Đánh Giá Và Đề Xuất Những Giải Pháp Hoàn Thiện Mô Hình Quản Lý Rủi Ro Tín

làm việc của cán bộ nhân viên;

+ Trung tâm quản lý thông tin tín dụng và cảnh báo rủi ro tín dụng.

Kết luận Chương 2:

Trong Chương 2 tác giả đã giới thiệu, nghiên cứu về:

- Về lịch sử hình thành, phát triển và sơ đồ tổ chức hoạt động của Ngân hàng

thương mại cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) - Chi nhánh Vũng Tàu;

- Bộ máy cấp tín dụng và Mô hình Quản lý rủi ro tín dụng của VIB cùng các

chính sách, định hướng tín dụng, quy trình quản lý rủi ro của VIB;

- Kết quả kinh doanh cũng như thực trạng hoạt động tín dụng của VIB trong 3 năm gần nhất (2009 – 2011);

Từ việc nghiên cứu và phân tích Mô hình quản lý rủi ro tín dụng của VIB tác giả cũng đã đưa ra ý kiến đánh giá về Mô hình quản lý tín dụng của VIB trên cả hai góc độ: việc hỗ trợ cho phát triển kinh doanh và quản lý rủi ro trong hoạt động cấp tín dụng của VIB.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 101 trang tài liệu này.

Những vấn đề được nêu lên ở Chương 1 và Chương 2 là cơ sở để tác giả đưa ra kiến nghị những giải pháp hoàn thiện mô hình quản lý rủi ro tín dụng tại VIB được nêu ở Chương 3 dưới đây.

CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ VÀ ĐỀ XUẤT NHỮNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN MÔ HÌNH QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUỐC TẾ VIỆT NAM (VIB)

Qua nghiên cứu và tổng kết thực tiễn hoạt động từ mô hình quản lý rủi ro tín dụng của VIB, tôi đưa ra ý kiến cá nhân về những ưu điểm, những vấn đề còn tồn tại và đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực quản trị rủi ro và hoàn thiện mô hình quản lý rủi ro của VIB như sau:

3.1. Những ưu điểm và những vấn đề còn tồn tại của Mô hình quản lý rủi ro

tín dụng của VIB:

3.1.1 Những ưu điểm:

Thứ nhất, Mô hình quản lý rủi ro tín dụng khoa học giúp VIB luôn duy trì và thực hiện chính sách tín dụng cân bằng giữa các mục tiêu: tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro; đảm bảo tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả; từng bước áp dụng các thông lệ và chuẩn mực quốc tế trong việc tổ chức bộ máy và hoạt động cấp tín dụng, quản lý rủi ro tín dụng.

Thứ hai, VIB đã chuyên môn hóa việc phát triển sản phẩm trên nền công nghệ

hiện đại.

- VIB tổ chức bộ máy kinh doanh và cung cấp dịch vụ ngân hàng vừa nhằm xây dựng, phát triển các đơn vị kinh doanh chuyên cung cấp dịch vụ ngân hàng cho các doanh nghiệp (được gọi là Trung tâm Kinh doanh), vừa mở rộng mạng lưới ngân hàng bán lẻ chuyên nghiệp (phục vụ Khách hàng cá nhân) tại những địa bàn có tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội.

- VIB có các Phòng chuyên môn (Phòng Phát triển sản phẩm) chuyên phát triển các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng cho các doanh nghiệp và phát triển sản phẩm ngân hàng bán lẻ cho khách hàng cá nhân. Việc phát triển sản phẩm ngân hàng luôn được chú trọng hướng tới hàm lượng công nghệ cao, kết hợp sản phẩm tín dụng với các sản phẩm tiện ích khác như huy động vốn, tài trợ thương mại, dịch vụ thẻ, ngân hàng điện tử để hình thành các sản phẩm trọn gói cho một khách hàng hoặc nhóm khách hàng, qua đó nâng cao khả năng cạnh tranh về mặt mạng lưới, khả năng tiếp cận, hiểu biết và chăm sóc khách hàng.

Thứ ba, về quản trị nhân sự:

- Ban lãnh đạo VIB luôn xác định yếu tố con người là tài sản quý giá nhất của ngân hàng, và đóng một vai trò quan trọng, quyết định đến chất lượng tín dụng, chất lượng dịch vụ và hình ảnh của VIB, từ đó quyết định đến hiệu quả tín dụng cũng như hiệu quả hoạt động của VIB. Bởi vậy, VIB luôn quan tâm tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn nâng cao kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ, chú trọng nghiệp vụ marketing, kỹ năng bán hàng, thương thảo hợp đồng và văn hoá kinh doanh.

- VIB luôn chú trọng và đảm bảo thực hiện đúng các quy định về tiêu chuẩn cán bộ khi tuyển dụng, bố trí và bổ nhiệm cán bộ tham gia vào bộ máy cấp tín dụng và kiểm soát rủi ro, kiên quyết trong việc loại bỏ những cán bộ thiếu tư cách đạo đức, thiếu trung thực, những cán bộ tín dụng yếu kém về kiến thức chuyên môn nghiệp vụ.

Thứ tư, VIB luôn chú trọng đầu tư nâng cao chất lượng của hệ thống tin học ngân hàng, đặc biệt là tự động hóa việc lưu trữ, xử lý các thông tin tín dụng với nhận thức thông tin là yếu tố đóng vai trò quyết định giúp cho VIB ra quyết định có đầu tư hay không và giúp VIB kiểm soát việc thực hiện đúng các chính sách, định hướng kinh doanh.

VIB có nhiều bộ phận chức năng thực hiện việc lưu trữ, thu thập các thông tin về khách hàng, thông tin thị trường, thông tin công nghệ, xây dựng hệ thống cung cấp thông tin chấm điểm và xếp hạng tín dụng khách hàng,… dựa trên việc sử dụng các phần mềm tin học. Đây cũng là những nguồn cung cấp thông tin để đánh giá chính xác hơn về khách hàng vay vốn và nâng cao khả năng, tốc độ xử lý, ra quyết định cho vay và đầu tư.

Thứ năm, VIB tổ chức Bộ máy cấp tín dụng, và Quản lý rủi ro tín dụng hoạt động theo thông lệ quốc tế về quản trị rủi ro tín dụng.

- VIB tách các chức năng tiếp thị, quan hệ khách hàng, thẩm định rủi ro, quyết định tín dụng và quản lý nợ cùng với việc phân định rõ trách nhiệm, quyền hạn, đảm bảo tính độc lập, khách quan trong hoạt động tín dụng.

- VIB thực hiện mô hình phê duyệt tín dụng tập trung và phân cấp phê duyệt tín dụng với nhiều hạn mức khác nhau theo năng lực đã được kiểm chứng qua thực tiễn hoạt động cho từng cá nhân cụ thể mà không phân cấp phán quyết theo chức danh.

- VIB tổ chức những phòng chuyên môn có chức năng kiểm tra giám sát tín dụng

độc lập nhằm đảm bảo thực hiện sự giám sát và kiểm soát chặt chẽ, thường xuyên cán

bộ các cấp liên quan tới hoạt động cấp tín dụng.

- VIB cũng xây dựng và thường xuyên rà soát, hoàn thiện các quy chế, quy trình, quy định, chính sách về hoạt động tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng phù hợp với từng thời kỳ theo khả năng quản lý và chiến lược kinh doanh của ngân hàng;

3.1.2. Những vấn đề còn tồn tại:

Thứ nhất, về việc đảm bảo chất lượng tín dụng, chất lượng dịch vụ trong hoạt động cấp tín dụng:

- Mặc dù VIB đã xây dựng được bộ máy cấp tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng khoa học, chặt chẽ và cũng đã ban hành tương đối đầy đủ và thường xuyên hoàn thiện, bổ sung các quy định, quy trình, quy chế, chính sách, hướng dẫn đối với hoạt động cấp tín dụng và quản lý rủi ro nhưng nợ quá hạn, nợ xấu của VIB vẫn chưa được kiểm soát ở mức tốt nhất nếu so sánh với các Ngân hàng Thương mại Cổ phần lớn trên thị trường như ACB, Sacombank và các (chi nhánh) ngân hàng nước ngoài (có tỷ lệ nợ xấu dưới 1%),...

- Do thực hiện theo mô hình phê duyệt tín dụng tập trung, chỉ phân cấp phán quyết tín dụng thấp cho các Trưởng đơn vị kinh doanh đủ điều kiện, và đồng thời thực hiện các quy trình độc lập trong thẩm định tài sản bảo đảm, thẩm định khách hàng, trình và phê duyệt tín dụng, do đó khi quy mô mạng lưới và hoạt động kinh doanh tăng nhanh, nếu không bố trí đủ nguồn lực thì thời gian xử lý các khoản cấp tín dụng thường kéo dài ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động tín dụng và khả năng cạnh tranh của VIB;

Như vậy VIB cần phải có những giải pháp để hoàn thiện về tổ chức, quy trình hoạt động và nhân sự hợp lý hơn nhằm giảm thiểu hơn nữa rủi ro tín dụng và tăng cường chất lượng dịch vụ trong hoạt động cấp tín dụng;

Thứ hai, về hệ thống thông tin báo cáo quản trị rủi ro tín dụng:

- Nhận thức được sự quan trọng của hệ thống công nghệ thông tin trong việc quản trị rủi ro và quản trị hoạt động ngân hàng, VIB thường xuyên đầu tư, nâng cấp, hoàn thiện hệ thống công nghệ. Tuy vậy hệ thống công nghệ ngân hàng của VIB vẫn chưa đáp ứng tốt các yêu cầu về quản trị rủi ro, đặc biệt là việc xử lý các thông tin, dấu hiệu cảnh báo sớm về rủi ro, các báo cáo phục vụ cho hoạt động tín dụng vẫn chưa được xử lý tập trung, do đó VIB cần có chiến lược đầu tư nhằm hoàn thiện hơn nữa.

- Ngoài việc đầu tư cho hệ thống công nghệ ngân hàng, VIB cũng cần có chính sách nhân sự hợp lý nhằm duy trì và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác công nghệ ngân hàng.

Thứ ba, về chính sách nâng cao chất lượng nhân sự trong bộ máy cấp tín dụng và quản lý rủi ro:

- VIB vẫn đang thiếu hụt nhân sự tốt tác nghiệp trong hoạt động tín dụng và quản lý rủi ro, một số đơn vị vẫn thiếu nhiều cán bộ làm công tác tín dụng, công tác thẩm định khách hàng.

- VIB vẫn chưa xây dựng và triển khai công tác đào tạo nhân sự nội bộ một cách chuyên nghiệp, có hệ thống. Cụ thể VIB vẫn chưa thành lập các Trung tâm đào tạo chuyên nghiệp.

- Để hạn chế rủi ro tín dụng từ các nguyên nhân do nhân tố nhân sự, bên cạnh việc thực thi nghiêm túc các quy định về tiêu chuẩn cán bộ làm công tác tín dụng, cán bộ làm công tác quản lý, kiểm soát rủi ro, VIB cần có chiến lược dài hạn trong việc xây dựng đội ngũ nhân sự và sớm hình thành các trung tâm đào tạo nội bộ chuyên nghiệp.

Thứ tư, về tổ chức bộ máy quản lý và kiểm soát rủi ro tín dụng:

Tuy đã hoàn thiện một cách hệ thống về cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý và kiểm soát rủi ro, nhưng do vẫn còn thiếu nhiều nhân sự để xây dựng và thực thi các quy trình, quy định một cách có hiệu quả. Cụ thể, do mới được thành lập từ giữa năm 2009, Khối Quản lý rủi ro và Ủy ban Rủi ro vẫn chưa bố trí đủ nhân sự để triển khai các công việc liên quan, vẫn cần sự hỗ trợ từ các Khối, Ban khác để thực hiện công việc. Phòng Quản lý rủi ro hoạt động vẫn chưa lựa chọn được phương pháp và mô hình thích hợp cho việc triển khai hoạt động, và bên cạnh đó ở Việt Nam vẫn thiếu khung pháp lý để làm cơ sở triển khai phương thức quản lý rủi ro hoạt động.

Thứ năm, về công tác xử lý nợ:

- Một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ nợ xấu của VIB vẫn còn ở mức cao chính là công tác xử lý nợ quá hạn, nợ xấu chưa tốt, quá trình xử lý nợ kéo dài, chưa đạt hiệu quả như mong muốn;

+ Nguyên nhân khách quan là do trình tự thủ tục pháp lý và sự thực thi pháp luật

của các cơ quan chính quyền trong việc hỗ trợ các ngân hàng xử lý tài sản để thu hồi

nợ thường kéo dài, khó khăn.

+ Nguyên nhân chủ quan là sự phối hợp giữa đơn vị kinh doanh và Phòng Quản lý nợ và Khai thác tài sản trong việc xử lý nợ vẫn chưa tốt. Với quy trình xử lý nợ xấu tập trung và sự quá tải của nhân sự tác nghiệp dẫn đến việc triển khai xử lý nợ kéo dài.

- Ngoài các chế tài đối với các cá nhân, đơn vị để xảy ra nợ quá hạn, nợ xấu, VIB cần có chính sách, cơ chế và bố trí nhân sự phù hợp để đẩy mạnh công tác xử lý nợ, tăng cường hơn nữa hiệu quả của việc thu hồi nợ xấu;

3.2 Những giải pháp nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng:

Năng lực quản trị rủi ro của NHTM là khả năng tự vệ của NHTM trong hoạt động kinh doanh, phòng ngừa những rủi ro có thể xảy ra ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Năng lực quản trị rủi ro được đánh giá thông qua các hoạt động phòng ngừa và xử lý rủi ro, số lượng, tính chất và mức độ thiệt hại do rủi ro gây nên. Nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng của NHTM góp phần nâng cao năng lực quản trị rủi ro nhằm hạn chế thấp nhất những thiệt hại do rủi ro tín dụng gây ra. Dưới đây là đề xuất những giải pháp cụ thể đối với VIB:

Thứ nhất, về định hướng tín dụng và chính sách tín dụng:

- VIB cần thường xuyên rà soát, hoàn thiện chính sách quản lý tín dụng, quy trình giám sát tín dụng và xây dựng cơ chế quản lý các khoản nợ xấu để đưa ra những dự báo chính xác và kịp thời phục vụ công tác quản trị rủi ro tín dụng. Đồng thời VIB cũng đang cân nhắc và xem xét lại cơ cấu tài sản nợ có của VIB để đảm bảo tính hợp lý trong cơ cấu huy động vốn nhằm giảm chi phí giá vốn tín dụng xuống mức thấp nhất.

+ VIB cần duy trì và thực hiện chính sách tín dụng linh hoạt nhằm đạt được mục tiêu cân bằng giữa tối đa hoá lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro, đảm bảo tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, từng bước áp dụng thông lệ và chuẩn mực quốc tế trong quản trị hoạt động cấp tín dụng và quản lý rủi ro.

+ Các quy trình nghiệp vụ cần được rà soát thường xuyên, hoàn thiện hóa, tránh quá cứng nhắc và có lỗ hổng. Phòng Chính sách và Chế độ Tín dụng và các Phòng Phát triển và Quản lý sản phẩm phải được đảm bảo hoạt động có hiệu quả. Các Phòng chuyên trách này thường xuyên ghi nhận các phản hồi và đánh giá, rà soát các quy chế,

quy trình, chính sách, sản phẩm đã ban hành để trình cấp có thẩm điều chỉnh, bổ sung hoặc thay thế nhằm đảm bảo sự đồng bộ, chặt chẽ, phù hợp với năng lực quản trị và điều kiện hoạt động của VIB trong từng thời kỳ, phòng ngừa và hạn chế đến mức thấp nhất khả năng xảy ra rủi ro.

+ Phòng Quản lý rủi ro tín dụng phối hợp chặt chẽ với Khối Quản lý tín dụng trong việc xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành, điều chỉnh định hướng tín dụng, chính sách tín dụng, chính sách khách hàng, quy trình quản lý rủi ro tín dụng phù hợp với điều kiện thị trường, khả năng quản trị của VIB trong từng thời kỳ nhằm tăng sức mạnh cạnh tranh, hiệu quả hoạt động và đảm bảo quản trị được rủi ro;

- Thống nhất nhận thức và nhất quán trong việc thực hiện chính sách tín dụng với tầm nhìn dài hạn không chỉ giới hạn trong đội ngũ cán bộ quản lý cao cấp mà cần triển khai trên toàn hệ thống một cách thường xuyên.

- Tăng cường chính sách hợp tác với các ngân hàng, tổ chức tín dụng khác nhằm hạn chế cạnh tranh thông qua các chính sách cho vay đồng tài trợ, cho vay ủy thác, cho vay hợp vốn, hợp tác trong việc thông tin về tín dụng và nhân sự,… nhằm hạn chế sự cạnh tranh, tăng năng lực thẩm định, khả năng giám sát vốn vay và có thể chia nhỏ rủi ro khi có sự cố xảy ra.

Thứ hai, về mạng lưới hoạt động và phát triển sản phẩm:

- VIB cần quy hoạch, phát triển mạng lưới các Trung tâm kinh doanh chuyên phục vụ các khách hàng doanh nghiệp một cách hợp lý và tập trung được nguồn lực; bên cạnh đó cần đầu tư phát triển mở rộng mạng lưới ngân hàng bán lẻ (chủ yếu là các Phòng Giao dịch, Quỹ Tiết kiệm, Điểm Giao dịch) chuyên phục vụ khách hàng cá nhân tại những địa bàn có tiềm năng phát triển kinh tế, như các khu du lịch, khu đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, các điểm tập trung đông dân cư. Việc phát triển mở rộng mạng lưới phù hợp không chỉ góp phần nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng, mở rộng cơ sở khách hàng, gia tăng sức mạnh cạnh tranh, hiệu quả hoạt động cho VIB mà còn góp phần thực hiện chính sách tín dụng phân tán, chia nhỏ rủi ro nhằm phòng ngừa và hạn chế rủi ro;

- VIB cũng cần đầu tư cho việc phát triển đa dạng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng, đặc biệt là các sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao, kết hợp nhiều sản phẩm dịch vụ với sản phẩm tín dụng để hình thành các gói sản phẩm dành cho một khách

hàng hoặc nhóm khách hàng, nhằm vừa nâng cao khả năng cạnh tranh vừa đáp ứng tốt

nhất khả năng tiếp cận, mở rộng khách hàng.

Thứ ba, chú trọng nâng cao chất lượng nhân sự:

Yếu tố con người luôn là yếu tố quan trọng nhất quyết định đến sự thành bại của bất cứ một hoạt động nào trên mọi lĩnh vực. Đối với hoạt động tín dụng thì yếu tố con người lại càng đóng một vai trò quan trọng, nó quyết định đến chất lượng tín dụng, chất lượng dịch vụ, hình ảnh của Ngân hàng, quyết định đến hiệu quả tín dụng, hiệu quả kinh doanh của Ngân hàng.

- VIB cần thực hiện thường xuyên công tác đào tạo, tập huấn nâng cao kiến thức về quản trị nguồn nhân lực đối với cán bộ quản lý các cấp, giúp ngân hàng sử dụng đúng người, đúng việc, hạn chế rủi ro trong kinh doanh góp phần nâng cao năng lực quản trị rủi ro của ngân hàng.

- Các chính sách quản trị nhân lực cần hướng tới mục tiêu xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng cao, đạo đức nghề nghiệp tốt. Do đó VIB cần thường xuyên tổ chức tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, sàng lọc và bổ sung đội ngũ cán bộ nhân viên (CBNV) làm công tác tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng đảm bảo đủ về số lượng, có chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức về pháp luật, đạo đức nghề nghiệp và ý thức phòng ngừa rủi ro. Đồng thời phải luôn thực hiện đúng các quy định về tiêu chuẩn cán bộ khi tuyển dụng, bố trí và bổ nhiệm các cá nhân tham gia vào bộ máy cấp tín dụng và quản lý rủi ro; kiên quyết loại bỏ những cán bộ yếu về tư cách đạo đức, thiếu trung thực, những cán bộ tín dụng thiếu kiến thức chuyên môn nghiệp vụ. Thường xuyên đánh giá và sử dụng hiệu quả đội ngũ CBNV nghiệp vụ, bố trí công tác phù hợp với khả năng, trình độ và sở trường của mỗi người sẽ tránh được những rủi ro trong hoạt động kinh doanh.

- VIB cũng cần tuyển dụng những chuyên gia giỏi chuyên nghiên cứu về rủi ro và phòng ngừa rủi ro làm tham mưu cho lãnh đạo ngân hàng trong ban hành và bổ sung, sửa đổi các cơ chế, quy chế, cập nhật các thông tin kinh tế liên quan đến rủi ro. Đồng thời họ có thể giảng dạy nâng cao kiến thức về rủi ro và phòng ngừa rủi ro đối với đội ngũ CBNV nghiệp vụ. Hiệu quả hoạt động của họ sẽ góp phần nâng cao năng lực quản trị rủi ro của ngân hàng.

- Bên cạnh đó VIB cần xây dựng hệ thống chấm điểm kết quả công việc của cán

Xem toàn bộ nội dung bài viết ᛨ