Các Điều Kiện Phát Triển Du Lịch Sầm Sơn

Sầm Sơn để xây dựng thành nơi nghỉ mát phục vụ người Pháp và vua quan Triều Nguyễn. Đây là thời điểm đánh dấu sự ra đời của du lịch Sầm Sơn.

Ngày 19 tháng 4 năm 1963, Hội đồng Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa ra Quyết định số 50/CP thành lập thị trấn Sầm Sơn bao gồm khu nghỉ mát Sầm Sơn và xã Quảng Sơn, trực thuộc uỷ ban hành chính Tỉnh Thanh Hoá. Thị xã Sầm Sơn chính thức được thành lập ngày 18 tháng 12 năm 1981 theo quyết định số 157/QÐ/HÐBT. Tháng 4 năm 2012, thị xã Sầm Sơn được công nhận là đô thị loại 3.

Thực hiện Nghị quyết số 935/NQ-UBTVQH13 ngày 15/5/2015 của Ủy Ban Thường vụ Quốc hội khóa 13 về việc điều chỉnh địa giới hành chính huyện Quảng Xương và Thị xã Sầm Sơn. Sầm Sơn được mở rộng thêm 6 xã: Quảng Châu, Quảng Thọ, Quảng Vinh, Quảng Minh, Quảng Hùng, Quảng Đại thuộc huyện Quảng Xương. Năm 2017, TP Sầm Sơn có 11 đơn vị hành chính gồm 08 phường và 03 xã với tổng diện tích tự nhiên là 44,94 km2 và 150.902 nhân khẩu [19].

Nguồn: Chi cục thống kê, thành phố Sầm Sơn, 2017 Người xây dựng: Tác giả

Hình 2.2. Bản đồ Hành chính TP Sầm Sơn

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 127 trang tài liệu này.

2.2. Các điều kiện phát triển du lịch Sầm Sơn

2.2.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên

Tài nguyên du lịch tự nhiên của Sầm Sơn phong phú và đa dạng. Sự đan xen giữa các loại địa hình (sông, núi, biển), giữa các bãi biển với núi Trường Lệ và cảnh quan sông nước, cùng với các hồ, đầm ở Quảng Cư và những rặng thông, phi lao dọc ven biển...là điều kiện rất thuận lợi để Sầm Sơn phát triển nhiều loại hình du lịch hấp dẫn. [14]; [19]; [31]

* Bãi biển Sầm Sơn

Thiên nhiên đã ban tặng cho Sầm Sơn bờ biển dài khoảng 9km, từ cửa Hới (sông Mã) đến Vụng Tiên (Vụng Ngọc) với các bãi biển đẹp như bãi biển nội thị (A, B, C, D), bãi biển Quảng Cư, bãi Nix, bãi Lãn, bãi Vụng Tiên. Hầu hết các bãi biển có độ nghiêng đều từ Tây sang Đông. Các bãi biển có đặc điểm chung là rộng, bằng phẳng, độ dốc thoải, bãi cát trắng mịn, không có đá ngầm và nhiều khoáng chất khác có tác dụng chữa bệnh … rất phù hợp cho tắm biển và các hoạt động vui chơi giải trí biển. Biển Sầm Sơn ấn tượng với sóng lớn, từng lớp sóng bạc đầu bọt tung trắng xóa, tạo cảm giác mạnh với du khách. Với khí hậu nhiệt đới gió mùa nên biển Sầm Sơn vào mùa đông ấm, mùa hè mát dịu.

Với quyết định mới sáp nhập thêm 6 xã trên bờ biển phía Nam núi Trường Lệ vào địa giới hành chính của TP, đường bờ biển Sầm Sơn được kéo dài hơn gấp đôi trước đây, tạo thêm điều kiện và cơ hội hình thành các sản phẩm du lịch biển mới. Tại khu vực chân núi phía Nam dãy Trường Lệ (nơi Bác Hồ về nghỉ dưỡng năm 1960), bắt đầu từ chân núi đến lạch sông Đơ, bãi biển tạo thành hình vòng cung rất đẹp, sóng lặng và êm. Nơi đây có thể tổ chức các môn thể thao trên biển rất phù hợp.

* Dãy núi Trường Lệ

Nằm sát bờ biển, phía nam TP Sầm Sơn, Trường Lệ là dãy núi đá granit trong quá trình phong hoá, nhiều nơi còn xuất hiện đá gốc, đặc biệt là phần nhô ra biển, tạo nên những vách đá cheo leo, ngoạn mục. Trường Lệ gồm 16 ngọn núi (cao nhất là 84,7m) được che phủ bởi hơn 201,2 ha rừng trồng. Trường Lệ có vẻ đẹp hoàn toàn tự nhiên của núi, của biển mà không phải nơi nào có được. Mỗi hòn núi gắn với một huyền thoại và hình dáng bên ngoài tự gợi mở cho trí tưởng tượng của người du

ngoạn những hình ảnh khác nhau. Núi có các vách đá dốc đứng về phía biển đã tạo nên sự hùng vĩ, thích hợp cho loại hình du lịch leo núi, du lịch mạo hiểm. Mặt khác, ở đây có những bãi cỏ rộng, những sườn thoải và các đồi được cấu tạo từ đá granit cổ sinh hay đá biến chất dạng bát úp (điển hình là khối hoa cương Độc Cước) phù hợp cho du lịch cắm trại và các hoạt động vui chơi giải trí khác. Sự tương phản giữa cái tĩnh lặng của núi rừng trên dãy Trường Lệ với tiếng sóng vỗ suốt ngày đêm của bãi biển dưới chân núi tạo nên điểm nhấn thú vị cho mỗi du khách khi đến với Sầm Sơn.

* Hòn Trống Mái

Hòn Trống Mái là tên gọi của hai hòn đá nổi chênh vênh trên đỉnh dãy núi Trường Lệ tựa hình dáng một đôi chim đá khổng lồ đang chụm đầu, nghiêng mỏ, tiếng sóng biển, thông reo tạo nên những âm thanh cho du khách cảm giác đó là tiếng thủ thỉ trò chuyện tâm tình của cặp chim Trống Mái. Điều kỳ diệu là cái thế chênh vênh ấy lại vững bền bất chấp dòng chảy của thời gian. Huyền thoại Hòn Trống Mái - đôi chim đá chứa đựng ý nghĩa nhân sinh to lớn phản ánh ước mơ ngàn đời của người dân nơi đây về cuộc sống yên bình, ấm no, hạnh phúc. Từ ngàn xưa, hòn Trống Mái vẫn mãi là bức tranh trữ tình thấm đẫm chất nhân văn, là nguồn cảm hứng bất tận cho nhà văn, nhà thơ. Ngày nay không biết đã có bao nhiêu đôi bạn trẻ đã tìm đến đây để lưu giữ lại những hình ảnh đẹp nhất, hạnh phúc nhất của đời mình.

* Sông Mã, sông Đơ

Cảnh quan tự nhiên dọc hai bờ sông Mã, sông Đơ là điều kiện thuận lợi để Sầm Sơn phát triển các tuyến DLST trên sông, biển. Xuất phát từ Cửa Hới ở phía Bắc, du khách có thể đi thuyền đến Hòn Mê và xa hơn về phía Nam, hoặc ngược dòng sông Mã đi thăm các di tích Hàm Rồng, Lam Sơn, di tích triều vua Lê và các di tích, danh thắng khác trong tỉnh. Đặc biệt sông Đơ chảy dọc TP (từ Sông Mã ở phía Bắc đến cống Trường Lệ ở phía Nam) có cảnh quan tự nhiên khá hấp dẫn với các đầm sen ở phía Nam đền An Dương Vương là nguồn tài nguyên du lịch tiềm năng của Sầm Sơn để phát triển DLST. Sự đan xen giữa các loại địa hình (sông, núi, biển), giữa các bãi biển với núi Trường Lệ và cảnh quan sông nước, cùng với các hồ, đầm ở Quảng Cư và những rặng thông, phi lao dọc ven biển tạo nên sự phóng phú và đa dạng của tài nguyên du lịch, là điều kiện rất thuận lợi để Sầm Sơn phát triển nhiều loại hình du lịch hấp dẫn.

* Khí hậu

TP Sầm Sơn nằm trong miền khí hậu Bắc Việt Nam, thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa có mùa đông lạnh. Khí hậu chia làm hai mùa rõ rệt là mùa hạ nóng, ẩm, mưa nhiều và mùa đông lạnh, ít mưa.

Nhìn chung, khí hậu ở Sầm Sơn có sự phân chia rõ rệt, nhưng do tác động điều hoà của biển nên khí hậu tương đối dễ chịu, mát vào mùa Hè, ấm vào mùa Đông, khá tốt cho tắm biển và hoạt động tham quan và nghỉ dưỡng.

2.2.2. Tài nguyên du lịch nhân văn

Sầm Sơn là vùng đất có truyền thống lịch sử lâu đời, là địa phương có mật độ di tích dày đặc, nhiều di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng cấp quốc gia, cấp tỉnh như đền Độc Cước, đền Cô Tiên,... Về Sầm Sơn, du khách còn có thể tham gia nhiều lễ hội độc đáo như: Lễ hội Cầu phúc đầu năm, lễ hội Bánh chưng - Bánh Dày, lễ hội Cầu ngư - Bơi chải…[14]; [31]

* Đền Độc Cước

Nằm trên hòn Cổ Giải thuộc Núi Trường Lệ, Phường Trường Sơn. Thờ vị Thần Một Chân (Độc Cước) đã có công tự xẻ đôi thân mình, dẹp loài Thuỷ Quái, bảo vệ cuộc sống bình yên cho Dân chài Sầm Sơn, được nhân dân phụng thờ 4 mùa cúng tế. Di tích đã được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng năm 1962.

* Đền Cô Tiên

Nằm trên một vị thế khá đẹp, thoáng đãng phía Nam núi Trường Lệ. Truyền thuyết xưa kể rằng: Ngôi đền này thờ một người con gái làm nghề thuốc cứu nhân độ thế. Cô gái vì không vâng lời cha lấy một kẻ nhà giàu nên bị cha đuổi đi. Sau đó cô đem lòng yêu và lấy Anh chàng nghèo khó mà tốt bụng tên là Côi. Cuộc sống đang êm ả thì Nàng bị bệnh hủi, rồi một cụ già xuất hiện đã chạy chữa bằng thuốc lá nam và nước suối lấy từ Vụng Tiên. Cô gái khỏi bệnh, Bà cụ ra đi để lại cho vợ chồng họ một tay nải để che mưa và một giỏ mây để đựng thuốc lá cứu người.

Một lần, hai vợ chồng đi chữa bệnh về khuya gặp trời mưa to, nhớ lời Bà cụ dặn lấy tay nải ra che mưa, rồi thiếp đi lúc nào không biết. Sáng dậy, hai vợ chồng thấy mình đang ngồi trong một ngôi nhà 3 gian khang trang, sạch sẽ. Từ đó họ ở lại ngôi nhà, hái lá nam chữa bệnh cho mọi người trong vùng. Một buổi sáng đẹp trời cả

hai vợ chồng ăn mặc rất đẹp, dắt tay nhau đi lên đỉnh núi rồi không thấy trở về. Từ đó ngôi nhà được trở thành đền Cô Tiên được dân làng khói hương quét dọn. Ngôi đền vinh dự được Bác Hồ về thăm và nghỉ chân năm 1960. Sau nhiều lần sửa chữa nhỏ, cuối năm 2010, UBND Thị xã Sầm Sơn đã quyết định đầu tư trùng tu, tôn tạo và đã nhiều lần trùng tu, sửa chữa. Là Di tích được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng năm 1962.

* Đền Tô Hiến Thành

Nằm khiêm tốn ở sườn núi phía Đông Bắc dãy Trường Lệ thuộc Phường Trường Sơn thờ Thái uý Tô Hiến Thành, một vị tướng giỏi, một ông quan thanh liêm, cương trực thời Lý. Di tích đã được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng năm 1962.

* Đền Hoàng Minh Tự (Hay còn gọi là Đền Đệ Tam)

Đền Hoàng Minh Tự thuộc Khu phố Sơn Thuỷ - Phường Trường sơn. Là Di tích nằm trong tổng thể khu Di tích hết sức có giá trị về mặt lịch sử của Phường Trường Sơn nói riêng và của Thị xã Sầm Sơn nói chung. Nhân dân trong làng vẫn thường gọi là Đền Hạ (Theo vị trí địa lý Đền Độc Cước là Đền Thượng, Đền Tô Hiến Thành là Đền Trung).

Ngôi đền thờ vị Nhân Thần Hoàng Minh Tự - Đỗ quan Hoàng Giáp. Là biểu tượng cho sự học hành đỗ đạt. Đền được Sở Văn hóa - Thông tin Thanh Hoá công nhận là Di Tích lịch sử văn hoá năm 2005.

* Chùa Khải Minh

Là ngôi chùa cổ được khôi phục lại (1994) có quy mô lớn nhất trong hệ thống thờ Phật ở Sầm Sơn, chùa có hàng chục pho tượng cổ đẹp, khánh đá to đẹp và chuông đồng có cữ “ Đông Khê áp chung”. Chùa Khải Minh nay thuộc Khu phố Bình Sơn Phường Bắc Sơn. Được Sở Văn hóa - Thông tin Thanh Hoá công nhận là Di tích Lịch sử Văn hoá năm 1994.

* Chùa Làng Lương Trung (Hay còn gọi là Thanh Am Tự)

Nằm ở khu phố Long sơn thuộc Phường Bắc sơn. Đây cũng là một ngôi chùa được khôi phục lại qua thời gian bị phá dỡ. Là nơi sinh hoạt văn hoá tâm linh của nhân dân trong vùng. Có 2 hệ thống tín ngưỡng chính là thờ Thần (Thần Hoàng Làng) và thờ Phật. Di tích đã được Sở Văn hóa - Thông tin Thanh Hoá Công nhận là Di tích Lịch sử Văn hoá năm 1999.

* Đền Đề Lĩnh (Thuộc địa bàn Phường Trung Sơn)

Đây là ngôi đền thờ Thần Hoàng làng Lương Trung: Đường Công Quang Lộc, là Tứ trụ triều đình thời vua Lê Tương Dực (1510 - 1515) có công khai dân, lập ấp nên Làng Lương Trung trong lịch sử. Được nhân dân tôn thờ cúng tế và suy tôn là ông tổ của Lò võ vật Lương Trung. Vào dịp ngày giỗ Thần 16 tháng giêng nơi đây diễn ra lễ hội truyền thống với các hoạt động văn hoá mang tính giáo dục cho nhiều thế hệ. Di tích được Sở Văn hóa - Thông tin Thanh hoá cấp bằng công nhận năm 1995.

* Đền thờ Bà Triều

Thuộc Làng Triều Dương cũ, nay là khu phố Xuân Phú và Vĩnh Thành, Phường Trung Sơn. Đây là ngôi đền thờ vọng Bà Triều; Tổ sư nghề dệt săm súc, là một loại phương tiện đánh bắt tôm, moi, hải sản của nhân dân Sầm Sơn. Hàng năm diễn ra Lễ hội truyền thống vào ngày 10 tháng 2 âm lịch. Di tích được Sở Văn hoá - Thông tin Thanh Hoá công nhận là Di tích danh thắng cấp Tỉnh năm 1995.

* Đền Cá Lập

Thuộc Phường Quảng Tiến, thờ Tướng quân Trần Đức có nhiều công trạng trong công cuộc đánh đuổi giặc ngoại xâm thời Trần. Được vua ban chức sắc Quan Chánh lãnh binh; Trà lệnh hầu. Được các triều đại Phong kiến Việt Nam truy phong là: Tây Phương Đại Tướng Quân. Được nhân dân trong vùng phong Thần Hoàng Làng Chấp. Đây là Di tích được Bộ Văn hoá xếp hạng Quốc gia năm 1999. Đến nay Đền mới được trùng tu, tôn tạo khá quy mô.

* Đền làng Lộc Trung (Thuộc Phường Quảng Tiến)

Đây cũng là ngôi đền được khôi phục lại cách đây trên vài chục năm, sau những phế tích còn lại những năm xưa. Thờ Tướng quân Nguyễn Sỹ Dũng lập nhiều công trạng trong cuộc kháng chiến giữ nước thời Vua Quang Trung - Nguyễn Huệ. Lễ hội hàng năm cũng vào ngày mồng 5 tết âm lịch, nhân dân trong vùng tổ chức để tỏ lòng ngưỡng mộ, nhớ ơn Ngài và giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau. Ngôi đền đã được Sở Văn hoá - Thông tin công nhận là Di tích lịch sử Văn hoá năm 1993.

* Đền Làng Hới

Ngôi đền nằm cạnh Cảng Hới, Phường Quảng Tiến. Là nơi sinh hoạt văn hoá tâm linh vùng biển Sầm Sơn nói chung và của nhân dân Làng Hới nói riêng. Hàng năm nơi đây diễn ra Lễ hội bơi chãi truyền thống để tranh tài các tay đua thuyền trên

sông biển. Đây cũng là nơi hội tụ của chủ tàu thuyền đánh bắt hải sản đến thắp hương, cầu cúng trước và sau khi ra khơi, vào lộng. Di tích được Sở Văn hoá - Thông tin xếp hạng năm 1993.

* Lễ hội Bánh Chưng Bánh Dày

Thường niên, vào ngày 12 tháng 5 âm lịch, nhân dân của 4 làng thuộc xã Lương Niệm xưa tổ chức rước kiệu hội đồng, Thần linh tập trung tại sân Đền Độc Cước, tế lễ và thi làm Bánh Chưng - Bánh Dày. Đây là Lễ hội cầu mưa (Cầu vũ), cầu cho biển lặng gió êm, cầu cho thôn xóm được mùa, cho làng xóm bình yên, nhân dân vào lộng ra khơi đánh bắt được nhiều tôm cá.

Nhiều năm qua, Lễ hội bánh Chưng - Bánh Dày đã trở thành nội dung không thể thiếu và sôi động nhất trong Lễ hội Văn hoá Du lịch Sầm Sơn hàng năm, thu hút hàng ngàn du khách từ bốn phương về chiêm ngưỡng và tham gia Lễ hội.

* Lễ hội cầu ngư (Lễ hội đua thuyền - Bơi chải)

Đây là Lễ hội Văn hoá thể thao truyền thống của dân vùng biển Sầm Sơn, được tổ chức vào ngày Rằm tháng 5 âm lịch. Trước đây thường có 4 làng trong xã Lương Niệm tham gia. Lễ hội thường được tổ chức ở cửa Hới, nơi dòng Sông Mã từ ngọn nguồn non cao đổ về gặp biển. Chủ yếu để trai tráng các khu phố thuộc Phường Quảng Tiến đua tài bằng những chiếc thuyền rồng lớn hơn xưa, số tay bơi mỗi thuyền cũng nhiều hơn (Từ 23 đến 25 người), Từ năm 2008, Lễ hội Cầu Ngư Quảng Tiến đã được Chủ Tịch UBND Thị xã Sầm Sơn Quyết định nâng cấp thành Lễ hội Cầu Ngư toàn Thị xã.

Bên cạnh đó, Sầm Sơn còn có các làng nghề truyền thống như dệt săm xúc (Triều Dương), làng nghề làm mắm (làng Hới). Cùng với tinh thần mến khách và lòng nhiệt thành của con người Sầm Sơn cũng là nền tảng vững chắc cho ngành du lịch phát triển.

Tóm lại, với những tiềm năng và lợi thế về tài nguyên du lịch như trên, du lịch Sầm Sơn hoàn toàn có thể phát triển mạnh, trở thành điểm đến hấp dẫn và lý thú cho nhiều du khách.