khác như Toán, Hóa học y dược…..Trong chương trình giáo dục phổ thông mới, Vật lí thuộc nhóm môn khoa học tự nhiên, là môn học được học sinh lựa chọn theo định hướng nghề nghiệp, sở thích, năng lực của bản thân. Đây là một điểm hoàn toàn mới so với chương trình THPT hiện hành. Mục tiêu chương trình môn Vật lí THPT mới đã chỉ rõ là cần hình thành và phát triển ở học sinh năng lực Vật lí đồng thời góp phần cùng các môn học khác hình thành, phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu và các năng lực chung. Đặc biệt là thế giới quan khoa học, hứng thú học tập, thái độ ứng xử đối với tự nhiên và khả năng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực học sinh....[03].

Với những điểm mới về chương trình giáo dục phổ thông nói chung và chương trình môn Vật lí THPT nói riêng, để đáp ứng yêu cầu trên, Ngành GD&ĐT tỉnh Quảng Ninh cũng như các trường THPT trên địa bàn thành phố Móng Cái cần có những biện pháp quản lý phù hợp với sự thay đổi này như nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên thông qua tổ chức các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng; tổ chức thực hiện hoạt động dạy và học bộ môn Vật lí theo chương trình mới nhằm giúp các nhà trường nhanh chóng tiếp cận với các đổi mới về kiến thức mới, kỹ năng mới, không ngừng cập nhật, nâng cao kiến thức, năng

lực dạy học để đáp ứng nhiệm vụ chính trị mà Đảng và nhà nước, Ngành GD&ĐT và các cấp chính quyền giao phó.

Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi lựa chọn nghiên cứu Đề tài “Quản lý dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường trung học phổ thông thành phố Móng Cái tỉnh Quảng Ninh”.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường THPT thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Vật lí ở các trường THPT trên địa bàn thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Quá trình dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở trường THPT

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Các biện pháp quản lý dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường trung học phổ thông thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở trường THPT.

- Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường THPT trên địa bàn thành phố Móng Cái, Tỉnh Quảng Ninh.

- Đề xuất các biện pháp quản lý dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường trung học phổ thông thành phố Móng Cái tỉnh Quảng Ninh.

5. Giả thuyết khoa học

Chương trình giáo dục phổ thông mới ở trường THPT có nhiều điểm khác biệt với chương trình hiện hành. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý dạy học môn Vật lí mang tính hệ thống, đồng bộ phát huy được năng lực dạy học của giáo viên và điều kiện của nhà trường thì sẽ nâng cao được hiệu quả dạy học môn Vật lí, góp phần nâng cao chất lượng thực hiện chương tình giáo dục phổ thông ở các trường THPT của phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.

6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

- Về nội dung: Hệ thống các biện pháp quản lý dạy học môn Vật lí ở các trường trung học phổ thông thành phố Móng Cái tỉnh Quảng Ninh theo chương trình giáo dục phổ thông mới.

- Về địa bàn: Nghiên cứu được thực hiện tại các trường THPT Trần Phú, THPT Chu Văn An, THPT Lý Thường Kiệt thành phố Móng Cái, Tỉnh Quảng Ninh trong năm học 2019 - 2020.

- Về khách thể khảo sát: 22 cán bộ quản lý các cấp: Cấp Sở; cấp trường và cấp bộ môn; 34 giáo viên dạy Vật lý ở các trường THPT và dạy Vật lí hệ THPT; dạy tích hợp khoa học tự nhiên ở các trường THPT; 150 học sinh ở 3 trường THPT.

7. Phương pháp Nghiên cứu

7.1 Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

- Sử dụng các phương pháp nghiên cứu lý thuyết để phân tích, tổng hợp các công trình nghiên cứu về dạy học Vật lý và quản lý dạy học Vật lý ở trường phổ thông, nghiên cứu các văn kiện chính trị của Đảng và Nhà nước, Luật giáo dục, các nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ về đổi mới giáo dục và đào tạo, chương trình giáo dục phổ thông mới; các tiêu chí đánh giá năng lực dạy học của giáo viên THPT. Nghiên cứu các tài liệu, công trình khoa học về giáo dục liên quan đến đề tài;

Dựa trên cơ sở nghiên cứu hệ thống tài liệu, tác giả luận văn phân tích, tổng hợp, khái quát hóa xây dựng hệ thống cơ sở lý luận của đề tài.

7.2 Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

- Đề tài sử dụng các phương điều tra bằng bảng hỏi để khảo sát đánh giá thực trạng dạy học Vật lý và quản lý dạy học Vật lý theo chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

Sử dụng phương pháp xin ý kiến chuyên gia về tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp quản lý dạy học môn Vật lí ở các trường trung học phổ thông thành phố Móng Cái tỉnh Quảng Ninh theo chương trình giáo dục phổ thông mới.

- Đề tài sử dụng phương pháp quan sát (dự giờ) giáo viên giảng dạy trên lớp học. Kết quả sẽ được dùng để đánh giá thực trạng năng lực dạy học môn Vật lí của giáo viên.

- Đề tài sử dụng phương pháp phỏng vấn cán bộ quản lý và giáo viên về thực trạng quản lý dạy học môn Vật lí ở các trường trung học phổ thông thành phố Móng Cái tỉnh Quảng Ninh theo chương trình giáo dục phổ thông mới để củng cố thêm minh chứng.

- Nghiên cứu các sản phẩm dạy học và sản phẩm quản lý dạy học môn Vật lí theo chương trình phổ thông mới ở các trường THPT thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.

7.3. Phương pháp bổ trợ

Luận văn sử dụng toán thống kê để xử lý các số liệu khảo sát thực tiễn nhằm đánh giá thực trạng dạy học môn Vật lí và thực trạng quản lý dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường trung học phổ thông thành phố Móng Cái tỉnh Quảng Ninh.

8. Cấu trúc của đề tài

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, Đề tài gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường trung học phổ thông.