Tổ Chức Bồi Dưỡng Chuyên Môn, Nghiệp Vụ Cho Cán Bộ Quản Lý Và Giáo Viên

trường gồm kế hoạch tổng thể và kế hoạch chi tiết cho các hoạt động giáo dục mà nhà trường quản lý, các khối lớp và các lớp lập kế hoạch cụ thể cho từng lớp, từng môn học và từng hoạt động cụ thể.

Kế hoạch tổng thể, kế hoạch chi tiết cần có sự thống nhất và tạo thành một hệ thống thống nhất trong toàn trường. Kế hoạch hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp phù hợp là một bộ phận trong kế hoạch hoạt động chung của nhà trường.

3.2.2.3. Cách thực hiện biện pháp

Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp dài hạn của nhà trường, kế hoạch này phải căn cứ trên kế hoạch chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ năm học của nhà trường và đặc biệt là phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. Nội dung và cách thực hiện gồm 4 bước:

- Bước 1: Nghiên cứu tình hình nhà trường, những thuận lợi, khó khăn, những hoạt động đã triển khai những năm học trước làm căn cứ xây dựng kế hoạch. Phân công nhiệm vụ cho giáo viên, khối trưởng các khối lớp nghiên cứu đặc điểm của từng khối, lớp, xây dựng kế hoạch tổng thể trong năm và kế hoạch cụ thể của từng hoạt động; thảo luận, đóng góp ý kiến, thống nhất thực hiện kế hoạch đề ra.

- Bước 2: Chỉ đạo làm thí điểm, rút kinh nghiệm (có thể chọn ở mỗi khối một

lớp).

- Bước 3: Chỉ đạo triển khai đại trà việc thực hiện kế hoạch tổ chức hoạt động

trải nghiệm, hướng nghiệp trong toàn trường. Trong quá trình triển khai thực hiện cần chú trọng khâu chỉ đạo, giám sát tổ chức hoạt động. Kịp thời phát hiện vướng mắc, bất cập để có biện pháp hỗ trợ tháo gỡ; đồng thời, có phương án điều chỉnh kế hoạch trong những năm tiếp theo.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 114 trang tài liệu này.

- Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch để nhìn nhận lại kết quả đạt được, xem xét nguyên nhân dẫn thành công hoặc tồn tại hạn chế.

Kế hoạch được thông qua Hội nghị cán bộ công nhân viên chức đầu năm học để thống nhất thực hiện. Hàng tháng, trong cuộc họp hội đồng cần thông qua kế hoạch tháng cho đội ngũ giáo viên nắm rõ để xây dựng kế hoạch ngắn hạn và thực hiện.

3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

Cán bộ quản lý, giáo viên phải nắm vững chương trình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp do nhà trường xây dựng cho từng tháng, từng năm học và nội dung của hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh.

Giáo viên phải có kĩ năng lập kế hoạch và thiết kế các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp hướng tới mục tiêu là giúp học sinh có khả năng thích ứng với các điều kiện sống, học tập và làm việc khác nhau; thích ứng với những thay đổi của xã hội; có khả năng tổ chức cuộc sống, công việc và quản lý bản thân; có khả năng phát triển nghề nghiệp và ra quyết định lựa chọn được nghề nghiệp tương lai; xây dựng được kế hoạch rèn luyện đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp và trở thành người công dân có ích..

Xây dựng kế hoạch huy động các nguồn lực phục vụ cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, đặc biệt cần phối hợp chặt chẽ với các lực lượng bên ngoài nhà trường.

Có hệ thống thông tin dữ liệu quản lý nhà trường đầy đủ, phục vụ để lập kế hoạch.

Cán bộ quản lý, các tổ chuyên môn cần có sự nhất trí và đồng thuận trong lập kế hoạch hoạt động chung của nhà trường. Phải coi hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là một bộ phận của toàn bộ nội dung giáo dục của nhà trường cùng với các hoạt động sư phạm khác để lập kế hoạch cho hợp lý.

3.2.3. Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ quản lý và giáo viên để tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh THPT đạt hiệu quả

3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp

Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ quản lý, giáo viên đáp ứng yêu cầu về nhiệm vụ giáo dục nói chung và quản lý tổ chức thực hiện hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nói riêng. Đồng thời, trang bị cho giáo viên kĩ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp như: lập kế hoạch thiết kế hoạt động, lưu ý đến mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức (có thể thực hiện thông qua các buổi sinh hoạt tập thể: chào cờ đầu tuần, mít tinh chòa mừng các ngày lễ, ngày kỉ niệm, hội thi, hội thao, cắm trại; các phong trào thi đua, các hoạt động đoàn thể và hoạt động chính trị - xã hội, văn hoá - thể thao,...).

3.2.3.2. Nội dung của biện pháp

Hiệu trưởng tiến hành đánh giá, phân loại giáo viên để từ đó xác định yêu cầu rèn luyện.

Phải tạo ra được bầu không khí lành mạnh để giáo viên tự giác thực hiện. Khi tổ chức chỉ đạo, phải có sự thống nhất ở trong tổ, nhóm chuyên môn.

3.2.3.3. Cách thực hiện biện pháp

Để tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp đạt hiệu quả, nhà trường cần có đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên có năng lực vững vàng, có uy tín với đồng nghiệp, với học sinh và nhân dân địa phương, đặc biệt là phải có khả năng huy động các lực lượng tham gia hoạt động. Do vậy, muốn có nguồn nhân lực này thì nhà trường phải chủ động trong đào tạo, bồi dưỡng.

Kế hoạch bồi dưỡng được xây dựng theo các căn cứ khoa học, phải chặt chẽ, bài bản, phù hợp với thực tiễn của nhà trường và được thực hiện nghiêm túc. Xác định được số lượng giáo viên với nhu cầu bồi dưỡng và thời gian bồi dưỡng.

3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

Tạo điều kiện về thời gian cho giáo viên tham gia bồi dưỡng hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và huy động được nguồn kinh phí cho hoạt động bồi dưỡng.

Phải có sự phân công rõ ràng tới các lực lượng chuẩn bị cho buổi tập huấn.

Báo cáo viên tham gia tập huấn phải thực sự là chuyên gia về hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp .

3.2.4. Huy động nguồn lực đảm bảo các điều kiện, phương tiện để tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh THPT

3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp

Cần phải đảm bảo có đủ kinh phí và các trang thiết bị cần thiết phục vụ cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp đạt kết quả tốt nhất.

Căn cứ vào yêu cầu hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp và yêu cầu rèn luyện của các em, nhà trường xây dựng các biện pháp quản lý và sử dụng phù hợp cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện có; tận dụng sự ủng hộ từ các tổ chức xã hội. Cố gắng đảm bảo cho các hoạt động có đủ nguồn kinh phí cần thiết để các hoạt động đạt được mục tiêu đã đề ra.

3.2.4.2. Nội dung của biện pháp

Cơ sở vật chất và các trang thiết bị phục vụ cho hoạt động này hết sức đa dạng, phong phú vì nó liên quan đến nhiều loại hình hoạt động khác nhau. Đối với những hoạt động nhằm phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh như: Biểu diễn nghệ thuật, hứng thú khoa học, rèn luyện các hoạt động trải nghiệm,... thì cần có các câu lạc bộ, phòng thực hành, sân bãi, công nghệ thông tin và âm thanh, ánh sáng hỗ trợ, tranh ảnh có liên quan đến các nội dung giáo dục.

Cơ sở vật chất và tài chính của các nhà trường đều phần lớn do nhà nước cấp hàng năm. Tuy nhiên, do ngân sách nhà nước còn eo hẹp nên nguồn kinh phí này nhìn chung còn rất ít, chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của người dạy và người học. Điều này là một trong những nguyên nhân gây khó khăn cho các hoạt động giáo dục của các nhà trường, trong đó có hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh. Vì vậy, các trường phải có phương án tính toán sử dụng nguồn kinh phí được cung cấp này một cách có hiệu quả, đồng thời có thể vận động được sự tham gia đóng góp, ủng hộ của phụ huynh, các tổ chức và của cả cộng đồng.

Cần đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị theo hướng chuẩn hóa và hiện đại hóa, đồng thời có một nguồn kinh phí chủ động, phù hợp với các hoạt động.

3.2.4.3. Cách thực hiện biện pháp

Xây dựng danh mục những cơ sở vật chất tối thiểu, cần thiết phục vụ cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh đạt hiệu quả, song có kế hoạch từng bước hiện đại hóa các trang thiết bị phục vụ cho hoạt động.

Thành lập tiểu ban phụ trách về cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.

Cần phải có kế hoạch cụ thể để xây dựng và mua sắm trang thiết bị phù hợp với yêu cầu cũng như điều kiện kinh phí hàng năm. Cơ sở vật chất phục vụ hoạt động trải nghiệm đòi hỏi lớn, vì vậy cần tận dụng tất cả những cơ sở vật chất sẵn có của nhà trường, của lớp, đồng thời phải biết khai thác tiềm năng cơ sở vật chất của xã hội để tổ chức hoạt động cho học sinh.

Phát động các phong trào nhằm gây quỹ Đoàn, quỹ lớp phục vụ cho các hoạt động của Đoàn và của lớp; tổ chức làm kế hoạch nhỏ, tranh thủ sự ủng hộ của các nhà

hảo tâm, các doanh nghiệp đóng ở địa phương, các đơn vị kết nghĩa để họ giúp đỡ nhà trường về chi phí cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.

Để nâng cao hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, nhà trường cần thực hiện các nội dung sau:

- Lập sổ thống kê theo dõi cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ cho hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.

- Xây dựng nội quy và quy chế sử dụng, bảo quản các trang thiết bị phục vụ hoạt

động.

- Tổ chức tập huấn cho cán bộ quản lý, giáo viên về cách sử dụng, bảo quản các

máy móc, trang thiết bị hiện đại hiện có.

3.2.4.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

Hiệu trưởng lập kế hoạch ngay từ đầu năm cho việc chi kinh phí phục vụ hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp để báo cáo trước hội đồng sư phạm, trước hội nghị công nhân viên chức.

Có sổ sách ghi chép theo dõi quản lý và cập nhật tình trạng sử dụng cơ sở vật chất, tiến hành bảo dưỡng, sửa chữa thiết bị cũ và mua sắm mới.

Các tổ chức xã hội và cha mẹ học sinh nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình trong việc phát huy nguồn lực để tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh.

Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh.

Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, bền vững với các cơ quan, doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, các nhà tài trợ, các cựu học sinh đã thành đạt...để có sự tài trợ cho các hoạt động giáo dục của nhà trường.

Có hình thức tuyên dương, khen thưởng đối với các cá nhân và tập thể khai thác, sử dụng và bảo quản tốt cơ sở vật chất, các phương tiện phục vụ cho hoạt động.

3.2.5. Phối hợp các lực lượng giáo dục trong việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh THPT

3.2.5.1. Mục tiêu biện pháp

Hướng tới huy động được các lực lượng giáo dục trong và ngoài trường tham gia tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh.

Tạo được sự đồng thuận thông qua cơ chế phối hợp, thống nhất giữa các lực lượng giáo dục trong việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh.

Phát huy sức mạnh tập thể, tăng cường thêm các điều kiện cần thiết để tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp thuận lợi và hiệu quả.

3.2.5.2. Nội dung biện pháp

Nêu cao vai trò và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong việc tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh.

Xây dựng kế hoạch và phân công thành viên trong Ban giám hiệu phụ trách triển khai hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; phân công giáo viên chủ nhiệm và giáo viên giảng dạy các môn dựa trên năng lực, sở trường, điều kiện của giáo viên và nguyên vọng của học sinh.

Kết hợp với cha mẹ học sinh tham gia xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp của nhà trường. Xác định rõ cơ chế phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường trong triển khai hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh.

3.2.5.3. Cách thực hiện biện pháp.

Thường xuyên tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp thông qua động ngoại khóa, để làm tốt công tác này rất cần sự tham gia của lực lượng ngoài nhà trường.

Có kế hoạch chỉ đạo giáo viên, Đoàn thanh niên lựa chọn hình thức tổ chức đảm bảo cho học sinh được trải nghiệm có hiệu quả, khai thác cảm xúc của học sinh trong quá trình hoạt động và phát huy tối đa tính sáng tạo của các em.

Triển khai họp cha mẹ để thống nhất việc phối hợp, xây dựng nề nếp học tập và cùng hỗ trợ học sinh giải quyết các bài tập ứng dụng.

Tăng cường xây dựng mối quan hệ với các cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn, làm cơ sở để học sinh tham quan, tìm hiểu về nghề nghiệp, công việc của ngay chính những người thân trong gia đình.

3.2.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

Cán bộ quản lý phải nắm vững năng lực của đội ngũ hiện có của mình, hiểu rõ vai trò của từng lực lượng trong tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp để huy động, phân công và sử dụng đúng.

Cần xây dựng cơ chế phân công và phối hợp lực lượng đảm bảo tính dân chủ, mọi người được tham gia cùng bàn về cơ chế phối hợp để thống nhất khi triển khai lực lượng trong và ngoài nhà trường cùng tham gia tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.

Trong tổ chức, triển khai phối hợp các lực lượng với các hoạt động, nhà trường phải đóng vai trò chủ động.

Không ngừng tăng cường kiểm tra, giám sát nguồn lực nhằm sử dụng có hiệu quả nguồn lực và xử lý kịp thời những sai phạm.

Làm tốt công tác xã hội hóa, vận động chính quyền, hội cha mẹ học sinh, huy động nguồn tài trợ của các nhà hảo tâm, doanh nghiệp để trang bị các phương tiện cần thiết nhất cho hoạt động học tập của học sinh cũng như tổ chức cho học sinh đi tham quan, thực tế.

Đầu tư cơ sở vật chất phù hợp với mô hình văn hóa nhà trường: Như không gian, trang thiết bị làm việc, trang phục… sẽ giúp họ dễ cảm nhận vì tính hữu hình của nó, khiến họ tin tưởng và gắn bó hơn với nhà trường. Tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên trong việc học tập, nghiên cứu và có cơ chế khuyến khích phù hợp.

3.2.6. Chỉ đạo giáo viên đa dạng hóa các loại hình hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp cho học sinh

3.2.6.1. Mục tiêu của biện pháp:

Nhằm làm phong phú các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, tạo sức hấp dẫn và tạo môi trường để học sinh thực sự được trải nghiệm về kiến thức, kĩ năng đã học; trải nghiệm các loại hình nghề nghiệp, trải nghiệm về xúc cảm trong mọi mối quan hệ, kĩ năng hành vi ứng xử trong quan hệ đạo đức và quan hệ xã hội,... Các hoạt động này tạo cơ hội cho học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân, huy động sự tham gia của học sinh vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động. Học sinh được trình bày và lựa chọn ý tưởng, tham gia chuẩn bị, thiết kế hoạt động, trải nghiệm, bày tỏ quan điểm, tự đánh giá, tự khẳng định.

3.2.6.2. Nội dung của biện pháp

Đổi mới hình thức hoạt động để thực hiện hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp: Các hoạt động cơ bản trong chương trình trải nghiệm, hướng nghiệp là tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm thế giới tự nhiên, thực tế cuộc sống và công việc; tạo cơ hội cho

học sinh được giao lưu, tác nghiệp và thể nghiệm ý tưởng như diễn đàn, đóng kịch, hội thảo, hội thi, trò chơi và các phương thức tương tự khác; tạo cơ hội cho học sinh mang lại những giá trị xã hội bằng những đóng góp và cống hiến thực tế của mình thông qua các hoạt động tình nguyện nhân đạo, lao động công ích, tuyên truyền và các phương thức tương tự khác; tạo cơ hội cho học sinh tham gia các đề tài, dự án nghiên cứu khoa học nhờ cảm hứng từ những trải nghiệm thực tế. Các hoạt động này có thể tổ chức thành một hoạt động lớn như: Sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp, hoạt động giáo dục theo chủ đề và hoạt động câu lạc bộ; với sự tham gia, phối hợp, liên kết của nhiều lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường ,…

3.2.6.3. Cách thức thực hiện

Yêu cầu giáo viên phải luôn làm mới các hình thức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp bằng cách tổ chức hoạt động ở mỗi chủ đề, môn học phải đa dạng và có sự thay đổi cho phù hợp với mục đích, yêu cầu của môn học; phù hợp với khả năng, tâm lí lứa tuổi học sinh; không để tình trạng hoạt động năm này giống hệt hoạt động năm trước.

Hướng dẫn giáo viên tiến hành khảo sát nhu cầu học sinh, gợi ý các chủ đề, chủ điểm để học sinh cùng lựa chọn nội dung, làm cơ sở để xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp phù hợp nhu cầu, thu hút đông đảo học sinh tham gia.

3.2.6.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

Hiệu trưởng phải có kiến thức về hoạt động hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.

Xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp tránh trùng với các hoạt động khác của nhà trường, địa phương và phải phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất, kinh tế của địa phương, của nhà trường.

Phải có đầy đủ cơ sở vật chất như sân bãi, nhà đa năng, phòng học bộ môn với trang thiết bị công nghệ thông tin hiện đại, đồ dùng thể thao, trang phục biểu diễn văn nghệ,…

3.2.7. Phát huy vai trò tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp

3.2.7.1. Mục tiêu của biện pháp

Nhằm thực hiện quan điểm dân chủ hóa quá trình đào tạo để giúp học sinh phát triển phẩm chất, năng lực và có sự định hướng nghề nghiệp của mình. Thông qua các