Tốc. Độ Tăng Trưởng Tín. Dụng Và Huy Động. Vốn Trên. Thị Trường 1

NHTM. Doanh. số giao. dịch. của thị trường liên ngân hàng cũng. dẫn đi vào ổn định. Phần lớn các. nhu. vốn của... các NHTM Việt Nam... đều được đáp ứng kịp thời đảm bảo được tính an toàn về. thanh khoản. cho hệ thống NHTM. Việt Nam. trong những năm vừa... qua.

Thanh khoản thị trường được cải thiện. tốt, tỷ lệ cho vay/huy động. thị trường 1 đã giảm. từ 98,36% năm 2016, xuống còn khoảng. 94% năm. 2020. Phần lớn... các NHTM có. tiền gửi tại NHNN cao hơn dự trữ bắt buộc. Từ năm 2019-2020, tốc độ tăng... trưởng huy động. vốn từ dân cư và tổ chức kinh tế luôn. thấp hơn tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng. Tỷ lệ vốn ngắn. hạn cho vay trung, dài hạn có xu hướng giảm. Các hoạt. động trên thị trường... bảo đảm ổn định và thông suốt.

Số liệu. thống kê trong... Hình 2.2. cho thấy, tốc độ tăng. trưởng tính. dụng trong giai đoạn 2016. – 2020 có xu hướng giảm... dần. Cụ... thể, năm 2016 tốc. độ tăng trưởng tín dụng đạt mức 18.71%. Tốc độ. tăng trưởng tín... dụng của hệ thống NHTM. ở Việt Nam... giảm. xuống. lần lượt là 18,17% (năm. 2017); 13.89% (năm. 2018); 14,9% (năm 2019 và 12,8% (năm 2020). Số liệu... cụ. thể được thể hiện qua Hình 2.2.

Đơn vị: %

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 110 trang tài liệu này.

18.71

15.2

18.17

15.8

13.89

14.9

11.56

13.65

12.8

12.17

2016 2017 2018 2019 2020

Tốc độ tăng trưởng tín dụng

Tốc độ tăng trưởng huy động vốn TT1

(Thị trường 1: Thị trường cho. vay, gửi tiền giữa NHTM với các cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức kinh tế)

Hình 2.2. Tốc. độ tăng trưởng tín. dụng và huy động. vốn trên. thị trường 1

Nguồn: Tổng hợp của NHNN, 2016 – 2020

Về lãi suất: ở Việt Nam, NHNN công bố lãi suất. cơ bản để định hướng lãi suất thị trường. và các TCTD tham. khảo khi ấn định lãi. suất kinh doanh. Lãi. suất cơ bản đóng vai trò cơ sở để các TCTD xác định trần lãi suất cho vay và. được áp dụng cả trong thị trường liên. ngân hàng mặc dù Quy chế cho vay giữa. các. TCTD cho phép lãi suất thỏa thuận. Việc áp. dụng. lãi suất trần này nhằm mục tiêu giữ ổn định lãi suất thị trường đồng thời. cũng giúp các ngân hàng nhỏ tiếp cận được nguồn... vốn với lãi suất thực tế thấp hơn. thị trường. mặc dù những. ngân hàng này có độ tín nhiệm không cao. Tuy nhiên, điều này có thể tạo ra rủi. ro trong hệ. thống. ngân. hàng khi các ngân hàng... yếu kém... sử dụng những... nguồn vốn này cho những. hoạt động kinh doanh có. rủi ro cao. Mặt. khác, việc áp dụng trần cũng khiến cho lãi suất liên. ngân hàng... không phản... ánh đúng nhu cầu vốn trên thị trường. Nhiều ngân... hàng thừa vốn... không muốn cho vay trên thị trường này vì vướng trần lãi suất. Trong. thực tế có. những thời. điểm lãi suất liên ngân. hàng vượt... trần... lãi suất rất nhiều, đặc. biệt là khi. các ngân hàng thiếu thanh khoản, đã phản. ánh... rõ thực trạng. này. Trong một số giai đoạn, các lãi suất trên chưa thực sự phát huy vai trò... định. hướng lãi suất... thị trường, mối quan hệ giữa các lãi suất chính sách của NHNN Việt. Nam với lãi suất thị trường... chưa thực sự gắn kết chặt chẽ, nói cách khác, hệ thống lãi suất chính sách. của NHNN chưa có tính định hướng và. ràng buộc đối với các mức lãi. suất thị trường. Cụ. thể:

- Lãi suất. tái cấp. vốn. là lãi suất. cho. vay cuối cùng của NHNN đối với thị trường, nhưng mức lãi suất... này lại luôn thấp hơn. so với lãi. suất. cho vay trên thị trường liên. ngân hàng.

- Lãi suất trên... TTTT liên ngân hàng là. nơi. hình thành lãi suất. tham chiếu cho các... hoạt. động đầu tư khác trên. thị trường liên. ngân hàng tuy nhiên nhiều thời điểm lãi suất liên ngân. hàng chưa phản ánh đúng cung... cầu thị trường.

- Lãi suất. trên. thị trường mở về mặt lý thuyết sẽ là. mức. lãi suất. có quan hệ gần gũi nhất với lãi suất trên thị trường liên ngân hàng tuy nhiên mối quan hệ giữa... 2 loại lãi suất này vẫn còn chưa. chặt... chẽ.

- Lãi suất... chuẩn. VNIBOR.. do Reuteurs xây dựng được. cung cấp trên trang web Bloomberg chưa thật... sự là tín hiệu phản. ánh đúng. diễn... biến... của TTTT Việt

Nam... vì nó. được xây dựng dựa... trên số liệu chào mua và chào bán do. các. ngân hàng cung... cấp chứ không phải những lãi suất... giao dịch thực tế.

Hình 2.3. Lãi suất VNIBOR. do Reuteurs... xây dựng

Nguồn: Báo cáo thường niên của. NHNN, 2020

Giai đoạn 2016 - 2018, xu. hướng. lãi suất. thế giới tăng mạnh, dẫn đầu là Fed với chu kỳ “bình thường hóa CSTT”, tăng lãi suất liên tục, nhưng mặt... bằng lãi suất trong... nước vẫn tương đối ổn. định. Điều này là nhờ nền tảng kinh tế vĩ mô được giữ ổn định,. NHNN kiên định thực hiện. mục tiêu kiểm soát. lạm. phát thông qua kiểm soát M2, tín dụng phù hợp, ổn. định các mức lãi suất điều hành.

“Từ nửa cuối. năm. 2019 và năm... 2020, căng... thẳng thương mại giữa các quốc gia lớn tác động tiêu cực lên triển vọng kinh tế toàn cầu và dưới tác động của đại dịch Covid-19, NHNN đã chủ động, kịp thời. 04 lần giảm liên tục các mức lãi suất điều hành, tổng mức giảm 1,75 - 2,25%/năm nhằm chia sẻ khó khăn với khách hàng vay. Giải pháp điều hành lãi suất thực hiện song song với việc đảm. bảo thanh khoản cho các TCTD và ổn định. thị trường tiền tệ; định hướng các TCTD rà. soát, cân đối khả năng tài chính để áp dụng mức lãi suất cho vay hợp lý đảm bảo. an toàn hoạt động, đẩy nhanh xử lý nợ xấu để giảm chi phí. Những giải pháp đồng bộ này giúp lãi suất nước ta hiện nay chỉ bằng khoảng 40% so với mức lãi suất nửa cuối năm. 2011.”

Hình 2.4. Lãi. suất cho vay khách. hàng

Nguồn: Báo cáo. thường niên của NHNN, 2012 - 2020

Theo ý kiến. của các chuyên gia. được phỏng vấn, Việt. Nam. chưa thành... công trong... việc thiết... lập hành lang... lãi suất. mà tại đó. lãi suất tiền gửi phải nằm giữa lãi suất chiết khấu... và. lãi. suất tái cấp. vốn.

Tỷ lệ dự trữ bắt buộc VND

Tỷ lệ DTBB đối với tiền gửi VND được duy trì ở mức 3% đối với tiền gửi không. kỳ hạn và có kỳ hạn dưới. 12 tháng, 1% đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 12 tháng trở lên.

Công cụ tái cấp vốn. được điều hành phù hợp với mục. tiêu điều hành CSTT và chủ trương của Chính... phủ. NHNN tiếp tục giải ngân. tái cấp vốn hỗ trợ các chương trình được Chính phủ phê duyệt. Đồng thời, trong bối cảnh. dịch. bệnh Covid-19 tác động đến nhiều mặt kinh... tế - xã hội, NHNN giải ngân tái cấp vốn. đối với NHCSXH để cho người sử dụng lao động vay trả lương. ngừng việc đối với người lao động theo Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg ngày 24/4/2020, được sửa đổi, bổ sung bởi Quyết định số 32/2020/QĐ-TTg ngày 19/10/2020 của Thủ tướng Chính. phủ. và Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09/4/2020, được sửa... đổi, bổ sung bởi. Nghị quyết số 154/NQ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ về các biện pháp hỗ. trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.

Điều hành. linh hoạt tăng trưởng tín dụng, đi đôi với an toàn, nâng. cao hiệu quả, chất lượng tín dụng; chỉ đạo, triển khai. kịp thời, quyết. liệt. các giải pháp hỗ trợ

khách hàng khắc phục khó... khăn. do ảnh hưởng bởi dịch. Covid-19 và thiên tai, biến đổi khí hậu.

Để đánh. giá được... sự phát triển. của thị trường nội tệ liên. ngân. hàng, tác giả tiến hành phỏng vấn ý kiến của các chuyên. gia về tình. hình phát triển thị trường nội tệ liên ngân hàng... trong. giai. đoạn. 2016 – 2020. Theo ý kiến của. các. chuyên gia,. thị trường nội tệ liên ngân hàng đang là. hị trường nội tệ liên ngân hàng là thị trường nòng cốt của TTTT Việt Nam, đóng vai trò quan trọng. trong việc. hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức... trong hệ thống. Mặc dù đã có từng. bước phát... triển bắt... đầu đi vào hoạt... động. mạnh. mẽ hơn... từ năm. 2005 (thể. hiện... qua các. điểm như doanh số giao dịch có sự tăng lên đáng kể qua các năm; lãi suất... trên thị trường. phần nào phản ánh. được cung... - cầu vốn khả. dụng và tình hình... thanh... khoản. của các TCTD; phản ánh được những biến. động trong điều kiện kinh... tế và những... thay đổi. trong mục. tiêu điều hành chính sách. của NHNN); tuy nhiên, thị trường. vẫn còn những hạn... chế nhất định. cần khắc phục như: thị trường còn sự phân... tách và... độc quyền. kéo theo những... diễn biến không. thuận... chiều giữa. giá. cả (lãi suất) với cung cầu vốn... ; thị. trường mang tính mùa vụ cao; chưa có. một hợp đồng chuẩn chung áp dụng chocác. giao dịch... vay/gửi. tiền ngân... hàng; lãi suất trên... thị trường đôi lúc chưa. phản ánh. đúng... cung cầu ...

b. Sự phát triển. của thị... trường ngoại. tệ. liên ngân hàng

Thị trường ngoại tệ liên ngân. hàng đã. được ra đời và. đi vào hoạt động vào năm... 1994. Hiện nay trên thị trường ngoại tệ liên ngân. hàng đã bao gồm đầy đủ các nghiệp vụ. bao gồm: Giao dịch giao. ngay, giao dịch kỳ hạn, giai dịch hoán đổi và giao... dịch quyền... chọn. Riêng. đối với giao dịch tương lai vẫn... còn rất hạn... chế ở Thị trường ngoại. tệ liên ngân... hàng. ở Việt Nam. Số lượng nghiệp vụ trên thị trường. ngoại tệ liên ngân. hàng ngày càng phong phú, đa... dạng đã giúp. cho. thị. trường ngoại. tệ liên ngân... hàng. ngày càng phát triển... và thực hiện tốt... vai trò. của. mình... trong. việc góp. phần quan... trọng. đối. với việc điều. hành tỷ giá của. NHNN, góp phần làm... cho tỷ giá phản ánh chính. xác hơn. giá trị thực của VND

NHNN tham. gia... thị trường với tư cách. là người mua, người bán cuối cùng, thực hiện can. thiệp khi cần... thiết vì mục tiêu CSTT. NHNN cũng đã ban... hành hàng

loạt các quy định... về quản... lý ngoại. hối. Với. các quy định. này, hoạt... động của. thị trường ngoại hối. giữa TCTD và khách. hàng và thị trường ngoại tệ liên... ngân hàng liên hệ chặt. chẽ với nhau hơn.

Theo báo cáo của. NHNN (2020), “Hiện nay, thị trường có 58 thành viên. là các... TCTD được phép. kinh doanh ngoại tệ. Các giao dịch chủ. yếu là giao dịch giao ngay (chiếm. ¾... tổng khối lượng giao. dịch). Giao dịch kỳ hạn chiếm gần ¼; giao. dịch hoán... đổi đã được sử dụng song... không nhiều và chủ. yếu để giải quyết nhu. cầu bổ sung vốn. khả dụng. bằng VND cho một số NHTM. Giao dịch chính... thức trên. thị trường liên ngân hàng chỉ chiếm khoảng 15%... còn lại giao. dịch thực... hiện... tại các NHTM chiếm. trên 85%. Điều này cho thấy mức độ phát triển. chưa cao của thị trường ngoại tệ liên... ngân hàng của. Việt Nam bởi trên thực tế, ở các quốc. gia có TTTT phát triển ở mức độ cao, tỷ trọng các. giao dịch kỳ hạn và hoán... đổi ngoại tệ thường rất. lớn (Mỹ, Singapore…)”.

Theo đánh giá của một số chuyên gia, về cơ chế tỷ giá trong... giai đoạn... 2016 – 2020, tỷ giá. đã... duy trì. ổn... định theo tín. hiệu thị trường, các đợt điều chỉnh. đều nằm trong... phạm. vi cam. kết điều... hành tỷ giá hàng. năm... của NHNN. Trong đó, đáng... chú ý nhất... là. việc áp dụng cơ chế tỷ giá trung. tâm của NHNN trong năm 2016, cụ thể là việc niêm. yết. tỷ giá trung tâm... hàng. ngày để làm cơ sở tham khảo cho tỷ giá mua. bán của các NHTM. Thay vì tỷ giá được điều chỉnh dựa trên. sự biến động và áp lực cung cầu của đồng. USD trên thị trường; NHNN đã dựa vào 8 đồng tiền. của các nước có quan... hệ thương mại, vay, trả nợ và đầu tư lớn vào thị trường Việt... Nam để làm cơ sở đưa... ra. mức tỷ giá. Biên độ giao dịch vẫn. tiếp tục duy trì ở mức 3%. Việc tỷ giá trung tâm được điều chỉnh linh hoạt mỗi buổi sáng trước giờ giao dịch đã. giúp cho sự biến động hàng ngày không quá lớn và cũng không gây sốc cho doanh nghiệp,. nhất... là những doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh sử dụng nhiều ngoại. tệ trong giao dịch thanh toán,. vay mượn. Ngoài. ra, sự điều chỉnh linh. hoạt ở đây là. có tăng có giảm, đi theo... xu. hướng thị trường, cũng. như xu... hướng tăng giảm. của. các ngoại tệ mạnh. trên thế giới, thay vì chỉ theo chiều tăng lên như trước đây. Bên cạnh đó, một trong... những yếu tố giúp. cho. điều hành tỷ giá thành công là việc kiên định trong chính... sách giảm đô la... hóa thông. qua. việc giữ trần lãi. suất huy động ngoại tệ 0%/năm của NHNN.”

Công tác quản lý giao dịch vãng. lai tiếp. tục được thực. hiện. theo hướng tự do hóa phù. hợp với các cam kết quốc tế, đồng thời NHNN tiếp tục triển... khai các chính sách hạn. chế sử dụng ngoại tệ. trong nước nhằm thực hiện chủ. trương... hạn chế, tiến tới chấm. dứt... tình. trạng đô-la hóa, tăng niềm tin của người dân vào VND. Chính sách thu hút kiều. hối tiếp. tục thông thoáng, phù hợp với xu thế hội nhập, nhằm khuyến khích và. tạo. thuận lợi cho dòng kiều. hối, góp. phần phát triển kinh. tế trong nước, bù đắp cán cân thanh toán của Việt. Nam, tăng DTNHNN. Bên cạnh. đó, NHNN tiếp tục triển khai các giải pháp thu hút các nguồn ngoại tệ vào hệ thống ngân hàng thông thoáng. thông qua các. chính sách quản... lý thu đổi ngoại tệ, chính sách kiều hối, chính sách mua, bán ngoại tệ tiền mặt của các. TCTD được phép với cá nhân, quy định kết hối, chính. sách quản lý thanh toán. biên mậu...

Năm... 2020, thị trường ngoại tệ ổn. định, thanh khoản thị. trường thông suốt, các... nhu cầu mua, bán. ngoại tệ hợp pháp của nền kinh. tế được đáp ứng đầy đủ, kịp thời, NHNN mua được lượng lớn ngoại. tệ bổ sung DTNHNN. Sau khi ổn. định. trong hơn 2. tháng đầu. năm, từ ngày 16/3/2020, tỷ giá tăng... nhanh... do. tác động... tiêu cực của đại dịch Covid-19 đối với thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, sau khi NHNN chủ... động, linh hoạt... triển khai các. giải pháp, sẵn. sàng can thiệp, ổn định. tâm lý thị trường, tỷ giá giao... dịch thị trường liên ngân hàng có. xu hướng giảm. Đến cuối năm 2020, tỷ giá trung... tâm. giảm. 0,1%... so với. cuối năm 2019, tỷ giá giao. dịch VND/USD trên thị trường liên ngân hàng giảm 0,35%. Thị. trường ngoại tệ được duy trì. ổn... định là nhờ nền tảng. kinh tế. vĩ mô trong nước. vững chắc, cung cầu ngoại tệ thuận... lợi; cơ chế tỷ giá trung. tâm tiếp tục. phát... huy hiệu quả trong. việc hấp thu các cú sốc bên ngoài đối với nền. kinh tế và. hạn chế tình. trạng đầu cơ, găm... giữ ngoại tệ.

Hình 2.5. Diễn. biến. tỷ giá VND/USD năm. 2020

Nguồn: Báo cáo thường niên của. NHNN, 2020

Công tác quản lý ngoại hối đối với hoạt động đầu tư nước ngoài được thực hiện... theo hướng tạo. thuận lợi thu hút. dòng vốn đầu. tư nước. ngoài vào Việt. Nam, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh. tế, cải thiện cán cân. thanh toán quốc... tế; quản lý dòng vốn... đầu tư trực tiếp/gián. tiếp ra nước ngoài chặt. chẽ, thận trọng, vừa hỗ. trợ nhà đầu tư trong nước tranh thủ. cơ hội đầu... tư ra. nước ngoài, song vẫn... đảm bảo giám sát chặt chẽ dòng. vốn ra, ưu tiên tập trung. nguồn. lực phát triển kinh. tế trong nước. Bên cạnh đó, NHNN tập. trung hoàn thiện. công. tác quản. lý hoạt động. vay và. cho vay nước ngoài của doanh nghiệp: (1) Đối với hoạt động vay nước. ngoài của doanh nghiệp không được. Chính phủ bảo lãnh, NHNN chủ trương đẩy mạnh cải cách. thủ tục hành chính, triển khai sửa đổi các văn bản QPPL liên quan nhằm tạo. điều. kiện cho doanh... nghiệp tiếp cận các nguồn. vốn nước ngoài, đồng. thời đảm... bảo công tác quản... lý, giám sát dòng. vốn của NHNN. (2) Đối với việc xây dựng quy định về hoạt động cho. vay ra nước ngoài của tổ chức kinh tế, NHNN đã triển. khai xây dựng. dự thảo... Quyết định của Thủ tướng Chính. phủ quy định quy trình thẩm. định, phê duyệt cho vay ra nước ngoài, bảo lãnh cho. người không cư trú. của... tổ chức kinh tế không gắn với. dự án đầu. tư ra nước ngoài, xin. ý kiến... các... bộ, ngành và dự kiến trình Thủ tướng Chính phủ trong thời gian tới.

NHNN tiếp tục thực hiện. mục. tiêu. củng cố DTNHNN thông. qua điều hành. đồng. bộ, linh. hoạt. các công. cụ. CSTT;. thực hiện. các. giải. pháp. ổn... định. tỷ giá và thị