sẽ báo cáo Ban lãnh đạo để xử lý; phải thường xuyên kiểm tra, giám sát việc tuân thủ
và xử lý các sai phạm; công tác đào tạo phải được quan tâm, tổ chức thường xuyên.
- Hoàn thiện mô hình tổ chức toàn diện từ hội sở chính, chi nhánh đến các công ty trực thuộc trong hệ thống NHTM Việt Nam là điều kiện vô cùng quan trọng trong việc thực hiện PCRT có hiệu quả. Tại hội sở chính, phải có được bộ phận phụ trách PCRT chuyên trách, chuyên xử lý phân tích các báo cáo, thu thập dữ liệu giao dịch, khách hàng. Tại chi nhánh và các công ty trực thuộc mỗi một đơn vị cũng cần phải có bộ phận xử lý PCRT chuyên trách và liên hệ làm việc trực tiếp, nhận hỗ trợ từ bộ phận phụ trách PCRT chuyên trách tại hội sở chính. Việc hỗ trợ và nhận thức rủi ro về PCRT từ ban lãnh đạo cũng là một điều kiện tiên quyết cho một hệ thống PCRT thành công, do vậy, mỗi NHTM cần có một lãnh đạo phụ trách về PCRT. Ngoài ra, kiểm soát tuân thủ thực hiện PCRT không thể thiếu bộ phận kiểm tra, kiểm soát tính tuân thủ, thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ, quy định về PCRT.
- Thành lập bộ phận kiểm tra, kiểm toán nội bộ hoạt động chuyên trách trực thuộc Tổng giám đốc bao gồm Phòng Kiểm tra nội bộ tại Hội sở chính và Phòng Kiểm tra nội bộ tại các chi nhánh. Thông qua hoạt động của bộ máy kiểm tra kiểm toán nội bộ, ngân hàng giám sát việc chấp hành các quy định của pháp luật, quy định của NHNN và các cơ quan thẩm quyền cũng như các quy trình nghiệp vụ, hoạt động kinh doanh và các quy định nội bộ khác của các bộ phận trong ngân hàng nhằm phòng chống việc lợi dụng hệ thống ngân hàng để rửa tiền.
- Các dấu hiệu nhận biết giao dịch đáng ngờ được tóm tắt ở bảng dưới có thể hỗ trợ các cán bộ, nhân viên ngân hàng phát hiện dấu hiệu rửa tiền qua các sản phẩm dịch vụ của ngân hàng trong quá trình tác nghiệp hàng ngày:
Dấu hiệu định lượng:
Bảng 3.1 Các dấu hiệu định lượng
Dấu hiệu đáng ngờ | Mô tả cụ thể dấu hiệu | |||||||||||||
1 | Giao | dịch | trên | tài | khoản | mới | Tài | khoản | cá | nhân | mở | chưa | từng | thực |
Có thể bạn quan tâm!
- Thực Trạng Hoạt Động Rửa Tiền Qua Hệ Thống Ngân Hàng Việt Nam
- Lượng Kiều Hối Chuyển Về Việt Nam Giai Đoạn 2006 – 2012 (Tỷ Usd)
- Giải Pháp Về Cơ Chế Vận Hành, Quản Trị Hệ Thống
- Giải pháp phòng chống rửa tiền qua hệ thống ngân hàng Việt Nam - Nguyễn Ngọc Loan - 10
- Giải pháp phòng chống rửa tiền qua hệ thống ngân hàng Việt Nam - Nguyễn Ngọc Loan - 11
Xem toàn bộ 90 trang tài liệu này.
mở hoặc không hoạt động lâu ngày | hiện giao dịch, có số tiền từ 05 tỷ đồng hoặc ngoại tệ có giá trị tương đương trở lên chuyển vào và được rút ra hết ngay trong ngày Pháp nhân không thực hiện giao dịch trong một thời gian dài (12 tháng) trên tài khoản của mình kể từ khi mở; doanh nghiệp trong nước mở và sử dụng tài khoản ở nước ngoài dưới tên pháp nhân hoặc thể nhân nước ngoài | |
2 | Mục đích mở tài khoản không rõ ràng | Trong khoảng thời gian 15 ngày, khách hàng mở và đóng tài khoản tiền gửi thanh toán ít nhất 2 lần Cá nhân, tổ chức hướng dẫn từ 10 người trở lên đến mở tài khoản giao dịch mà không rõ mục đích của việc mở tài khoản hoặc mục đích mở không phù hợp với hoạt động thực tế của khách hàng |
3 | Giới thiệu khách hàng và đề nghị chi hoa hồng | Cá nhân, tổ chức giới thiệu cho ngân hàng các cá nhân, tổ chức khác đến gởi tiền có giá trị từ 02 tỷ đồng hoặc ngoại tệ có giá trị tương đương trở lên và đề nghị chi tiền hoa hồng giới thiệu cho cá nhân và tổ chức giới thiệu |
4 | Hiệu lực của Visa dưới 30 ngày | Khách hàng là cá nhân nhập cảnh vào Việt Nam mà visa có hiệu lực ít hơn |
hoặc bằng 30 ngày, thực hiện giao dịch trên tài khoản với số tiền có giá trị từ 10 tỷ đồng hoặc ngoại tệ có giá trị tương đương trở lên | ||
5 | Số điện thoại cá nhân hoặc cơ quan do khách hàng cung cấp không thể liên lạc được hoặc không có số này sau khi mở tài khoản hoặc thực hiện giao dịch | Nhân viên ngân hàng gọi điện tối thiểu 3 lần đến số điện thoại cá nhân hoặc cơ quan do khách hàng cung cấp không thể liên lạc được hoặc không có số này |
6 | Các giao dịch được thực hiện theo lệnh hoặc theo ủy quyền của tổ chức, cá nhân có trong danh sách cảnh báo | Khách hàng hoặc người được ủy quyền thực hiện giao dịch là một trong các tổ chức, cá nhân thuộc danh sách tổ chức, cá nhân do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam lập nhằm cảnh báo tổ chức, cá nhân có rủi ro cao về rửa tiền |
7 | Các giao dịch chuyển tiền có giá trị nhỏ từ nhiều tài khoản khác nhau về một tài khoản hoặc ngược lại trong một thời gian ngắn; tiền được chuyển qua nhiều tài khoản; các bên liên quan không quan tâm đến phí giao dịch; thực hiện nhiều giao dịch, mỗi giao dịch gần mức giá trị báo cáo | Giao dịch nộp tiền, chuyển khoản và rút tiền (với số tiền ít nhất là 300 triệu đồng hoặc ngoại tệ có giá trị tương đương cho mỗi lần giao dịch) được thực hiện từ 6 lần trở lên giữa 02 tài khoản trong cùng ngày Các giao dịch chuyển tiền có giá trị nhỏ từ nhiều tài khoản khác nhau về một khoản tiền lớn hay chuyển qua nhiều tài khoản khác nhau về một tài khoản trong một thời gian ngắn (trong |
ngày) hoặc ngược lại; các bên liên quan không quan tâm đến phí giao dịch | ||
8 | Có sự thay đổi đột biến trong doanh số giao dịch trên tài khoản; tiền gửi vào và rút ra nhanh khỏi tài khoản; doanh số giao dịch lớn trong ngày nhưng số dư tài khoản nhỏ hoặc bằng không | Có sự thay đổi đột biến trong doanh số giao dịch trên tài khoản: tiền gởi vào và rút ra nhanh khỏi tài khoản (trong vòng 15 phút); doanh số giao dịch lớn trong ngày (từ 05 tỷ đồng trở lên) nhưng số dư tài khoản rất nhỏ (bằng số dư tối thiểu duy trì tài khoản theo quy định của ngân hàng) hoặc bằng 0 (các dấu hiệu trên xảy ra khoảng 3 lần/tuần) |
9 | Khách hàng thường xuyên đổi tiền có mệnh giá nhỏ sang mệnh giá lớn | Khách hàng thường xuyên đổi tiền có mệnh giá nhỏ sang mệnh giá lớn với tổng giá trị một lần đổi từ 300.000.000 đồng trở lên |
Dấu hiệu định tính:
Bảng 3.2 Các dấu hiệu định tính
Dấu hiệu đáng ngờ | Mô tả cụ thể dấu hiệu | |
1 | Khách hàng che dấu, lẫn tránh, e ngại khi giao dịch | Khách hàng cố ý che dấu, lẫn tránh nhằm tránh sự phát hiện của nhiều người như: ăn mặc, trang điểm mang tính chất ngụy trang, không giao dịch ở những điểm đông người, có sự nóng vội hoặc không giữ được bình tĩnh khi giao dịch Lúng túng, e ngại khi cung cấp những thông tin giao dịch như: thông tin về |
người chuyển tiền, người thụ hưởng (CMND/Hộ chiếu, địa chỉ, số điện thoại liên lạc, ngành nghề kinh doanh, mục đích hoặc nội dung giao dịch…) | ||
2 | Đề nghị thưởng hoặc cung cấp những lợi ích khác | Khách hàng đề nghị chi hoa hồng, sẽ nộp phí giao dịch cao hoặc cung cấp các lợi ích khác cho nhân viên, với điều kiện là khách hàng sẽ không trả lời các câu hỏi của nhân viên nếu nhân viên hỏi liên quan đến giao dịch và phải thực hiện giao dịch một cách nhanh chóng |
3 | Khách hàng từ chối cung cấp chứng từ hoặc cung cấp thông tin nhận biết khách hàng không chính xác, không đầy đủ, không nhất quán | Khách hàng từ chối cung cấp những giấy tờ về nhân thân của mình hoặc người thụ hưởng khi đến giao dịch tại ngân hàng như: CMND/hộ chiếu, địa chỉ thường trú hoặc tạm trú, số điện thoại …khi nhân viên có yêu cầu Khách hàng từ chối cung cấp các chứng từ mà theo quy định là phải cung cấp đối với loại giao dịch mà khách hàng đề nghị Khách hàng từ chối trả lời, trả lời không rõ ràng hoặc có mâu thuẩn trong nội dung trả lời các câu hỏi liên quan đến mục đích mở và sử dụng tài khoản như: mở tài khoản để chuyển tiền đi, nhận tiền chuyển vào hay là nhận tiền lương; |
khách hàng nhận tiền hoặc chuyển tiền trong nước hay ngoài nước… | ||
4 | Thông tin khách hàng có thay đổi hoặc không thể xác định được khách hàng theo thông tin khách hàng cung cấp hoặc giao dịch liên quan đến một bên không xác định danh tính | Cùng một khách hàng nhưng thông tin về khách hàng đó trên các chứng từ cung cấp cho ngân hàng là khác nhau qua các lần giao dịch như: một khách hàng nhưng có họ tê, địa chỉ, số CMND/hộ chiếu, mẫu dấu…khác nhau mà không có lý do xác đáng như: quyết định thay đổi họ, tên, số CMND, giấy đăng ký mẫu dấu mới… Khách hàng sử dụng cùng một lúc 2 hoặc nhiều CMND, 2 hoặc nhiều hộ chiếu Các giấy tờ tùy thân của khách hàng như CMND, hộ chiếu được viết bằng chữ viết tay, có dấu hiệu tẩy xóa hoặc hình ảnh trên các giấy tờ đó đã bị thay đổi… nhưng cố gắng thuyết phục nhân viên để được giao dịch Các bên có liên quan đến giao dịch cung cấp thông tin nhận biết khách hàng không chính xác, không đầy đủ, không nhất quán |
5 | Chứng từ giao dịch không đúng, không đầy đủ | Khách hàng cung cấp không đúng, không đầy đủ hoặc không phù hợp với quy định của Ngân hàng Nhà nước, về |
các chứng từ phải cung cấp đối với loại giao dịch mà khách hàng đề nghị, nhưng vẫn cố giải thích, thuyết phục để được giao dịch Khách hàng không ghi đầy đủ và chính xác nội dung trên các chứng từ giao dịch theo quy định đối với loại giao dịch mà khách hàng đề nghị, mặc dù nhân viên đã yêu cầu thực hiện lại nhưng khách hàng vẫn không thực hiện hoặc có thực hiện nhưng không đầy đủ, cố tình né tránh việc điền thông tin | ||
6 | Các giao dịch mà qua thông tin nhận biết khách hàng hoặc qua xem xét về cơ sở kinh tế và pháp lý của giao dịch có thể xác định được mối liên hệ giữa các bên tham gia giao dịch với các hoạt động phạm tội hoặc có liên quan tới tổ chức, cá nhân có trong danh sách cảnh báo | Khách hàng hoặc người được khách hàng ủy quyền thực hiện giao dịch mà nhân viên ngân hàng biết được hoặc nghi ngờ số tiền có nguồn gốc từ hoạt động tội phạm hoặc được sử dụng nhằm mục đích phục vụ cho hoạt động tội phạm (thông tin về khách hàng mà nhân viên biết có thể là từ truyền hình, báo, đài, internet…) Các giao dịch được thực hiện theo lệnh hay ủy quyền của các cá nhân, tổ chức có liên quan đến hoạt động tội phạm nằm trong danh sách cá nhân, tổ chức có liên quan tới khủng bố và tài trợ khủng bố do Bộ Công an chủ trì lập theo quy |
định của pháp luật Các giao dịch mà qua thông tin nhận dạng hoặc qua xem xét về cơ sở kinh tế và pháp lý của các bên tham gia giao dịch, ngân hàng có thể xác định được mối liên hệ giữa các bên tham gia giao dịch với các hoạt động tội phạm hoặc có liên quan tới cá nhân, tổ chức nêu trên Giao dịch gửi tiền, rút tiền hay chuyển tiền được thực hiện bởi một cá nhân hay tổ chức liên quan đến hoạt động bất hợp pháp mà thông tin đại chúng (báo, đài) đã đăng tải | ||
7 | Khách hàng thuyết phục ngân hàng không báo cáo giao dịch với cơ quan nhà nước có thẩm quyền | Khách hàng chủ động đề nghị, thuyết phục ngân hàng không báo cáo giao dịch đáng ngờ, báo cáo giao dịch có giá trị lớn và các trường hợp báo cáo khác liên quan tới phòng chống rửa tiền theo quy định của pháp luật và quy định nội bộ của ngân hàng |
8 | Các tổ chức, cá nhân tham gia giao dịch với số tiền lớn không phù hợp với thu nhập, hoạt động kinh doanh của tổ chức, cá nhân này | Các cá nhân, tổ chức tham gia giao dịch với số tiền có giá trị lớn không tương xứng hoặc không liên quan tới hoạt động thường ngày hay bất cứ hoạt động hợp pháp nào theo đánh giá của ngân hàng Các tổ chức chứng khoán chuyển tiền không phù hợp với hoạt động kinh |