Đánh Giá Kết Quả, Hiệu Quả Phát Triển Du Lịch Theo Hướng Liên Kết Và Hội

(2) Đồng bộ giữa hoạt động du lịch với các lĩnh vực khác như đã trình bày ở phần trên.

(3) Khả năng đáp ứng cho hoạt động du lịch về kết cấu hạ tầng kỹ thuật, nhân lực, vốn đầu tư.

(4) Khả năng hỗ trợ lẫn nhau giữa các địa phương cần liên kết.

(5) Sự đảm bảo đầy đủ, kịp thời về thông tin theo yêu cầu của du khách.

đ) Toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

Trong những năm vừa qua và những năm sắp tới, toàn cầu hóa vẫn tác động lớn đến công cuộc phát triển của các quốc gia. Toàn cầu hóa về hoạt động du lịch, mà nổi bật là toàn cầu hóa về lữ hành, giá cả và chất lượng dịch vụ du lịch cùng với ngày càng đa dạng hóa như cầu của du khách. Các dòng người hoạt động không chỉ trong lĩnh vực tham quan, vãn cảnh mà còn có nhiều dòng người tham gia sự kiện, hội họp, văn hóa, thể thao trên phạm vi toàn cầu là những nhân tố thôi thúc sự phát triển của du lịch với nhiều hình loại và với các mức độ đòi hỏi khách nhau.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang và sẽ tác động mạnh mẽ tới hiện đại hóa tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội loài người. Chuyển đổi số, Internet kết nối vạn vật, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo cùng với công nghệ thông tin làm cho mọi hoạt động phát triển được hiện đại hóa, diễn ra nhanh chóng. Thời gian trở thành yếu tố cạnh tranh quyết liệt. Hoạt động du lịch bị chi phối lớn từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cũng vậy.

2.1.3. Đánh giá kết quả, hiệu quả phát triển du lịch theo hướng liên kết và hội nhập quốc tế

Đây là vấn đề có ý nghĩa cực k quan trọng. Đánh giá kết quả, hiệu quả phát triển du lịch theo hướng liên kết và hội nhập quốc tế để thấy việc phát triển du lịch nhờ liên kết và hội nhập quốc tế ra sao, đạt được ở mức nào… để tìm ra giải pháp khắc phục những hạn chế, vạch ra định hướng phát triển du lịch trong thời gian tới một cách có căn cứ khoa học.

Việc đánh giá kết quả, hiệu quả phát triển du lịch theo hướng liên kết và hội nhập quốc tế phải có chỉ tiêu định lượng. Kế thừa các kết quả tổng quan và quan sát thực tế phân tích phát triển du lịch theo hướng liên kết và hội nhập quốc tế tác giả

đã xác định các chỉ tiêu sử dụng để đánh giá kết quả, hiệu quả phát triển du lịch theo hướng liên kết và hội nhập quốc tế cho một tỉnh ở Việt Nam. Đó là:

(1)- Số du khách gia tăng nhờ liên kết và hội nhập và tỷ lệ gia tăng khách du lịch nhờ liên kết và hội nhập (Dk):

Dk= (KL: K).100

Trong đó: K: Tổng số khách du lịch

KL: Số khách du lịch tăng thêm nhờ liên kết và hội nhập quốc tế Dk càng lớn càng tốt và ngược lại.

(2)- Tỷ lệ đóng góp của du lịch nhờ liên kết và hội nhập quốc tế đóng góp vào quy mô GRDP của tỉnh (TL):

TL = (DL : GRDP).100

Trong đó: DL: Giá trị gia tăng du lịch trong năm tính toán GRDP: Tổng sản phẩm trên địa bàn năm tính toán

TL càng lớn càng tốt và ngược lại

(3)- Tỷ lệ đóng góp của du lịch nhờ liên kết và hội nhập quốc tế vào tổng thu ngân sách nhà nước của tỉnh (TN):

TN = (NL: NS).100

Trong đó: NL: Phần đóng góp của các đơn vị kinh doanh du lịch vào ngân sách của tỉnh.

NS: Tổng thu ngân sách của tỉnh TN càng cao càng tốt

(4)- Tỷ lệ lao động hoạt động trong lĩnh vực du lịch trong tổng lao động của

tỉnh (LD)

LD = (LL: L).100

Trong đó:

- LL: Số lao động làm việc trong lĩnh vực du lịch của tỉnh

- L: Tổng lao động của làm việc trong các ngành kinh tế quốc dân của tỉnh LD càng cao càng tốt và ngược lại

(5)- Mức độ hài lòng của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh

vực du lịch. Thông thường để biết mức độ hài lòng của cá nhân, tổ chức, doanh

nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch thì phải tiến hành điều tra, phỏng vấn. Tỷ lệ hài lòng càng cao càng tốt.

2.2. Tổng quan về các lý thuyết phát triển du lịch

2.2.1. Lý thuyết phát triển du lịch dựa vào nguồn lực điểm đến

Khi tiến hành nghiên cứu về sự phát triển du lịch nói chung, điểm đến được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Điểm đến du lịch hiện nay là đơn vị chính của nghiên cứu và quản trị các tác động (Pearce, 2014). Như vậy, khái niệm và khung nghiên cứu về điểm đến là rất quan trọng, không chỉ cho nghiên cứu mà còn cho cả thực tế quản trị. Khái niệm điểm đến là những vùng địa lý có những thuộc tính, tính năng, sự hấp dẫn và dịch vụ để thu hút người sử dụng tiềm năng (Pearce, 2014). Một điểm đến thường có nguồn tài nguyên riêng và khả năng cho phép nó thực hiện một hoạt động kinh tế cụ thể nào đó. Với những cách tiếp cận điểm đến khác nhau, việc thiết kế, phương pháp nghiên cứu cũng như việc giải thích kết quả cũng sẽ khác nhau (Pearce, 2014). Theo Kotler (1997), chính quyền của một điểm đến có thể được so sánh với một doanh nghiệp từ việc cả hai bên được hưởng lợi từ việc áp dụng phương pháp quản lý chiến lược, nghĩa là tạo cho mình có được một lợi thế cạnh tranh để tạo nên sự phát triển. Buhalis (2000) cho rằng điểm đến là hỗn hợp của sản phẩm dịch vụ, cung cấp tích hợp kinh nghiệm cho người tiêu dùng. Bên trong điểm đến có một loạt các địa điểm (venues), điểm tham quan, cơ sở vận chuyển, cơ sở dịch vụ, cơ sở hạ tầng có sẵn để thu hút khách du lịch (Rogers, 2003; Page, 2003). Sự hấp dẫn của điểm đến so với những điểm đến khác như khí hậu, cảnh quan, môi trường... nhiều điểm tham quan cũng là một lợi thế so sánh cho điểm đến (Ting, 2007; Page và Connell, 2006). Như vậy, tại một thời điểm, một điểm đến sẽ có nhiều đơn vị kinh doanh, một số tổ chức liên quan.

Luận án này xem Phú Thọ như một điểm đến của hoạt động du lịch trong mối quan hệ liên kết và bối cảnh hội nhập ngày nay. Luận án tập trung chú ý đến các nghiên cứu về nguồn lực điểm đến, nghiên cứu về phát triển du lịch để tạo nên sự phát triển, mà không đề cập đến hướng nghiên cứu hình ảnh điểm đến.

Nghiên cứu về nguồn lực điểm đến, Barney (1991) đánh giá lý thuyết dựa vào nguồn lực là lý thuyết tập trung nghiên cứu vào doanh nghiệp, nhằm phát hiện ra

những năng lực cốt lõi, những nguồn lực hữu hình có thể có được để tạo nên lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt. Lý thuyết này đã được một số nhà nghiên cứu ứng dụng mở rộng vào xem xét các nguồn lực của một điểm đến du lịch nói chung mà không phân biệt cụ thể là loại hình điểm đến du lịch nào. Đa số nghiên cứu đều có một kết luận là muốn phát triển du lịch, điểm đến cần có nguồn lực, nhưng chưa chỉ ra nguồn lực gì. Nghiên cứu của Haugland, Nes, Grơnseth và Aarstad (2011) tại thị trường du lịch ở Úc đã phát triển một khung lý thuyết, trong đó nhấn mạnh đến việc các nguồn lực cần được tích hợp và phân thành nhiều cấp để hướng đến việc phát triển điểm đến. Khung lý thuyết này nhấn mạnh đến 3 quan điểm cụ thể khi xem xét mức độ ảnh hưởng đến sự phát triển của điểm đến:

Một là, khả năng của điểm đến: Được xác định bởi 3 yếu tố là tài nguyên, năng lực và việc áp dụng tài nguyên, năng lực hiện có của điểm đến theo quan điểm hoạt động của một mạng lưới;

Hai là, sự phối hợp các hoạt động ở điểm đến: Từ quan điểm hoạt động cùng một mạng lưới, điểm đến phải có được những nguồn lực, năng lực, cần được phân bổ một cách hiệu quả, thể hiện thông qua hoạt động của những đơn vị kinh doanh khác nhau trong điểm đến để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Việc sản xuất, kinh doanh và cung cấp sản phẩm dịch vụ cho khách hàng giúp hoạt động của các đơn vị được ổn định trong dài hạn (Sheehan, Ritchie và Hudson, 2007; Wang, 2008);

Ba là, mối quan hệ mạng lưới giữa các điểm đến hay còn gọi là sự liên kết các điểm đến trong du lịch: Các nghiên cứu thực nghiệm về quan hệ mạng lưới cho thấy các địa điểm có thể hưởng lợi từ việc kết nối lẫn nhau. Mối quan hệ mạng lưới là quan trọng vì điểm đến là một mạng lưới hợp tác sản xuất, đồng thời cũng là nguồn để trao đổi thông tin và kiến thức (Haugland và ctg, 2011). Tổng hợp cơ sở lý thuyết đã cho thấy nguồn lực của nhà cung cấp và nguồn lực có được từ mối quan hệ mạng lưới giữa điểm đến và các nhà cung cấp sản phẩm dịch vụ là những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của du lịch tại một điểm đến. Đây là một nghiên cứu lý thuyết, chưa có mô hình và chưa được kiểm định bằng dữ liệu thị trường, chưa xác định nguồn lực nào của bên liên quan cụ thể nào, hệ thống kết nối mạng lưới giữa các bên ra sao, cần được tiếp tục nghiên cứu cụ thể hơn để kiểm định lý thuyết đã

nêu. Nghiên cứu của Denicolai, Cioccarelli và Zucchella (2010), với mục đích là đề nghị một cách tiếp cận bổ sung cho hệ thống du lịch dựa trên nền tảng khung lý thuyết năng lực động đã tổng hợp từ kết quả của nhiều nghiên cứu trước. Ba khái niệm chính được đưa vào nghiên cứu, trong đó năng lực cốt lõi của du lịch, sự tiếp cận mạng lưới có mối quan hệ tương quan lẫn nhau để ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của các công ty du lịch nhỏ.

Bảng 2.1. Mô tả các nguồn lực

Phân loại nguồn lực

Mô tả
Nguồn lực hữu hình Nguồn lực kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm	Nhà cửa, thiết bị, phương tiện, người lao động, giấy phép độc quyền, bằng sáng chế, vị trí địa lý, đất đai, cổ phiếu… và những hình thức vật lý khác
	Tập hợp nguồn lực quan trọng thường không viết ra, nguồn lực
	ngầm mà người nắm giữ có thể không biết rằng họ sở hữu
Nguồn lực hệ thống, thủ tục Nguồn lực văn hóa và giá trị	Các tài sản hữu hình, nguồn tài liệu hóa từ việc tuyển dụng và hệ thống lựa chọn để đo lường hiệu suất và đánh giá nhân viên, hệ thống xử lý đơn hàng... Những tài liệu và máy tính là hữu hình, nhưng các hoạt động hiệu quả trên các hệ thống này đòi hỏi phải có nguồn lực vô hình xen lẫn vào nhau như kiến thức và kinh nghiệm của các nhà điều hành và người sử dụng của hệ thống. Một loại nguồn lực vô hình thường được phát triển trong một thời gian dài, thường dựa trên thái độ của người thành lập và các sự kiện trong quá khứ. Nó bao gồm cả giá trị, niềm tin và hành vi ưa thích, trong đó niềm tin được đánh giá là quan trọng nhất.
Nguồn lực mạng lưới	Các nhóm lợi ích trong công ty, mạng lưới mà công ty tham gia với nhà cung cấp, khách hàng, chính quyền, các nhà tư vấn. Bao gồm cả thương hiệu và uy tín trong nguồn lực này.
Nguồn lực về năng	Một khu vực tài nguyên quan trọng có liên quan để nhận diện khi

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 185 trang tài liệu này.

Phân loại nguồn lực

Mô tả

lực động tiềm ẩn

các tài nguyên giá trị gần hết hoặc cần được thay đổi hoặc cần thiết thúc đẩy để thay đổi. Ví dụ niềm tin của các nhà quản trị và người lao động có ảnh hưởng và sự tồn tại của các nguồn lực như

tiền mặt để thực hiện sự thay đổi.

(Nguồn: Mills, Platts, Bourne, 2003)

2.2.2. Lý thuyết về các bên liên quan trong phát triển du lịch

Theo Harrison và Freeman (1999), các bên liên quan là bất k nhóm/cá nhân có thể có ảnh hưởng hoặc bị ảnh hưởng bởi việc đạt được mục tiêu của tổ chức. Định nghĩa này yêu cầu tất cả các bên liên quan ảnh hưởng được công nhận như các bên liên quan thực tế, do đó, nhà quản trị cần xác định vị trí sức mạnh của họ và phân bổ nguồn lực phù hợp để hệ thống hoạt động hiệu quả. Clarkson (1995) đề nghị rằng các bên liên quan là những nhóm người hoặc cá nhân có quyền khiếu nại, quyền sở hữu, các quyền hoặc lợi ích trong một công ty hoặc hoạt động của công ty đó trong quá khứ, ở hiện tại hoặc tương lai. Lý thuyết các bên liên quan của Michell, Agle, Wood (1997) hiện đang được áp dụng rộng rãi, cho phép đáp ứng nhiều yêu cầu đề nghị về các bên liên quan khi xem xét cho một điểm đến du lịch: lý thuyết này thừa nhận ảnh hưởng của các bên liên quan đến một điểm đến cụ thể (Simpson, 2001); cung cấp một phân loại chi tiết hơn các bên liên quan; có tính quy chuẩn hơn là mô tả (Harrison và Freeman, 1999). Lý thuyết này cho rằng việc chọn lựa các bên liên quan sẽ phụ thuộc vào việc tích lũy số lượng các đặc tính là tính quyền lực (power); tính hợp pháp (ligitimacy); và tính khẩn cấp (urgency) của từng bên liên quan mà nhà quản trị phải nhận thức (Michell và ctg, 1997). Nghĩa là, bên liên quan nào có được 3 đặc tính nêu trên sẽ là bên liên quan rõ ràng và nó có liên hệ chặt chẽ với tổ chức kinh doanh.

Bảng 2.2. Đặc điểm và phân loại các bên liên quan

Đặc điểm

Tên gọi	Phân loại theo nội dung
Quyền lực Hợp pháp Khẩn cấp	Các bên liên quan tiềm ẩn	(1) Các bên liên quan không hoạt động - Trong khi nắm quyền lực họ thiếu tính hợp pháp và khẩn cấp, do vậy quyền lực là không sử dụng được. (2) Các bên liên quan tùy ý - Không giữ quyền lực hay khẩn cấp để ảnh hưởng tới tổ chức. (3) Các bên liên quan yêu cầu – Nắm giữ tính khẩn cấp nhưng thiếu quyền lực và hợp pháp để ảnh hưởng tới tổ chức.
Quyền lực và Hợp pháp Quyền lực và khẩn cấp	Các bên liên quan mong đợi	(4) Các bên liên quan nổi trội – Họ có tính hợp pháp và khả năng hành động dựa trên quyền lực nắm giữ. (5) Các bên liên quan nguy hiểm – Chưa có tính hợp pháp nhưng có quyền lực và tính khẩn cấp để ảnh hưởng tới tổ chức. (6) Các bên liên quan phụ thuộc – Thiếu quyền lực để mang tính hợp pháp và khẩn cấp của họ. Do vậy, phải dựa vào quyền lực để ảnh hưởng tới tổ chức.
Hợp pháp và khẩn cấp	Các bên liên quan mong đợi
Quyền lực Hợp pháp và Khẩn cấp	Các bên liên quan rõ ràng	(7) Các bên liên quan rõ ràng – Với cả 3 đặc điểm này, họ có khả năng ảnh hưởng đến tổ chức trong tương lai gần.

(Nguồn: Michell và ctg, 1997)

Trong một nghiên cứu của Ritchie và Crouch (2003), các bên liên quan của một điểm đến gồm nhà cung cấp và hỗ trợ, trung gian tiếp thị, các thành viên của cộng đồng và du khách trong và ngoài nước. Chức năng của nhà cung cấp là cung cấp tất cả những yếu tố cần có dựa trên nhu cầu của du khách như không gian, các hoạt động, sản phẩm, dịch vụ tại điểm đến để đáp ứng kinh nghiệm và sự hài lòng của du khách. Trong suốt quá trình này, nhà cung cấp phải nhận thức được vấn đề giá cả, chất lượng, những lựa chọn của du khách. Ritchie và Crouch (2003) cũng nhấn mạnh đến mối quan hệ giữa nhà cung cấp và du khách mà trong đó các trung gian tiếp thị là cầu nối quan trọng.

McCabe, Pool, Weeks và Leiper (2000) đề cập đến tiến trình lập kế hoạch và phát triển một sự kiện du lịch như thiết kế một bánh xe (Hình 2.3). Sự kiện du lịch là trung tâm của bánh xe, các nan hoa đại diện cho các bên liên quan tham gia vào sự kiện du lịch này. Nó hoạt động như trung gian giữa trung tâm và bánh xe. Chung quanh viền bánh xe là những đoàn đại diện hay khách hàng cuối cùng. Tất cả các thành phần của bánh xe là phụ thuộc lẫn nhau và phải hỗ trợ nhau để có một sự kiện MICE thành công.

Hình 2.3. Các bên liên quan của sự kiện du lịch (Nguồn: McCabe và ctg, 2000)