Mối Liên Quan Giữa Một Số Đặc Trưng Cá Nhân Của Bà Mẹ Và Khám Lại Ít

Trình độ học vấn

Dưới THCS THCS trở lên

280

209

46,5

78,3

322

53,5

21,7

4,1

2,97 - 5,78

0,3

0,26-0,52

Nói tiếng Lào

Thành thạo Không

463

59,4

28,9

316

40,6

71,1

0,3

0,17 - 0,45

2,1

1,16-3,65

Số con

≤ 2 con

> 2 con

352

137

64,5

42,4

194

186

35,5

57,6

0,4

0,31 - 0,54

1,4

0,74-2,51

Số lần có thai

≤ 2 lần

> 2 lần

326

163

65,6

48,3

171

209

43,4

56,2

0,4

0,31 - 0,54

1,6

0,89-2,85

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 190 trang tài liệu này.

Kết quả phân tích đơn biến cho thấy các bà mẹ dân tộc thiểu số, sống ở miền núi, học vấn thấp, nói tiếng dân tộc, có nhiều hơn 2 con và có nhiều hơn 2 lần mang thai có tỷ lệ sinh con được cán bộ y tế chuyên môn đỡ thấp hơn so với các bà mẹ khác. Sự khác biệt này là có ý nghĩa thống kê.

Kết quả phân tích đa biến cho thấy các bà mẹ sống ở miền núi, học vấn thấp, nói tiếng dân tộc, có nhiều hơn 2 con và có nhiều hơn 2 lần mang thai có tỷ lệ sinh con được cán bộ y tế chuyên môn đỡ thấp hơn so với các bà mẹ khác. Sự khác biệt này là có ý nghĩa thống kê.

Bảng 3.24. Mối liên quan giữa một số đặc trưng cá nhân của bà mẹ và khám lại ít nhất 1 lần trong vòng 42 ngày sau sinh

Cán bộ đỡ Đặc trưng

Có

Không có

PT đơn biến

PT đa biến

(%)

95% CI

Tuổi

≤ 25 tuổi

>25 tuổi

101

119

30,1

22,3

235

414

69,9

77,7

0,7

0,49 - 0,91

0,7

0,50-1,03

Dân tộc

Lào Lùm Dân tộc khác

203

27,3

13,5

540

109

72,7

86,5

0,4

0,24 - 0,71

0,6

0,34-1,17

Nơi ở

Miền núi Đồng bằng

123

21,7

29,1

349

300

78,3

70,9

1,5

1,08 - 2,01

0,9

0,63-1,27

Trình độ học vấn

Dưới THCS THCS trở lên

127

21,1

34,8

475

174

78,9

65,2

2,0

1,45 - 2,75

1,7

1,19-2,36

Nói tiếng Lào

Thành thạo Không

210

27,0

11,1

569

73,0

88,9

0,3

0,17 - 0,67

0,5

0,25-1,15

Số con

≤ 2 con

> 2 con

160

29,3

18,6

386

263

70,7

81,4

0,6

0,39 - 0,77

0,7

0,35-1,29

Số lần có thai

≤ 2 lần

> 2 lần

144

29,0

20,4

353

296

71,0

79,6

0,6

0,46 - 0,87

1,2

0,65-2,17

Kết quả phân tích đơn biến cho thấy các bà mẹ tuổi ≥25, người dân tộc thiểu số, sống ở miền núi, học vấn thấp, nói tiếng dân tộc, có nhiều hơn 2 con và có nhiều hơn 2 lần mang thai có tỷ lệ đi khám lại ít nhất 1 lần trong vòng 42 ngày sau sinh thấp hơn so với các bà mẹ khác. Sự khác biệt này là có ý nghĩa thống kê.

Kết quả phân tích đa biến cho thấy các bà mẹ người dân tộc thiểu số, học vấn thấp, nói tiếng dân tộc có tỷ lệ đi khám lại ít nhất 1 lần trong vòng 42 ngày sau sinh thấp hơn so với các bà mẹ khác. Sự khác biệt này là có ý nghĩa thống kê.

3.3. KẾT QUẢ CAN T ỆP TRU ỀN T N G ÁO DỤC SỨC K ỎE VỀ K ẾN T ỨC LMAT CỦA P Ụ NỮ

3.3.1. Một số đặc trưng cá nhân của người tham gia nghiên cứu Bảng 3.25. Một số đặc trưng cá nhân của người tham gia nghiên cứu‌

Đặc trưng cá nhân

Nhóm đối chứng (n=200)		Nhóm can thiệp (n=200)		p
Số lượng	Tỷ lệ (%)	Số lượng	Tỷ lệ (%)	p
Tuổi
< 20 tuổi	37	18,5	97	48,5	< 0,05
20 - 29 tuổi	76	38,0	61	30,5	> 0,05
30 - 39 tuổi	64	32,0	27	13,5	< 0,05
> 40 tuổi	23	11,5	15	7,5	> 0,05
Dân tộc
Lào Lùm	200	100	198	99,0	> 0,05
H’mông	0	0	2	1,0	-
Trình độ học vấn
Tiểu học	113	56,5	93	46,5	< 0,05
Trung học cơ sở	77	38,5	90	45,0	> 0,05
Trung học phổ thông	10	5,0	17	8,5	> 0,05
Tình trạng hôn nhân
Chưa lập gia đình	36	18,0	80	40,0	< 0,05
Đã lập gia đình	164	82,0	120	60,0	< 0,05
Nghề nghiệp
Nông dân	150	75,0	148	74,0	> 0,05
Buôn bán	3	1,5	10	5,0	> 0,05
Nghề nghiệp khác	47	23,5	42	21,0	> 0,05

Kết quả nghiên cứu can thiệp cho thấy, 400 các phụ nữ tình nguyện vào tham gia nghiên cứu là chia ra theo 2 nhóm mỗi nhóm có 200 người tuổi 15-49 tại bốn trạm y tế xã. Nhóm đối chứng có 2 trạm y tế xã đó là 100 phụ nữ ở Phôn Tan và

100 phụ nữ ở Thà Bắc, nhóm can thiệp có 2 trạm y tế xã đó là trạm y tế xã Phôn Thong có 100 phụ nữ và 100 phụ nữ ở Nóng Ó, tại huyện Khăm Kợt, tỉnh Bo Lị Khăm Xay, nước Lào. Theo nhóm đối chứng và nhóm can thiệp, tuổi ít hơn 19 tuổi là 18,5% và 48,5% trong đó thấy là hai nhóm có tỷ lệ khác nhau và sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p < 0,005), nhóm tuổi 20-29 chiếm tỷ lệ 38,0% và 30,5%, nhóm tuổi 30-39 là 32,0% và 13,5% hai nhóm này cũng có tỷ lệ khác nhau và sự khác biệt này có mang ý nghĩa thống kê (p < 0,005), tỷ lệ nhóm tuổi bằng 40 và cao hơn chỉ có 11,5% và 7,5%.

Kết quả chúng tôi cho thấy, đa số của nhóm đối chứng và nhóm can thiệp các phụ nữ tình nguyện đối tượng vào tham gia nghiên cứu hầu hết là người dân tộc Lào Lùm 100% và 99,0%.

Kết quả về trình độ học vấn cho thấy theo nhóm đối chứng và nhóm can thiệp cao hơn là phụ nữ ở nhóm tiểu học chiếm tỷ lệ 56,5% và 46,5% hai nhóm có tỷ lệ khác nhau và sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p < 0,005), tiếp theo là ở nhóm trung học cơ sở chiếm tỷ lệ 38,5% và 45,0%, còn tỷ lệ ở trung học phổ thông trờ lên chỉ có 5,0% và 8,5%.

Tiếp theo kết quả về tình trạng hôn nhân của các phụ nữ theo nhóm đối chứng và nhóm can thiệp cho thấy phần lớn đã kết hôn chiếm tỷ lệ 82,0% và 60,0%, còn tỷ lệ 18,0% và 40,0% chưa có chồng, hai nhóm có tỷ lệ đã kết hôn và chưa có chồng khác nhau, như vậy sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p < 0,005).

Kết quả can thiệp này cho thấy, nghề nghiệp của các phụ nữ người vào tham gia nghiên cứu theo nhóm đối chứng và nhóm can thiệp nhiều nhất là người nông dân chiếm tỷ lệ 74,0% và 75,0%, ở sinh viên và cán bộ chiếm tỷ lệ 21,0% và 23,5%, còn làm buôn bán là chỉ có 5,0% và 1,5%.

3.3.2. Hiệu quả can thiệp truyền thông kiến thức về LMAT cho các phụ nữ

3.3.2.1. Hiệu quả can thiệp truyền thông kiến thức về chăm sóc trước sinh Bảng 3.26. Hiệu quả can thiệp truyền thông kiến thức của phụ nữ về CSTS‌

Kiến Thức về chăm sóc trước sinh

Nhóm Đối chứng

(n=200)

Nhóm can thiệp

(n=200)

Chỉ số hiệu quả (CSHQ)

CT/ĐC

CSHQ CT/ĐC (%)

(%)

ĐC

(%)

Khám thai

≥ 3 lần

80,5

88,5

82,0

100

9,9

21,9

0,49

121

p ≥ 0,05

p < 0,001

Tiêm uốn ván

≥ 2 mũi

53,5

54,5

58,5

99,5

1,9

70,1

0,001

3589

p > 0,05

p < 0,001

Uống viên sắt

≥ 3 tháng

45,0

47,5

43,5

97,5

5,5

124,1

0,001

2156

p > 0,05

p < 0,001

Ăn uống đầy đủ lúc có thai

50,0

55,0

50,5

97,5

93,1

0,002

831

p > 0,05

p < 0,001

Ngủ/nghỉ đủ 8 tiếng trên ngày

80,5

83,5

80,0

97,5

3,7

21,9

0,29

492

p > 0,05

p < 0,001

Biết tránh công việc nặng

80,5

82,0

80,0

97,5

1,9

21,9

0,26

1053

p > 0,05

p < 0,001

Không uống rượu/bia và hút thuốc lá

25,0

27,5

23,5

94,5

302,1

0,001

2921

p > 0,05

p < 0,001

Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong nhóm đối chứng kết quả các phụ nữ có kiến thức khám thai từ 3 lần trở lên không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về khám thai > 3 lần trở lên rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 121%, tuy nhiên chưa có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữa 2 nhóm trước và sau can thiệp.

Trong nhóm đối chứng kết quả các phụ nữ có hiểu biết về tiêm phòng uốn ván thêm từ 2 lần trở lên khi mang thai không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về tiêm phòng uốn ván > 2 lần trở lên rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 3589%, tuy nhiên có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữa 2 nhóm trước và sau can thiệp.

Đa số các phụ nữ trong nhóm đối chứng có hiểu biết về uống viên sắt ít nhất 3 tháng trở lên không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về uống viên sắt > 3 tháng trở lên rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 2156%, tuy nhiên có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữa 2 nhóm trước và sau can thiệp.

Tỷ lệ các phụ nữ trong nhóm đối chứng có hiểu biết về ăn uống đầy đủ khi mang thai không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về ăn uống đầy đủ rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 831%, tuy nhiên có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữa 2 nhóm trước và sau can thiệp.

Ở nhóm đối chứng kết quả các phụ nữ có hiểu biết về nghỉ ngơi đủ ít nhất 8 tiếng trong ngày khi mang thai không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về nghỉ ngơi đủ ít nhất 8 tiếng trong ngày rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 492%, tuy nhiên chưa có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữa 2 nhóm trước và sau can thiệp.

Tỷ lệ các phụ nữ trong nhóm đối chứng có hiểu biết về tránh công việc nặng khi mang thai là không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về tránh công việc nặng khi mang thai rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 1053%, tuy nhiên chưa có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữa 2 nhóm trước và sau can thiệp.

Kết quả cho thấy, tỷ lệ các phụ nữ trong nhóm đối chứng có hiểu biết về không được uống rượu, uống bia và hút thuốc lá khi mang thai là không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về không được uống rượu, uống bia và hút thuốc lá rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 2921%, tuy nhiên có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữa 2 nhóm trước và sau can thiệp.

Bảng 3.27. Hiệu quả can thiệp truyền thông kiến thức về các dấu hiệu nguy hiểm xảy ra trước sinh đối với phụ nữ

Kiến Thức về dấu hiệu nguy hiểm

Nhóm Đối chứng (n=200)

Nhóm can thiệp (n=200)

Chỉ số hiệu quả (CSHQ)

CT/ĐC

CSHQ CT/ĐC (%)

(%)

ĐC

(%)

Biết sốt cao và phù trước sinh

80,5

88,0

72,0

99,5

9,3

38,2

0,13

311

p ≥ 0,05

p < 0,001

Biết ra máu âm đạo trước sinh

50,0

50,5

49,0

97,5

98,9

0,001

9790

p > 0,05

p < 0,001

Biết không thấy cử động thai/thai lưu

50,0

53,5

55,0

97,5

77,3

0,005

1004

p > 0,05

p < 0,001

Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong nhóm đối chứng kết quả các phụ nữ có hiểu biết về dấu hiệu nguy hiểm sốt cao và phù khi mang thai không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về dấu hiệu sốt cao và phù rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 311%, tuy nhiên chưa có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữa 2 nhóm trước và sau can thiệp.

Đa số các phụ nữ trong nhóm đối chứng có hiểu biết về dấu hiệu nguy hiểm ra máu âm đạo khi mang thai không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về dấu hiệu nguy hiểm ra máu âm đạo rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can

thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 9790%, tuy nhiên có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữa 2 nhóm trước và sau can thiệp.

Tỷ lệ các phụ nữ trong nhóm đối chứng có hiểu biết về dấu hiệu nguy hiểm không thấy cử động thai hoặc thai lưu khi mang thai không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về dấu hiệu nguy hiểm không thấy cử động thai hoặc thai lưu rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 1004%, tuy nhiên có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữa 2 nhóm trước và sau can thiệp.

3.3.2.2. Hiệu quả can thiệp truyền thông kiến thức về chăm sóc trong sinh Bảng 3.28. Hiệu quả can thiệp kiến thức của các phụ nữ về chăm sóc trong sinh‌

Kiến Thức về chăm sóc trong sinh

Nhóm Đối chứng (n=200)

Nhóm can thiệp (n=200)

Chỉ số hiệu quả (CSHQ)

P CT/ĐC

CSHQ CT/ĐC (%)

(%)

ĐC

(%)

Sinh con tại cơ sở y tế

55,0

59,0

50,0

100

7,3

100

0,001

1270

p > 0,05

p < 0,001

Có cán bộ y tế giúp đỡ đẻ

90,0

91,0

80,0

100

1,1

0,15

2173

p > 0,05

p < 0,001

Cho Bú sớm ngay sau sinh 30 phút-1 giờ

45,0

46,0

48,0

95,0

2,2

0,001

4354

p > 0,05

p < 0,001

Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong nhóm đối chứng kết quả các phụ nữ có kiến thức chăm sóc trong sinh về sinh con tại cơ sở y tế không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm can thiệp sự khác biệt hiểu biết về sinh con tại cơ sở y tế rất khác biệt giữa trước và sau can thiệp (p<0,001). Chỉ số hiệu quả giữa 2 nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau can thiệp tăng 1270%, tuy nhiên có sự khác biệt mang ý nghĩa thống kê giữ 2 nhóm trước và sau can thiệp.

Tỷ lệ các phụ nữ trong nhóm đối chứng có hiểu biết chăm sóc trong sinh về có can bố y tế giúp đỡ đẻ không khác biệt trước và sau nghiên cứu nhưng ở nhóm