Biện Pháp 3: Xây Dựng Nền Nếp Dạy Và Học Môn Tiếng Anh Theo Tiếp Cận Phát

+ Lớp học để dạy minh họa cần có đủ không gian, bàn ghế được sắp xếp thuận tiện cho người dự dễ dàng quan sát các hoạt động học tập của HS.

+ Thời lượng một tiết dạy minh họa không kéo dài ảnh hưởng đến tâm lý HS.

2) Dự giờ:

Vị trí người dự: GV dự giờ đứng ở vị trí quan sát thích hợp, không đi lại, không nói chuyện, không làm phiền người dạy và người học (nên đứng).

Ghi chép khi dự giờ: Tránh việc chỉ quan tâm ghi chép tiến trình và ghi tất cả các nội dung kiến thức, lời nói của GV, theo như cách dự giờ truyền thống. Cần ghi lại nội dung cơ bản và cách thức tổ chức các hoạt động. Ghi chép những biểu hiện tâm lý, thái độ, hành vi của một số HS trong các hoạt động, tình huống cụ thể: Hoạt động nào? Bài tập nào? Thời điểm nào? Biểu hiện của HS đó như thế nào? Vì sao lại như vậy?

Quan sát khi dự giờ:

+ Tập trung quan sát việc học của HS là chủ yếu và trả lời được các câu hỏi gợi ý sau: Thái độ của HS khi tham gia học thể hiện qua nét mặt, hành vi như thế nào? Khả năng thực hiện các nhiệm vụ có vừa sức đối với HS không? HS có hiểu lời hướng dẫn của GV không? Sự tương tác giữa các HS trong giờ học như thế nào? Hoạt động nào HS hứng thú hay không hứng thú? Vì sao? Hoạt động nào thu hút được tất cả HS tham gia? Vì sao? GV làm thế nào để cuốn hút HS tham gia? Những HS nào chưa, không tham gia vào các hoạt động? Chú ý đến những HS tích cực và những HS chưa tích cực.

+ Quan sát HS làm việc cá nhân, hoạt động nhóm: Trước hết cần trả lời câu hỏi: Thời gian có đủ để HS thực hiện nhiệm vụ được giao hoặc nắm được nội dung bài học không? Có bao nhiêu HS tham gia vào thực hiện nhiệm vụ? Có HS nào không tham gia, vì sao? Trong trường hợp đó ta có thể làm gì để mọi HS cùng tham gia?

Bước 3. Tổ chức thảo luận sau dự giờ

+ Sử dụng những ghi chép, phim, ảnh, băng ghi âm của bài học để phân tích bài dạy.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 136 trang tài liệu này.

+ Người chủ trì phải định hướng các ý kiến tập trung vào vấn đề cần quan tâm, điều chỉnh kịp thời khi xuất hiện những ý kiến mang tính chỉ trích áp đặt, chủ quan. Khi nhắc nhở, người chủ trì cần nhẹ nhàng, tinh tế cần tạo không khí vui vẻ (không đối đầu với người có ý kiến trái ngược, không làm cho không khí trở nên căng thẳng, trầm lắng, tạo tâm lí ngại phát biểu).

+ GV tham dự cần phải biết lắng nghe và phản hồi mang tính xây dựng, đặt mình vào vị trí người dạy, không biến người dạy thành mục tiêu phê phán, làm ảnh hưởng không tốt đến người dạy, có thể làm nảy sinh các ý nghĩ tiêu cực, mâu thuẫn cá nhân...

+ Người chủ trì cần khơi gợi để các GV được nói ý kiến của mình, do đó không nên nói nhiều và áp đặt ý chủ quan của mình lên người khác, không lên lớp áp đặt người nghe phải chấp nhận, không nên chốt lại, nhắc lại ý kiến vừa phát biểu gây mất thời gian nhàm chán.

+ Tạo cơ hội cho tất cả GV đều được phát biểu ý kiến, khuyến khích GV đưa ra nhiều ý kiến, kể cả ý kiến trái chiều, tránh tình trạng chỉ có ý kiến khen - chê chung chung hoặc một số người nói quá nhiều lấn át ý kiến của người khác.

+ Khuyến khích GV không chỉ nêu hiện tượng mà cần nêu rõ nguyên nhân và giải pháp khắc phục.

+ Trong SHCM theo nghiên cứu bài học, người chủ trì không tổng kết, không chốt lại, nhưng có thể tóm tắt các vấn đề cần lưu ý, các giải pháp để mỗi GV tự suy nghĩ rút kinh nghiệm áp dụng trong các giờ học thực tế và các buổi SHCM tiếp theo.

Bước 4. Vận dụng vào bài dạy học hàng ngày

+ Thảo luận về dự kiến vận dụng kết quả SHCM vào bài dạy hàng ngày như thế nào?

+ Các nguyên tắc vận dụng để đổi mới bài dạy hàng ngày: Giảm truyền thụ kiến thức bằng PP thuyết trình. Vận dụng các PPDH có sự tham gia của HS. Sử dụng thiết bị dạy học “thực tế”. Khuyến khích sự tích cực, sáng tạo của HS.

* Chỉ đạo nền nếp sinh hoạt chuyên môn trong các nhà trường

Sở GD&ĐT Quảng Ninh đã tập huấn cho đội ngũ GV các nhà trường trong toàn tỉnh tham gia diễn đàn “Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá” trên website: Trường học kết nối. Đây là hình thức sinh hoạt chuyên môn mới đem lại nhiều thuận lợi cho GV và các cấp quản lý, tiết kiệm được thời gian, đảm bảo việc hoàn thành công việc và giúp cho GV trên toàn quốc được giao lưu học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Tuy nhiên kết hợp với hình thức trên, để quản lý nền nếp sinh hoạt chuyên môn tại các nhà trường tốt hơn các trường cần:

- Chỉ đạo các tổ chuyên môn trao đổi các vấn đề đổi mới PPDH xoay quanh vấn đề cốt lõi là dạy cho học sinh cái gì, dạy như thế nào, phương tiện sử dụng hỗ trợ dạy học, học sinh học được cái gì và biết làm gì sau khi học xong bài.

- Chỉ đạo giáo viên thực hiện ứng dụng CNTT trong giảng dạy, khai thác các phần mềm ứng dụng khuyến khích GV nghiên cứu, sử dụng tối đa các phương tiện, đồ dùng, mô hình, mạng Internet phục vụ cho hoạt động đổi mới PPDH.

- Chỉ đạo tổ chức Hội thi giáo viên dạy giỏi nhằm thúc đẩy việc đổi mới PPDH, qua đó nhân rộng và phổ biến các tiết dạy tốt để các GV cùng chia sẻ.

- BGH mỗi nhà trường phải có trách nhiệm theo dõi kiểm tra việc thực hiện đúng kế hoạch và có tư vấn điều chỉnh nếu cần.

- Chỉ đạo tổ yêu cầu các tổ/nhóm Tiếng Anh tập trung chủ yếu tổ chức sinh hoạt chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học qua đó trao đổi, rút kinh nghiệm về các tình huống dạy học theo hướng đổi mới phương pháp. Cần phải thay đổi lớn trong việc lồng ghép các đợt hội giảng chào mừng các ngày lễ lớn với sinh hoạt chuyên môn. Hiện nay nhà trường thường căn cứ vào việc đánh giá giờ dạy của GV thông qua hội giảng để đánh giá xếp loại GV điều này làm giảm chất lượng SHCM, các GV không dám hoặc nể nang trong việc góp ý hoặc trao đổi ý kiến trong khi rút kinh nghiệm sau bài học. Việc xếp loại GV là trách nhiệm của Hiệu trưởng.

- Chỉ đạo tổ/nhóm Tiếng Anh tổng hợp, phân tích kết quả kiểm tra chất lượng giữa kỳ và cuối mỗi học kỳ để thấy những thiếu sót trong công tác dạy học để

từ đó có sự điều chỉnh trở lại hoạt động dạy và đồng thời qua kết quả đó đánh giá được mức độ nhận thức, phân hóa trình độ HS để tổ chức dạy học theo đối tượng.

3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

- Phải có sự quan tâm, lãnh đạo sát sao của Chi bộ Đảng và sự chỉ đạo của BGH đối với công tác chuyên môn.

- Đảm bảo đáp ứng yêu cầu về CSVC, phương tiện dạy học giúp GV có điều kiện phát huy tối đa khả năng chuyên môn cũng như đổi mới PPDH.

- Có quy chế khen thưởng, động viên kịp thời, tạo môi trường thuận lợi cho công tác giảng dạy và làm việc của GV.

3.2.3. Biện pháp 3: Xây dựng nền nếp dạy và học môn Tiếng Anh theo tiếp cận phát triển năng lực

3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp

Tạo nền nếp khoa học, hợp lý để nâng cao chất lượng dạy học, xây dựng nhà trường có độ ổn định cao về tổ chức hoạt động sư phạm, các thành viên trong trường có tinh thần tập thể, trách nhiệm, thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ dạy học. Tăng cường quản lý nền nếp, kỷ cương dạy và học trong nhà trường, thực hiện quy chế dạy học của Bộ GD&ĐT, nâng cao hiệu quả quản lý của nhà trường trong việc thực hiện quy chế dạy học do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, làm cho trường ra trường, lớp ra lớp, thầy ra thầy, trò ra trò, dạy ra dạy và học ra học.

3.2.3.2. Nội dung của biện pháp

1. Đối với giáo viên Tiếng Anh

Hiệu trưởng nhà trường theo dõi tổng quát, chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn theo dõi và báo cáo thường xuyên tình hình thực hiện chuyên môn của giáo viên, cùng nhau tháo gỡ những vướng mắc trong dạy tiếng Anh, hướng dẫn uốn nắn, kiểm tra đôn đốc, làm cho giáo viên thực hiện tốt các khâu sau:

Nề nếp sinh hoạt chuyên môn của tổ: cần quy định cụ thể về các chuyên đề nghiên cứu chuyên môn sẽ thực hiện trong năm học, học kỳ. Đặc biệt ngay từ đầu năm học phải chỉ đạo giáo viên đăng ký thi đua và đăng ký viết đề tài sáng kiến kinh nghiệm, đề tài nghiên cứu khoa học. Đối với giáo viên, việc viết

sáng kiến kinh nghiệm là việc làm rất cần thiết và đem lại hiệu quả thiết thực. Đây là cơ hội để mỗi giáo viên tự học, tự nghiên cứu nâng cao trình độ, đồng thời thông qua hoạt động này giáo viên Tiếng Anh có thể học hỏi chuyên môn lẫn nhau, trao đổi về phương pháp dạy học có hiệu quả cao nhất.

Lập kế hoạch cá nhân: Thể hiện rõ mục đích, chỉ tiêu, biện pháp thực hiện, kế hoạch phải khoa học và có tính khả thi.

Chú ý tăng cường việc dự giờ thăm lớp, rút kinh nghiệm bài giảng, tổ trưởng chuyên môn cần lên kế hoạch và có lịch cụ thể việc dự giờ giáo viên Tiếng Anh, thông báo đến các thành viên trong tổ và Ban giám hiệu cùng dự. Thông qua hoạt động này hiệu trưởng nhà trường sẽ nắm bắt được cụ thể năng lực của từng giáo viên, kiểm tra được kế hoạch thực hiện chuyên môn. Qua những tiết dự giờ các thành viên trong tổ sẽ có cơ hội học tập lẫn nhau về kiến thức, tác phong, phương pháp dạy học để từ đó rút kinh nghiệm cho chính bản thân và đồng nghiệp. Tổ trưởng chuyên môn cần chỉ đạo những giáo viên giỏi, có kinh nghiệm, dạy những tiết thao giảng mẫu, giảng những nội dung khó, trừu tượng đối với học sinh để mọi thành viên có thể học tập, góp ý, xây dựng tìm ra được phương pháp giảng dạy có hiệu quả nhất, giúp học sinh tiếp thu bài tốt nhất.

Thực hiện nghiêm túc nền nếp soạn bài trước khi lên lớp: để thực hiện tốt giờ dạy trên lớp giáo viên phải chuẩn bị thật kỹ giáo án, đảm bảo được những nội dung cơ bản, cần thiết đồng thời cần có những nội dung mở rộng để các em có khả năng dựa vào đó phát triển khả năng học tập bộ môn của mình. Giáo án dạy học phải phù hợp với từng đối tượng học sinh, đặc điểm lớp.

Nền nếp giảng dạy trên lớp: phải nghiêm túc, tránh tình trạng ra sớm vào muộn, bỏ giờ, bỏ lớp, làm việc riêng trong giờ, tận dụng tối đa và phân chia thời gian hợp lý trong một tiết dạy. Sau mỗi lần dạy nên có hướng dẫn tự học, tự kiểm tra đánh giá, xây dựng được hệ thống bài tập về nhà, kiểm tra sát sao việc chuẩn bị bài tập về nhà khi học sinh đến lớp. Chú ý việc ứng dụng công nghệ thông tin và sử dụng đồ dùng dạy học làm cho bài giảng sinh động và đem lại hiệu quả cao.

Tăng cường việc kiểm tra đánh giá toàn diện học sinh: kiểm tra đánh giá kết quả học sinh đúng quy định, đúng khả năng học tập của học sinh sẽ có tác dụng tích cực thúc đẩy sự phấn đấu vươn lên trong học tập của học sinh, nếu không sẽ có tác dụng ngược lại, phản tác dụng.

Xây dựng được nền nếp bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu. Trong quá trình giảng dạy giáo viên sẽ phát hiện ra những học sinh có năng khiếu về môn Tiếng Anh để có kế hoạch bồi dưỡng những vấn đề chuyên sâu, thành lập câu lạc bộ nói Tiếng Anh. Đây là nơi để các em trao đổi và trình bày những vấn đề mà các em khám phá được hay những vấn đề còn vướng mắc để cùng nhau tháo gỡ.

2. Đối với học sinh

Để quản lý tốt hoạt động học tập của học sinh, hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên dạy Tiếng Anh cần phải xây dựng nền nếp, tác phong học tập của học sinh, hình thành động cơ học tập đúng đắn, chăm chỉ, có tinh thần vượt khó trong học tập, nền nếp học tập được thể hiện ở các mặt sau:

- Lập thời khoá biểu chi tiết dành cho việc học chính khoá, học phụ đạo và việc học tập ở nhà, thông qua đó sẽ thấy được kế hoạch thời gian học tập dành cho môn Tiếng Anh.

- Nền nếp học tập trên lớp: đi học đúng giờ, không bỏ giờ, nghỉ học phải xin phép, học bài và làm bài đầy đủ trước khi đến lớp, tập trung nghe giảng, hăng hái phát biểu ý kiến xây dựng bài, ghi chép đầy đủ, khoa học và có tính sáng tạo, trung thực trong kiểm tra thi cử.

- Nâng cao việc xây dựng nền nếp học tập ở nhà theo yêu cầu của giáo viên. Ngoài ra để học tốt môn Tiếng Anh học sinh phải có sự yêu thích, tìm tòi kiến thức ngữ pháp, rèn các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết để làm giàu cho vốn kiến thức của mình. Điều quan trọng hơn cả là phải biến những kiến thức mình đã học vào thực hành nói để phát triển năng lực nói, nghe hiểu Tiếng Anh.

- Xây dựng được thói quen tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập của mình sau mỗi bài học. Công việc này đòi hỏi phải có sự giám sát chặt chẽ của giáo viên Tiếng Anh và ban giám hiệu nhà trường.

3.2.3.3. Cách thức tiến hành

Đầu năm học hiệu trưởng triển khai đến toàn thể giáo viên và học sinh trong trường những quy định về nề nếp trong giảng dạy và học tập nói chung và môn Tiếng Anh nói riêng như: điều lệ nhà trường, hướng dẫn triển khai và thực hiện nhiệm vụ năm học của Sở, Bộ giáo dục và Đào tạo, những quy định về khen thưởng, kỷ luật, các tiêu chí thi đua, các tiêu chí đánh giá xếp loại, mục tiêu dạy học môn Tiếng Anh theo yêu cầu đổi mới giáo dục, một số quy định mang tính đặc thù của môn Tiếng Anh.

Tuỳ điều kiện thực tế của trường, hiệu trưởng lập kế hoạch chung về nề nếp dạy và học, chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn lập kế hoạch chi tiết của tổ, của mỗi giáo viên, trong đó chỉ rõ chủ đề trọng tâm trong từng tháng, từng học kỳ, kế hoạch phải khoa học, hợp lý có tính khả thi và bám sát với kế hoạch của trường. Để kế hoạch có tính khả thi cao thì những quy định về nề nếp trong nhà trường phải đảm bảo tính thực tế. Vì vậy, phải được lấy ý kiến đóng góp của toàn thể giáo viên và số đông học sinh trong nhà trường thông qua đại hội công chức đầu năm và các buổi sinh hoạt lớp, sinh hoạt đoàn. Trong kế hoạch đề ra phải thể hiện được mục tiêu phấn đấu của đơn vị, quy chế làm việc của từng tổ chức, bộ phận, cam kết giáo viên với nhà trường, giữa học sinh với nhà trường.

Toàn thể giáo viên và học sinh trong nhà trường có nhiệm vụ quán triệt và nghiêm túc thực hiện những quy định về nề nếp dạy học bộ môn dưới sự giám sát của mạng lưới kiểm tra nề nếp nhà trường.

Ban giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn theo dõi đánh giá việc thực hiện nề nếp dạy học của thầy và trò. Đây là cơ sở chủ yếu để hiệu trưởng tham khảo trong việc đánh giá giáo viên và có thể nhắc nhở, điều chỉnh khi cần thiết.

Thành lập đội tự quản mà đối tượng nằm trong BCH đoàn trường, các thành viên là những đoàn viên ưu tú ở chi đoàn các lớp. Nhiệm vụ của đội tự quản chủ yếu là tham gia theo dõi, giám sát việc thực hiện nề nếp của học sinh trong trường như: đi học đúng giờ, học bài và làm bài đầy đủ trước khi đến lớp, trang phục khi đến trường…

Hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn thường xuyên kiểm tra các hồ sơ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên như sổ theo dõi học sinh, gọi tên ghi điểm, sổ ghi đầu bài, sổ kế hoạch tổ chuyên môn, sổ theo dõi các loại như: sổ giáo viên chủ nhiệm, sổ sử dụng đồ dùng thiết bị dạy học, sổ họp tổ chuyên môn và họp hội đồng giáo dục, sổ ghi chép thực hiện nề nếp và kết quả thi đua cá nhân và tập thể.

3.2.3.4. Điều kiện thực hiện

Các quy định về nề nếp giảng dạy của giáo viên và nề nếp học tập của học sinh cần mang tính thực tế, khoa học và khả thi, đồng thời được xây dựng trên cơ sở thống nhất của hội đồng sư phạm và học sinh nhà trường.

Ban giám hiệu, công đoàn và đoàn thanh niên cần có biện pháp duy trì các hoạt động thi đua một cách thường xuyên, liên tục, có tổng kết, đánh giá kết hợp với thi đua khen thưởng, kỷ luật một cách hợp lý, tránh tình trạng “đầu voi, đuôi chuột”, chạy theo thành tích.

3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo thành lập câu lạc bộ nói Tiếng Anh

3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp

Mục tiêu thành lập câu lạc bộ nói Tiếng Anh có nội dung thực tiễn được xác định dựa trên cơ sở những mục tiêu chung của giáo dục Tiếng Anh, có chú ý đến những đặc điểm cụ thể của hệ thống. Mục tiêu của câu lạc bộ có nội dung thực tiễn với ý nghĩa ứng dụng rõ rệt, thông qua quá trình rèn luyện cho học sinh khả năng và ý thức sẵn sàng ứng dụng Tiếng Anh vào thực tiễn, đồng thời góp phần tích cực để thực hiện tốt và toàn diện các nhiệm vụ dạy học Tiếng Anh ở trường THCS.

3.2.4.2. Nội dung của biện pháp

Sinh hoạt câu lạc bộ Tiếng Anh có nội dung thực tiễn trước hết phải góp phần giúp học sinh nắm vững những kiến thức và kỹ năng cơ bản của Chương trình nói chung và Trung học cơ sở nói riêng. Hệ thống hoạt động của câu lạc bộ có nội dung thực tiễn cần được triệt để khai thác ở những chủ đề có nhiều tiềm năng. Hệ thống hoạt động có nội dung thực tiễn phải được chọn lọc để nội dung sát với đời sống thực tế, sát với quá trình lao động sản xuất và đảm bảo