Định Hướng Phát Triển Du Lịch Bền Vững Tỉnh Phú Thọ Đến Năm 2030

+ Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của cơ sở kinh doanh du lịch, người dân, khách du lịch và các đối tượng liên quan đến hoạt động du lịch về nội dung, ý nghĩa của du lịch bền vững, về vai trò, trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động du lịch chưa được chú trọng thường xuyên, đầy đủ. Nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền và người dân về du lịch bền vững chưa sâu sắc, chưa có được sự thống nhất và đồng thuận cao, phần lớn vẫn chỉ quan tâm đến hoạt động du lịch từ góc độ kinh tế, các khía cạnh về văn hóa xã hội, bảo vệ tài nguyên, môi trường trong phát triển du lịch chưa được chú trọng đúng mức, vì vậy chưa tạo được sức mạnh tổng hợp để phát triển du lịch theo hướng bền vững, dài hạn.

+ Công tác kiểm tra, đôn đốc hoạt động kinh doanh của các cơ sở kinh doanh du lịch theo đúng pháp luật chưa thường xuyên. Một số vi phạm quy định của pháp luật trong kinh doanh khách sạn, nhà hàng và quy định về bảo vệ tài nguyên, môi trường trong kinh doanh hoặc tham gia hoạt động du lịch chưa được phát hiện, xử lý nghiêm và kịp thời.

+ Sự phối hợp giữa các ngành còn yếu; thiếu liên kết chặt chẽ giữa ngành du lịch và các ngành nông, lâm nghiệp, công nghiệp. Phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị liên quan trong xúc tiến, thu hút, kiểm tra, thẩm định, quản lý đầu tư một số dự án và phối hợp quản lý tài nguyên du lịch tự nhiên thiếu đồng bộ, dẫn đến một số dự án không khả thi, một số tài nguyên du lịch tự nhiên có nguy cơ suy giảm nhưng chưa có được giải pháp khắc phục hiệu quả.

- Nền tảng kinh tế - xã hội tuy đã dần được nâng lên nhưng vẫn còn thấp; các nguồn lực phát triển thiếu và chưa được khai thác một cách hiệu quả:

+ Là tỉnh nghèo, xuất phát điểm về kinh tế, xã hội khó khăn, quy mô kinh tế nhỏ, nền tảng hạ tầng thấp kém, cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch khi tái lập thiếu và yếu kém. Với nội lực của Phú Thọ, rất khó khăn để bố trí được các nguồn ngân sách quy mô lớn và tập trung trong thời gian ngắn cho đầu tư hạ tầng du lịch.

+ Thu hút đầu tư từ các nguồn lực ngoài ngân sách còn hạn chế: Các doanh nghiệp địa phương của Phú Thọ số lượng ít, quy mô nhỏ và rất nhỏ, năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh thấp, ít có năng lực đầu tư chiến lược, vì vậy khả năng xã hội hóa nguồn lực tại chỗ cho các dự án phát triển du lịch dài hạn không nhiều thuận lợi. Các nhà đầu tư chiến lược, có năng lực tài chính và kế hoạch đầu tư lâu dài đến với Phú Thọ còn ít.

+ Cơ cấu đầu tư từ nguồn xã hội chưa bền vững. Các dự án từ nguồn lực xã hội đa phần tập trung vào các nội dung, lĩnh vực đem lại hiệu quả ngay cho bản thân nhà đầu tư (như xây dựng khách sạn, nhà hàng, trung tâm thương mại); những nội dung đầu tư khác (xây dựng các hạng mục tổng hợp để hình thành khu, điểm du lịch, khu vui chơi giải trí) hướng tới việc đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch chiếm tỷ lệ nhỏ.

+ Kết cấu hạ tầng của tỉnh vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu kết nối hạ tầng thực sự thuận lợi đến một số điểm tài nguyên du lịch quan trọng (như vườn quốc gia Xuân Sơn, đầm Ao Châu, Ao Giời - Suối Tiên...) và đáp ứng các yêu cầu hạ tầng kỹ thuật khác để gia tăng sức hấp dẫn cho các tài nguyên này đối với nhà đầu tư, phục vụ thu hút đầu tư làm phong phú, đa dạng hơn sản phẩm du lịch.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 204 trang tài liệu này.

+ Do đặc thù của nguồn tài nguyên du lịch nhân văn nên ảnh hưởng của tính thời vụ đối với du lịch Phú Thọ cao, chưa thể khắc phục trong ngắn hạn. Sản phẩm du lịch văn hóa tâm linh, về cội nguồn tuy thu hút ngày càng đông khách du lịch trong nước, song chưa hấp dẫn, cuốn hút được nhiều lượng khách du lịch quốc tế.

+ Chất lượng nguồn nhân lực chưa cao, tính chuyên nghiệp, kỷ luật còn thấp, kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm hoạt động du lịch chưa đáp ứng yêu cầu chuyên môn và yêu cầu phát triển bền vững.

- Do tổng hợp các yếu tố liên quan đến nguồn lực nên sản phẩm du lịch của Phú Thọ chưa có nhiều điều kiện để đa dạng hóa. Bởi vậy khả năng thu hút và đa dạng hóa nguồn khách du lịch, tạo sức hấp dẫn, kéo dài thời gian lưu trú và tiêu dùng sản phẩm của khách du lịch chưa cao.

- Nhận thức, ý thức trách nhiệm, năng lực kinh doanh của một số doanh nghiệp kinh doanh du lịch còn yếu. Ý thức trách nhiệm của một bộ phận khách du lịch đối với bảo vệ tài nguyên, môi trường ở các điểm du lịch chưa cao. Trình độ dân trí cũng như ý thức trách nhiệm của cộng đồng dân cư chưa đồng đều nên sự tham gia góp phần của người dân để phát triển du lịch bền vững hạn chế.

- Một số nội dung, phương pháp, cách thức xúc tiến, quảng bá du lịch chưa phù hợp, ít đổi mới; phần lớn doanh nghiệp chưa coi trọng và đầu tư thỏa đáng cho hoạt động này; một số ít cơ sở du lịch tính trung thực, trách nhiệm trong

quảng bá chưa cao, ảnh hưởng đến niềm tin của du khách và những nỗ lực giới thiệu, quảng bá du lịch chung của tỉnh. Do vậy hiệu quả và sức lan tỏa tổng thể của hoạt động xúc tiến, quảng bá chưa cao, ảnh hưởng đến việc thu hút và mở rộng nguồn khách.

- Liên kết trong hoạt động du lịch của tỉnh Phú Thọ với các tỉnh chưa chặt chẽ, còn phiến diện và chưa cụ thể. Sự liên kết phát triển du lịch mới dừng lại ở các cơ quan quản lý nhà nước trong một số nội dung nhất định (chủ yếu là các thỏa thuận chung liên quan đến công tác quảng bá, kết nối tour tuyến du lịch); liên kết giữa các doanh nghiệp của địa phương với doanh nghiệp các tỉnh bạn còn yếu kém (44% doanh nghiệp được khảo sát tự đánh giá việc liên kết giữa các doanh nghiệp không tốt hoặc kém (Phụ lục 4, mục 7.2)).

- Hội nhập kinh tế quốc tế và trong nước tạo ra áp lực cạnh tranh về thu hút các nguồn lực cho phát triển du lịch, du khách và các dịch vụ du lịch ngày càng gay gắt.

- Diễn biến bất thường của các yếu tố khách quan như thời tiết, dịch bệnh, khủng hoảng kinh tế toàn cầu... ảnh hưởng không nhỏ đến phát triển du lịch của tỉnh.

Chương 4

ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG TỈNH PHÚ THỌ

4.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG TỈNH PHÚ THỌ ĐẾN NĂM 2030

4.1.1. Những dự báo về tình hình quốc tế và trong nước có ảnh hưởng đến phát triển du lịch bền vững tỉnh Phú Thọ

Các bản Chiến lược và Quy hoạch phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đều đã có những dự báo về bối cảnh, tình hình quốc tế và trong nước, phân tích những cơ hội, thuận lợi và khó khăn, thách thức tác động, ảnh hưởng đến phát triển du lịch Việt Nam trong những năm tới [87, tr.1-5; 89, tr.74-82]. Quy hoạch phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2011 - 2020, định hướng đến năm 2030 cũng đã đưa ra dự báo tình hình và phân tích cơ hội, thuận lợi, khó khăn, thách thức tác động, ảnh hưởng đến phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ thời gian tới [113, tr.36-43]. Những phân tích, đánh giá, dự báo này được xây dựng trên cơ sở kết quả khảo sát, nghiên cứu công phu, khách quan, khoa học và đối chiếu với những diễn biến thực tế của tình hình cho đến nay, vẫn cơ bản phù hợp. Tác giả thống nhất với các dự báo, đánh giá tình hình, phân tích về những cơ hội, thuận lợi, khó khăn, thách thức đã được nêu trong Quy hoạch phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ, đồng thời khái quát, bổ sung, điều chỉnh một số nhận định, đánh giá phù hợp với những diễn biến thực tế tác động đến phát triển du lịch của Phú Thọ cho đến thời điểm hiện nay.

4.1.1.1. Về tình hình quốc tế

- Xu hướng hòa bình, hội nhập và phát triển bền vững vẫn là xu thế chủ đạo của thế giới trong thế kỷ XXI. Toàn cầu hóa là một xu thế khách quan, thu hút, thúc đẩy các nước, các vùng lãnh thổ vừa hợp tác, vừa tăng sức ép cạnh tranh và tính phụ thuộc lẫn nhau. Quan hệ song phương, đa phương ngày càng mở rộng trong mọi hoạt động, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

- Nhu cầu du lịch trên thế giới phát triển mạnh mẽ. Nhu cầu hội nhập, hợp tác quốc tế tăng lên dẫn đến nhu cầu du lịch tăng mạnh. Xu hướng du lịch quốc tế tiếp tục tăng trưởng. Du lịch trở thành một trong những ngành kinh tế dịch vụ phát triển nhanh nhất trên thế giới, góp phần vào sự phát triển và thịnh vượng.

Nhu cầu du lịch thế giới có nhiều thay đổi, hướng tới những giá trị mới được thiết lập trên cơ sở giá trị văn hóa truyền thống nguyên bản, giá trị tự nhiên nguyên sơ, giá trị sáng tạo và công nghệ cao. Phát triển du lịch bền vững, du lịch xanh, du lịch có trách nhiệm, du lịch cộng đồng, du lịch hướng về cội nguồn, hướng về thiên nhiên là những xu hướng nổi trội. Chất lượng môi trường trở thành yếu tố quan trọng cấu thành giá trị sản phẩm du lịch.

Khoa học công nghệ ngày càng được ứng dụng có hiệu quả. Đặc biệt công nghệ thông tin truyền thông được ứng dụng mạnh trong hoạt động du lịch.

- Các dòng di chuyển vốn đầu tư và luồng khách du lịch đang có xu hướng dịch chuyển mạnh tới khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam cùng các nước Đông Nam Á. Theo dự báo của UNWTO, khu vực Đông Nam Á đến năm 2020 sẽ đón khoảng 125 triệu lượt khách quốc tế, mức tăng trưởng bình quân lượng khách quốc tế đến khu vực giai đoạn đến năm 2020 là 6%/năm [trích theo 113, tr.37].

4.1.1.2. Về tình hình trong nước

- Kinh tế đất nước tiếp tục duy trì được tốc độ phát triển khá. GDP bình quân hàng năm tăng; cơ cấu kinh tế chuyển dịch khá tích cực gắn với chuyển đổi chất lượng và đổi mới mô hình tăng trưởng; kết cấu hạ tầng ngày càng được đầu tư phát triển; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện; nhận thức về du lịch thay đổi theo hướng tích cực; nhu cầu du lịch của người dân tăng nhanh.

- Tình hình chính trị - xã hội trong nước ổn định, hệ thống chính sách ngày càng hoàn thiện, thuận lợi cho phát triển du lịch. Việt Nam có chế độ chính trị ổn định, an ninh đảm bảo, đất nước, con người thân thiện, mến khách, là điểm đến an toàn đối với khách du lịch quốc tế.

Chính sách đổi mới, mở cửa và hội nhập thúc đẩy quan hệ ngày càng đa dạng, sâu rộng trên tất cả các mặt trong đó có du lịch. Việc tham gia ngày càng nhiều hiệp định, thỏa ước, gia nhập nhiều định chế quốc tế đang và sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế - xã hội, trong đó có du lịch phát triển.

Hệ thống pháp luật từng bước hoàn thiện. Nhiều chính sách kinh tế - xã hội được ban hành góp phần tạo môi trường thuận lợi để phát triển ngành du lịch.

- Việt Nam đang được đánh giá là quốc gia có nhiều tiềm năng phát triển du lịch. So với nhiều nước trên thế giới, Việt Nam được nhìn nhận là quốc gia có tài

nguyên du lịch đặc sắc, phong phú, có khả năng phát triển các sản phẩm du lịch mang tính cạnh tranh cao, hấp dẫn khách du lịch. Theo đánh giá của các chuyên gia quốc tế, về tài nguyên thiên nhiên, Việt Nam được xếp thứ 15/149 nước trên thế giới; về tài nguyên nhân văn Việt Nam được xếp 25/149 nước [trích theo 113, tr.38]. Mặt khác, Việt Nam có lợi thế về vị trí địa lý gần với thị trường khổng lồ Trung Quốc và các nước Đông Bắc Á (Nhật Bản, Hàn Quốc) có thu nhập cao và xu hướng công dân lựa chọn đến Việt Nam du lịch đang tăng mạnh. Nhu cầu du lịch của người dân trong nước cũng ngày càng tăng.

4.1.2. Cơ hội và thuận lợi, thách thức và khó khăn đặt ra đối với phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ

4.1.2.1. Cơ hội và thuận lợi

- Tài nguyên du lịch khá phong phú, trong đó các tài nguyên du lịch nhân văn mang nét đặc trưng riêng có, nổi bật là 2 di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại gắn với thời kỳ Hùng Vương dựng nước, có sức hút tâm linh lớn đối với khách du lịch trong nước. Bên cạnh đó, Phú Thọ còn có khá nhiều tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn khác có khả năng hấp dẫn, thu hút khách du lịch.

- Vị trí địa lý thuận lợi: Là tỉnh thuộc vùng Thủ đô và có vị trí là cửa ngõ thủ đô Hà Nội, cầu nối du lịch vùng Đồng bằng sông Hồng với vùng Trung du miền núi phía Bắc, cấu nối Đông và Tây của vùng; nằm trong hành lang du lịch quan trọng của quốc gia, kết nối Côn Minh với Lào Cai-Hà Nội-Quảng Ninh.

- Môi trường chính trị - xã hội ổn định. Tỉnh Phú Thọ cho đến nay vẫn được khách du lịch đánh giá là điểm đến an toàn, thân thiện.

- Ngành du lịch tỉnh Phú Thọ luôn nhận được sự hỗ trợ tích cực của các Bộ, Ngành ở Trung ương thể hiện qua các chương trình các dự án đầu tư phát triển du lịch trên địa bàn trong giai đoạn vừa qua. Trong giai đoạn phát triển mới, Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam định hướng Việt Trì là thành phố lễ hội, Phú Thọ là một trong những địa bàn trọng điểm du lịch cả nước; Đền Hùng là khu du lịch quốc gia để đầu tư phát triển du lịch Phú Thọ thành một trong những địa phương có ngành du lịch phát triển so với mặt bằng chung cả nước.

- Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã có những nhìn nhận đúng đắn về ngành theo xu thế phát triển lâu dài. Các Nghị quyết của Tỉnh ủy về phát triển du lịch Phú Thọ trở thành cơ sở, định hướng lãnh đạo quan trọng cho phát triển du lịch Phú

Thọ. Đặc biệt, các Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Phú Thọ lần thứ XVII, XVIII đều xác định phát triển du lịch là một trong ba khâu đột phá là quyết sách phù hợp. Trên cơ sở này, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành một số cơ chế chính sách với xu thế ngày càng thông thoáng, thu hút đầu tư và khuyến khích phát triển du lịch, tạo môi trường thuận lợi, hấp dẫn các nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh.

- Nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vai trò, vị trí của du lịch đang có chuyển biến theo hướng thuận lợi cho phát triển du lịch bền vững; chỉ số năng lực cạnh tranh của tỉnh và môi trường đầu tư có nhiều chuyển biến tích cực.

- Kết quả đạt được trong phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ những năm qua tạo nền tảng cho những bước phát triển mới, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân địa phương tăng cường đầu tư, tham gia phát triển du lịch.

4.1.2.2. Khó khăn và thách thức

- Nhu cầu du lịch thế giới có những thay đổi, hướng tới những giá trị mới với yêu cầu ngày càng cao hơn về nhiều mặt, đòi hỏi ngành du lịch Phú Thọ phải có đầu tư về vốn và chất xám mạnh mẽ mới có thể tạo ra sức hút bền vững đối với khách du lịch, đặc biệt là khách quốc tế.

- Xu hướng phát triển du lịch bền vững, du lịch xanh, du lịch có trách nhiệm, du lịch cộng đồng, du lịch hướng về cội nguồn, hướng về thiên nhiên và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng môi trường du lịch là thách thức rất lớn về quan điểm, nhận thức và chuyên môn kỹ thuật đối với du lịch Việt Nam, trong đó có Phú Thọ. Nếu không bắt kịp xu hướng này, ngành du lịch sẽ đứng trước nguy cơ tụt hậu, giảm năng lực cạnh tranh, mất thị phần và không thể phát triển bền vững.

- Ngành du lịch cả nước nói chung trong đó có du lịch Phú Thọ sẽ đứng trước thách thức lớn và khó lường trước ảnh hưởng của các yếu tố thời tiết bất lợi. Trên bình diện thế giới, Việt Nam được xác định là một trong các quốc gia chịu tác động mạnh nhất của biến đổi khí hậu. Ngoài ra ô nhiễm môi trường cục bộ đang trở thành mối đe dọa đối với điểm đến du lịch nếu chậm có giải pháp kiểm soát thích hợp và đúng mức.

- Phú Thọ là tỉnh miền núi, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và xã hội tuy được quan tâm đầu tư, song so với yêu cầu phát triển vẫn còn nhiều yếu kém so với vùng đồng bằng. Kết cấu hạ tầng giao thông và hạ tầng dịch vụ phục cho hoạt động du lịch chưa đồng bộ, chất lượng chưa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của du khách.

- Trình độ phát triển của du lịch Phú Thọ còn ở mức thấp so với mặt bằng chung cả nước. Chất lượng nguồn nhân lực không cao nhất là đội ngũ hướng dẫn viên du lịch vừa thiếu, vừa yếu. Thiếu các doanh nghiệp du lịch mạnh trên địa bàn tỉnh để tạo nên động lực thúc đẩy phát triển du lịch cho toàn tỉnh.

- Việc phát triển các ngành kinh tế khác, nhất là công nghiệp có những ảnh hưởng nhất định đến môi trường phát triển du lịch. Một số hạn chế trong phát triển du lịch thời gian qua là lực cản rất đáng kể cho sự phát triển bền vững của ngành du lịch Phú Thọ.

4.1.3. Quan điểm phát triển

Quy hoạch phát triển du lịch tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2011 - 2020, định hướng đến năm 2030 đã xác định quan điểm phát triển du lịch của tỉnh. Cho đến nay các quan điểm đó cơ bản vẫn phù hợp, tuy nhiên, cần nhấn mạnh hơn yếu tố phát triển bền vững và điều chỉnh một số nội dung cho phù hợp với yêu cầu mới. Từ những đánh giá về thực tế phát triển du lịch Phú Thọ thời gian qua, tác giả đề xuất quan điểm phát triển đối với du lịch Phú Thọ thời gian tới như sau:

- Phát triển du lịch bền vững, phù hợp với Chiến lược, với các quy hoạch chung về phát triển du lịch của đất nước, của khu vực và đặt trong mối quan hệ liên ngành, liên vùng trong cả nước và từng bước mở rộng các mối quan hệ liên kết quốc tế về du lịch; tăng cường mối quan hệ tương tác, phối hợp chặt chẽ giữa du lịch với các ngành, lĩnh vực khác trong chuỗi giá trị hình thành nên các sản phẩm du lịch, tạo điều kiện và động lực thúc đẩy du lịch và các ngành cùng phát triển.

- Phát triển du lịch có trọng tâm, trọng điểm, đưa du lịch Phú Thọ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương đồng thời gắn với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phát triển cộng đồng; giữ gìn tài nguyên và bảo vệ môi trường; giữ vững an ninh, quốc phòng, bảo đảm an toàn xã hội; tạo môi trường an toàn lành mạnh, thuận lợi để thu hút và đáp ứng nhu cầu khách du lịch.

- Phát triển du lịch văn hoá và sinh thái với việc lấy du lịch văn hoá làm trọng tâm để phát huy có hiệu quả tài nguyên du lịch của tỉnh, khẳng định và phát triển bền vững thương hiệu “du lịch về cội nguồn”.

- Nâng cao nhận thức, phát huy vai trò trách nhiệm và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, sự tham gia tích cực, năng động, trách nhiệm của