Phương Pháp Kĩ Thuật Dạy Học: Ii.chuẩn Bị Của Giáo Viên Và Học Sinh

Chỉ dẫn, lưu ý giúp HS xác định độ phân tán của dữ liệu trên biểu

đồ cột

1

So sánh độ phân tán của dữ liệu là so sánh phương sai, độ lệch chuẩn. Nhìn trên biểu đồ thì chính là sự tập trung dữ liệu xung quanh giá trị

trung bình.

2

Xác định hay ước lượng đường trung bình trên biểu đồ histogram. Sau đó so sánh sự tập trung của dữ liệu gần xung quanh đường trung bình. Biểu đồ nào có nhiều dữ liệu gần đường trung bình hơn thì có độ phân

tán nhỏ hơn

3

- Dựa vào hình dạng phân bố của biểu đồ, biểu đồ nào có dạng hình chuông có độ phân tán thấp vì có nhiều giá trị tập trung xung quanh giá trị trung bình hơn biểu đồ có hình dạng bằng phẳng.

- Biểu đồ có hình dạng chữ U sẽ có nhiều giá trị cách xa giá trị trung

bình nên sẽ có độ phân tán cao.

[140;150)

[150;160)

[160;170)

[170;180)

[180;190)

Tần số

1

9

13

6

1

Hoạt động của GV

Hoạt động của

HS

Nội dung

Hoạt động 1: Biểu đồ cột

Mục tiêu:

- Giúp các em nắm được định nghĩa cũng như cách sử dụng của biểu đồ cột.

- Biết được cách vẽ biểu đồ cột.

- Đọc được các thông tin về tần số của giá trị.

1. Biểu đồ cột

-Được sử dụng để biểu diễn tính trực tuan thông tin của các biến định tính hoặc định lượng rời rạc.

-Các cột sẽ được vẽ rời nhau nếu là biến định tính và liền nhau nếu là biến định lượng.

-Xây dựng các cột ứng với các giá trị khác nhau của biến quan

Dựa vào hai biểu đồ trên hãy trả lời các câu hỏi sau: H1. Trong hai biểu đồ trên, biểu đồ nào biểu diễn

thông tin biến định lượng rời rạc, biểu đồ nào biểu diễn thông tin biến định tính?

H2. Thông tin nào của biểu đồ khiến em có được kết luận như vậy?

-Giáo viên nhắc lại khái niệm định tính và định lượng cho các em và đưa ra câu trả lời chính xác cho 2 câu hỏi trên.

H3. Dựa vào biểu đồ thứ nhất hãy cho biết ứng với chiều cao của mỗi cột thể hiện điều gì?

H4. Cũng ở trong biểu đồ thứ nhất, độ rộng của các cột thể hiện điều gì?

Đ 1-a. Biểu đồ 1 biểu diễn thông tin biến định tính, biểu đồ 2 biểu diễn thông tin biến định lượng rời rạc.

Đ 1-b. Biểu đồ 1 và 2 đều biển diễn biến định lượng rời rạc.

Đ 1-c. Biểu đồ 1 và 2 đều biểu diễn biến định tính

Đ 2-a. Biểu đồ 1 có chân của các cột là dữ liệu chữ còn ở chân các cột ở biểu đồ 2 thì đó là có số rời nhau.

Đ 2-b. Cả 2 biểu đồ đều có các số rời rạc cụ thể các số đó nằm rời rạc trên trục tung của

biểu đồ.

sát. Có thể được vẽ theo chiều đứng hoặc ngang. Từ đó chiều cao ( hoặc dài) của mỗi cột thể hiện số lượng phần tử của mỗi giá trị.

-Có ưu thế trong việc so sánh số liệu ứng với các giá trị khác nhau của biến thống kê vì hình ảnh các cột là trực quan.

Đ 2-c. Cả 2 biểu đồ đều thể hiện tính chất của các giá trị.

Đ 3. Số lượng nhân viên của mỗi cột giá trị. Đ 4. Các giá trị

khác nhau của

biến quan sát.

Hoạt động 2: Biểu đồ tổ chức ( Histogram )

Mục tiêu:

- Giúp các em học sinh nhận diện được cũng như biết được cách sử dụng của biểu đồ tổ chức.

- Hướng dẫn các em cách vẽ biểu đồ tổ chức từ bảng số liệu thống kê cho trước.

- Phân loại bảng tần số ghép lớp với các khoảng chia đều nhau, không đều nhau để cho học sinh tránh mắc phải các sai lầm.

- Đọc được thông tin từ biểu đồ tổ chức cho trước.

H1. Vậy thì ở bài toán mở đầu đó có phải là dạng biểu đồ cột hay không? Vì sao?

-Biểu đồ được sử dụng cho bảng dữ liệu trên là biểu đồ tổ chức ( Histogram ). Dẫn dắt vào mục mới.

H2. Trong trường hợp dữ liệu thu được nhận quá nhiều giá trị khác nhau thì ta có nên dùng bảng tần số thông thường hay không ? Vì sao?

Đ 1-a. Có. Vì bảng số liệu cho ở dạng biến định lượng rời rạc.

Đ 1-b. Không. Bảng số liệu được cho ở dạng biến định lượng liên tục.

Đ 2-a. Có. Vì có bao nhiêu giá trị khác nhau thì

2. Biểu đồ tổ chức(Histogram)

-Trong trường hợp bảng tần số ghép lớp. Để xem xét một cách trực quan sự phân bố của các dữ liệu trong từng lớp ghép, người ta tìm cách biểu diễn thông tin các lớp ghép bằng

biểu đồ tổ chức (Histogram).

H3. Nếu chiều cao của các hình chữ nhật thể hiện mật độ thì làm như thế nào để xác định được mật độ của các hình chữ nhật đó?

Gợi ý: Chiều dài = Diện tích/ Chiều rộng.

H4. Trong bài toán mở đầu ta có thể thấy các khoảng chia là đều nhau nên chiều cao của các hình chữ nhật lúc này sẽ tỉ lệ với đại lượng nào của giá trị quan sát?

việc lập bảng tần số thông thường vẫn không ảnh hưởng.

Đ 2-b. Không. Vì việc lập bảng như vậy sẽ khó khăn, tốn thời gian cũng như không mang lại hiệu quả trong quá trình quan sát.

Đ 3-a.

Đ 4-a. Tỉ lệ với mật độ của đại lượng quan sát

Đ 4-b. Tỉ lệ với tần số (tần suất) của đại lượng

quan sát.

-Biểu đồ tổ chức (Histogram) là biểu đồ các hình chữ nhật liền nhau có đáy là độ rộng của khoảng dữ liệu và diện tích của hình chữ nhật tỉ lệ với tần số ( hoặc tần suất).

-Biểu diễn tần số ( tần suất) thông qua diện tích của các hình chữ nhật. Vì vậy trục tung của biểu đồ thể hiện mật độ.

Mật độ = Tần số/ Độ rộng

Lưu ý: Vì không có sự quy ước về các khoảng chia cho nên trong trường hợp các khoảng chia đều nhau thì chiều cao của hình chữ nhật cũng sẽ tỉ lệ với tần số ( tần suất ).

[0 ;6)

[6 ;10)

[10 ;12)

[12 ;16)

[16 ;20)

[20 ;24)

Tần số

15

40

45

60

30

10

Biến định lượng liên tục Chiều cao của hình chữ nhật biểu diễn

Bảng tần số ( tần suất ) rời rạc Có ưu thế về sự trực quan trong việc

Bảng tần số ( tần suất ) ghép lớp Độ rộng các cột là đều nhau

Chiều cao các hình chữ nhật biểu Độ rộng các cột phụ thuộc vào các

khoảng chia

Biểu đồ tổ chức ( Histogram )

………

………