Đánh Giá Việc Thực Hiện Quản Lý Nhà Nước Về Đất Đai

lực trong QLNN chưa cao. Qua đó có thể kết luận QLNN về đất đai của CQQ còn nhiều vấn đề cần phải điều chỉnh và hoàn thiện.

2. Kết quả điều tra cho thấy, đánh giá của người dân và DN với câu hỏi: “Xin ông (bà) đánh giá việc thực hiện QLNN về đất đai của quận Tây Hồ hiện nay” câu trả lời được tính ở mức đối với 2,87 HGĐ & CN SDĐ; mức 2,95 đối với DN, có nghĩa là thấp hơn so với mức quản lý đạt yêu cầu là 4, được minh hoạ tại (Hình 2.7).

Hộ gia đình và cá nhân sử dụng đất

q37_Danh gia viec thuc hien quan ly Nha nuoc ve dat dai tai quan Tay Ho

1 2 3 4 5 6

30.0%

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 268 trang tài liệu này.

25.0%

Percent

20.0%

15.0%

10.0%

5.0%

0.0%

nu nam

gioi tinh

Doanh nghiệp

q37_Danh gia viec thuc hien quan ly dat dai hien nay tai quan Tay Ho

Percent

1 2 3 4 5

q37_Danh gia viec thuc hien quan ly dat dai hien nay tai quan Tay Ho

Nguồn: Tác giả (2007)

Hình 2.7. Đánh giá việc thực hiện quản lý nhà nước về đất đai

Mối quan hệ trong hàm hồi quy tuyến tính cho thấy: nếu CQQ Tây Hồ làm tốt công tác giải quyết tranh chấp khiếu kiện ngay từ cơ sở, hoàn chỉnh quy hoạch SDĐ chi tiết phường, Nhà nước có những biện pháp điều chỉnh mức phí và lệ phí và đơn giản hoá hệ thống pháp luật đất đai theo hướng minh bạch rõ ràng, thì kết quả QLNN về đất đai sẽ được nâng cao. Hiện tại đây cũng là những nguyên nhân làm giảm kết quả QLNN về đất đai của CCQ Tây Hồ cũng như nhiều quận (huyện) khác trên cả nước.

3. Theo kết quả phỏng vấn trực tiếp các công chức thực hiện QLNN về đất đai của quận cho rằng: QLNN về đất đai hiện nay của quận Tây Hồ còn nhiều bất cập, tình trạng vi phạm pháp luật cả trong quản lý và sử dụng vẫn

còn tồn tại, có thể xếp ở mức dưới trung bình. CQQ cần có những biện pháp chấn chỉnh hoàn thiện nâng cao chất lượng quản lý trong thời gian tới, thành phố và Nhà nước cũng cần có những biện pháp điều chỉnh những bất cập về chính sách QLĐĐ.

4. Báo cáo chính trị đại hội Đảng bộ quận Tây Hồ lần thứ III (nhiệm kỳ 2005 – 2010) ngày 19 tháng 11 năm 2005 đã nhận xét:

Công tác QLĐĐ chưa chặt chẽ, các trường hợp lấn chiếm đất công mua bán đất nông nghiệp chưa được xử lý kịp thời; một số trường hợp có quyết định thu hồi nhưng chưa thực hiện được. Việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và QSDĐ ở chưa đạt kế hoạch theo yêu cầu. Công tác quản lý trật tự xây dựng còn hạn chế, tỷ lệ xây dựng không phép còn nhiều, một số trường hợp xây dựng trên đất lấn chiếm, đất nông nghiệp, vi phạm hành lang thoát lũ xử lý không kịp thời, thiếu kiên quyết, chưa công bằng; có trường hợp để quá lâu gây bức xúc trong nhân dân. Quản lý quy hoạch còn hạn chế, tiến độ thực hiện một số dự án còn chậm, nhất là dự án hạ tầng kỹ thuật xung quanh Hồ Tây; chất lượng một số hạng mục và công trình chưa cao [54].

Từ (1), (2), (3) và (4) phân tích, đánh giá trên, có thể kết luận: QLNN về đất đai của CQQ Tây Hồ mặc dù đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu phát triển mạnh mẽ của KT- XH cũng như tương ứng tiềm năng vốn có của quận. QLNN về đất đai của CQQ Tây Hồ cũng bộc lộ một số bất cập cần được tiếp tục hoàn thiện bằng các giải pháp, kiến nghị nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển công nghiệp hoá và hiện đại hoá ngày càng cao của quận, thành phố và đất nước…

2.4.3. Nguyên nhân tồn tại QLNN về đất đai của chính quyền quận Tây Hồ

2.4.4.1. Nguyên nhân khách quan

Một là, hệ thống pháp luật đất đai chưa thực sự hoàn chỉnh, không rõ ràng và còn phức tạp. Có hiện tượng thừa và thiếu đối với văn bản QLNN về đất đai. Do một số luật còn thiếu như: Luật quy hoạch đất đai, Luật đô thị, Luật nhà chung cư... nên phải ban hành nhiều văn bản dưới luật, tạo sự khó kiểm soát và thực hiện. Tình trạng cùng một phạm vi điều chỉnh nhưng được thể hiện không giống nhau trong các văn bản khác nhau. Việc chưa hoàn chỉnh của hệ thống pháp luật về đất đai, sự thiếu nhất quán giữa pháp luật về đất đai với các hệ thống pháp luật khác đã tạo kẽ hở trong việc áp dụng pháp luật. Sự chậm chễ trong việc ban hành các văn bản kèm theo Luật đất đai, làm giảm tác dụng của Luật. Tình trạng cát cứ trong thực thi nhiệm vụ quản lý giữa các Bộ, UBND thành phố, quận thiếu sự liên kết gắn bó trong quản lý.

Hai là, phân cấp, giữa thành phố, quận và phường chưa rõ ràng còn chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ trách nhiệm, tạo sự đùn đẩy trốn tránh trách nhiệm. Các cơ quan thành phố còn ôm đồm nhiều việc của CQQ, chưa mạnh dạn phân cấp cho quận cũng như tạo điều kiện về nhân lực vật lực để cấp quận có thể hoành thành nhiệm vụ. Quyền hạn của CQQ có hạn, nhiều khó khăn vướng mắc được tìm ra, báo cáo kiến nghị nhưng do có "độ trễ" trong quản lý từ khâu báo cáo đến khâu ra quyết định điều chỉnh còn lớn nên ảnh hưởng đến kết quả quản lý. Sự kiểm tra, tháo gỡ các vướng mắc của các cơ quan cấp trên như thành phố, Bộ TN & MT trong thực thi pháp luật chưa thường xuyên, chặt chẽ, nghiêm túc.

Ba là, thủ tục hành chính còn rườm rà, QLNN về đất đai luôn đi kèm là các quyết định cấp giấy CNQSDĐ, quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích SDĐ, gia hạn SDĐ, quyết định xử phạt hành chính, giải quyết tranh chấp, thừa kế, thế chấp..., cơ chế giám sát nhằm bảo

đảm các quyết định này phải đúng thẩm quyền, phù hợp quy hoạch, đúng mục đích sử dụng, đúng đối tượng SDĐ, các quy định về môi trường, về giá cả còn thiếu chặt chẽ dễ tạo điều kiện cho tham nhũng hoặc lãng phí. Hậu quả là quyền lợi từ đất đai được phân chia trái pháp luật, gây thất thoát cho Nhà nước, tạo lợi ích cho người ra quyết định và những người thân quen được hưởng lợi từ các quyết định hành chính này.

Bốn là, trách nhiệm quản lý của các cơ quan quản lý cấp trên còn thiếu và yếu, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thi hành pháp luật, thi hành công vụ của công chức và cơ quan hành chính còn buông lỏng. Thiếu hệ thống quy phạm, tiêu chí kiểm tra, đánh giá, cơ chế phối hợp theo chiều dọc và ngang một cách khoa học, gây khó khăn cho thanh tra, kiểm tra cũng như độ chính xác trong các kết luận thanh tra. Tình trạng "trên" bảo "dưới" không nghe hoặc "dưới" báo cáo "trên" lờ đi còn phổ biến. Mặc dù, người dân còn kêu ca phàn nàn nhiều nhưng công tác này nhiều năm không chuyển biến, dẫn đến việc người dân, DN thiếu tin tưởng vào khả năng đổi mới của chính quyền.

Năm là, kinh phí cho quản lý phát triển, cho việc thực hiện các quy hoạch, KHSDĐ không có kế hoạch giải ngân cụ thể. Chính sách cho phép CQQ tự tìm nguồn vốn mới cho quản lý và phát triển đất đai còn chưa rõ ràng. Nguồn từ ngân sách Nhà nước mới dừng ở mức đảm bảo kinh phí cho các hoạt động hành chính và đầu tư bằng nhỏ giọt. Giá đất do cơ quan nhà nước đưa ra chưa sát thực tế, dễ tạo điều kiện cho việc hưởng lợi từ cơ chế xin- cho. Hệ thống thuế hoạt động chưa hiệu quả, chưa thực sự phát huy tính điều tiết của công cụ tài chính trong QLNN đất đai.

Sáu là, cơ chế quản lý nhằm đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của người SDĐ, nhất là quyền tham gia vào các hoạt động QLĐĐ chưa rõ ràng, nhiều quyền của người SDĐ được pháp luật đặt ra nhưng chưa có những biện pháp

đảm bảo được thực hiện. Các vấn đề tồn tại trong QLĐĐ do lịch sử để lại chưa được tháo gỡ dứt điểm, gây nhiều lúng túng cho công tác quản lý của chính quyền địa phương.

2.4.4.2. Nguyên nhân chủ quan

Một là, công tác lãnh đạo, tổ chức thực hiện LĐĐ 2003 của CQQ chưa thực sự tốt. QLNN về đất đai của CQQ không có kế hoạch quản lý tổng thể trong đó nêu rõ mục tiêu, phương tiện quản lý, hệ thống đo lường kết quả quản lý cũng như các tác nhân tham gia quản lý. Những thiếu sót này gây khó khăn cho thực hiện cũng như kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động. Do vậy, quản lý dễ rơi vào tình trạng thụ động, chạy theo sự vụ, thiếu biện pháp điều chỉnh thường xuyên liên tục trong quản lý, hoặc có thì cũng khó chính xác vì thiếu cơ sở khoa học. Tư tưởng chậm đổi mới, có Luật nhưng còn chờ Nghị định, có Nghị định lại chờ Thông tư, Quyết định hướng dẫn của các Bộ ngành, thành phố, nên triển khai Luật chậm. Tâm lý, đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm, ngại đổi mới vẫn còn nặng nề trong đội ngũ cán bộ công chức của quận. Nhiều nội dung của Luật chưa được thực hiện nghiêm túc, nặng hình thức. Cải cách hành chính tiến hành chậm, chưa xác định được các khâu then chốt nhằm để có được những biện pháp đột phá.

Hai là, công tác cán bộ còn thiếu và yếu, một bộ phận cán bộ công chức năng lực, đạo đức chưa đáp ứng được nhu cầu công việc nhưng khó thay thế. Chủ tịch UBND quận, phường chưa thực sự có quyền quyết định trong quản lý và xử lý cán bộ. Công tác tuyển dụng, thủ tục đề bạt, khen thưởng và xử lý kỷ luật, thiếu công khai, phức tạp và không dựa trên các tiêu chí rõ để mọi người được biết, phấn đấu và kiểm tra đánh giá. Chế độ lương thưởng chưa thực sự là công cụ khuyến khích công chức nhiệt tình làm việc. Công tác thanh tra kiểm tra chưa cụ thể sâu sát và thường xuyên, những yếu kém phát hiện ra cũng chậm được khắc phục. Các vi phạm thường không do cơ sở

đảng, cấp quản lý cán bộ, các tổ chức công đoàn cơ sở, các cơ quan thanh tra, công an của quận phát hiện mà lại do báo chí hoặc do cơ quan công an thành phố hoặc Bộ tìm ra.

Ba là, công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật chưa tốt, chưa phát huy hết tinh thần làm chủ cũng như sức mạnh khối đại đoàn kết của các tổ chức như Mặt trận tổ quốc, công đoàn, phụ nữ, đoàn thanh niên... cũng như đông đảo quần chúng nhân dân, DN tham gia vào quá trình xây dựng quy hoạch, kế hoạch QLĐĐ và giám sát thực hiện QLNN về đất đai. Công tác thông tin tuyên truyền, giáo dục pháp luật còn hình thức, công khai quy hoạch, lấy ý kiến đóng góp của người dân, DN còn mang tính hình thức đối phó.

Bốn là, vai trò giám sát kiểm tra của HĐND quận, Mặt trận tổ quốc quận còn chưa tốt, tình trạng không tuân thủ pháp luật thể hiện trong việc nhiều năm để thiếu quy hoạch, KHSDĐ chi tiết cấp phường, chưa thực hiện được việc cắm mốc các khu vực quy hoạch, phân công trách nhiệm trong quản lý các khu vực quy hoạch, xử lý vi phạm đất đai. Sự phối hợp giữa các đơn vị trong quận chưa tốt, tình trạng họp và bàn nhiều nhưng làm ít. Trong quản lý hiện nay, nếu quan sát có thể thấy: những gì không muốn thực hiện thì người ta đưa ra họp và bàn sẽ có nhiều ý kiến khác nhau. Do vậy, cần phải tiếp tục xem xét nghiên cứu vấn đề, kết quả là điều không muốn làm sẽ không được thực hiện.

Năm là, chưa thực sự quan tâm khuyến khích phát triển và bảo vệ nghề truyền thống, chính sách nhà đất cho người nghèo, cho cán bộ công nhân viên có thu nhập thấp, chính sách giải quyết công ăn việc làm cho người mất đất cũng như tôn tạo và bảo vệ các di tích lịch sử và môi trường.

Sáu là, sự phối hợp giữa các đơn vị trong quận chưa thực sự tốt, vai trò của cơ quan tư pháp như Tòa án, Viện kiểm sát còn hạn chế, số lượng bản án hành chính, đất đai do Tòa án giải quyết còn thấp, đặc biệt bản án hành chính trong

nhiều năm không có. Quận chưa chủ động trong phối hợp với các cơ quan QLNN về đất đai như: thành phố và các cơ quan Bộ một cách chặt chẽ nhịp nhàng. Vai trò của quận trong việc hỗ trợ các hoạt động tín dụng, ngân hàng nhằm đảm bảo sự tin tưởng của họ trong việc mở rộng đối tượng, nguồn vốn cho vay, tạo công ăn việc làm và phát huy tác dụng của giấy CNQSDĐ chưa thực sự chặt chẽ.

Bẩy là, trong quản lý thiếu những nghiên cứu phát triển, khả năng nghiên cứu, tự đổi mới và áp dụng công nghệ tin học trong quản lý của CQQ còn ở mức thấp. Mặc dù CQQ Tây Hồ đã xây dựng hệ thống mạng cục bộ (Local area net work- Lan), kết nối internet và xây dựng Website nhưng thiếu người có trách nhiệm, năng lực quản lý (Web master) nên nội dung Website còn nghèo nàn, thông tin thiếu và không được cập nhật, có những nội dung đã lạc hậu mà không được điều chỉnh nên dễ gây phản tác dụng. Hệ thống hồ sơ, bản đồ địa chính chưa được mã hoá để quản lý bằng tin học mà vẫn quản lý bằng thủ công. Trong nhiều năm QLNN về đất đai của CQQ không có đầu tư nghiên cứu bằng các công trình, các đề tài khoa học, cũng như đánh giá tổng kết kinh nghiệm quản lý có sự tham gia của các nhà quản lý, nhà khoa học. Đây là sự lãng phí chất xám do thiếu tổ chức liên kết hỗ trợ với các trường đại học, viện nghiên cứu, tổ chức tư vấn đóng trên địa bàn.