Rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng dạy học tích hợp cho sinh viên trường Cao đẳng sư phạm Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

TRẦN THỊ HỒNG

RÈN LUYỆN KĨ NĂNG THIẾT KẾ BÀI GIẢNG

THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH HỢP CHO SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Giáo dục học Mã số: 60.14.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Dương Thị Nga

THÁI NGUYÊN - 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực chưa hề được sử dụng và công bố ở bất kỳ một công trình nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, ngày 17 tháng 4 năm 2016

Tác giả

Trần Thị Hồng

LỜI CẢM ƠN

Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình, chu đáo của cô giáo – TS. Dương Thị Nga – Trưởng khoa Bồi dưỡng trường CĐSP Thái Nguyên đã giúp đỡ em trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Em cũng xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới Ban Giám hiệu, Khoa Sau đại học, các thầy cô giáo trong khoa Tâm lí – Giáo dục, trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ em trên con đường khoa học và đã cho em nhiều ý kiến quý báu, để em hoàn thành tốt luận văn này.

Đồng thời em cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, các thầy, cô và các bạn sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên, chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, các thầy, cô giáo trường Tiểu học Lương Ngọc Quyến, Trường Tiểu học Quyết Thắng, trường Tiểu học Lê Văn Tám đã nhiệt tình cộng tác và giúp đỡ em trong quá trình điều tra thực trạng, thu thập thông tin, số liệu phục vụ luận văn.

Dù đã có nhiều cố gắng song do điều kiện và thời gian hạn chế nên luận văn chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Kính mong được sự chỉ bảo, đóng góp ý kiến của các thầy giáo, cô giáo để luận văn của em được hoàn chỉnh hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày 17 tháng 4 năm 2016

Tác giả

Trần Thị Hồng

MỤC LỤC

Lời cam đoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục các hình iv

Danh mục các bảng iv

Danh mục các từ viết tắt v

Phần 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG 1

Phần 2. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 6

Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA RÈN LUYỆN KỸ NĂNG THIẾT KẾ BÀI GIẢNG THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH HỢP 6

1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề 6

1.1.1. Trên thế giới 6

1.1.2. Ở Việt Nam 7

1.2. Khái niệm công cụ 10

1.2.1. Kĩ năng (KN) 10

1.2.2. Kĩ năng dạy học 12

1.2.3. Dạy học tích hợp 13

1.2.4. Kĩ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH 14

1.2.5. RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH 15

1.3. Một số vấn đề cơ bản về dạy học tích hợp (DHTH) 17

1.3.1. Mục tiêu của dạy học tích hợp 17

1.3.2. Đặc điểm của dạy học tích hợp 17

1.3.3. Các mức độ tích hợp trong chương trình giáo dục phổ thông 18

1.3.4. Quy trình tổ chức dạy học tích hợp 20

1.4. Một số vấn đề cơ bản về rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH 22

1.4.1. Tầm quan trọng của RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH đối với sinh viên sư phạm 22

1.4.2. Mục tiêu rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH 24

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

1.4.3. Nội dung RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cần rèn luyện cho sinh viên sư phạm 25

1.4.4. Hình thức tổ chức RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên sư phạm 30

1.4.4. Quy trình RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH 33

1.4.5. Những yêu cầu sư phạm đối với RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên 34

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH của sinh viên sư phạm 35

1.5.1. Yếu tố khách quan 35

1.5.2. Yếu tố chủ quan 38

Chương 2. THỰC TRẠNG RÈN LUYỆN KỸ NĂNG THIẾT KẾ BÀI GIẢNG THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH HỢP CHO SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM THÁI NGUYÊN 42

2.1. Một số đặc điểm tâm lí của sinh viên ngành Giáo dục tiểu học trường CĐSP Thái Nguyên 42

2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng 43

2.2.1. Mục tiêu khảo sát 43

2.2.2. Nội dung khảo sát 43

2.2.3. Đối tượng khảo sát 44

2.2.4. Phương pháp khảo sát 44

2.2.5. Tiêu chí và thang điểm đánh giá 46

2.3. Kết quả khảo sát thực trạng 47

2.3.1. Thực trạng nhận thức của sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên về RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH 47

2.3.2. Thực trạng rèn luyện kĩ năng thiết kế bài giảng theo hướng dạy học tích hợp cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 53

2.3.3. Đánh giá nguyên nhân của thực trạng RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 66

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

Chương 3. BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG THIẾT KẾ BÀI GIẢNG THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH HỢP CHO SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM THÁI NGUYÊN 70

3.1. Nguyên tắc chỉ đạo việc xây dựng các biện pháp RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên trường Cao đẳng Sư phạm Thái Nguyên 70

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích 70

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống 70

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn 71

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi, tính hiệu quả 71

3.2. Biện pháp rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 71

3.2.1. Xây dựng nội dung rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 72

3.2.2. Đa dạng hóa các hình thức rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên ở trường CĐSP Thái Nguyên 76

3.2.3. Đổi mới chương trình thực tế, thực tập sư phạm tại các trường phổ thông theo hướng chú trọng RLKN DHTH cho sinh viên 84

3.2.4. Bồi dưỡng chuyên môn liên tục cho đội ngũ giảng viên trường CĐSP Thái Nguyên 87

3.2.5. Biện pháp tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật trong quá trình rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH 89

3.3. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 91

3.3.1. Mục đích khảo nghiệm 91

3.3.2. Đối tượng khảo nghiệm 91

3.3.3. Tiêu chí đánh giá 92

3.3.4. Kết quả khảo nghiệm 92

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 98

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 101

PHẦN PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1. Sơ đồ biểu diễn quy trình tổ chức dạy học tích hợp 20

Hình 2. Sơ đồ biểu diễn các bậc của mục tiêu dạy học 21

Hình 3. Biểu đồ biểu diễn nhận thức của sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên về khái niệm kĩ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH 48

Hình 4. Biểu đồ biểu diễn nhận thức của sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên về các hình thức tổ chức RLKN thiết kế bài giảng theo hướng DHTH 53

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Nhận thức của sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên về nội dung rèn luyện kĩ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH 50

Bảng 2.2. Tổng hợp đánh giá mức độ thực hiện nội dung RLKN thiết kế bài giảng DHTH cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 55

Bảng 2.3. Đánh giá thực trạng thực hiện các hình thức rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 57

Bảng 2.4. Tổng hợp mức độ đạt được các kĩ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH của sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 61

Bảng 2.5. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quá trình rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 64

Bảng 3.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 93

Bảng 3.2. Tính khả thi của các biện pháp rèn luyện kỹ năng thiết kế bài giảng theo hướng DHTH cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 94

Bảng 3.3. Tổng hợp kết quả khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp RLKN thiết kế bài giảng DHTH cho sinh viên trường CĐSP Thái Nguyên 95

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Nội dung

Viết tắt
Cao đẳng Sư phạm	CĐSP
Dạy học tích hợp	DHTH
Điểm trung bình	ĐTB
Giảng viên	GV
Kĩ năng	KN
Kĩ năng dạy học tích hợp	KNDHTH
Nghiệp vụ sư phạm	NVSP
Mức độ	MĐ
Rèn luyện kỹ năng	RLKN
Rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên	RLNVSPTX
Sinh viên	SV
Tích hợp	TH
Thứ bậc	TB