Tình Hình Vay Vốn Trên Thị Trường Tiền Tệ Của Mb

+ Khi MB thặng dư thanh khoản dài hạn

Cho vay với kỳ hạn dài: tăng cho vay dài hạn sẽ gia tăng rủi ro bởi các khoản cho vay dài hạn luôn tiền ẩn nguy cơ rủi ro rất lớn không chỉ với RRTK mà cả rủi ro tín dụng. Do vậy, việc tìm kiếm khách hàng có chất lượng, có mục đích vay vốn phù hợp phải luôn nằm trong chiến lược dài hạn để xử lý.

Mua các chứng khoán có kỳ hạn dài: lợi nhuận các chứng khoán có kỳ hạn dài sẽ cao hơn các chứng khoán ngắn hạn. Sản phẩm trên thị trường vốn ngày càng phong phú cũng là một yêu tố thuận lợi giúp MB dễ dàng đầu tư phần thặng dư thanh khoản dài hạn vào các chứng khoán dài hạn.

Cuối cùng, khi các giải pháp đầu tư nêu trên được thực hiện mà ngân hàng vẫn thặng dư thanh khoản thì MB sẽ sử dụng các giải pháp để giảm huy động vốn thông qua việc hạ lãi suất tương ứng.

- Xử lý trạng thái thiếu hụt thanh khoản:

+ Khi thiếu hụt ở mức thấp: MB chưa cần thiết phải thực hiện các nghiệp vụ can thiệp mà chỉ phát đi những cảnh báo đối với các bộ phận nghiệp vụ cụ thể để cánh báo ban đầu về mức độ thanh khoản của ngân hàng.

+ Khi thiếu hụt ở mức cao: MB tiến hành các nghiệp vụ cụ thể để can thiệp vào trạng thái thanh khoản bằng các hành động cụ thể như: dừng gửi liên ngân hàng, dừng mua các chứng khoán và ngoại tệ, tiến hành vay liên ngân hàng, chấp nhận bán các tài sản dự trữ với mức thấp hơn thị trường và tăng cường huy động vốn với lãi suất cao.

Thứ hai, phòng ngừa RRTK

Lịch sử đã chứng minh rằng, RRTK là nguyên nhân dẫn đến phá sản nhiều ngân hàng. Nguyên nhân dẫn đến RRTK đều đến từ việc các ngân hàng thiếu chiến lược phòng ngừa RRTK một cách hiệu quả. Do đó, trong chiến lược quản trị RRTK thì MB rất coi trọng các biện pháp phòng ngừa RRTK.

Về lý thuyết có ba chiến lược phòng vệ RRTK là dự trữ thanh khoản tài sản, đi vay và kết hợp. MB lựa chọn phương pháp phòng ngừa RRTK kết hợp giữa tài sản và nợ để tối ưu hiệu quả.

Bảng 2.18. Tình hình dự trữ thanh khoản tài sản của MB

Đơn vị: tỷ đồng

2015	2016	2017	2018	2019	2020
Dự trữ sơ cấp
Tiền mặt	1.236	1.520	1.842	1.737	2.244	3.109
Tiền gửi tại NHNN	8.182	10.002	6.684	10.548	14.347	17.296
Tiền gửi và cho vay các TCTD	28.659	26.953	53.497	45.062	39.691	47.888
Tổng ngân quỹ	38.077	38.475	62.023	57.347	56.282	68.293
Tỷ trọng NQ/TTS(%)	17,23	15,01	19,76	15,83	13,68	13,80
Dự trữ thứ cấp
Chứng khoán kinh doanh	3.469	926	2.805	578	1.168	3.085
Chứng khoán sẵn sàng để bán	39.513	46.226	43.092	70.467	82.724	96.775
Tổng chứng khoán thanh khoản	42.982	47.152	45.897	71.045	83.892	99.860
Tỷ trọng CK thanh khoản/TTS(%)	19,45	18,40	14,62	19,61	20,39	20,17

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 217 trang tài liệu này.

(Nguồn: Báo cáo thường niên MB giai đoạn 2015-2020)

Bảng 2.18 chỉ ra ngân hàng dự trữ thanh khoản bên tài sản chủ yếu dưới hai dạng là ngân quỹ và các chứng khoán thanh khoản. MB phân bổ tỷ trọng ngân quỹ và chứng khoán thanh khoản là khá cân bằng nhau. Cả hai loại tài sản lỏng này đều được ngân hàng duy trì với tỷ trọng khoảng 20% tổng tài sản của MB. Về xu thế có thể thấy, từ năm 2017 đến năm 2020, MB bắt đầu giảm tỷ trọng ngân quỹ để tăng tỷ trọng chứng khoán thanh khoản. Điều này phù hợp thực tiễn khi mà thị trường tài chính Việt Nam từng bước được hoàn thiện nên việc nắm giữ các chứng khoán thanh khoản vừa có thể hỗ trợ thanh khoản cho ngân hàng, vừa có thể gia tăng tỷ suất sinh lời hơn là nắm giữ các khoản mục trong ngân quỹ.

Bên cạnh dự trữ các tài sản, MB thường kết hợp với đi vay trên thị trường tiền tệ trong trường hợp thiếu hụt thanh khoán. Bảng 2.19 cho thấy MB duy trì đi vay các TCTD khác ở mức cao từ 2016 đến 2020 với tỷ trọng trên 10% tổng nợ phải trả. Với uy tín của mình trên thị trường liên ngân hàng, MB có thể dễ đàng đi vay để tránh chịu các chi phí cơ hội khi phải dự trữ quá nhiều tài sản mà tỷ suất sinh lời lại thấp.

Bảng 2.19. Tình hình vay vốn trên thị trường tiền tệ của MB

Đơn vị: tỷ đồng

2015	2016	2017	2018	2019	2020
Các khoản nợ CP & NHNN	1.411	-	1.848	2.633	17	15
Tỷ trọng các khoản nợ CP & NHNN/Tổng nợ phải trả (%)	0,71	0,00	0,65	0,80	0,01	0,01
Tiền gửi và vay các TCTD khác	7.509	24.713	46.102	60.471	50.314	50.876
Tỷ trọng tiền gửi và vay các TCTD khác/Tổng nợ phải trả (%)	3,80	10,76	16,22	18,43	13,54	11,44

(Nguồn: Báo cáo thường niên MB giai đoạn 2015-2020)

2.3. LƯỢNG HÓA CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ TÀI SẢN – NỢ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI

2.3.1. Xây dựng thang đo và mô hình nghiên cứu

a. Thang đo chính thức

Các nhân tố có ảnh hưởng đến công tác ALM của NHTM đã được hệ thống hóa cụ thể trong Chương 1, dựa vào đó tác giả đã tham khảo các chuyên gia ngân hàng để thực hiện các cuộc thảo luận và phỏng vấn sâu. Nội dung là tham khảo các ý kiến liên quan đến các nhân tố ảnh hưởng đến ALM của NHTM. Các chuyên gia là những nhà quản lý có kiến thức và kinh nhiệm thực tế nhiều năm công tác trong lĩnh vực quản trị Tài sản – Nợ của NHTM.

Bảng 2.20. Các thang đo trong mô hình nghiên cứu

Kí hiệu

Nhân tố tác động	Các nghiên cứu thực nghiệm kế thừa, so sánh
CC	Cơ cấu tổ chức ALM	Andreas Lindè & Erik Wallgren (2012)
CS	Chính sách ALM	Greuning & Iqbal (2008) và Mirakhor (2011)
CT	Trình độ công nghệ thông tin	ADB (2008)
NL	Chất lượng nguồn nhân lực	Tạ Quang Tuấn (2015)
QD	Các quy định pháp lý của các cơ quan quản lý	Nguyễn Việt Hùng (2008)
TT	Sự phát triển của thị trường tài chính	Tạ Quang Tuấn (2015)
KH	Các yếu tố thị trường khác	Tác giả đề xuất

(Nguồn: Tác giả tự tổng hợp)

Bằng việc kế thừa và phát triển các nghiên cứu thực nghiệm đã công bố trước đây và kết quả sau nhiều lần thảo luận và phỏng vấn, các ý kiến được tác giả tổng hợp lại và nhận thấy đa số đều thống nhất rằng các nhân tố ảnh hưởng đến ALM của NHTM gồm: (1) Cơ cấu tổ chức ALM; (2) Chính sách ALM; (3) Trình độ công nghệ thông tin; (4) Chất lượng nguồn nhân lực; (5) Các quy định pháp lý của các cơ quan quản lý; (6) Sự phát triển của thị trường tài chính; (7) Các yếu tố thị trường khác.

Với 7 nhân tố trên, tác giả đã đề xuất 32 biến, cụ thể: 05 biến quan sát đo lường về cơ cấu tổ chức ALM; 05 biến quan sát đo lường về các chính sách ALM; 04 biến quan sát đo lường về trình độ công nghệ thông tin; 04 biến quan sát đo lường về chất lượng nguồn nhân lực; 05 biến quan sát đo lường về các quy định pháp lý của các cơ quan quản lý; 05 biến quan sát đo lường về sự phát triển của thị trường tài chính; 04 biến quan sát đo lường về các yếu tố thị trường khác

b. Mô hình nghiên cứu Tác giả đề xuất mô hình:

Sơ đồ 2.4. Mô hình nghiên cứu

Cơ cấu tổ chức ALM

H1+

Chính sách ALM

H2+

Trình độ công nghệ thông tin

H3+

Chất lượng nguồn nhân lực

H4+

Các quy định pháp lý của các cơ quan quản lý

H5+

Công tác quản trị Tài sản

– Nợ của NHTM

Sự phát triển của thị trường tài chính

H6+

Các yếu tố thị trường khác

H7+

(Nguồn: Tác giả tự tổng hợp)

- Giả thuyết H1: Có sự tác động dương của cơ cấu tổ chức ALM của ngân hàng đến công tác quản trị Tài sản – Nợ của NHTM.

- Giả thuyết H2: Có sự tác động dương của các chính sách ALM đến công tác quản trị Tài sản – Nợ của NHTM.

- Giả thuyết H3: Có sự tác động dương của trình độ công nghệ thông tin đến công tác quản trị Tài sản – Nợ của NHTM.

- Giả thuyết H4: Có sự tác động dương của chất lượng nguồn nhân lực đến công tác quản trị Tài sản – Nợ của NHTM.

- Giả thuyết H5: Có sự tác động dương của các quy định pháp lý của cơ quan quản lý đến công tác quản trị Tài sản – Nợ của NHTM.

- Giả thuyết H6: Có sự tác động dương của sự phát triển của thị trường tài chính đến công tác quản trị Tài sản – Nợ của NHTM.

- Giả thuyết H7: Có sự tác động dương của các yếu tố thị trường khác đến công tác quản trị Tài sản – Nợ của NHTM.

2.3.2. Thu thập và xử lý số liệu

a. Bảng câu hỏi khảo sát

Được kết cấu gồm ba phần chính (Phụ lục 02):

- Lời giới thiệu

- Phần thông tin chung: Bao gồm: họ tên, độ tuổi, giới tính và chức vụ của người được khảo sát.

- Phần nội dung chính: Bao gồm các câu hỏi định lượng là các biến quan sát trong thang đo chính thức. Bảng câu hỏi được chia thành hai phần: bên phải là thang đo đánh giá và bên trái là các biến quan sát. Thang đo đánh giá được xây dựng theo thang đo Likert gồm 5 mức độ: “(1) = Hoàn toàn không đồng ý; (2) = Không đồng ý; (3) = Bình thường; (4) = Đồng ý; (5) = Hoàn toàn đồng ý.”

b. Lấy mẫu và thu thập số liệu

- Kích thước mẫu: Dựa vào tiêu chuẩn 8:1 + 50, tức là số quan sát cần tối thiểu bằng 8 lần số biến cộng thêm 50. Như vậy, với 32 biến quan sát, kích thước mẫu tối thiểu cần thiết cho nghiên cứu là 32*8 + 50 = 306. Tác giả quyết định lấy 350 phiếu.

- Lấy mẫu: Phiếu khảo sát được xây dựng và gửi tới các đối tượng là các cán bộ quản lý và nhân viên trực tiếp và gián tiếp đảm nhiệm các nội dung ALM của MB tại các bộ phận trực thuộc ALCO, Phòng quản trị rủi ro thị trường, Khối quản trị rủi ro, Khối nguồn vốn và kinh doanh tiền tệ và các bộ phận quản trị rủi ro khác theo các hình thức: trực tiếp phỏng vấn, Email và gọi điện thoại. Số phiếu được tác giả phát ra là 350, thu về 336 phiếu. Dữ liệu

sau khi được làm sạch thì có 318 phiếu là hợp lệ và đưa vào phân tích và kết quả được nhập vào ứng dụng SPSS 22.0 để tiến hành thực hiện phân tích.

2.3.3. Kết quả phân tích

2.3.3.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu

Bảng 2.21. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu

Giới tính

Số lượng	Tỷ Lệ
Nam	128	40,3
Nữ	190	59,7
Tổng	318	100,0
Nhóm tuổi
< 30 tuổi	42	13,2
30-40 tuổi	180	56,6
> 40 tuổi	96	30,2
Tổng	318	100,0
Chức vụ
Quản lý	63	19,8
Nhân viên	255	80,2
Tổng	318	100,0

(Nguồn: Khảo sát của Tác giả)

2.3.3.2. Kiểm định độ tin cậy của thang đo

a. Nhân tố cơ cấu tổ chức ALM (CC)

Bảng 2.22. Kết quả phân tích thang đo cho nhân tố CC

Scale Mean if Item Deleted	Scale Variance if Item Deleted	Corrected Item-Total Correlation	Cronbach's Alpha if Item Deleted
Cronbach's Alpha = 0,849
CC1	14,4937	14,509	0,731	0,799
CC2	14,4119	14,817	0,711	0,805
CC3	14,2830	14,986	0,627	0,826
CC4	14,2956	14,644	0,738	0,798
CC5	14,2516	15,419	0,512	0,860

(Nguồn: Kết xuất SPSS 22.0)

Độ tin cậy sau khi chạy dữ liệu đã đạt 0,849 > 0,6 đã đáp ứng được yêu cầu. Mối tương quan giữa các biến thành phần được quan sát với tổng đều > 0,3. Do đó, các biến quan sát: CC1, CC2, CC3, CC4, CC5 đạt độ tin cậy.

b. Nhân tố chính sách ALM (CS)

Bảng 2.23. Kết quả phân tích thang đo cho nhân tố CS

Scale Mean if Item Deleted	Scale Variance if Item Deleted	Corrected Item-Total Correlation	Cronbach's Alpha if Item Deleted
Cronbach's Alpha = 0,876
CS1	14,0126	19,949	0,694	0,853
CS2	13,9528	19,711	0,704	0,850
CS3	13,8302	19,668	0,755	0,838
CS4	13,7075	19,936	0,713	0,848
CS5	13,6415	19,802	0,667	0,860

(Nguồn: Kết xuất SPSS 22.0)

Bảng số liệu 2.23 cho thấy độ tin cậy sau khi phân tích đạt 0,876 > 0,6 đã đáp ứng được yêu cầu. Mối tương quan giữa các biến thành phần được quan sát với tổng tổng > 0,3. Do đó, các biến quan sát: CS1, CS2, CS3, CS4, CS5 đã đạt độ tin cậy.

c. Nhân tố trình độ công nghệ thông tin (CT)

Lần 1

Bảng 2.24. Kết quả phân tích thang đo lần 1 cho nhân tố CT

Scale Mean if Item Deleted	Scale Variance if Item Deleted	Corrected Item-Total Correlation	Cronbach's Alpha if Item Deleted
Cronbach's Alpha = 0,655
CT1	10,0660	6,920	0,591	0,482
CT2	9,8176	8,768	0,130	0,810
CT3	9,4119	6,855	0,514	0,530
CT4	10,1289	7,204	0,632	0,472

(Nguồn: Kết xuất SPSS 22.0)