Sự Chuyển Dịch Cơ Cấu Kinh Tế Trong Ngành Chăn Nuôi

đến năm 2012 và cuối năm 2014 chỉ còn 20-30% diện tích (UBND Huyện Thạch Thất, 2014); qua đó đã nâng cao hiệu quả kinh tế, rút ngắn được thời gian chăm sóc, ít bị ảnh hưởng sâu bệnh và thời tiết bất thuận gây ra. Nhờ đó, nông dân có điều kiện giải phóng đất sớm trong vụ mùa để trồng cây vụ đông.

Thứ hai, đối với cây ngô:

Diện tích ngô được gieo trồng năm 2011 đạt 403,8 ha, chủ yếu phục vụ chăn nuôi, nên giá trị kinh tế thấp, thời gian sản xuất kéo dài. Đến năm 2014, diện tích gieo trồng tăng lên thành 501 ha và năm 2015 ước tính đạt 527 ha (Phụ lục 1), nhưng diện tích trồng ngô phục vụ chăn nuôi chỉ còn 20 – 30%, còn 70 – 80% diện tích trồng ngô nếp bán tươi (ngô non) (UBND Huyện Thạch Thất, 2014). Sự thay đổi này làm cho thu nhập của bà con nông dân được tăng lên gấp 3 – 5 lần so với trồng lúa; bởi thời gian từ gieo trồng đến thu hoạch ngắn hơn so với trồng ngô phục vụ chăn nuôi và trồng lúa, chỉ mất 70 – 75 ngày.

Thứ ba, đối với cây rau, đậu thực phẩm:

Phụ lục 1 cho thấy, nếu diện tích gieo trồng 2 loại cây này năm 2011 là 731,2 ha, thì năm 2014 diện tích đã tăng nhanh lên thành 1.198,4 ha, nhưng với chủng loại đa dạng và có giá trị cao. Đến nay, trên địa bàn Huyện đã hình thành những vùng sản xuất rau, củ quả an toàn ở Hương Ngải, Dị Nậu, Canh Nậu, Kim Quan, Hạ Bằng, Bình Yên và Yên Bình. Hầu hết các loại bí xanh, bí đỏ, dưa chuột, dưa lê, dưa hấu đều có thơi gian sinh trưởng ngắn ngày, năng suất chất lượng cao phù hợp với các thời vụ trong năm được nông dân gieo trồng và có hiệu quả kinh tế gấp từ 3 -5 lần so với cây lúa. Điều đó cho thấy cơ cấu nội ngành rau, đậu thực phẩm đã có sự chuyển dịch theo hướng tích cực.

Thứ tư, đối với các loại cây hoa, cây cảnh:

Sự dịch chuyển một bộ phận diện tích đất nông nghiệp sang trồng hoa, cây cảnh là một hướng đi mới ở huyện Thạch Thất trong những năm gần đây. Năm 2011, quy mô diện tích trồng hoa, cây cảnh ở Huyện còn nhỏ lẻ, nhưng đến cuối năm 2014, đầu năm 2015, quy mô diện tích trồng hoa, cây cảnh đã được mở rộng với nhiều mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao, nhất là mô hình trồng hoa ly ở: Đại Đồng, Hương Ngải, Canh Nậu, Đồng Trúc, Thạch Xá, Liên Quan, Phùng Xá, Hữu Bằng, Bình Phú và Yên Bình. Trong gần 5 năm qua, các mô hình trồng hoa, cây cảnh đều cho thu nhập cao hơn nhiều so với gieo trồng một số loại cây khác, bình quân từ 100 -150 triệu đồng/sào/vụ (2,7 – 2,8 tỷ đồng/ha); trong đó, một số loại cây cảnh có giá trị kinh tế hàng tỷ đồng (UBND Huyện Thạch Thất, 2014).

Thứ năm, đối với cây ăn quả:

Diện tích trồng các loại cây ăn quả đạt 491 ha vào đầu năm 2015, tăng 18 ha so với năm 2011(UBND Huyện Thạch Thất, 2014) . Đáng chú ý là cơ cấu các loại cây ăn quả đã có sự thay đổi gắn với nhu cầu của thị trường; trong đó, diện tích dành cho một số loại quả được thị trường ưa chuộng mang lại hiệu quả kinh tế cao như bưởi Diễn, mít, thanh long ruột đỏ, nhãn chín muộn, xoài… đã được ưu tiên hơn.

3.2.2.2. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong ngành chăn nuôi

Trong những năm qua, cùng với sự phát triển của ngành trồng trọt, ngành chăn nuôi (gia súc, gia cầm) có sự phát triển khá cả về giá trị sản xuất, số lượng và sản lượng thịt. Quy mô tổ chức sản xuất, phương thức chăn nuôi truyền thống đã dần được thay thế bằng chăn nuôi theo hướng công nghiệp và bán công nghiệp. Một số giống mới được chú trọng, như: gà tam hoàng, lợn siêu nạc, bò sữa, bò lai Sind… thay thế giống cũ. Tỷ trọng giá trị ngành chăn nuôi trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp của Huyện

tăng chậm từ 50,4% vào năm 2011, lên 50,47% vào năm 2015 (xem Bảng 1.1). Tuy vậy, cơ cấu vật nuôi cũng đã có sự dịch chuyển tích cực, theo hướng gia tăng vật nuôi đem lại giá trị kinh tế cao.

Bảng 3.3. Số lượng đàn gia súc, gia cầm giai đoạn 2010 – 2014

Chỉ tiêu

Năm 2010	Năm 2011	Năm 2012	Năm 2013	Năm 2014
- Đàn trâu (con)	5.087	5.135	4.980	4.873	4.802
- Đàn bò (con)	7.552	7.092	6.970	6.894	6.872
+ Trong đó Bò sữa	30	35	40	56	67
-Tổng đàn lợn từ 2 tháng tuổi trở lên (con)	79.772	86.168	88.752	89.632	89.989
+ Trong đó đàn nái	16.051	14.700	15.020	16.038	16.978
-Đàn gia cầm (con)	703.905	776.330	848.000	958.130	1.153.000

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 134 trang tài liệu này.

(Nguồn: Niên giám thống kê huyện Thạch Thất, 2014) Bảng 3.3 cho biết sự biến đổi số lượng gia súc, gia cầm ở huyện

Thạch Thất giai đoạn 2010 – 2014. Theo đó:

Một là, đàn trâu: giảm từ 5.087 con vào năm 2010 xuống còn 4.802 con vào năm 2014.

Hai là, đàn bò: giảm từ 7.552 con vào năm 2010 xuống còn 6.872 con vào năm 2014. Tuy nhiên, cơ cấu đàn bò đã được dịch chuyển sang nuôi bò chất lượng cao, bò lấy sữa; trong đó, bò lấy sữa tăng gấp đôi từ 30 con vào năm 2010 lên 67 con vào năm 2014. Các giống bò ngoại nhập: Brahman, Drounghmaster, giống bò mới 3BBB với chất lượng thịt ngon, tỷ lệ nạc cao cũng đã từng bước thay thế giống bò nội, đem lại hiệu quả kinh tế cao rò rệt.

Ba là, đàn lợn trên 2 tháng tuổi: tăng từ 79.772 con vào năm 2010 lên 89.989 con vào năm 2014. Nhìn chung, từ năm 2011 đến 2014, đàn lợn trên 2

tháng tuổi luôn phát triển ổn định với số lượng biến đổi không nhiều, nhưng có sự dịch chuyển quan trọng từ mô hình chăn nuôi lợn nhỏ lẻ sang mô hình chăn nuôi lợn tập trung; gia tăng nuôi lợn rừng, lợn mán có giá trị kinh tế cao.

Từ năm 2012, nhiều xã đã hình thành các trang trại chăn nuôi tập trung với số lượng lớn, xa khu dân cư; mô hình chăn nuôi nhỏ lẻ trong khu dân cư còn không đáng kể. Toàn huyện có 35 trang trại nuôi lợn tập trung ở các xã Yên Bình, Tiến Xuân, Lại Thượng, Cẩm Yên và Kim Quan. Mỗi trang trại nuôi từ 1.000 – 2.000 con lợn thịt/lứa. Đặc biệt, có hộ nuôi từ

8.000 – 9.000 con lợn rừng, lợn mán/lứa, riêng ở xã Yên Bình có trang trại lợn rừng gần 10.000 con (UBND Huyện Thạch Thất, 2014). Ngoài các trang trại nuôi lợn tập trung còn có các mô hình nuôi gia công lợn thương phẩm cho Công ty cổ phần Thái Lan, một số doanh nghiệp liên doanh khác.

Bốn là, đàn gia cầm:

Giai đoạn 2006 – 2010 các hộ dân chăn nuôi gia cầm với số lượng ít, bằng các giống của Trung Quốc và nuôi trong khu dân cư là chính nên công tác vệ sinh thú y, phòng chống dịch bệnh rất hạn chế và gây ô nhiễm môi trường, hiệu quả kinh tế thấp. Nhưng trong giai đoạn 2011 – 2015, theo Đề án Phát triển nông nghiệp của huyện Thạch Thất theo hướng hiệu quả bền vững, chăn nuôi gia cầm của Huyện đã được đầu tư chuyển đổi theo hướng tích cực. Đàn gia cầm tăng liên tục từ 703.905 con vào năm 2010 lên

1.153.000 con vào năm 2014 (Bảng 3.3). Đến nay, toàn Huyện đã có gần 30 trang trại nuôi gia cầm tập trung xa khu dân cư có quy mô vừa và nhỏ tại các xã Thạch Hòa, Tiến Xuân, Yên Bình; một số hộ nuôi gia cầm nuôi tập trung có số lượng từ 1000 – 2000 con chuyên lấy thịt hoặc lấy trứng, cho hiệu quả kinh tế cao.

Nhìn chung sự chuyển dịch cơ cấu chăn nuôi của huyện Thạch Thất là tích cực. Cơ cấu vật nuôi đã từng bước chuyển đổi sang các loại mang lại giá

trị kinh tế cao, gắn với thị trường trong nước và quốc tế, như các mô hình chăn nuôi lợn rừng, gà ở các xã Yên Bình, Yên Trung, Tiến Xuân, Kim Quan, Cẩm Yên. Mô hình chăn nuôi tập trung, cung cấp thực phẩm sạch, có chất lượng, gắn chăn nuôi với tiêu thụ sản phẩm bước đầu phát triển, thay thế mô hình chăn nuôi nhỏ lẻ của các hộ gia đình. Đến nay trên địa bàn Huyện đã có 167 mô hình chăn nuôi hiệu quả. Mô hình chăn nuôi theo chuỗi từ sản xuất đến tiêu dùng của Công ty cổ phần chế biến thực phẩm sạch 3F hàng năm sản xuất và tiêu thụ 20.000 con lợn, 700.000 con gà, 30 triệu quả trứng cung cấp cho thị trường cả nước và xuất khẩu sang CHLB Đức (UBND Huyện Thạch Thất, 2014).

3.2.2.3. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong ngành thủy sản

Một là, về cơ cấu giá trị sản xuất:

Trong những năm gần đây, nuôi trồng thuỷ sản đã thực sự trở thành một trong những thế mạnh của huyện Thạch Thất; cơ bản phần diện tích làm lúa kém hiệu quả đã được chuyển đổi sang đào ao nuôi cá. Nhờ đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, tăng cường công tác quản lý và khai thác hiệu quả 620 ha diện tích nước mặt hiện có, sản lượng thủy sản của Huyện tăng đều qua các năm từ 2010 đến nay. Điều đó thể hiện rò ở Bảng 3.4 dưới đây:

Bảng 3.4. Kết quả nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2010 – 2014

Chỉ tiêu

Năm

2010

Năm

2011

Năm

2012

Năm

2013

Năm

2014

Thủy sản (tấn)

1.400

1.569

1.845

2.012

2.243

(Nguồn: Niên giám thống kê huyện Thạch Thất, 2014)

Nhìn vào Bảng 3.4 có thể thấy: vào năm 2010, sản lượng thủy sản mới đạt 1.400 tấn, thì sản lượng năm 2014 đã đạt 2.243 tấn tăng 160%. Nhờ đó, cơ cấu giá trị của thủy sản trong nông nghiệp nói chung của Huyện tăng từ 3,28% năm 2010 lên 3,91% năm 2014 và 2015 (Bảng 3.1). Cùng với đó, giá

trị tuyệt đối ngành thủy sản trên địa bàn Huyện cũng tăng đều qua các năm. Nếu năm 2006, giá trị sản xuất thủy sản mới là 5.600 triệu đồng, thì năm 2012 đã tăng lên thành 15.523 triệu đồng và năm 2015 là 18.763 triệu đồng (Bảng 3.1).

Điều đáng chú ý là cơ cấu giá trị sản xuất nội bộ ngành thủy sản (nuôi trồng, khai thác) trên địa bàn Huyện thời kỳ này đã có sự chuyển dịch mạnh theo hướng: tỷ trọng giá trị sản xuất khai thác thủy sản giảm; tỷ trọng giá trị sản xuất nuôi trồng thủy sản tăng nhanh (UBND Huyện Thạch Thất, 2014). Nguyên nhân chính là nhờ có sự chuyển hướng khai thác tiềm năng và lợi thế tự nhiên của Huyện từ trồng trọt (lúa năng suất thấp) sang nuôi trồng thủy sản, dẫn đến tốc độ tăng trưởng của nuôi trồng và dịch vụ thủy sản tăng cao.

Hai là, về cơ cấu diện tích nuôi trồng thủy sản:

Giai đoạn 2010 – 2014, diện tích nuôi trồng thủy sản đã tăng từ 420 ha lên 620 ha, do nông dân trong Huyện chuyển đổi phần diện tích trồng lúa kém hiệu quả, nhất là những vùng đất trũng khó cấy lúa sang nuôi cá. Song điều quan trọng là cơ cấu diện tích nuôi trồng thủy sản trên địa bàn Huyện trong thời gian này đã có sự chuyển dịch mạnh theo hướng thâm canh cao, sản phẩm nuôi đa dạng và phong phú. Ngoài các loại cá truyền thống như: mè, trôi, trắm, chép… các giống mới có giá trị kinh tế cao, như: Ba ba, lươn, cá diêu hồng, rô phi đơn tính, cá rô đầu vuông, chép lai 3 màu, cá chim trắng, cá sộp môi trề,… đã được đưa vào đầu tư thâm canh ở một số xã như: Đại Đồng, Lại Thượng, Phú Kim, Hương Ngải, Canh Nậu, Dị Nậu, Tiến Xuân, Yên Bình. Nhiều điểm mô hình nuôi cá có năng suất, phẩm chất và sản lượng cao đã được xây dựng, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân, như mô hình nuôi cá chim trắng theo phương thức chuyên canh tại xã Chàng Sơn, 2 mô hình nuôi cá chép lai kết hợp cá rô phi đơn tính ở xã Thạch

Xá và Phú Kim, mô hình nuôi cá sấu tại Trạm khuyến nông và xã Bình Phú. Từ những hiệu quả kinh tế mà ngành nuôi trồng thủy sản đem lại, nhiều bà con nông dân đã mạnh dạn đầu tư chuyển đổi cơ cấu sản xuất từ những vùng đất trũng khó cấy lúa sang nuôi cá và các mô hình 1 lúa 1 cá đã dần đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân. Có thể khẳng định, đây là hướng chuyển dịch đúng đắn trong việc phát triển nuôi trồng thủy sản, phù hợp với tiềm năng, thế mạnh của địa phương, đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần gia tăng thu nhập và giải quyết việc làm cho lao động ở nông thôn.

3.2.2.4. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong ngành lâm nghiệp

Một là, về cơ cấu giá trị sản xuất:

Thực hiện chính sách phủ xanh đất trống đồi núi trọc, tạo môi trường xanh sạch và trong lành; duy trì diện tích rừng hiện có trên địa bàn Huyện (2.580,93 ha), thực hiện giao đất giao rừng cho cá nhân tự quản, trồng mới thêm ở một số nơi cần thiết, tạo nguồn nguyên liệu cho ngành chế biến lâm sản, giá trị sản xuất của ngành lâm nghiệp huyện Thạch Thất tăng đều qua các năm trong giai đoạn 2010 – 2015. Nếu năm 2010, giá trị sản xuất của lâm nghiệp đạt 13.671 triệu đồng, thì năm 2014 đạt 18.987 triệu đồng và ước tính năm 2015 đạt 19.032 triệu đồng (Bảng 3.1), tăng 14% so với năm 2010. Điều đó góp phần nâng dần tỷ trọng giá trị của lâm nghiệp trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp của Huyện từ 3,8% vào năm 2010 lên 4,3% năm 2014 và 2015 (Bảng 3.1). Tuy giá trị kinh tế mà ngành lâm nghiệp tạo ra không đáng kể so với trồng trọt và chăn nuôi trong những năm qua, nhưng giá trị mà nó tạo ra vẫn cao hơn giá trị sản xuất của nuôi trồng thủy sản (cả về giá trị tuyệt đối và tỷ trọng trong cơ cấu giá trị sản xuất toàn ngành nông nghiệp). Điều quan trọng hơn là sự phát triển của ngành lâm nghiệp trên địa bàn huyện Thạch Thất những năm qua đóng vai trò khá quan trọng trong việc phòng hộ, bảo vệ cảnh quan môi trường, góp phần giữ cân bằng sinh thái ở khu vực. Việc phát

triển kinh tế vườn rừng, tập trung ở 3 xã Tiến Xuân, Yên Bình, Yên Trung đã góp phần nâng cao thu nhập, nhất là cho các hộ miền núi.

Hai là, về cơ cấu diện tích:

Với diện tích 2.580,93 ha, rừng ở huyện Thạch Thất gồm 3 loại: rừng sản xuất, rừng phòng hộ và rừng đặc dụng; trong đó: rừng sản xuất là 1.869,8 ha, chiếm 72,4% diện tích, rừng phòng hộ là 78,8 ha, rừng đặc dụng 632,33 ha. Diện tích rừng phòng hộ và đặc dụng tập trung chủ yếu ở các xã Tiến Xuân, Yên Trung, Yên Bình. Điều đáng chú ý trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong ngành lâm nghiệp ở Thạch Thất thời gian qua, là công tác vận động nhân dân thực hiện chuyển đổi rừng keo, bạch đàn sang rừng sinh thái kết hợp du lịch để nâng cao hiệu quả kinh tế rừng, góp phần nâng cao thu nhập, đời sống cho người được giao đất rừng. Riêng năm 2014, Huyện đã thực hiện thành công mô hình chuyển đổi rừng keo, bạch đàn sang trồng rừng sinh thái tại xã Yên Bình và xã Yên Trung với tổng diện tích 45 ha, vượt kế hoạch Thành phố giao là 35 ha. Bên cạnh đó, Huyện đã thường xuyên quan tâm chỉ đạo trồng bổ sung, riêng năm 2014 đã trồng được 45.750 cây phân tán đạt 101,6% kế hoạch và trồng bổ sung được 181,9 ha rừng.

Tóm lại, thời gian qua, sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nội bộ ngành nông nghiệp ở huyện Thạch Thất theo hướng chuyển mạnh sang sản xuất các loại giống mới đem lại giá trị kinh tế cao, là hướng chuyển dịch đúng đắn, cần tiếp tục được duy trì, đẩy mạnh trong thời gian tới.

3.2.3. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo vùng lãnh thổ ở huyện Thạch Thất

Phát huy lợi thế tiềm năng về đất đai, đặc điểm khí hậu, thổ nhưỡng từng vùng đất trên địa bàn, cùng với xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế hướng: giảm tỷ trọng nhóm ngành trồng trọt, tăng tỷ trọng nhóm ngành chăn nuôi và thuỷ sản, trong những năm qua, huyện Thạch Thất còn đẩy mạnh sự