Thơ Lẩu của người Tày ở Hà Vị, Bạch Thông, Bắc Kạn

11. Khách (Quang làng):

Nộp lẹ

Slíp giờ kẻn đảy giờ nẩy mjạc Pác giờ kẻn đảy giờ nẩy yên Giờ ngoạt tiên thiên đức

Giờ ngụ phúc lâm môn

So quí tộc càn khôn khảm lẹ

Sle phượng vàng kết ngịa nôộc công Tôi bạn đắc tin thông thuận ỷ

Đạo càn khôn tri kỷ minh tâm

Tải sloong khỏi nộp thâng lằm khấư Bưởng lắm sle mẻ slấư

Bưởng khấư sle lục nòn

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 165 trang tài liệu này.

Liệng lục kin bấu van, nòn bấu ỏn Giờ nẩy mì lẹ vật kỉnh thâng

Tải slam khỏi nộp ngân đại lẹ

Pjá công lao tình nghịa ơn thâm Liệng lục chắng chắc công pỏ mẻ Mởi cần slu các lẹ tèn công

Tôi mjầu sloong mừ chiềng chậư mẻ Lẹ slinh cắp lẹ ngiạ chan chan

Lai nọi khỏi xo vàn cần chấp Ơn cần củ lẹ vật đây đo

Đắt le đảy chồm khua sloong bưởng.

12. Chủ (Quan làng):

Nải pjầu rườn khươi Mởi khi cần đảy mà thâng các Nắm pền lăng bôm pát xẩu lai Tiểng cạ mì bôm đai nải đoạ Giờ nẩy cần chồm chạ lẹo đo

Nộp lễ

Mười giờ kén được giờ này đẹp Trăm giờ kén được giờ này yên Giờ nguyệt tiên thiên đức

Giờ ngũ phúc lâm môn

Xin quí tộc càn khôn kiểm lễ Phượng hoàng xin kết nghĩa chim công Đôi bạn đắc tâm thông thuận ý Đạo càn khôn tri kỉ minh tâm

Thứ hai, tôi xin dâng “lằm khấư” Bên ướt để mẹ nằm

Bên khô giành con ngủ

Nuôi con ăn không ngon, ngủ không đẫy Giờ này có lễ tạ kính dâng

Thứ ba, xin nộp ngân đại lễ Đáp công lao tình nghĩa ơn sâu Nuôi con mới thấu công bố mẹ Mời người thu nhận lễ tạ công Đôi trầu hai tay dâng mời mẹ Lễ sinh cùng lễ nghĩa đủ đầy

Nhiều ít xin kính người hãy nhận Ơn người nhận lễ vật kính dâng Đắt lễ được vui mừng hai thọ.

Mời cơm chiều nhà rể Mời khi người đã lên tới nhà Không nên cỗ mâm bát xấu xa Gọi là có mâm không mời mọc Giờ này người mừng chúc hết lời

Xuân họ nẳng chường nưa cỏi tỉnh Các nàng chồm sự tính vui lai

Nắm táng lăng va khai phông ón Cần tồn khóp mọi chổn tẩư nưa Đây mjạc bặng lục vua thượng đế Không chầu bặng bút vẹ mì duyên Nải ngòi nải chính chuyên mọi ỷ Nịu mừ bặng nho slị đời xưa

Ngòi lai lẻ lừm thơ pây thuổn

Nắm chắc pjá táng chổn slắc câu Cần ké tỉnh tốc châư mọi slự

Slao báo tỉnh lừm chứ thâng rườn Vui xủ thuổn bản mường họ háng Nắm pền lăng bôm bán đảy nai

Chiềng cần nẳng lồng đai chỉ chải.

13. Khách (Pả mẻ):

Nhất khỏi chồm bôm sơn long đáo Bôm sơn cần chắng tạo au mà

Nả bôm mì ẻn va mjạc quả Bách vật cúa đồ lạ đây đo

Ngòi bặng cộ rườn vua phú quí Bọn khỏi cần xiên lỷ mà thâng

Bôm cần tặt hoỏng đâng hoỏng noọc Toọng cần khẻo lo oóc pjết khôn

Bách vật dú qui môn nặm pé Rườn cần mì đo lẹ mọi đồ Mọi giổng mì thúc đu đây quả

Tặt oóc mà hom toả slí phương Hom oóc thuổn tằng rườn thay thảy

Giường trên thân họ ngồi chăm chú Các nàng chúc mọi sự vui tai

Chẳng khác gì hoa khai đua nở Người đồn khắp tứ xứ gần xa Đẹp đẽ như con vua thượng đế Nét ngài tựa bút vẽ có duyên Càng nhìn càng chính chuyên mọi nhẽ Ngón tay tựa nho sĩ đời xưa

Càng ngắm là quên thơ hết cả Chẳng nhớ đáp khác xã câu gì Người già nghe quên đi mọi sự Gái trai nghe quên nhớ tới nhà Vui thú khắp bản làng thân họ Không ra gì bàn cỗ để mời Trình người hãy ngồi chơi thong thả.

Nhất tôi mừng mâm sơn rồng lượn Mâm sơn người mới tạo đem về Mặt mâm có én hoa đẹp quá

Trăm thứ toàn vật lạ đủ đầy Trông như cỗ nhà vu phú quí

Chúng tôi người cách bức tới nơi Mâm người đặt gian ngoài gian giữa

Bụng dạ người khéo nghĩ xiết khôn Bách vật ở qui môn biển cả

Nhà người có đủ lễ mọi đồ Mọi thứ ưa mắt nhìn đẹp quá

Bày đặt ra thơm toả bốn phương Cả nhà thơm mùi hương lan toả

Bách ngư them bách điểu lâm san Cộ nẩy pây tiển quan chắng đảng Têm pát chản nựa pẻng linh đình Pát luồng them pát kim long án

Nả bôm mì phượng hán luồng queng Sloong bưởng mì bjoóc khoen chạm ngả Thuổn đếch ké khéc lạ mà đo

Bôm nẩy bôm tin mừ vẹ chử

Nhằng vẹ them chử phú đâng chang Sloong bưởng mì nạn quang nu nôộc Nhằng mì tằng chử phúc chử ninh

Pát luồng mì chử vinh chử thọ

Bọn khỏi chồm hăn rọ luồng bên Bấu chồm mền hác hăn pjết mjạc Bọn khỏi cần lạ lác xo chồm.

14. Khách (Pả mẻ):

Nhất khỏi chồm bôm sơn thậm mjạc Sloong khỏi chồm bôm pát lài va

Cúa đây dự hâư mà cổ lạ

Rụ cần khảm mừa quá Đông Kinh Mọi đồ mọi pjết xinh lai lẳm

Cúa nẩy chợ Bắc Kạn nằm mì Cúa đây dú kinh kỳ kẻ chợ

Rụ cần khảm mừa xử Nam Vang Rụ cần khảm mừa tàng Nam Định Pát chản dú bại tỉnh phú gia

Chản bjoóc them thú va pát mjạc Lườn cần chàu khoái lại bằng an Nựa pja téng bôm bàn cúa quỉ

Bách ngư thêm bách điểu lâm san Cỗ này đem tiễn quan mới xứng Đầy bắt đĩa thịt bánh linh đình

Bát bạc thêm bát vàng rồng phục Mặt mâm có phượng múa rồng bay Hai bên có hoa leo chạm trổ

Cả trẻ già khách lạ đủ đầy Mâm này mâm hoa tay vẽ chữ Còn vẽ thêm chữ phú bên trong Hai bên có nai hươu chim chóc Còn có cả chữ phúc chữ ninh

Bát rồng có chữ vinh chữ thọ

Chúng tôi nhìn thấy rõ rồng bay Chưa nhìn đã thấy hay thấy đẹp

Chúng tôi người khách lạ xin mừng.

Nhất tôi mừng mâm sơn tuyệt đẹp Hai tôi mừng mâm bát hoa văn

Của tốt mua đâu về quá lạ

Hay là người qua xứ Đông Kinh Mọi thứ trông thật xinh thật đẹp Thứ này chợ Bắc Kạn khó tìm Của tốt ở kinh kỳ kẻ chợ

Hay người vượt sang xứ Nam Vang Hoặc người đi về đường Nam Định Bát đĩa ở đại tỉnh phú gia

Đĩa rồng thêm đũa hoa bát đẹp Nhà người giàu khoái lạc bằng an Thịt cá bày mâm bàn của quí

Mọi dưởng mì mùi vị hom van

Pẻng vả them pẻng khinh bấu án Mọi bôm têm pát chản nựa pja Cúa quỉ tiếng đàng xa bọn khỏi

Phàm phoóc bấu chắc phuối khôn ngoan Lo chồm bôm chồm bàn là đá

Bấu chắc chúc pỉ cá duyên cần Cỏi sle phoóng vằn lăng oóc nả? Chúc hử chài thư thả hết kin

Chàu mì them hiển vinh phúc túc Sloong chúc mì lai lục nhình chài Cỏi chứ kỷ cằm đai khỏi chúc

Boong khỏi cần cách bức kin pjầu Toón kin van slim châư pjom bái.

15. Quan làng: Xo đén

Tởi cón vua Thảnh Nhân tặt chảo Tặt pền dầu hoa thảo rủng quang Thảnh hiền chắng lo toan chút đén Tại mẻ nàng nự hiến cười chua

Tu thân nắm au phua dú ké Cừ vằn hác dú lé puồn thân

Slao báo kẻo phân vân bặng bửa

Nắm thúc toọng noọng nhỉ cười chua Nàng nắm mừa chầu vua thượng đẻ Mởi nàng lồng tu thẻ quốc gia

Vằn nẩy phiệc lẩu chà hỉ hạ

Mởi nàng lồng đạo lả lương đông Củ tin nàng lồng thâng mà lót

Tha nả nàng bặng bjoóc đang phông

Mọi thức có gia vị thơm ngon Bảnh vả thêm chè làm vô kể Mỗi mâm đầy bát đĩa thịt thà Của quí tiếp đường xa vạn bội

Dốt kém không biết nói khôn ngoan Lo mừng mâm mừng bàn quấy quá Không biết chúc quan cả duyên người Hãy phòng để sau này gặp lại

Chúc cho anh thư thái làm ăn Giàu có thêm hiển vinh phú túc Thứ hai nhà có phúc nhiều con Hãy nhận mấy lời xuông tôi chúc

Chúng tôi người cách bức ăn cơm Bữa ăn ngon tấm lòng ơn tạ.

Xin đèn (Thắp)

Đời xưa vua Thánh Nhân đặt tạo Đặt thành dầu hoa thảo sáng trưng Thánh hiền mới lo toan đèn thắp Tại cô nàng hiền đẹp khôi châu

Tu thân không lấy chồng ở vậy Ngày đêm sống đơn lẻ buồn thân Gái trai đến vi vân như bướm Không vừa lòng người đẹp khôi châu Nàng mới lên chầu vua thượng đế Mời nàng xuống trần thế quốc gia Hôm nay rượu chè hỉ hả

Mời cho nàng giáng hạ dương đông Được lời nàng bước chân xuống tới Mặt mũi nàng đẹp tựa hoa tươi

Củ tin khửn chường ngần chút đén Xuân họ nẳng phuối tuyện khoe le Đén cần lăng khoen sle đăm nhám Slao báo kẻo vội váng tung gia Tặt pền khẩu nua nà khoen lộn

Củ pác vàn slao noọng cười chua Chút đén khửn pàn nưa rủng chỏi Rủng mà nả bọn khỏi đảy ơn

Rủng mà khoóp tu lườn họ háng Sle lục khươi lạy táng khửn mừa

Đẳm cần cỏi cụm cừa sloong bưởng. Thôi ạ!.

16. Khách Xo tẻm hương

Bàn Cổ nhằng lộn lạo thể lương

Ngọc Vàng xoi au hương khửn tiển Khóp thiên hạ lèo mẻn pây xa

Mì nhựng cúa quốc gia vật quỷ Mừa tiển pụt cầu vị cầu an

Pụt then hác lo toan bực tức

Khỏi chiềng mừa quí chức hương lân Pửa cồn slinh mì nàng Hản Thị

Pỏ mẻ ép hử nhị mừa phua

Nắm thúc toọng cười chua nả mjạc Nàng ni khửn sơn nhạc vận thân

Chắng piến pền hương xông mạy quẻ Mộc hương tứn đông ké hom hương Ngọc Vàng tuyền slí phương phản cạ Slao báo khảu ngản rạ pây xạ

Chắng xác pước au mà dảng xá Slam nâư mềm hom tỏa núi hương

Bước chân lên thắp đèn giường bạc Thân họ ngồi nói chuyện lao xao Đèn treo đó mà sao không thắp

Trai gái kéo tấp nập vào ra Đặt thành lúa nếp hoa treo lộn Cất lời nhờ các bạn khôi châu Thắp đèn lên bàn thờ sáng tỏ

Sáng đến khắp mọi chỗ mọi nơi Sáng đến cả chúng tôi ơn tạ

Để con rể bái lạy tổ tiên

Phù hộ cho hai bên thân họ. Thôi ạ!

Xin thắp hương

Bàn Cổ còn lẫn lộn thế dương Ngọc Hoàng sai lấy hương tiễn lễ Khắp thiên hạ liệu kế đi tìm

Có những của quốc gia vật quý Lên tiễn bụt cầu vị cầu an

Bụt then khác lo toan bức tức

Tôi trình cùng quý chức hương lân Đời xưa sinh ra nàng Hán Thị

Bố mẹ bắt ép chị theo chồng Không vừa ý trái lòng người đẹp Nàng chốn lên sơn nhạc vẫn thân Mới hoá thành hương xông cây quế Mộc hương nọc rừng rú thơm hương Ngọc Hoàng truyền bốn phương phán bảo Gái trai vào núi thẳm đi tìm

Róc vỏ về phơi lên gác bếp

Ba hôm sau thơm ngát mùi hương

Ngọc Vàng tuyền slí phương khỏ nhọc Thôi đoạn au lồng chộc pây choỏng

Au lồng loỏng pây tăm

Chắng pền lằm hương mộc

Cần khẻo au khửn lọc nưa xâng

Chắng khảu đông au mạy lằm oón Au mà chiếc hử pjọm slẻ hương Sloong mừ pùa hết hương khửn pjúc Chắng hử au toỏn cốc hết hang

Chắng kẻn au toỏn pjai hết cản Vua Ngọc Vàng chắng phản hết hương Cốc hương dú nẩy oóc

Nhọt hương dú nẩy mà

Chắng pền hương pền hoa tu thẻ Pụt then mừa tiển lẹ Xích Ca

Chắng pền hương pền hoa khai chợ Lườn cần chắng pây dự hương ban Au mà chút rủng pàn đẳm táng.

17. Giải vé

Slíp giờ kẻn đảy giờ nẩy mjạc Pác giờ kẻn đảy giờ nẩy yên Giờ đây sle lục khươi lạy tổ Đẳm cần cỏi cụm hộ gia san

Nhược mì vẻ chang pàn khỏi giải Tứn tứn noọng Thanh ban

Tứn tứn noọng Thanh thảo

Chiêng chất nàng mì thạo kin chay Mởi hử nàng oóc pây giải vẻ

Giải mừa phạc rườn Hác

Ngọc Hoàng truyền bốn phương khó nhọc Thôi đoạn lấy xuống cối đi đâm

Lấy xuống loỏng đi giã Mới thành bột hương mộc

Người khéo đem đãi lọc qua sàng Vào rừng lấy cây non từng đoạn Đem về chẻ đều đặn que hương Hai tay về bột hương bám chặt Mới để cho đằng gốc làm đuôi

Cho đằng ngọn quay xuôi làm cán Vua Ngọc Hoàng mới phán làm hương Gốc hương từ đấy ra

Quê hương từ đấy lại

Mới thành hương thành hoa dương thế Bụt then được tiễn lễ Thích Ca Mới thành hương thành hoa bán chợ Nhà người mới đi sắm hương ban Đem về thắp sáng bàn tổ tiên.

Quét tạp uế

Mười giờ chọn được giờ này đẹp Trăm giờ kén được giờ này yên Giờ tốt rể lạy lên bàn tổ

Tổ tiên hãy phù hộ gia san Nếu có uế trên bàn tôi quét Dậy dậy em Thanh Ban Dậy dậy nàng Thanh Thảo

Tết nhất nàng thông thạo ăn chay Mới cho nàng ra đây tẩy uế

Quét đi bên nhà Hác

Giải mừa pàn rườn ham Giải mừa pàn rườn tưởng Giải mừa bưởng rườn then

Mởi đẳm lồng chường ngần cụm hộ Khỏi giải mừa pàn chỏ sloong phương Khỏi giải mừa tu rườn mọi dưởng Đẳm cần dú slung slưởng vinh va

Bấu mì vẻ nựa pja khảu lộn

Bấu mì vẻ pỉ noọng khửn lồng

Khỏi giải mừa gia tung thay thảy Khỏi giải mừa pàn nẩy mẻ va

Công cần slống bjoóc mà Công cần slống va hử

Slống bjoóc lồng tu tẩư pền đuông Vằn nẩy đảy pền rườn đuổi pậu Mjầu mác tặt bôm kỉn têm cơi Mởi hử đẳm lồng chơi giờ nẩy

Sle lục khươi bải lạy khửn mừa Đẳm hợi cỏi cụm cừa sloong bưởng.

18.Khách (Quan làng)

Tình tổ

Kính chiềng mừa đẳm tổ gia tiên Cụm từ rườn bình yên khang thái Cụm lục rườn đảy cải mả luông Giở nẩy đẩy pền rườn đuổi pậu Chắng tặt mì bôm lẩu kỉnh thâng

Mời đẳm lồng chường ngần nẳng lỉn Mjầu mác tặt bôm kỉn têm cơi

Quét đi chốn nhà ham, Quét đi bàn nhà tướng Quét đi hướng nhà then

Giường bạc mời tổ tiên xuống độ Tôi tẩy uế bàn tổ hai phương

Tôi tẩy uế gia môn mọi thứ

Tổ tiên ngự sung sướng vinh hoa Không uế tạp thịt thà lẫn lộn Không uế tạp thân họ anh em

Tôi quét sạch trong ngoài tất thảy Tôi quét bàn thờ bái mẹ Hoa

Công người đưa hoa đến Công người tiễn hoa cho

Đưa hoa xuống thế gian thành đá Đến nay được kết nghĩa hợp hôn Trầu cau đặt đầy cơi kính tổ

Mời tổ tiên ngự toạ giờ này Để con rể ra đây bái tổ

Tổ tiên hãy phù hộ hai bên.

Trình tổ tiên

Kính trình lên bàn tổ gia tiên Phù hộ được bình yên khang thái Cửa nhà cùng con cái khoẻ khôn Giờ này được thành hôn sơm sủa Mới đặt có mâm cỗ kính dâng Mời tổ tiên giường tiên yên vị

Trầu cau đặt mâm lễ đầy cơi

Mời đẳm lồng lìn chơi giảng hạ Lục khươi mền lạy tạ khửn mừa

Đẳm cỏi ngòi cụm cừa sloong bưởng Cụm hử mền lợi vượng pây mà

Khỏi pền cần tàng xa viện vọng Khỏi cạ mừa thúc toọng đẳm tiên Khuốp pi slíp nhỉ bươn cụm hộ.

19. Khách (Quan làng):

Bái phụ mẫu

Kỉnh chiềng mừa phụ mậu dượng sinh Mà nẩy nẳng lạy thân

Lục lẻ lục rườn cần Lan lẻ lan xuân họ

Ỷ như tuyện tời cổ tuyền mà

Minh Hoàng xưa phân chia thiên hạ Phục He xưa tạo vả nhân dân

Vằn nẩy nhờ công ơn nguyệt tạo Cụng nhờ đảy thiên đạo tơ hồng Pỏ mẻ cần mì công liệng khỏi Lý ngư đảy giao hội vụ môn Đạo phụ mậu như sơn như thuỷ Kha minh nhi ly tử ơn thâm

Liệng lục chắng chắc công pỏ mẻ Lạy hử cần slổng ké rư môn

Giờ đây khỏi nghêng hôn lồng lảng Tỏn mừa hử họ háng khỏi chồm

Mời tổ xuống vui chơi giáng hạ Con rể được bái tạ đền ơn

Tổ tiên phù hộ cho hai họ Phù hộ cho lợi vượng cửa nhà

Tôi là người đường xa viễn vọng Tôi tâu trình hợp bụng tổ tiên Mười hai tháng tương niên phù hộ

Lạy cha mẹ

Kính trình lên phụ mẫu dưỡng sinh Vào đây ngồi nhận lạy

Con là con ông bà

Cháu là cháu thân họ

Theo như truyện đời cổ truyền về Minh Hoàng xưa phân chia thiên hạ Phụ Hy xưa tạo hoá nhân dân

Hôm nay nhờ công ơn nguyệt lão Cũng được nhờ thiên đạo tơ hồng Bố mẹ người có công nuôi dạy

Lý ngư được giao hội vũ môn Đạo phụ mẫu như sơn như thuỷ Kha minh nhi lỵ tử ơn thâm Nuôi con mới biết công bố mẹ

Lạy cho người mạnh khoẻ sống lâu Giờ tốt cho đón dâu ra cửa

Đón dâu về trình họ tôi mừng