Điều Kiện Cần Thiết Để Thực Hiện Biện Pháp

3.2.2.4. Điều kiện cần thiết để thực hiện biện pháp

- CBQL phải năng động, sáng tạo trong việc đưa ra các hình thức thực hiện đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động dạy học các môn KHXH phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị.

- Đội ngũ giáo viên có niềm tin và quyết tâm cao trong đổi mới PPDH.

- Có chính sách và chế độ khuyến khích giáo viên một cách xứng đáng, tạo ra động lực bên trong của họ về đổi mới PPDH.

- Có được sự đồng thuận, ủng hộ của các lực lượng liên quan đến hoạt động dạy học các môn KHXH của nhà trường.

- Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường phải đảm bảo điều kiện tối thiểu cho thực hiện đổi mới PPDH.

Tóm lại, việc đổi mới PPDH các môn KHXH là một quá trình lâu dài, không phải chỉ trong một sớm, một chiều có thể trở thành nền nếp trong hoạt động chuyên môn của nhà trường. Bởi vậy, CBQL phải nhận thấy tầm quan trọng của vấn đề này để xây dựng kế hoạch, tổ chức chỉ đạo thực hiện một cách có hiệu quả. Đẩy mạnh đổi mới PPDH, hình thức tổ chức dạy học môn Lịch sử, Địa lý sẽ tạo nên bước chuyển biến mạnh mẽ trong chất lượng dạy học của nhà trường, đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình GDPT.

3.2.3. Đổi mới công tác kiểm tra chuyên môn

3.2.3.1.Mục đích của biện pháp

- Tư vấn và thúc đẩy nghiệp vụ sư phạm của giáo viên, khơi dậy khả năng tự bộc lộ, tự điều chỉnh những mặt còn hạn chế, đồng thời khuyến khích mỗi cá nhân phát huy mặt tốt, phát triển những ưu điểm để vươn lên hoàn thành nhiệm vụ dạy học bộ môn.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 121 trang tài liệu này.

- Đánh giá đúng thực chất năng lực chuyên môn của từng giáo viên môn các môn KHXH để làm cơ sở cho việc bồi dưỡng hàng năm.

- Nâng cao chất lượng hoạt động dạy học các môn KHXH trong nhà trường.

3.2.3.2.Nội dung của biện pháp

- Xác định rõ mục đích kiểm tra và chuẩn bị đánh giá hoạt động dạy: Công tác kiểm tra chuyên môn và đánh giá hoạt động dạy học các môn KHXH của giáo viên sẽ đạt hiệu quả khi được tiến hành trên cơ sở mục đích kiểm tra các tiêu chí rõ ràng, cụ thể: chú trọng mục đích tối ưu trong kiểm tra, đánh giá là thúc đẩy con người ngày càng phát triển toàn diện.

- Xây dựng kế hoạch kiểm tra chuyên môn: Công tác kiểm tra chuyên môn phải được tiến hành trên việc xây dựng kế hoạch một cách khoa học. Kiểm tra giúp giáo viên thấy rõ những mặt ưu điểm cần phát huy và những nhược điểm cần khắc phục trong quá trình thực hiện hoạt động dạy học. Kiểm tra, đánh giá đúng thực chất để làm cơ sở cho việc điều chỉnh cách dạy, cách học, điều chỉnh kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tại đơn vị, điều chỉnh kế hoạch phân công, quy hoạch, xây dựng lực lượng nòng cốt của nhà trường.

- Đổi mới phương pháp kiểm tra chuyên môn: CBQL phải kết hợp kiểm tra chuyên môn với việc tư vấn, thúc đẩy nghiệp vụ sư phạm của GV. Tạo tâm thế thoải mái cho người được kiểm tra. Kiểm tra với tinh thần trách nhiệm cao, đánh giá đúng thực chất, tránh kiểm tra sơ sài, đánh giá sai lệch nhằm tạo thành tích ảo, cào bằng trong công tác thi đua.

3.2.3.3. Tổ chức thực hiện biện pháp

- Lập kế hoạch kiểm tra và công bố kế hoạch kiểm tra ngay từ đầu năm học để các thành viên của trường biết và cùng phối hợp thực hiện kế hoạch.

- Xác định rõ mục đích kiểm tra là nhằm phát hiện và khơi gợi được tiềm năng sẵn có của GV, phát hiện những khó khăn khách quan tác động đến hoạt động dạy học của mỗi GV để tìm cách tháo gỡ, khắc phục, giúp họ thực hiện tốt nhiệm vụ.

- Xây dựng chuẩn đánh giá hoạt động dạy học các môn KHXH của GV, các nội dung kiểm tra của hoạt động sư phạm nhà giáo. Phổ biến đến tất cả GV, tạo cho họ một tâm thế thoải mái, sẵn sàng khi được kiểm tra.

- Phối hợp các hình thức kiểm tra hoạt động dạy của giáo viên, gồm: kiểm tra giờ lên lớp, kiểm tra hồ sơ chuyên môn, kiểm tra kết quả dạy.

- Với mục đích kế hoạch hoá hoạt động dạy học các môn KHXH hiệu trưởng tập trung kiểm tra việc lập kế hoạch, quá trình thực hiện kế hoạch, kết quả thực hiện kế hoạch dạy học các môn nói trên của mỗi giáo viên và của tổ chuyên môn.

- Thường xuyên kiểm tra hoạt động của tổ chuyên môn các môn KHXH trong việc tác động giáo viên dạy tốt, thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, thực hiện bồi dưỡng và tự bồi dưỡng, xây dựng tình đoàn kết gắn bó trong chuyên môn và trong mọi sinh hoạt tập thể.

- Kết hợp đánh giá với tư vấn nhằm giúp giáo viên tự phân tích, tự đánh giá được năng lực sư phạm của mình để rút ra được những bài học kinh nghiệm làm cơ sở cho việc nâng cao chất lượng dạy học các môn KHXH.

- Kiểm tra với thái độ xây dựng; trân trọng những điều giáo viên đã thực hiện tốt và chân tình chỉ ra những điều giáo viên cần khắc phục trong hoạt động dạy học, tạo nên sự hợp tác chuyên môn trong tập thể nhằm đưa chất lượng hoạt động dạy học các môn KHXH ngày càng đạt hiệu quả cao.

- Đổi mới phương pháp kiểm tra theo hướng xây dựng mối quan hệ hai chiều giữa người kiểm tra và người được kiểm tra nhưng phải tuân thủ quy chế thanh tra, kiểm tra theo quy định của Bộ GD&ĐT, hướng dẫn của Sở GD&ĐT Bắc Ninh và các quy định hiện hành

3.2.3.4. Điều kiện để thực hiện biện pháp

- Hiệu trưởng và đội ngũ kiểm tra phải có năng lực chuyên môn về môn Lịch sử, Địa lý hoặc nắm chắc nội dung chương trình về các môn xã hội, vững vàng về nghiệp vụ kiểm tra, có kỹ năng phân tích sư phạm bài dạy, có nghệ thuật tư vấn và năng lực đánh giá chính xác, tạo được niềm tin nơi người được kiểm tra.

- Có được sự hợp tác, đồng thuận của giáo viên trong kiểm tra.

Tóm lại, đổi mới công tác kiểm tra chuyên môn giúp Hiệu trưởng đánh giá đúng năng lực chuyên môn của đội ngũ cán bộ quản lý và GV các môn KHXH từ đó xây dựng được những tác động tích cực đến việc nâng cao chất lượng dạy học nói chung của nhà trường.

3.2.4. Đẩy mạnh quản lý việc học và tự học của học sinh đối với các môn KHXH

3.2.4.1.Mục đích của biện pháp

- Nhằm nâng cao chất lượng học tập của học sinh trong các nhà trường THCS.

- Rèn luyện ý thức tự giác, nề nếp, tinh thần trách nhiệm trong học tập của học sinh.

3.2.4.2. Nội dung của biện pháp

- Xây dựng nền nếp học tập của HS theo từng môn học.

- Chú trọng chỉ đạo hoạt động phụ đạo học yếu kém, bồi dưỡng học sinh giỏi.

- Quản lý chặt chẽ hoạt động học tập ở trên lớp và ở nhà của học sinh.

3.2.4.3. Tổ chức thực hiện biện pháp

- Cán bộ quản lý, GV thông qua các buổi chào cờ đầu tuần, sinh hoạt tập thể, hoạt động giảng dạy trên lớp giáo dục cho HS phương pháp tiếp thu lĩnh hội kiến thức, phương pháp học tập tích cực, chủ động sáng tạo theo tinh thần đổi mới chương trình. Xây dựng lớp tự quản. Thông qua tần số phát biểu xây dựng bài, điểm các bài kiểm tra của các môn KHXH để kịp thời động viên uốn nắn HS.

- Xây dựng các phương pháp dạy học trực quan gắn nhà trường với thực tiễn xã hội.

3.2.4.4.Điều kiện cần thiết để thực hiện biện pháp

- Cán bộ quản lý chỉ đạo GV trong quá trình giảng dạy phân loại được các đối tượng HS về học lực, tổ chức bồi dưỡng theo nội dung chương trình cho các đối tượng khá, giỏi, yếu kém.

- GV tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao năng lực về chuyên môn, hướng dẫn HS phương pháp tự học, tự nghiên cứu. Lựa chọn cách kiểm tra, hệ thống

câu hỏi đưa ra phải phù hợp cho từng đối tượng HS, dẫn dắt HS lĩnh hội kiến thức bài học trọn vẹn.

- Tổ chức tốt công tác giáo dục giữa nhà trường và gia đình, giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh từng HS.

3.2.5. Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập các môn KHXH của học sinh

3.2.5.1 Mục đích của biện pháp

- Phát huy được khả năng sáng tạo của học sinh trong việc vận dụng kiến thức đã học của từng môn vào bài làm cụ thể.

- Tạo chuyển biến trong nhận thức của học sinh về công tác kiểm tra, đánh giá các môn KHXH sao cho phù hợp với nội dung, chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy học mới.

3.2.5.2. Nội dung của biện pháp

- Cán bộ quản lý chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức các chuyên đề về đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS theo các hướng: Xây dựng ngân hàng đề để sử dụng khi cần thiết; Cán bộ quản lý theo dõi, kiểm tra việc GV thực hiện kiểm tra, đánh giá HS theo phân phối chương trình, kế hoạch giảng dạy của cá nhân.

- Bằng các phương pháp khác nhau trong kiểm tra, xác định được mức độ đạt được về kiến thức, kỹ năng, thái độ của HS so với mục tiêu của chương trình các môn KHXH.

- Kiểm tra, đánh giá mức độ đạt chuẩn qua kiểm tra HS thể hiện theo các phương diện: Về kiến thức đảm bảo mức độ nhận biết, mức độ thông hiểu, mức độ vận dụng. Về kỹ năng biết vận dụng kiến thức đã học để đánh giá, nhận định, tổng hợp về một vấn đề, một tình huống, một sự kiện trong bài học, trong cuộc sống hàng ngày và trước những vấn đề xã hội. Về thái độ thể hiện sự trung thực, hợp tác, chính kiến cá nhân, cẩn thận khi làm bài, trong nhận diện các vấn đề của cuộc sống.

3.5.2.3. Tổ chức thực hiện biện pháp

- Đặt trọng tâm kiểm tra vào những nội dung lên quan đến vận dụng kiến thức và kỹ năng vào thực tế cuộc sống và các vấn đề nảy sinh trong xã hội, đánh giá cao sự sáng tạo của HS trong việc vận dụng kiến thức kỹ năng vào những tình huống mới của cuộc sống.

- Đa dạng hoá loại hình kiểm tra nhằm tạo điều kiện có thể đánh giá một cách toàn diện giảng dạy của GV và hệ thống kết quả của HS.

- Căn cứ vào kết quả điểm bài kiểm tra chất lượng của HS thể hiện qua bốn lần: giữa học kỳ I, học kỳ I, giữa học kỳ II và cả năm; hình thức kiểm tra tập trung theo quy định hiện hành. Hiệu trưởng chỉ đạo cho tổ trưởng chuyên môn họp thảo luận rút kinh nghiệm.

- Sau khi kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS cần kết hợp đánh giá với tư vấn GV nhằm giúp GV tự phân tích, đánh giá được khả năng dạy học của mình, từ đó rút kinh nghiệm làm cơ sở cho việc nâng cao chất lượng dạy học.

3.2.5.4. Điều kiện cần thiết để thực hiện biện pháp

- CBQL và người được phân công kiểm tra kết quả học tập của HS môn KHXH phải có năng lực chuyên môn vững vàng, khả năng ra đề, phân tích đề, phân tích kết quả chính xác; đồng thời phải có nghệ thuật tư vấn nhằm tạo được niềm tin cho người được kiểm tra.

- CBQL và người được phân công kiểm tra kết quả học tập của HS môn KHXH phải có năng lực chuyên môn vững vàng về kiến thức KHXH để có khả năng nắm bắt việc ra đề, dạng đề, phân tích đề, phân tích kết quả học sinh làm bài, phải có nghệ thuật tư vẫn đặc biệt với xu hướng ngày nay sao cho tạo được niềm tin học tập của học sinh và niềm tin giảng dạy của giáo viên.

3.2.6. Tăng cường huy động, xây dựng, sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy học các môn KHXH

3.2.7.1. Mục đích của biện pháp

Huy động các nguồn lực tài chính tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị dạy học nhằm nâng cao chất lượng hoạt động dạy học các bộ môn nói chung và các môn KHXH nói riêng.

3.2.7.2.Nội dung của biện pháp

- Xây dựng kế hoạch từng năm học và lâu dài về cơ sở vật chất và thiết bị dạy hoc để phục vụ cho hoạt động dạy học, tổ chức các hoạt động ngoại khoá, chuyên đề, tập trung giải quyết các cơ sở vật chất và thiết bị dạy học tối thiểu phục vụ cho việc đáp ứng cho việc dạy học theo chương trình đổi mới.

- Tăng cường xây dựng mối quan hệ của nhà trường để vận động các cơ quan đơn vị và các nhân góp phần xây dựng bổ sung cơ sở vật chất và các thiết bị dạy học của nhà trường.

3.2.7.3. Tổ chức thực hiện biện pháp

- Đẩy mạnh việc thực hiện chủ trương xã hội hoá giáo dục, tham mưu cho cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương và ngành giáo dục tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy học.

- Tuyên truyền, giáo dục, quán triệt để GV nhận thức đầy đủ vị trí, vai trò quan trọng, cần thiết của thiết bị dạy học trong việc đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng giờ dạy, đảm bảo học đi đôi với hành. Xây dựng kế hoạch, quy chế bảo quản, khai thác, sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học một cách chặt chẽ. Yêu cầu cán bộ thư viện phải có sổ theo dõi, ghi chép việc mượn, trả đồ dùng, thiết bị dạy học của GV.

- Tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên có thể khai thác, sử dụng phương tiện dạy học như tập huấn cho giáo viên về cách sử dụng phương tiện dạy học mới, hiện đại, sử dụng các phần mềm hỗ trợ trong dạy học các môn KHXH.

- Tổ chức phát động phong trào thi đua làm đồ dùng dạy học trong GV và HS.

- Hàng năm, các trường cần chủ động đầu tư cho thư viện nhà trường có đủ các loại sách tham khảo, báo, tạp chí, băng, đĩa,... cho giáo viên và học sinh phục vụ yêu cầu nâng cao chất lượng dạy học các môn KHXH; xây dựng thư viện nhà trường đạt chuẩn.

- Chỉ đạo các tổ chuyên môn thực hiện quy chế, sử dụng có hiệu quả tối đa các thiết bị dạy học nói riêng và cơ sở vật chất của nhà trường nói chung.

- Kiểm tra việc mua sắm, sữa chữa của nhà trường theo kế hoạch định kỳ, kết hợp với kiểm tra đôn đốc trong suốt quá trình giảng dạy để kịp thời đưa ra các kế hoạch điều chỉnh nếu thấy cần thiết.

3.2.7.4. Điều kiện cần thiết để thực hiện biện pháp

- Nhà trường phải có các phòng học bộ môn, phòng học đa năng phục vụ yêu cầu tối thiểu cho việc dạy học các môn KHXH.

- Hiệu trưởng phải năng động trong việc tham mưu với lãnh đạo địa phương, lãnh đạo ngành, tranh thủ được sự ủng hộ của phụ huynh học sinh, của các tổ chức, cá nhân về vốn.

- Giáo viên phải nhận thức được vai trò quan trọng của thiết bị dạy học trong đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng dạy học. Từ đó, có ý thức trong khai thác, sử dụng, bảo quản thiết bị dạy học.

- Phải đưa việc sử dụng thiết bị dạy học, ứng dụng phần mềm, khai thác có hiệu quả công nghệ thông tin trong dạy học các môn KHXH vào tiêu chuẩn thi đua, đánh giá xếp loại GV hàng năm.

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp được đề xuất

Tất cả các biện pháp trên đều có mối quan hệ chặt chẽ với nhau; biện pháp này là cơ sở, là tiền đề cho biện pháp kia. Để từng bước nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động dạy học các môn KHXH của cán bộ quản lý các trường THCS Thị xã Từ Sơn, đòi hỏi các biện pháp quản lý phải được nghiên cứu trong mối quan hệ tổng thể trên cơ sở vận dụng, khai thác thế mạnh riêng của từng bộ môn, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và của nhà trường. Những biện pháp