Biện Pháp Tổ Chức Bồi Dưỡng Năng Lực Dạy Học Tích Hợp Cho Giáo Viên Trung

Các biện pháp phải thể hiện và cụ thể hoá nghị quyết đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục của Đảng. Muốn vậy phải xác định định hướng chiến lược phát triển GD hiện nay, các biện pháp cụ thể thực hiện chiến lược GD trong đó có việc bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV là một yếu tố cấp bách cần được tập trung giải quyết. Các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV nhằm giúp họ triển khai có hiệu quả trong thực tiễn giảng dạy, nâng cao năng lực học sinh.

3.1.5. Đảm bảo tính hệ thống

Hệ thống là một tổng thể gồm nhiều yếu tố liên quan đến nhau như: Mục tiêu, nội dung, phương pháp, điều kiện thức hiện và đánh giá kết quả. Các yếu tố này có mối quan hệ qua lại với nhau. Mỗi thay đổi của yếu tố nào đó đều có sự tác động lên yếu tố khác và ngược lại. Biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV THCS đòi hỏi phải được xây dựng trên cơ sở thực hiện nguyên tắc tính hệ thống. Trong quá trình tổ chức hoạt động cần xác định rõ vai trò, mục tiêu, nhiệm vụ của từng yếu tố và tác động của các yếu tố đến hoạt động, các hoạt động phải hướng vào việc bổ trợ cho nhau. Cần có sự thống nhất cao giữa mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động để tạo thành một chỉnh thể thống nhất.

Tuy nhiên, trong hoàn cảnh và điều kiện cụ thể cũng cần xác định biện pháp nào là biện pháp mang tính đột phá, mang lại hiệu quả cao, phù hợp với điều kiện thực tiễn, để từ đó tập trung tập trung mọi nỗ lực phục vụ công tác bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV THCS.

3.1.6. Đảm bảo tính khả thi

Biện pháp đề ra phải đảm bảo tính mục tiêu, kế thừa, tính thực tiễn và tính hệ thống là những điều kiện cần thiết nhưng bên cạnh đó còn phải có tính khả thi nếu không tất cả các biện pháp bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV THCS đề xuất đều không có giá trị và ý nghĩa trong thực tế quản lý.

Đảm bảo tính khả thi khi đề xuất các biện pháp đòi hỏi: Biện pháp quản lý đề xuất phải sát với thực tiễn GD, QLGD, phù hợp với hoàn cảnh và thực tế tại trường THCS và phòng GD&ĐT. Biện pháp đề ra phải có khả năng thực hiện được và có điều kiện để thực hiện một cách hiệu quả.

Yêu cầu tính khả thi đòi hỏi các biện pháp đề xuất có khả năng áp dụng vào thực tiễn bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV THCS, trở thành hiện thực và có hiệu quả cao khi thực hiện các chức năng quản lý (lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và thực hiện kiểm tra). Để đạt được điều này khi xây dựng biện pháp phải đảm bảo chỉ rõ mục đích, nội dung, cách thức tiến hành, điều kiện áp dụng các biện pháp.

3.2. Biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên trung học cơ sở huyện Hiệp Hòa - Tỉnh Bắc Giang

3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên về tầm quan trọng của dạy học tích hợp, về bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 129 trang tài liệu này.

3.2.1.1. Mục đích của biện pháp

Trong các nhà trường, việc nâng cao nhận thức cho CBGV phải là việc làm thường xuyên và liên tục. Vì theo luận điểm của chủ nghĩa Mác - Lê Nin đã khẳng định "tinh thần và ý thức sẽ trở thành lực lượng vật chất khi nó thâm nhập vào quần chúng", nó khẳng định vai trò của ý thức, tư tưởng trong mọi hoạt động cách mạng. Nhận thức, ý thức trách nhiệm có ý nghĩa quyết định sự thành công hay thất bại của hoạt động. Do đó việc nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, GV là yếu tố vô cùng quan trọng, có tính chất quyết định đến sự thành công của hoạt động tổ chức bồi dưỡng năng lực DHTH.

Trong mọi nhiệm vụ công tác, kể cả công tác bồi dưỡng GV, trước hết phải chú ý đến vai trò của tư tưởng, của nhận thức để làm cho cán bộ quản lý và GV các trường thấy được tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng GV với sự nghiệp phát triển giáo dục đào tạo. CBQL, GV có nhận thức được tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực DHTH cho GV THCS thì mới có hành động cho bản thân trong quá trình quản lý và dạy học: CBQL thực hiện tốt được

chức năng quản lý, đưa được ra biện pháp tổ chức bồi dưỡng phù hợp nhà trường; GV có nhận thức tốt về NLDHTH mới có động lực tốt để thay đổi bản thân, nâng cao NLDHTH của mình. Vì vậy, nhận thức có vai trò “dẫn đường” cho hành động và tư duy trong quá trình bồi dưỡng.

3.2.1.2. Nội dung và cách tiến hành biện pháp

- Phòng GD&ĐT, Ban giám hiệu nhà trường tổ chức hội thảo cấp huyện để tuyên truyền chủ trương, đường lối và chích sách của Đảng và Nhà nước về đổi mới và phát triển giáo dục đến đội ngũ GV và các lực lượng tham gia giáo dục khác. Đặc biệt là nghị quyết số 29 về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục.

- Hiệu trưởng các nhà trường chủ động tuyên truyền, tư vấn để GV nhận thức được việc bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ GV không chỉ là mục tiêu có tính cấp thiết, là chiến lược lâu dài mà còn là điều kiện cơ bản để thực hiện nhiệm vụ đổi mới sự nghiệp giáo dục đào tạo.

- Hiệu trưởng cần hệ thống hóa các văn bản chỉ đạo về DHTH của Đảng, Nhà nước và của ngành, tổ chức quán triệt đến tận GV, nhân viên và học sinh trong toàn trường. Đây là cơ sở pháp lý trong khi tuyên truyền, giáo dục đội ngũ GV và học sinh. Với biện pháp này giúp cho cán bộ, GV, công nhân viên, học sinh trong toàn trường có nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của DHTH; tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ, GV tiếp xúc với hệ thống các văn bản quản lý, chỉ đạo về DHTH.

+ Xác định mục tiêu, nội dung cần nâng cao nhận thức cho cán bộ và đội ngũ GV. Dự kiến các hình thức tổ chức để nâng cao nhân thức cho cán bộ và GV như: học tập, thông qua các lớp bồi dưỡng, tập huấn, thông qua việc tự nghiên cứu, tự bồi dưỡng. Dự kiến các nguồn lực: con người, phương tiện, kinh phí, thời gian,... cho việc nâng cao nhận thức.

+ Tổ chức học tập nghiên cứu các tiêu chí của năng lực DHTH theo chuẩn nghề nghiệp quy định.

+ Tổ chức các buổi tập huấn bồi dưỡng tập trung cho cán bộ và toàn thể

GV học tập và nghiên cứu các tiêu chí của năng lực DHTH theo chuẩn nghề nghiệp quy định.

- Hiệu trưởng phối hợp giữa các tổ chức và đoàn thể trong nhà trường để tổ chức phong trào thi đua tự học tập, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; coi đây là một tiêu chí đánh giá thi đua cuối học kỳ và cuối mỗi năm học của mỗi GV.

- Hiệu trưởng nhà trường tổ chức cho cán bộ, GV nhân viên trong toàn trường học tập, nghiên cứu về yêu cầu của các năng lực DHTH của GV THCS để hiểu được bản chất của năng lực DHTH, xác định được mục tiêu để học tập, rèn luyện và bồi dưỡng để có được các năng lực DHTH cho chính mình, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

3.2.1.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

- Cần có đầy đủ tài liệu (các văn bản luật, văn kiện đại hội của Đảng, các chính sách của nhà nước, các văn bản của ngành GD&ĐT về nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo nói chung và đội ngũ GV THCS nói riêng, các tài liệu bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV THCS).

- Hiệu trưởng nhà trường cần nghiên cứu kĩ các văn bản và soạn thảo được các nội dung để tuyên truyền, giới thiệu cho GV...

- Cần có cơ sở vật chất, tài chính cho việc tổ chức các hình thức tuyên truyền phong phú, phù hợp với điều kiện thực tế các nhà trường như phổ biến trước cuộc họp, GV tự nghiên cứu tài liệu, tổ chức các cuộc thi về hiểu biết của GV THCS về năng lực DHTH,...

3.2.2. Xác định nhu cầu, nội dung bồi dưỡng, xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên phù hợp thực tiễn

3.2.2.1. Mục đích của biện pháp

- Xác định đúng nhu cầu của GV trong quá trình bồi dưỡng làm cho người tổ chức biết được GV đang cần bổ sung những năng lực nào, GV còn

thiếu những năng lực gì. Năng lực nào cần bổ sung trước, năng lực nào bổ sung sau. Bên cạnh đó việc khảo sát nắm nhu cầu cần đi sâu vào nghiên cứu từng trường cụ thể, từng đối tượng khác nhau để nắm bắt rõ hơn nhu cầu của họ.

- Xây dựng nội dung cụ thể về bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV THCS theo từng giai đoạn và từng đối tượng.

- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng cụ thể chi tiết, chỉ rõ mục tiêu, dự kiến các biện pháp, dự kiến huy động nguồn lực để thực hiện có hiệu quả các hoạt động tổ chức, chỉ đạo kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng. Chất lượng của hoạt động lập kế hoạch quản lý có mối quan hệ mật thiết đến chất lượng và hiệu quả công tác bồi dưỡng khi triển khai thực hiện kế hoạch.

3.2.2.2. Nội dung và cách tiến hành biện pháp

* Khảo sát nhu cầu

- Hiệu trưởng các nhà trường tiến hành khảo sát nhu cầu của GV theo các năng lực DHTH. Quá trình khảo sát có thể tiến hành bằng phiếu hoặc phỏng vấn trực tiếp. Việc khảo sát để đảm bảo khách quan, Hiệu trưởng cần có phân tích đánh giá dựa trên hoàn cảnh cá nhân và năng lực DHTH của GV đã có, từ đó tiến hành phân nhóm GV theo nhu cầu cần bồi dưỡng.

- Sau khi xác định được nhu cầu, Hiệu trưởng tiến hành phân chia lớp, nhóm bồi dưỡng và nội dung bồi dưỡng cho sát với nhu cầu của GV.

* Xây dựng kế hoạch

- Phó trưởng phòng GD &ĐT chủ động xây dựng KH bồi dưỡng cấp phòng, trên cơ sở đó yêu cầu các nhà trường xây dựng kế hoạch tổ chức bồi dưỡng một cách chi tiết. Tổ chức duyệt kế hoạch bồi dưỡng GV của các nhà trường một cách cụ thể. Lên kế hoạch kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng GV của các nhà trường.

- Hiệu trưởng nhà trường xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực DHTH:

+ Chuẩn bị xây dựng kế hoạch: Hiệu trưởng nghiên cứu các văn bản chỉ đạo để bám sát. Tiến hành thu thập, xử lý và phân tích thông tin, đánh giá hiện

trạng đội ngũ toàn diện các mặt số lượng, trình độ đào tạo, cơ cấu đào tạo, cơ cấu độ tuổi và thâm niên công tác, chỉ ra mặt mạnh, mặt yếu của đội ngũ GV về năng lực DHTH, các nguồn lực hiện có; phân tích môi trường để biết các cơ hội cần tận dụng và các nguy cơ, thách thức cần khắc phục; dự báo chiều hướng phát triển của những chỉ tiêu kế hoạch.

+ Xây dựng dự thảo kế hoạch: Xây dựng hệ thống mục tiêu, chỉ tiêu cần đạt được cho công tác bồi dưỡng GV; xây dựng các biện pháp thực hiện mục tiêu, xây dựng các điều kiện cần thiết cho KH; dự thảo các phương án tổ chức thực hiện từng phần, từng mục tiêu. Xác định các yếu tố ảnh hưởng tới việc bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV nhà trường.

+ Thông qua dự thảo kế hoạch: Kế hoạch được thông qua trước chi bộ, Thảo luận ở đơn vị; lấy ý kiến của các lực lượng giáo dục. Tổ chức hội nghị cán bộ - GV - công nhân viên để thống nhất. Hoàn chỉnh và ban hành KH, báo cáo cấp trên phê duyệt.

+ Tổ chức triển khai kế hoạch sau phê duyệt, công khai trước toàn thể CBGV, phổ biến tới từng tổ. Trên cơ sở KH của nhà trường, các tổ chuyên môn, giáo viên cũng phải xây dựng KH cho tổ mình và cho bản thân mình, chủ động lựa chọn nội dung, xây dựng các chủ đề dạy học trong mỗi môn học hoặc các chủ đề tích hợp, liên môn, đồng thời xây dựng KH dạy học các chủ đề đã xác định và được nhà trường phê duyệt theo phương pháp DHTH.

+ Kiểm tra đánh giá việc thực hiện KH: trong quá trình thực hiện KH, cần kiểm tra đánh giá từng khâu, từng mục tiêu để đảm bảo không chệch hướng và có điều chỉnh kịp thời.

3.2.2.3. Điều kiện để thực hiện biện pháp:

- Công tác khảo sát nhu cầu phải được tiến hành khách quan.

- Hiệu trưởng các nhà trường phải nắm được yêu cầu và các mục tiêu phát triển giáo dục của địa phương và các văn bản hướng dẫn của các cấp quản lý giáo dục, sự chỉ đạo, định hướng của ngành về nội dung, kế hoạch bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV THCS.

- Kế hoạch xây dựng phải được bàn bạc thống nhất và công khai, đảm bảo tính dân chủ.

- Phải nắm sát trình độ năng lực GV, tiến hành phân loại đánh giá đội ngũ GV qua kiểm tra, thăm lớp dự giờ, các hội thi GV giỏi các cấp. Từ đó xác định yêu cầu nội dung cần bồi dưỡng đối với từng GV và xây dựng kế hoạch chung trong toàn trường, trong từng tổ, khối chuyên môn.

- Cần có kinh phí đầu tư cho việc xây dựng tài liệu bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV.

3.2.3. Lựa chọn đội ngũ giáo viên cốt cán làm nòng cốt cho công tác xây dựng tài liệu bồi dưỡng, bồi dưỡng cho giáo viên ở từng tổ hợp môn

3.2.3.1. Mục đích của biện pháp

- Đánh giá mặt mạnh mặt yếu của đội ngũ GV để bố trí, sử dụng và bồi dưỡng đội ngũ GV cốt cán.

- Trước hết, cần biên soạn các tài liệu về DHTH để bồi dưỡng, trang bị cho đội ngũ GV THCS những lý luận và thực tiễn về DHTH. Những tài liệu này cần được viết dưới dạng như những cẩm nang để GV dễ vận dụng, tránh hàn lâm, lý thuyết.

- Thông qua đội ngũ cốt cán truyền tải nội dung bồi dưỡng DHTH tới từng GV ở các nhà trường, từ đó phát huy vai trò tự bồi dưỡng.

- Qua những tiết dạy mẫu định hình cho GV các kỹ năng cần thiết như: lựa chọn chủ đề, chủ điểm; lựa chọn hình thức, phương pháp; cách thiết kế giáo án, bài giảng; cách kiểm tra đánh giá…

3.2.3.2. Nội dung và cách thức tiến hành biện pháp

Đầu năm học, lãnh đạo phòng GD&ĐT cùng Hiệu trưởng các nhà trường cần xây dựng đội ngũ GV cốt cán dựa trên đánh giá năng lực và phẩm chất đạo đức. Việc lựa chọn GV cốt cán cho công tác bồi dưỡng năng lực DHTH có thể dựa trên các nhóm môn gần nhau, có thể tích hợp thành môn mới hoặc chủ đề. Việc lựa chọn ở từ cấp độ nhà trường đến cấp phòng GD&ĐT. Trong nhà trường, đặt GV cốt cán dưới sự chỉ đạo của tổ CM và PHT phụ trách chuyên môn.

Để phát huy vai trò của đội ngũ GV cốt cán, Hiệu trưởng nhà trường cần phải:

- Nắm tình hình quá trình đào tạo, trình độ đào tạo, quá trình công tác, học tập của từng GV. Nắm được năng lực, sở trường, phẩm chất, tâm tư, nguyện vọng trước yêu cầu công việc của trường. Nắm được những hạn chế, tồn tại của từng GV để từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng năng lực DHTH cho GV một cách cụ thể, sát hợp.

- Tập hợp đội ngũ cốt cán để xây dựng tài liệu bồi dưỡng năng lực DHTH cho các bộ môn gần nhau, cho các chủ đề tích hợp trong đó thể hiện rõ các năng lực cần bồi dưỡng như lựa chọn chủ đề, thiết kế giáo án, lựa chọn hình thức DHTH, kiểm tra đánh giá…

- Tổ chức cho GV cốt cán trong nhà trường xây dựng các tiết dạy mẫu, tiến hành hướng dẫn GV thiết kế dạy thể nghiệm, từ đó trong tổ CM cùng nhau thảo luận, rút kinh nghiệm và thống nhất các bước xây dựng giáo án, tổ chức hoạt động, kiểm tra đánh giá HS…

- GV cốt cán trong nhà trường cần liên kết chặt chẽ với GV cốt cán của phòng GD&ĐT huyện nhằm tháo gỡ những khó khăn vướng mắc gặp phải, trao đổi những kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng GV. Quan hệ chặt chẽ với các cơ sở GD, các nơi đào tạo, bồi dưỡng GV để theo dõi sát sao quá trình học tập bồi dưỡng của từng GV: xin ý kiến nhận xét quá trình học tập nghiên cứu bảng điểm theo dõi kết kết quả học tập...

- Dựa vào các yêu cầu năng lực DHTH của GV THCS, Hiệu trưởng phân loại GV để có kế hoạch phân công GV có năng lực DHTH giúp đỡ GV còn yếu về năng lực dạy học tích hợp.

3.2.3.3. Điều kiện để thực hiện biện pháp

- Quan điểm chỉ đạo, tiêu chí lựa chọn GV cốt cán trong công tác bồi dưỡng GV cần phải thống nhất từ trên xuống dưới.

- Có kinh phí đầu tư cho công tác biên soạn tài liệu bồi dưỡng, đảm bảo chế độ làm việc và thù lao cho GV cốt cán.