Gia Tăng Mức Độ Liên Kết Giữa Thị Trường Trong Nước Và Thị Trường Tiền

hướng... tái cấu trúc tập trung vào xử lý các TCTD yếu... kém. và nâng cao chất lượng vốn và tài. sản của các. ngân hàng.

Tình hình thanh khoản. của hệ thống. được ổn định và củng. cố. Các chỉ số phản. ánh khả. năng chi trả của các TCTD đều. được. cải thiện, cụ thể từ 2016-2020: tỷ lệ an toàn vốn... lần lượt. trong các năm là: 12,9%, 13,75%, 13,25%, 12,75%, 13% và. 12,84%, luôn đạt cao hơn mức quy định là. không dưới 9%. Tỷ lệ tín. dụng/huy động vốn... thị trường 1 (là thị trường cho vay, gửi tiền giữa. NHTM với các. cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức kinh tế) giảm dần từ 102,36% năm 2016 xuống. còn 95,02% năm 2020; hầu hết các TCTD đều... đáp ứng. đầy đủ yêu cầu về khả năng chi trả theo quy định.

Theo ý kiến của các chuyên gia thì“chất. lượng tài. sản. của các TCTD đã từng bước được lành... mạnh hóa thông qua việc quyết liệt. xử lý nợ xấu. Nhiều biện pháp đã được sử dụng như yêu cầu TCTD tăng cường trích... lập dự phòng rủi ro và xử lý nợ xấu thông qua sử dụng trích lập dự phòng rủi ro, chuyển nợ thành vốn góp, đôn đốc thu hồi nợ, xử lý tài sản đảm bảo; thành lập. Công ty quản lý tài. sản của... các TCTD Việt... Nam (VAMC) và tiến hành mua. lại nợ xấu... bằng trái phiếu đặc biệt. Đồng thời, hệ thống. ngân hàng cũng quyết. tâm thực hiện có lộ trình... chuẩn mực mới,. chặt chẽ hơn về. phân. loại tài sản, trích. lập và sử dụng dự phòng rủi ro (theo Thông. tư số 02/2013/TT-NHNN và Thông tư số 09/2014/TT-NHNN); thanh tra, kiểm toán. độc lập về chất lượng tín... dụng đối với các NHTM theo chuẩn. mực phân loại nợ mới để đánh... giá chính xác hơn nợ xấu và có giải pháp xử lý phù hợp.”

Giai đoạn... 2016-2020,. ngành Ngân hàng tiếp tục quá trình tái cơ cấu song hành... với quá trình tái cơ cấu nền. kinh. tế và thị trường tài chính; trong. đó trọng tâm là việc triển khai Đề án cơ cấu. lại hệ thống... các TCTD gắn với. xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 (được. phê duyệt theo Quyết định số... 1058/QĐ-TTg ngày 19/7/2017 của Thủ tướng. Chính phủ).

2.2.2.3. Gia tăng mức độ liên kết giữa thị trường trong nước và thị trường tiền tệ quốc tế

Hiện... tại, việc phát hành các công... cụ trên thị. trường tiền. tệ Việt Nam chưa được phát. hành. trên thị trường. thế giới. Hoạt... động thị trường tiền tệ trong nước tương đối độc. lập với thị trường quốc. tế. Riêng đối. với thị trường ngoại tệ liên ngân hàng thì mức. độ liên kết giữa thị trường trong nước và quốc tế. thể hiện rõ. nét. hơn thông. qua. các chính. sách về tỷ giá hối đoái đặc biệt... trong. bối cảnh CMCN 4.0.

Trong giai đoạn 2016 – 2020, Cơ chế điều. hành tỷ giá trung tâm chính... thức được áp dụng trong. giai đoạn này đã khiến. tỷ giá. VND khá ổn định, ít. chịu. áp lực mất giá như năm. 2015. Cụ thể, tỷ giá trung. tâm cuối năm 2016 chỉ tăng 1,18% so với đầu năm. 2016, ở ngưỡng 22.154 VND/USD. Đồng. thời,. biên độ dao động cũng chỉ dưới ± 1,5% trong suốt năm 2016. Năm 2017, tỷ giá VND cũng. khá ổn định với tỷ giá trung tâm đã được điều chỉnh tăng tổng cộng 267 đồng, tương đương... 1,2%. trong khi tỷ giá USD niêm yết bán ra tại các NHTM được điều chỉnh giảm nhẹ khoảng 0,24%. Tuy nhiên, từ năm 2018, trước những biến động của tình hình... kinh tế thế giới, trong... đó đáng kể là ảnh hưởng của... chiến tranh... thương mại gây ra sự sụt giá của một... loạt các đồng tiền, dẫn đến nhiều nền... kinh tế chuyển sang... chính... sách tiền tệ thắt chặt. Tỷ giá. VND. của Việt... Nam. cũng gặp nhiều biến. động. Biên. độ dao động. của tỷ giá trung. tâm. và tỷ giá niêm yết của. ngân hàng Vietcombank (VCB) thường xuyên ở mức tối đa ±. 3%. Cụ thể, tỷ giá. trung tâm. được điều chỉnh nhanh. chóng tính. từ đầu năm... đến thời điểm... tháng 12/2018, tăng 3%, từ mức. 21.911 đến 22.760 VND/USD để phù. hợp với cung cầu thị trường, đồng. VND mất giá khoảng 3% so với. đồng USD. Năm 2019,. tỷ giá trung tâm. tăng... nhẹ ở mức 1,4%, từ mức 22.868 VND/USD lên mức 23.169 VND/USD. Tuy nhiên, dù đã được điều chỉnh khá nhanh nhưng tỷ giá trung. tâm đôi lúc. vẫn cho thấy sự xa. rời, thậm... chí. có lúc. ngược chiều không thể hiện... đúng. nhu cầu của thị trường. ngoại tệ, đặc biệt trong năm... 2018.

Giai đoạn 2020 – 2021 là giai đoạn. có. nhiều biến... động. đối với nền kinh tế Việt... Nam. nói chung và xuất... nhập khẩu. nói riêng. Dưới ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhiều quốc gia thực hiện chính. sách bảo hộ thương mại, ví dụ, cấm xuất khẩu các. mặt... hàng thiết yếu như lương thực và đồ bảo hộ y tế. Bên cạnh đó, các... mặt

hàng nhập khẩu. thế mạnh của Việt Nam như nông sản, thủy sản cũng được... kiểm soát gắt gao. nhằm. tránh sự lây lan của dịch... bệnh. Trước bối cảnh. đó, NHNN đã ngừng yết giá. mua USD giao ngay và. ngừng. mua ngoại tệ giao ngay. Kéo dài thời gian. mua USD kỳ hạn. lên. thành. 6 tháng thay vì 3 tháng. như trước đây. Giá mua USD kỳ hạn 6 tháng được điều chỉnh giảm liên tục. Hành động... điều chỉnh... tỷ giá mua USD kỳ hạn được xem là sự nỗ lực của NHNN trong đàm. phán với Bộ Tài chính Mỹ. Năm. 2020, Mỹ đưa Việt. Nam. và. Thụy Sĩ vào danh sách điều tra. các quốc gia “thao túng tiền tệ”. Theo đó, Mỹ cáo buộc. Việt Nam can thiệp. một chiều và kéo dài trên thị trường ngoại tệ nhằm. hạ... giá VND. Tuy nhiên, với hành động không niêm yết tỷ giá giao. ngay và không. mua. giao ngay USD, thì các NHTM. đã bị. hạn chế trong việc bán USD giao ngay cho NHNN. Thay vào đó, việc niêm yết kỳ hạn. USD là minh. chứng... chứng. tỏ NHNN sẽ không can. thiệp vào thị trường một cách. liên tục. Với các hợp đồng kỳ hạn 6 tháng cho. thấy, NHNN sẽ chỉ can thiệp vào thị trường ngoại tệ với chu kỳ 6 đến 12 tháng. Như vậy, hành. động của. NHNN đã hạn chế vi. phạm tiêu chí. về. “can thiệp” của Bộ Thương mại Mỹ. Hơn thế nữa, việc liên. tục có những đợt điều chỉnh giảm giá... mua USD kỳ hạn cho thấy, trong tương lai, tỷ giá USD/VND được giữ ổn định hoặc. giảm.

2.2.2.4. Về sự phát triển của cơ sở hạ tầng (hệ thống thông tin) hỗ trợ hoạt động của thị trường trong bối cảnh CMCN 4.0

Trong bối cảnh CMCN 4.0, cơ sở hạ. tầng công nghệ thông tin phục vụ cho các... giao dịch trên TTTT Việt Nam. về cơ bản đã từng bước được hình thành và có những bước phát. triển. nhất định. Cụ... thể:

- NHNN hoàn thành nghiên... cứu, nâng... cấp Hệ thống TTĐTLNH cả về mô hình, cơ chế nghiệp vụ và công nghệ. Theo đó, toàn. bộ hoạt động của 5 trung tâm. xử lý khu vực. và 58 trung tâm xử lý thanh toán cấp tỉnh được tập trung hóa về Trung tâm xử lý quốc gia; bổ sung các dịch vụ thanh toán ngoại tệ (USD, EUR) và... dịch vụ xử lý quyết toán theo lô; nâng cấp. tổng. thể về trang. thiết. bị,. đường truyền và công nghệ để. tăng hiệu. năng xử lý của hệ thống thanh toán, giải quyết. dứt. điểm tình trạng quá tải của hệ thống. Với việc chuyển đổi thành công mô hình tập trung hóa. Hệ thống. TTĐTLNH, NHNN đã hoàn. thành tập trung hóa hoàn toàn về hạ tầng công

nghệ thông tin. và các hệ thống thông tin. nghiệp vụ, hỗ trợ hiệu quả công... tác quản lý, điều... hành hàng. ngày, cung cấp dịch vụ thuận lợi cho TCTD và tiết kiệm chi phí đầu tư trang... bị,. vận. hành và bảo. trì các hệ thống. công nghệ thông tin. hàng năm.

- Năm 2020, phân hệ nghiệp vụ. ngân hàng. lõi (Corebank) xử lý hơn 21,45 triệu giao dịch chuyển. tiền, trung... bình hơn 82 nghìn giao dịch. mỗi. ngày; phân... hệ đấu thầu... thị trường tiền tệ xử lý trên 252 phiên đấu. thầu nghiệp vụ thị. trường mở với giá trị hơn... 25.000 tỷ đồng, 31 phiên... đấu thầu. tín... phiếu NHNN với tổng giá trị hơn

140.000 tỷ đồng; hệ thống TTĐTLNH xử lý 126.193.409 giao dịch giá trị thấp với tổng số tiền... là 3.588.270 tỷ đồng... và 20.609.225 giao dịch... giá. trị cao với tổng. số tiền là... 100.970.675 tỷ đồng; tổng giá. trị giao dịch tăng 6,26% so với năm... 2019. Hệ thống Báo cáo và Kho dữ liệu tập trung... bình quân mỗi ngày tiếp nhận khoảng 10.600 báo cáo từ gần... 1.400 đơn vị gửi số liệu. Vào các ngày cao điểm, hệ thống tiếp nhận từ

24.000. đến 29.000 báo cáo.

- Hầu hết các NHTM đều đã. thiết lập được. hệ thống ngân hàng lõi (corebanking – hệ thống. quản... trị ngân. hàng... tập trung), kết. nối trực tuyến với hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng. của NHNN; hệ thống. thanh toán của từng NHTM cũng đảm bảo điều kiện. để phục vụ cho các. nghiệp vụ kinh. doanh. trên TTTT (hệ thống thanh toán. ngoại tệ, hệ thống thanh toán. chứng khoán, hệ. thống thanh toán thẻ, hệ thống thanh toán nội bộ của từng. NHTM và hệ thống... thanh toán song phương).

- Các... giao. dịch TTTT giữa NHNN với các TCTD đã được nối mạng qua phần mềm do NHNN cung cấp (sàn. giao dịch. tập trung).

- Hệ thống giao dịch. điện tử liên. ngân hàng đảm... bảo kết nối với hệ thống Kho bạc Nhà. nước để thực hiện việc thanh toán tập. trung tài khoản. Kho bạc Nhà nước tại NHNN và. kết nối với hoạt động hệ thống thanh toán bù. trừ và quyết toán tiền giao dịch... Trái phiếu Chính phủ để thực. hiện quyết. toán trái phiếu chính phủ tại NHNN.

- Đã xây dựng và vận hành hệ. thống thu. thập, chiết xuất thông tin giao dịch ngoại hối trên thị trường ngoại tệ liên... ngân hàng qua hệ thống. giao dịch Reuters Dealing, cho phép thống kê tức thời tất cả các giao dịch hối đoái liên... ngân hàng góp

phần... hiện đại hóa công tác quản lý của. NHNN, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của thị trường. ngoại tệ liên... ngân hàng.

Tuy nhiên, cơ sở hạ. tầng... hỗ trợ hoạt động của TTTT ở Việt Nam. vẫn còn những điểm hạn chế sau:

- Thiếu. hệ thống ứng dụng... theo. dõi kịp thời toàn bộ diễn biến. trên thị trường, làm hạn chế công tác thu thập xử lý thông tin, số. liệu thị trường của NHNN; đồng thời hạn chế tính minh bạch của thị trường (các thành viên. thiếu thông tin hoặc khó tiếp cận. thông tin).

- Chưa có ngân. hàng. lưu ký, hệ thống lưu. ký GTCG chưa. được thực hiện qua mạng.

- Chưa. thống nhất được hợp đồng GMRA chuẩn cho các giao dịch mua lại và chưa thống. nhất áp dụng... được hợp đồng. phái sinh... ISDA chuẩn.

- Chưa... hình thành. được thông. lệ thị trường đối với. các giao. dịch hợp đồng mua... lại,. chứng chỉ tiền. gửi, các giao dịch phái sinh, các giao dịch thương phiếu.

- Chưa có công. ty xếp hạng tín nhiệm... hỗ trợ cho... các. giao dịch phái sinh và các... công. ty xếp hạng. tín nhiệm doanh nghiệp đối với. các giao dịch thương phiếu.

- Sự liên thông về thông... tin. và cơ chế phối. hợp điều hành chính. sách giữa NHNN và Bộ Tài chính trong điều hành thị trường GTGC vẫn cần tiếp tục cập nhật, nâng... cấp.

- Thiếu. hệ thống. thông tin về phát. hành và giao... dịch trái phiếu doanh nghiệp.

2.2.2. Thực trạng phát triển thị trường tiền tệ trong điều kiện... CMCN 4.0 qua các chỉ tiêu định lượng

* Số lượng. thành viên tham gia thị trường

Số lượng. thành viên tham... gia thị trường tiền tệ của Việt Nam. trong giai đoạn 2016 –. 2020 có. xu hướng gia tăng từ 81 thành viên... lên 110 thành. viên. Điều... này cho thấy được. sư mở rộng. về mặt... quy mô thành viên tham. gia thị trường.

Đơn vị: Thành viên

120

100

13.58

110

105

7.14

6.52

4.76

16.00

14.00

12.00

10.00

8.00

6.00

4.00

2.00

2016 2017 2018 2019 2020

Số lượng thành viên tham gia

Tốc độ tăng trưởng

Hình. 2.6. Số. lượng thành viên tham. gia thị. trường tiền tệ và tốc độ tăng trưởng

Nguồn: NHNN, 2016 - 2020

Trong số các thành viên tham gia thị trường có xuất hiện thêm các thành viên mới dưới tác động của CMCN 4.0. Theo đó là sự xuất hiện của các công ty tài chính, các công ty Fintech. Điều này đã giúp cho số lượng thành viên tham gia thị trường tiền tệ ngày càng đông hơn.

* Thúc. đẩy sự hoạt động kinh doanh chênh lệch giá

Trong giai. đoạn. 2016 – 2020, hoạt động. kinh doanh chênh. lệch. giá (thông qua các. hoạt động. mua bán. giao ngay) trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng. Điều này được thể hiện... qua. doanh. số mua và doanh số bán đều có xu hướng gia tăng qua các... năm. Bên cạnh... đó, ngoại hối dự trữ được. giữ ở mức tương đối ổn định qua các năm. Số liệu cụ thể được thể hiện. qua Bảng. 2.1.

Bảng 2.1. Doanh số mua, bán. và dự trữ ngoại hối. trên thị trường ngoại. tệ. liên ngân hàng

Chỉ tiêu

ĐVT	2016	2017	2018	2019	2020
Doanh. số mua... giao. ngay	Triệu USD	31.058	42.127	49.050	52.228	5.576
Doanh. số bán giao ngay	Triệu USD	29.708	41.096	48.275	51.334	54.429
Dự trữ ngoại hối	Triệu USD	20.138	20.898	22.050	22.133	22.450

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 110 trang tài liệu này.

Nguồn: NHNN, 2016 - 2020

* Doanh. số giao dịch và độ sâu của thị. trường

Quy mô. của. hệ thống. ngân. hàng. nói chung. và cụ thể là. TTTT nói. riêng là. một. trong những chỉ số để đo. lường độ sâu. tài chính. của một. quốc. gia,. thường. được xem... xét. trong mối. tương. quan với quy mô của. nền. kinh tế, đo. lường. qua. các chỉ... số. như tổng... tín. dụng. tư nhân cung. cấp bởi hệ thống ngân. hàng/GDP (tín. dụng/GDP) hoặc tổng tài. sản. của. hệ. thống ngân hàng/GDP (tài sản/GDP). Hai. chỉ tiêu. này đồng thời. có. mối quan. hệ biến thiên cùng chiều và sự tương. quan chặt chẽ.

Quy mô cũng là một trong những nhân. tố quan trọng để xem... xét khả năng đóng góp của. hệ. thống... ngân hàng đối với sự phát triển của. nền kinh... tế. Thống kê bởi Ngân hàng Thế giới. (WB) cho thấy, tỷ lệ tín dụng/GDP có. mối quan hệ chặt. chẽ với tốc độ tăng trưởng kinh tế dài hạn và xóa... đói giảm. nghèo. ở các quốc gia. Ở Việt Nam, hệ thống ngân hàng... vẫn là kênh chủ yếu. cung cấp... nguồn. vốn ngắn hạn cho nền kinh tế, thị trường chứng khoán. vẫn chưa phát huy được. vai. trò tích cực là. kênh dẫn vốn trung và dài. hạn cho thị. trường, tạo. gánh. nặng cho. hệ thống. các TCTD. Xét. về mặt quy mô tài. sản, khu... vực ngân. hàng vẫn đang giữ vị. trí trụ cột. trong hệ thống. tài chính khi chiếm. hơn 90% tỷ trọng hệ thống; trong khi trụ cột chứng. khoán và trụ cột bảo hiểm. chỉ chiếm. khoảng dưới. 4%).

Bảng 2.2. Tình hình. huy động vốn và cho vay giai... đoạn 2016 - 2020

Năm

ĐVT	2016	2017	2018	2019	2020
Huy động. vốn toàn... hệ thống	Tỷ đồng	7.384.622	8.503.034	9.485.985	10.899.396	12.294.519
Huy động. vốn từ dân cư và TCKT	Tỷ đồng	6.414.299	6.826.837	7.616.019	8.750.806	9.870.909
Dư nợ tín dụng toàn... hệ thống	Tỷ đồng	6.095.105	7.405.487	8.434.109	9.585.365	10.751.904
Tỷ lệ huy động/GDP	%	138,08	169,79	171,11	182,5	181,5
Tỷ lệ huy động vốn TT1/GDP	%	119,94	136,32	138,47	140,6	142,5
Tỷ lệ tín. dụng/GDP	%	113,97	145,15	144,43	151,2	149,8

Nguồn: NHNN, 2016 - 2020

Theo dữ liệu thống kê của IMF, Việt. Nam có tỷ lệ tín dụng/GDP khá cao chỉ sau... Singapore và Malaysia, từ đó có thể thấy, Việt Nam. đang. nằm. trong nhóm. nước có quy mô... tương đối. của hệ thống ngân hàng lớn với mức độ phụ. thuộc... vào tín dụng ngân... hàng rất cao, điều này cho thấy, quy mô của TTTT Việt Nam (đặc. biệt là thị trường tín. dụng. ngắn. hạn) là khá lớn cho phép hệ. thống NHTM đóng góp quan trọng vào sự phát triển của nền... kinh tế, nhưng. bên cạnh đó, cũng có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro. Tỷ lệ huy động vốn từ tiền. gửi các các. tổ. chức và dân cư qua. hệ thống các TCTD trên GDP từ năm 2016 đến 2020 đã tăng từ mức 119,94% lên 142,5%, tỷ lệ dư nợ tín dụng/GDP tăng từ 113,97% lên 151,2%.

Đối với TTTT liên ngân hàng, nếu định. vị vị trí phát. triển. của. thị trường... theo sơ đồ phát... triển của IMF có thể thấy, sau. giai đoạn... 1, khi chức năng tín dụng. của các ngân... hàng... được mở rộng, hoạt động liên ngân hàng có thể phát triển (giai đoạn 2). Doanh. số giao. dịch. trên... TTTT liên ngân hàng có sự tăng trưởng mạnh theo từng năm, cả về quy mô và số giao dịch,. giúp. cung cấp. nguồn vốn thanh khoản. cho các TCTD, góp phần không nhỏ. đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng. Cụ... thể, doanh số cho vay gia tăng mạnh mẽ và nhanh. chóng từ 46.817 tỷ đồng (năm 2016) lên

2.218.102 tỷ đồng vào năm... 2020.

Bảng 2.3. Doanh số giao dịch trên thị trường mở 2016-2020

Năm

ĐVT	2016	2017	2018	2019	2020
Doanh số cho vay
VND	Tỷ đồng	46.817	117.042	234.085	2.008.327	2.218.102
USD	Triệu USD	40.934	121.828	152.285	1.239.345	1.315.221
Doanh số gửi tiền
VND	Tỷ đồng	15.636	17.050	19.122	21.455	22.903
USD	Triệu USD	611.933	1.223.866	1.748.380	2.185.475	2.392.391

Nguồn: NHNN, 2016 - 2020

Doanh. số trúng. thầu hàng năm. trên thị trường. mở bình quân tăng trưởng gấp khoảng 3 lần so với năm... trước; doanh số và. tỷ trọng tín... phiếu... Kho bạc phát hành dưới hình. thức đấu. thầu... qua. NHNN trong tổng... doanh số huy động vốn của Kho bạc