Quản lí hoạt động dạy học môn Vật lí các trường trung học phổ thông ở huyện Trà Ôn tỉnh Vĩnh Long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trần Quang Huy

QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

MÔN VẬT LÍ CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở HUYỆN TRÀ ÔN

TỈNH VĨNH LONG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thành phố Hồ Chí Minh – 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Trần Quang Huy

QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

MÔN VẬT LÍ CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở HUYỆN TRÀ ÔN

TỈNH VĨNH LONG

Chuyên ngành : Quản lí giáo dục Mã số : 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. NGUYỄN VĂN ĐỆ

Thành phố Hồ Chí Minh – 2018

LỜI CAM ĐOAN‌

Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu do cá nhân tôi thực hiện. Các tài liệu được sử dụng trong luận văn này đều được trích dẫn đầy đủ, chính xác và được ghi trong danh mục tài liệu tham khảo. Các số liệu khảo sát được tiến hành tại các trường THPT ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long, những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trên các tạp chí khoa học dưới bất kì hình thức nào.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về luận văn tôi nghiên cứu và thực hiện.

Tác giả

Trần Quang Huy

LỜI CÁM ƠN‌

Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm giúp đỡ của quí thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp.

Xin chân thành cám ơn Ban giám hiệu, Lãnh đạo Phòng Sau đại học, Khoa Khoa học giáo dục Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã giúp tôi tận tình, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Xin gởi lời tri ân đến toàn thể quí thầy cô đã tận tình giảng dạy, truyền đạt, chia sẻ và chỉ dẫn cho tôi nhiều tri thức khoa học mà đặc biệt là các tri thức về Quản lí hoạt động dạy học giúp tôi nâng cao nhận thức và ngày càng hoàn thiện kĩ năng cho quản lí hoạt động dạy học tại đơn vị.

Xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS. Nguyễn Văn Đệ - Hiệu trưởng Trường Đại học Đồng Tháp, người thầy đã truyền đạt kiến thức, chia sẻ nhiều kinh nghiệm quản lí, nhiều tài liệu hay và dành nhiều thời gian để hướng dẫn, giúp đỡ, động viên trong suốt quá trình tôi thực hiện luận văn, để tôi hoàn thành luận văn đúng thời gian qui định.

Xin chân thành cám ơn Ban giám hiệu, quí thầy cô và các em học sinh các trường THPT ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và giúp tôi rất nhiệt tình, để tôi thực hiện luận văn nghiên cứu của mình.

Tuy đã có nhiều cố gắng, nhưng luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả mong nhận được sự góp ý của quí thầy cô và quí đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cám ơn!

Vĩnh Long, tháng 9 năm 2018 Tác giả: Trần Quang Huy

Lời cam đoan Lời cám ơn Mục lục‌‌

MỤC LỤC

Trang

Danh mục các chữ viết tắt trong đề tài Danh mục các bảng

MỞ ĐẦU 1

Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN VẬT LÍ TRƯỜNG THPT 7

1.1. Sơ lược lịch sử vấn đề quản lí hoạt động dạy học môn Vật lí 7

1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài 7

1.1.2. Nghiên cứu ở trong nước 8

1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài 10

1.2.1. Quản lí 10

1.2.2. Quản lí giáo dục. Quản lí nhà trường 12

1.2.3. Hoạt động dạy học 14

1.2.4. Quản lí hoạt động dạy học 16

1.3. Lí luận về hoạt động dạy học môn Vật lí ở trường trung học phổ thông 16

1.3.1. Vị trí, vai trò của môn Vật lí trong trường trung học phổ thông 16

1.3.2. Đặc trưng dạy học môn Vật lí 17

1.3.3. Phương pháp, hình thức tổ chức dạy môn Vật lí trong trường trung học phổ thông 19

1.3.4. Định hướng đổi mới dạy học 21

1.3.5. Kiểm tra đánh giá việc dạy học môn Vật lí 23

1.4. Lí luận về quản lí hoạt động dạy học môn Vật lí ở trường trung học

phổ thông 24

1.4.1. Vị trí, vai trò, nhiệm vụ và quyền hạn của Hiệu trưởng trường trung học phổ thông 24

1.4.2. Mục tiêu quản lí nhà trường phổ thông 26

1.4.3. Nội dung quản lí hoạt động dạy học môn Vật lí trong trường trung học phổ thông 26

1.5. Một số yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động dạy học và quản lí hoạt động dạy học môn Vật lí ở các trường trung học phổ thông trong giai đoạn hiện nay 35

Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN VẬT LÍ CÁC TRƯỜNG THPT Ở HUYỆN TRÀ ÔN, TỈNH VĨNH LONG 39

2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và tình hình giáo dục của huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long 39

2.2. Khái quát quá trình khảo sát thực trạng 46

2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn Vật lí các trường trung học phổ thông ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long 48

2.3.1. Nhận thức về tầm quan trọng hoạt động dạy học môn Vật lí các trường trung học phổ thông ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long 48

2.3.2. Năng lực dạy học môn Vật lí của đội ngũ giáo viên các trường trung học phổ thông 50

2.3.3. Về thực hiện mục tiêu, nội dung, chương trình môn Vật lí các trường trung học phổ thông ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long 51

2.3.4. Thực trạng đổi mới phương pháp dạy học môn Vật lí các trường trung học phổ thông ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long 53

2.3.5. Thực trạng hình thức tổ chức dạy học 56

2.3.6. Thực trạng đánh giá học sinh học môn Vật lí của giáo viên 58

2.4. Thực trạng quản lí hoạt động dạy học môn Vật lí các trường trung học phổ thông ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long 60

2.4.1. Thực trạng quản lí hoạt động dạy của giáo viên Vật lí 60

2.4.2. Thực trạng quản lí hoạt động học môn Vật lí của học sinh 71

2.4.3. Hoạt động quản lí việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Vật lí ... 77

2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động dạy học

môn Vật lí. 79

2.5.1. Ảnh hưởng của cơ sở vật chất – thiết bị dạy học môn Vật lí 79

2.5.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động dạy học môn Vật lí 81

2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lí hoạt động dạy học môn Vật lí các trường trung học phổ thông ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long 83

Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN VẬT LÍ CÁC TRƯỜNG THPT Ở HUYỆN TRÀ ÔN, TỈNH VĨNH LONG

............................................................................................................... 88

3.1. Những cơ sở và nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lí dạy học môn Vật lí các trường trung học phổ thông ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long 88

3.2. Một số biện pháp quản lí hoạt động dạy học môn Vật lí các trường trung học phổ thông ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long 91

3.2.1. Nâng cao nhận thức về dạy học môn Vật lí cho cán bộ, giáo viên bộ môn, phụ huynh học sinh và học sinh trung học phổ thông 91

3.2.2. Tăng cường quản lí việc thực hiện nội dung, chương trình của giáo viên dạy học môn Vật lí 94

3.2.3. Tăng cường quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên bộ môn Vật lí 95

3.2.4. Đổi mới hoạt động bồi dưỡng trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm cho giáo viên bộ môn Vật lí 100

3.2.5. Đổi mới quản lí hoạt động học tập môn Vật lí 103

3.2.6. Chỉ đạo đổi mới tổ chức hoạt động của tổ chuyên môn Vật lí 109

3.2.7. Đầu tư trang bị, sử dụng cơ sở vật chất - thiết bị dạy học môn Vật lí... 111 3.3. Mối liên hệ giữa các biện pháp 113

3.4. Khảo nghiệm về tính cấp thiết tính, tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất 114

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 122

TÀI LIỆU THAM KHẢO 126

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ
BCHTW	Ban chấp hành trung ương
CBQL	Cán bộ quản lí
CNTT	Công nghệ thông tin
CSVC	Cơ sở vật chất
CSVC – TBDH	Cơ sở vật chất - thiết bị dạy học
ĐDDH	Đồ dùng dạy học
ĐTB	Điểm trung bình
GD	Giáo dục
GD và ĐT	Giáo dục và Đào tạo
GDPT	Giáo dục phổ thông
GV	Giáo viên
GVBM	Giáo viên bộ môn
GVCN	Giáo viên chủ nhiệm
HĐDH	Hoạt động dạy học
HS	Học sinh
KHGD	Khoa học giáo dục
KHKT	Khoa học kĩ thuật
NQ/TW	Nghị quyết trung ương
PHHS	Phụ huynh học sinh
PPCT	Phân phối chương trinh
PPDH	Phương pháp dạy học
QLGD	Quản lí giáo dục
SGK	Sách giáo khoa
SKKN	Sáng kiến kinh nghiệm
TBDH	Thiết bị dạy học
THCS - THPT	Trung học cơ sở - trung học phổ thông
THPT	Trung học phổ thông
TKB	Thời khóa biểu
TNTH	Thí nghiệm thực hành
TT – BGDĐT	Thông tư Bộ giáo dục Đào tạo
TTCM	Tổ trưởng chuyên môn