Điều 30 - Quyết Định Số 27/2007/qđ-Btc Ngày 24 Tháng 4 Năm 2007 Của Bộ Trưởng

Như vậy, hợp đồng môi giới chứng khoán là hợp đồng được ký kết thành văn bản giữa CTCK với khách hàng nhằm thực hiện việc giao dịch chứng khoán.

Về nguyên tắc hợp đồng mở tài khoản giao dịch chứng khoán là sự thoả thuận giữa hai bên (CTCK và khách hàng) nhưng phải bao gồm những nội dung cơ bản như:

- Quy định về các bên tham gia ký kết hợp đồng:

+ Tên, địa chỉ CTCK, tên người đại diện công ty;

+ Tên, địa chỉ, số chứng minh nhân dân/số hộ chiếu/số giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, ngày cấp, nơi cấp của khách hàng;

- Quy định về các Điều khoản thoả thuận cụ thể:

+ Các cách thức nhận lệnh của công ty;

+ Tỷ lệ ký quỹ đặt mua/bán chứng khoán được áp dụng;

+ Thỏa thuận về lãi suất trên số dư tiền gửi giao dịch chứng khoán;

+ Thời hạn, cách thức xử lý tài sản trong trường hợp khách hàng không có khả năng thanh toán đúng hạn;

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 99 trang tài liệu này.

+ Thoả thuận về thời gian và phương thức chuyển đổi từ ngoại tệ sang đồng Việt Nam trong trường hợp chuyển tiền giao dịch chứng khoán bằng ngoại tệ.

+ Điều khoản về quyền và nghĩa vụ các bên tham gia:

Quyền và nghĩa vụ của khách hàng (Sở hữu tiền, chứng khoán và các khoản lợi nhuận, quyền và lợi ích hợp pháp khác gắn liền với số tiền, chứng khoán đó; cung cấp thông tin theo yêu cầu của công ty, trả phí giao dịch...)

Quyền và nghĩa vụ của CTCK (Thu phí giao dịch, lưu ký, thực hiện các ủy quyền hợp pháp khác theo thỏa thuận với khách hàng; lưu giữ, bảo quản tiền, chứng khoán cho khách hàng, thực hiện giao dịch, bảo mật thông tin, cung cấp thông tin theo yêu cầu của khách hàng....).

+ Điều khoản về các thoả thuận khác:

 Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng (Khách hàng được bồi thường thiệt hại nếu công ty vi phạm nghĩa vụ; Mức bồi thường thiệt hại…

 Các trường hợp chấm dứt hợp đồng trước thời hạn;

 Thời hạn có hiệu lực của hợp đồng;

 Giải quyết tranh chấp phát sinh;

 Các thoả thuận khác theo thỏa thuận phù hợp với quy định của pháp luật.

Ngoài các quy định bắt buộc trên, về việc thực hiện hợp đồng mở tài khoản giao dịch, pháp luật Việt Nam có những quy định nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của nhà đầu tư trước CTCK. Để công bằng và hạn chế việc trốn tránh nghĩa vụ của CTCK trước nhà đầu tư, pháp luật quy định hợp đồng mở tài khoản giao dịch chứng khoán không được chứa đựng những thoả thuận sau (11):

- Thoả thuận nhằm trốn tránh nghĩa vụ pháp lý CTCK ;

- Thoả thuận hạn chế phạm vi bồi thường của CTCK mà không có lý do chính đáng hoặc chuyển rủi ro từ CTCK sang khách hàng;

- Thoả thuận buộc khách hàng thực hiện nghĩa vụ bồi thường một cách không công bằng;

- Các thoả thuận gây bất lợi một cách không công bằng cho khách hàng.

Các hợp đồng môi giới chứng khoán được các CTCK niêm yết công khai tại trụ sở giao dịch của mỗi CTCK hoặc trên website của CTCK. Tuy nhiên, có thể nhận thấy các hợp đồng này là do CTCK tự soạn ra một cách đơn phương, áp dụng chung cho tất cả các nhà đầu tư. Mỗi nhà đầu tư, khi

11 Điều 30 - Quyết định số 27/2007/QĐ-BTC ngày 24 tháng 4 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

đến giao dịch và ký hợp đồng, thường là mặc định đó là hợp đồng đã soạn riêng cho mình và ít có quyền được thay đổi những điều khoản mà mình không đồng ý.

2.2.2 Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng môi giới chứng khoán

2.2.2.1 Quyền của CTCK

- Hưởng phí cho các dịch vụ cung cấp cho Khách hàng theo biểu phí được niêm yết tại Công ty;

- CTCK được phép sử dụng số dư tiền trên tài khoản để thanh toán các khoản phí nói trên;

- Được phép ghi giảm tiền, chứng khoán trên tài khoản của Khách hàng để thực hiện thanh toán theo lệnh giao dịch của Khách hàng đã được thực hiện;

- Trường hợp Khách hàng không có khả năng thanh toán đúng hạn, CTCK có quyền đề nghị phong tỏa số chứng khoán có giá trị tương đương nghĩa vụ phải thanh toán trong tài khoản của Khách hàng và bán số chứng khoán đã phong tỏa để trừ nợ nếu Khách hàng không thực hiện nghĩa vụ thanh toán đúng thời hạn theo thông báo của CTCK. Nếu số tiền và chứng khoán trong tài khoản của khách hàng không đủ để thực hiện nghĩa vụ, CTCK có quyền yêu cầu khách hàng thực hiện đầy đủ nghĩa vụ và bồi thường thiệt hại phát sinh.

2.2.2.2 Nghĩa vụ của CTCK

- Thực hiện giao dịch theo yêu cầu của khách hàng phù hợp với các quy định của pháp luật (thường là các giao dịch ghi trên phiếu lệnh của khách hàng)

- Lưu giữ tiền gửi tiền của khách hàng tại tài khoản tiền gửi của người đầu tư về giao dịch chứng khoán tại ngân hàng thanh toán.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra ở đây là số dư tiền gửi trong tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư có được trả lãi suất không?

Theo Quyết định số 27/2007/QĐ-BTC ngày 24/4/2007 của Bộ Tài chính, kể từ ngày 01/03/2008, CTCK không được trực tiếp nhận tiền gửi giao dịch chứng khoán của khách hàng, mà phải chuyển về một ngân hàng thương mại do CTCK chỉ định. Nhà đầu tư đang băn khoăn về một vấn đề khác, đó là số dư tiền gửi trong tài khoản chứng khoán của họ có được trả lãi suất không và nếu trả thì CTCK trả hay ngân hàng trả?

Việc CTCK hay ngân hàng trả lãi cho số dư tiền gửi chứng khoán tuỳ thuộc vào hai trường hợp sau:

+ Trường hợp thứ nhất:CTCK chọn giải pháp chuyển hẳn việc gửi, rút và quản lý tiền gửi của nhà đầu tư cho ngân hàng. Theo đó, nhà đầu tư sẽ phải mở tài khoản tiền gửi tại ngân hàng. Tài khoản này liên thông với tài khoản chứng khoán.

Khi nhà đầu tư đặt lệnh mua, CTCK sẽ phong toả trực tiếp trên số dư để thực hiện lệnh. Trong trường hợp này, ngân hàng sẽ phải trả lãi số dư tiền gửi, vì tiền của nhà đầu tư được để tại ngân hàng. Thực tế, do hệ thống công nghệ chưa đáp ứng nên ít có CTCK và ngân hàng thực hiện được việc này.

+ Trường hợp thứ hai:CTCK chỉ chuyển việc nộp và rút tiền sang ngân hàng. Theo đó, khách hàng mở tài khoản tiền gửi tại ngân hàng, sau đó khách hàng nộp trực tiếp hoặc uỷ nhiệm chi từ tài khoản tiền gửi sang tài khoản chứng khoán.

Trong trường hợp này, CTCK vẫn quản lý tiền của khách hàng, vì vậy CTCK phải trả lãi trên số dư tiền gửi cho khách hàng. Đây là giải pháp mà đa số CTCK lựa chọn.

Ví dụ, trong hợp đồng mở tài khoản giao dịch chứng khoán của CTCK FPT quy định: “ Khách hàng có quyền sở hữu đối với toàn bộ

tiền, chứng khoán trong tài khoản giao dịch chứng khoán của mình. Khách hàng được hưởng mức lãi suất theo quy định của CTCK công bố trong từng thời kỳ đối với số dư tiền và quyền cổ đông tương ứng

đối với số dư chứng khoán trong tài khoản giao dịch chứng khoán của khách hàng” .

Trong hợp đồng mở tài khoản giao dịch chứng khoán của CTCK Âu Việt quy đinh: “ Khách hàng được hưởng lãi suất không kỳ hạn trên số dư tiền mặt trong tài khoản tiền gửi giao dịch chứng khoán của khách hàng. Mức lãi suất cụ thể do công ty quy định tại từng thời điểm” .

Trong hợp đồng mở tài khoản giao dịch chứng khoán của CTCK Tân Việt quy định cỏc khoản lói hợp phỏp phỏt sinh từ số tiền và chứng khoỏn của mỡnh được CTCK lưu giữ bao gồm: lói tiền gửi khụng kỳ hạn của Ngõn hàng thanh toỏn trờn số dư cú của tài khoản tiền, cổ tức, lói trỏi phiếu...theo qui định của phỏp luật;

Như vậy, việc nhà đầu tư có được trả lãi suất trên số dư tiền gửi hay không cần căn cứ vào hợp đồng mở tài khoản - Hợp đồng môi giới chứng khoán. Để xây dựng hình ảnh tốt đẹp với nhà đầu tư cũng như tạo lợi thế cạnh tranh, sẽ có nhiều CTCK lựa chọn giải pháp trả trực tiếp hoặc thoả thuận với ngân hàng được chỉ định tính lãi trên số dư tiền gửi cho nhà đầu tư.

Ngoài những nghĩa vụ trên, CTCK còn phải:

- Lưu ký chứng khoán, thanh toán bù trừ và đăng ký chứng khoán mà khách hàng ủy thác tại Trung Tâm Lưu ký Chứng Khoán hoặc tại Công ty.

- Giữ bí mật thông tin về tài khoản và giao dịch cho khách hàng trừ trường hợp phải cung cấp theo quy định của Pháp luật.

- Không sử dụng tiền, chứng khoán của khách hàng nếu không có lệnh của khách hàng.

- Gửi các thông báo về giao dịch của khách hàng khi giao dịch được thực hiện, gửi báo cáo hàng tháng về số dư và diễn biến trên tài khoản nếu

có giao dịch được thực hiện trong tháng, gửi báo cáo về số dư và diễn biến trên tài khoản 3 tháng một lần nếu không có giao dịch được thực hiện.

- Trường hợp bên thứ hai trong giao dịch không thực hiện thanh toán tiền và giao chứng khoán theo quy định, CTCK phải chịu các phí tổn chênh lệch. Sau đó, CTCK có quyền yêu cầu bên thứ hai bồi thường phí tổn.

- Bồi thường thoả đáng cho khách hàng trong trường hợp có sai sót trong thực hiện lệnh giao dịch trên cơ sở thương lượng.

- Không được chấm dứt hợp đồng trước thời hạn trừ trường hợp khách hàng vi phạm các quy định tại điều 4 hợp đồng này, khách hàng thực hiên các hành vi bị cấm quy định tại Luật Chứng Khoán của Nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam ngày 29 tháng 6 năm 2006 và các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành.

Ngoài các nghĩa vụ khác đối với khách hàng trong hoạt động môi giới, CTCK phải đảm bảo các quy định khác của Nhà nước như(12):

+ Thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ, quản trị rủi ro và giám sát ngăn ngừa những xung đột lợi ích trong nội bộ công ty và trong giao dịch với người có liên quan;

+ Quản lý tách biệt chứng khoán của từng nhà đầu tư, tách biệt tiền và chứng khoán của nhà đầu tư với tiền và chứng khoán của CTCK;

+ •u tiên thực hiện lệnh của khách hàng trước lệnh của công ty.

+ Mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán tại công ty, hoặc trích lập quỹ bảo vệ nhà đầu tư để bồi thường thiệt hại cho nhà đầu tư do sự cố kĩ thuật và sơ xuất của nhân viên trong công ty.

+ Lưu giữ đầy đủ các chứng từ và tài khoản phản ánh chi tiết, chính xác các giao dịch của khách hàng và của công ty.

12 Điều 71, Luật Chứng khoán

+ Thực hiện việc bán hoặc cho khách hàng bán chứng khoán khi không sở hữu chứng khoán và cho khách hàng vay chứng khoán để bán theo quy định của Bộ Tài chính.

+ Tuân thủ các quy định của Bộ Tài chính về nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán.

+ Thực hiện chế độ kế toán, kiểm toán, thống kê, nghĩa vụ tài chính, công bố thông tin, chế độ báo cáo theo quy định của pháp luật.

Tháng 9/2007, CTCK An Bình (ABS) cũng đã ký thỏa thuận hợp tác với Sở Giao dịch Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam, cung cấp dịch vụ cho vay cầm cố chứng khoán cho khách hàng có tài khoản giao dịch tại ABS. Lãi suất cho vay 1,05%/tháng, thời hạn không quá 1 năm13.

Một chuyên gia chứng khoán nhận xét, việc các ngân hàng quốc doanh bật đèn xanh cho vay cầm cố chứng khoán sẽ tạo ra nguồn vốn dồi dào cho nhà đầu tư, vì hạn mức 3% trong tổng dư nợ của các ngân hàng quốc doanh rất lớn. Tuy nhiên, trước khi quyết định đổ tiền vào bất kỳ loại cổ phiếu nào, nhà đầu tư nên nghiên cứu kỹ, bởi thị trường đi lên không có nghĩa cứ bỏ vốn đầu tư là có lời.

2.2.2.3 Quyền của khách hàng

Theo hợp đồng môi giới chứng khoán, khách hàng có các quyền sau:

- Đặt lệnh giao dịch chứng khoán thông qua CTCK.

- Sở hữu hợp pháp chứng khoán mà khách hàng uỷ thác cho CTCK lưu giữ.

13 Nguồn: http://f.tin247.com/21211031/Ch%E1%BB%A9ng+kho%C3%A1n+S%C3%A0i+G%C3%B2n+thi%E1% BA%BFu+nh%C3%A2n+vi%C3%AAn+%C4%91%E1%BB%A7+b%E1%BA%B1ng+c%E1%BA%A5p.

html

- Nhận các khoản lợi nhuận hợp pháp gắn liền với chứng khoán thuộc quyền sở hữu của khách hàng, bao gồm cổ tức, lãi suất trái phiếu, cổ phiếu thưởng... theo quy định của Pháp luật.

- Thực hiện các quyền hợp pháp của người sở hữu chứng khoán như quyền biểu quyết của cổ đông, quyền của chủ sở hữu trái phiếu với tư cách là chủ nợ .

- Hưởng lãi suất không kỳ hạn trên số dư tiền mặt trong tài khoản tiền gửi giao dịch chứng khoán.

- Nhận báo cáo về giao dịch của khách hàng đã được thực hiện.

- Yêu cầu rút một phần hoặc toàn bộ tiền, chứng khoán khỏi tài khoản khi không có nhu cầu giao dịch hoặc khi chấm dứt hợp đồng.

2.2.2.4 Nghĩa vụ của khách hàng

- Kê khai thông tin trên giấy yờu cầu mở tài khoản là đỳng sự thật và cú trỏch nhiệm thụng bỏo kịp thời cho CTCK biết khi phỏt sinh những thay đổi cú liờn quan.

- Trong trường hợp khách hàng yêu cầu CTCK tư vấn về chứng khoán, khách hàng phải cung cấp trung thực và đầy đủ thông tin về khả năng tài chính, mục đích đầu tư cho CTCK và thông báo cho Công ty khi có những thay đổi về khả năng tài chính, mục đích đầu tư.

- Thanh toán phí giao dịch, phí hoa hồng môi giới và các khoản phí khác đối với giao dịch do CTCK thực hiện theo lệnh của khách hàng; thanh toán phí lưu ký đối với tiền và chứng khoán được uỷ thác, thanh toán phí tư vấn trong trường hợp sử dụng dịch vụ tư vấn.

- Thực hiện ký quỹ và thanh toán tiền, chứng khoán đầy đủ và đúng hạn theo các quy định của pháp luật.

Điều 30 - Quyết Định Số 27/2007/qđ-Btc Ngày 24 Tháng 4 Năm 2007 Của Bộ Trưởng Bộ Tài Chính.

Gửi bình luận