Nguyên Tắc Đảm Bảo Tính Khoa Học Và Tính Mục Đích

Chương 3

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP TẠI HUYỆN THƯỜNG TÍN,‌

THÀNH PHỐ HÀ NỘI

3.1. Những nguyên tắc để đề xuất các biện pháp

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học và tính mục đích

Đảm bảo tính khoa học là thể hiện ở sự nhất quán giữa các biện pháp và hình thức hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp với hệ thống lý luận của khoa học quản lý giáo dục - đào tạo. Đảm bảo tính mục đích của biện pháp hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp giúp nhà quản lý chuẩn hoá được các bước trong quy trình hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp và tổ chức thực hiện kế hoạch. Trên cơ sở nắm chắc kế hoạch, nội dung giáo dục, quá trình tổ chức thực hiện phải đảm bảo tính khoa học, biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo các phương pháp quản lý, phân tích, tổng hợp kết quả giáo dục, nắm những thông tin phản hồi từ phía học viên về nội dung, phương pháp, hình thức để điều chỉnh và ra quyết định chính xác, kịp thời phục vụ quản lý hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp đạt kết quả cao.

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống, tính đồng bộ

Hệ thống là nhiều bộ phận hoặc tác động riêng lẻ nhưng được kết hợp với nhau tạo thành một thể thống nhất, kế thừa là sự xem xét, dựa trên những thành quả tiến bộ đã đạt được. Do tính chất của hoạt động quản lý, tuân thủ nguyên tắc tính hệ thống và kế thừa là yếu tố đảm bảo cho tác động quản lý được tiến hành một cách logic, hệ thống dựa trên những thành tựu lý luận và thực tiễn quản lý công tác bồi dưỡng GV theo chuẩn nghề nghiệp. Các tác động quản lý được xây dựng theo kiểu đồng tâm và ngày càng mở rộng, tuân thủ tính hệ thống của các chức năng quản lý đồng thời bổ sung, kế thừa và gắn bó chặt chẽ với những thành quả đã đạt được.

Việc đề xuất biện pháp quản lý còn được xem xét từ một số khía cạnh như: Nghiên cứu thực trạng biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng GV, phát hiện ưu điểm, hạn chế, tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục; Xem xét vận dụng những biện pháp đã triển khai tốt, có hiệu quả cao; Điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện và phát triển những

biện pháp chưa phù hợp; Đề xuất cải tiến hoặc thay đổi, loại bỏ những biện pháp đã lỗi thời, lạc hậu; Sắp xếp, liên kết các biện pháp đề xuất tạo thành một thể thống nhất, có mối quan hệ mật thiết với nhau.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi

Các yêu cầu và biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp phải đảm bảo tính khả thi. Các yêu cầu và biện pháp trong quản lý hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp đòi hỏi BGH phải chỉ đạo triển khai có hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường. Tính khả thi của các biện pháp là phải phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện, các nguồn lực của trường, trên cơ sở tuân thủ nghiêm các quy định, quy chế của Bộ GD&ĐT. Để đạt được những vấn đề này, khi lựa chọn mục tiêu và nội dung quản lý giáo dục cần đảm bảo mục tiêu rõ ràng, lượng hóa được, có kết quả, thời gian xác định cụ thể và được quán triệt tới mọi thành viên liên quan trong nhà trường. Các biện pháp phải được kiểm chứng, khảo nghiệm có căn cứ khoa học, đảm bảo tính khách quan và có khả năng thực hiện hiệu quả khi đưa vào triển khai.

3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp

3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên trường tiểu học về hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp

3.2.1.1. Mục đích của biện pháp

Mục đích nhằm tác động làm thay đổi, nâng cao nhận thức cho CBQL giáo dục, GV tiểu học về vai trò và tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. Trong đó, đặc biệt chú trọng tới việc trang bị cho cán bộ quản lý, GV tiểu học những kiến thức và hiểu biết sâu sắc về mục tiêu, nội dung, chương trình, hình thức, phương pháp bồi dưỡng giáo viên tiểu học.

3.2.1.2. Nội dung của biện pháp

Tổ chức các hoạt động tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho CBQL và GV về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đối với hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp. Tăng cường sự tham gia của cá nhân, bộ phận trong trường, các tổ chức đoàn thể trong việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, GV về hoạt động bồi

dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. Việc phát huy được sức mạnh tập thể trong trong công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức sẽ giúp cho hoạt động này đạt được hiệu quả cao.

Chủ thể quản lý tổ chức thực hiện tốt các biện pháp cụ thể để tuyên truyền, giáo dục cho giáo viên hiểu, thay đổi nhận thức để từ đó thực hiện tốt. Đồng thời thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện nhiệm vụ này từ đó chủ thể quản lý khắc phục, điều chỉnh những hạn chế khi thực hiện biện pháp này trong thực tiễn.

3.2.1.3. Cách thức thực hiện

Niêm yết tất cả các văn bản, nghị quyết, hướng dẫn về hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp tại văn phòng, bảng tin của nhà trường... để GV nắm được và thực hiện tốt. Tổ chức cho GV nghiên cứu học tập tất cả các văn bản, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước, Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT Hà Nội, Phòng GD&ĐT huyện Thường Tín về hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, GV thông qua các cuộc giao ban chuyên môn, sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt tổ chuyên môn về hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp.Lồng ghép chuyên đề nâng cao nhận thức cho GV, CBQL về bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp với các chuyên đề khác trong quá trình tổ chức bồi dưỡng cho GV và CBQL trong nhà trường. Cử GV tham gia đầy đủ các buổi tập huấn của Sở GD&ĐT Hà Nội, Phòng GD&ĐT huyện Thường Tín về hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp.

Tổ chức các buổi tọa đàm trao đổi trong GV và CBQL về vai trò, ý nghĩa của hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp, ở đó GV được trình bày suy nghĩ, quan niệm của mình về hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp để từ đó nâng cao nhận thức của đội ngũ GV và CBQL về công tác này.

3.2.1.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

Hiệu trưởng chỉ đạo các bộ phận giúp việc cần phải chuẩn bị được đầy đủ các văn bản về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các quy định của ngành giáo dục, các văn bản hướng dẫn của Sở GD&ĐT Hà Nội, Phòng GD&ĐT huyện Thường Tín về hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp.

Hiệu trưởng chỉ đạo chuẩn bị đủ các điều kiện về CSVC phục vụ công tác tuyên truyền như bảng tin, banzon, khẩu hiệu, hội trường, phòng họp... để phục vụ công tác tuyên truyền, công tác phổ biến các văn bản, sinh hoạt chuyên môn, sinh hoạt chuyên đề... cho GV và CBQL về nội dung này.

Xây dựng quy chế về tuyên truyền, giáo dục trong nhà trường, trong đó đưa nội dung tuyên truyền, giáo dục về tầm quan trọng và sự cần thiết trong hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp là một nội dung bắt buộc trong sinh hoạt chuyên môn, sinh hoạt chuyên đề.

3.2.2.Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp

3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp

Mục tiêu xây dựng kế hoạch bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp là nhằm đưa ra những định hướng, tầm nhìn chiến lược phát triển GV, chuẩn bị sẵn sàng các nguồn lực cần thiết, các phương pháp thực hiện, đồng thời cụ thể hóa kế hoạch của cấp trên về công tác bồi dưỡng GV phù hợp với tình hình nhà trường. Do nhu cầu và điều kiện thực tế ở các trường thuộc địa bàn huyện Thường Tín có những điểm khác nhau nên việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng GV theo hướng chi tiết, cụ thể là nhiệm vụ quan trọng và cần thiết.

3.2.2.2. Nội dung của biện pháp

Nhà trường cần xây dựng được bản kế hoạch bồi dưỡng GV vừa mang tính khái quát nhưng vừa phải đảm bảo yếu tố chi tiết, cụ thể về công tác bồi dưỡng GV. Bởi vì, bản kế hoạch được xây dựng chính là căn cứ pháp lý đồng thời là chương trình hành động phục vụ triển khai công tác bồi dưỡng GV trên thực tế. Nội dung bản kế hoạch cần rõ ràng, đảm bảo tính khoa học,thuận lợi trong triển khai thực hiện và theo dõi quá trình bồi dưỡng, có các phương án dự phòng và điều chỉnh kịp thời qua đó nâng cao hiệu quả, chất lượng quản lý công tác bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp.Kế hoạch phải được phổ biến đến GV và các bộ phận chức năng nắm vững, trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch cá nhân và triển khai thực hiện kế hoạch bồi dưỡng phù hợp với tình hình thực tế.

3.2.2.3.Cách thức thực hiện biện pháp

- Bước 1: Khảo sát thực trạng chất lượng GV tiểu học

Cần phải khảo sát, đánh giá thực trạng GV tiểu học, tập trung vào các mặt: số lượng, cơ cấu GV, trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của GV và nhu cầu tham gia bồi dưỡng của GV. Đánh giá thực trạng công tác bồi dưỡng GV, trong đó cần chú ý đến các nội dung như: sắp xếp bộ máy, tổ chức phân bổ nguồn lực, chính sách đào tạo, bồi dưỡng, chế độ động viên khuyến khích và môi trường diễn ra hoạt động bồi dưỡng GV trong và ngoài trường. Dự báo tình hình phát triển nhà trường (quy mô số lớp, số HS, số GV); Tìm hiểu sự thay đổi về cơ cấu, tổ chức nhà trường, tình hình đổi mới về chương trình, nội dung, phương pháp dạy học; xu hướng chuyển đổi nghề nghiệp, tỷ lệ thuyên chuyển, nghỉ hưu, nghỉ việc và đòi hỏi nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo đáp ứng yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp.

- Bước 2: Xác định mục tiêu bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp

Trên cơ sở phân tích môi trường, phân tích thực trạng chất lượng GV tiểu học, cần xác định mục tiêu bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp như: Bồi dưỡng GV tiểu học đạt và đáp ứng đầy đủ các tiêu chí chuẩn nghề nghiệp. Chuẩn nghề nghiệp GV tiểu học gồm ba lĩnh vực: phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; kiến thức; kỹ năng sư phạm.

Trên cơ sở bồi dưỡng GV tiểu học đạt và đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp hiện hành, việc tiếp tục bồi dưỡng GV để họ đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp ở mức độ cao hơn là mục tiêu lâu dài cần hướng đến trong công tác bồi dưỡng GV. Đây là thành tố quan trọng của quá trình xây dựng, phát triển nguồn nhân lực giáo dục chất lượng cao, góp phần nâng cao chất lượng công tác giáo dục đào tạo của các nhà trường.

- Bước 3: Xác định chương trình, nội dung bồi dưỡng phong phú, thiết thực

Căn cứ vào yêu cầu chuẩn nghề nghiệp, chương trình khung về bồi dưỡng thường xuyên GV, nhà trường tiến hành lập kế hoạch xây dựng chương trình và nội dung bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp phù hợp với đặc điểm tình hình GV và điều kiện của nhà trường. Việc xác định nội dung vấn đề cần bồi dưỡng cho GV trên cơ sở các tiêu chí cụ thể của chuẩn nghề nghiệp đã được quy định. Những tiêu chí nào GV chưa đạt, còn yếu kém cần ưu tiên bồi dưỡng trước, những nội dung còn thiếu, khiếm khuyết cần bổ sung, và tiếp tục phát triển ở mức cao hơn các nội dung đạt mức khá tốt trở lên.

quả

- Bước 4: Xác định phương pháp, hình thức tổ chức bồi dưỡng đa dạng, hiệu

Do nội dung bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp tương đối đa

dạng, phong phú, mỗi nội dung đòi hỏi có những phương pháp và hình thức tổ chức khác nhau để đảm bảo hiệu quả. Vì vậy, các nhà quản lý phải lựa chọn phương pháp, hình thức bồi dưỡng linh hoạt, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu của GV tiểu học và phù hợp với thực tiễn của nhà trường mình đang quản lý.

- Bước 5: Xác định các nguồn lực, đối tượng, lực lượng tham gia bồi dưỡng và điều kiện tiến hành bồi dưỡng

Chuẩn bị điều kiện, nguồn lực cần thiết để tổ chuyên môn, GV triển khai xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch bồi dưỡng. Chuẩn bị các phương án, dự kiến triển khai cách thức tổ chức bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. Dự kiến, xác định các lực lượng, đoàn thể, cộng đồng xã hội tham gia công tác bồi dưỡng GV tiểu học.

- Bước 6: Hoàn thiện kế hoạch bồi dưỡng, ban hành kế hoạch và tổ chức triển khai

Trên cơ sở thu thập được đầy đủ các điều kiện cần thiết của kế hoạch bồi dưỡng, CBQL dự thảo kế hoạch, xin ý kiến các chuyên gia, GV và các CBQL có nhiều kinh nghiệm trên cơ sở góp ý để hoàn thiện kế hoạch bồi dưỡng, trình lãnh đạo ký và ban hành. Sau khi kế hoạch bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp được lãnh đạo phê duyệt ban hành cần phải được triển khai đến các tổ chuyên môn, đến từng CBQL và GV để học nắm được và tổ chức thực hiện có hiệu quả.

3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

Để biện pháp này thực hiện có hiệu quả, trước hết Hiệu trưởng phải phân công CBQL có nhiều kinh nghiệm, có năng lực chuyên môn tốt để thực hiện nhiệm vụ này. Quá trình xây dựng kế hoạch đòi hỏi chủ thể quản lý phải thường xuyên kiểm tra chất lượng, đôn đốc tiến độ thực hiện xây dựng kế hoạch. Kịp thời có những chỉ đạo sát sao, huy động nhiều lực lượng tham gia xây dựng kế hoạch nhằm

xây dựng được bản kế hoạch bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp có có hiệu quả, sát với điều kiện thực tiễn của nhà trường.

3.2.3. Biện pháp 3: Đổi mới tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp

3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp

Đổi mới tổ chức công tác bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp là quá trình tác động nhằm sắp xếp, phân bố các nguồn lực, xây dựng cơ cấu tổ chức bộ máy và xác định quy trình, cơ chế làm việc theo hướng tăng cường hiệu lực, hiệu quả cho hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. Đổi mới tổ chức còn hướng đến mục tiêu đảm bảo công tác bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp luôn ở tình trạng sẵn sàng vận hành trong điều kiện tốt nhất.

3.3.3.2.Nội dung của biện pháp

Biện pháp đổi mới tổ chức công tác bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp bao gồm một số nội dung cơ bản: (1) Xây dựng cơ cấu tổ chức tinh gọn, hiệu quả; (2) Chuẩn bị, sắp xếp, bố trí các nguồn lực cần thiết phục vụ công tác bồi dưỡng GV; (3) Lựa chọn, phân công, bố trí nguồn lực con người, sắp xếp bộ máy phù hợp đảm bảo hoạt động bồi dưỡng GV hiệu quả; (4) Xây dựng các quy định, cơ chế làm việc và tạo chính sách thuận lợi thu hút sự tham gia rộng rãi của các lực lượng vào hoạt động bồi dưỡng GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp.

3.2.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp

- Về tổ chức bộ máy: Thành lập ban chỉ đạo công tác bồi dưỡng GV của trường, các tiểu ban chuyên môn đặc thù (nếu cần).

- Về tổ chức các nguồn lực: Tiến hành sắp xếp, bố trí sẵn sàng các điều kiện vật chất, trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật, cung cấp tài liệu chuyên môn phục vụ công tác bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của GV tiểu học. Chuẩn bị sẵn sàng, đầy đủ nội dung, phương tiện và điều kiện cần thiết cho GV thi làm đồ dùng dạy học, viết sáng kiến kinh nghiệm, tham gia hội thảo chuyên đề, hội giảng, thao giảng tại trường. Phân phối các nguồn lực, điều kiện thuận lợi để GV được cử đi học, bồi dưỡng về triển khai bồi dưỡng lại cho GV toàn trường và tại từng tổ chuyên môn. Định hướng nội dung, hình thức tổ chức, điều kiện cho GV tham

quan, giao lưu, nghiên cứu học tập tại các trường/cơ sở giáo dục khác. Sắp xếp, bố trí thời gian, không gian, môi trường, địa điểm tổ chức bồi dưỡng một cách thuận lợi, hợp lý, khoa học nhằm thu hút GV tham gia đầy đủ, tích cực vào công tác bồi dưỡng.

- Về lựa chọn, phân công, bố trí nguồn lực con người, sắp xếp bộ máy phù hợp đảm bảo hoạt động bồi dưỡng GV hiệu quả: Nhà quản lý tiến hành phân cấp quản lý và xác định mối quan hệ giữa cá nhân, bộ phận, tổ chuyên môn trong công tác bồi dưỡng GV. Trong đó CBQL nhà trường chịu trách nhiệm chung, các tổ, bộ phận, cá nhân được giao nhiệm vụ chịu trách nhiệm mảng công việc phụ trách. Phân công, giao việc, trách nhiệm và quyền hạn rõ ràng, cụ thể cho cá nhân, bộ phận, đoàn thể tham gia công tác bồi dưỡng GV. Qua nghiên cứu, tác giả đề xuất việc phân công nhiệm vụ cụ thể như sau:

Bảng 3.1. Phân công nhiệm vụ thực hiện công tác bồi dưỡng giáo viên

STT

Người phụ trách

Nội dung công việc

Ghi chú

Hiệu trưởng

Quản lý chung, giao việc theo phân cấp quản lý cho các phó hiệu trưởng

Theo dõi, giám sát các phó hiệu trưởng về mảng công việc được giao

Chịu trách nhiệm chính

Phó hiệu trưởng

Tổ chức thực hiện mảng công việc được giao Quản lý đội ngũ tổ/khối trưởng và GV liên quan

đến công tác bồi dưỡng GV

Tham mưu với hiệu trưởng về những vấn đề liên quan đến công tác bồi dưỡng GV của nhà trường

Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, báo cáo

với hiệu trưởng

Ban chỉ đạo (nếu có)

Quản lý công tác bồi dưỡng GV của nhà trường Tham mưu với hiệu trưởng những vấn đề liên

quan đến công tác bồi dưỡng GV của nhà trường,

Phối hợp với các tổ/khối khác, bộ phận chức năng, đoàn thể trong công tác bồi dưỡng GV

Lãnh đạo và các thành viên cốt cán, báo cáo với hiệu

trưởng

Tổ/khối trưởng

Quản lý công tác bồi dưỡng GV trong tổ chuyên môn,

Tham mưu với lãnh đạo nhà trường những vấn đề liên quan đến công tác bồi dưỡng GV của tổ, nhà trường,

Phối hợp với các tổ/khối khác, bộ phận chức năng, đoàn thể trong công tác bồi dưỡng GV

Báo cáo với cấp trên quản lý trực tiếp

Các tổ chức đoàn thể, bộ

phận chức năng

Lãnh đạo, định hướng, tham gia, phối hợp, hỗ trợ GV, tổ/khối và nhà trường trong công tác bồi dưỡng GV

Theo chức năng, nhiệm vụ đoàn thể