ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
TRỊNH VĂN SÖY
NHỮNG VẤN ĐỀ KINH TẾ - XÃ HỘI NẢY SINH TRONG QUÁ TRÌNH CỔ PHẦN HÓA
CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC Ở TỈNH THANH HÓA
Chuyên ngành: Kinh tế chính trị Mã số : 62.31.01.01
Có thể bạn quan tâm!
-
Những vấn đề kinh tế - xã hội nảy sinh trong quá trình cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước ở Thanh Hoá - 2 -
Các Công Trình Nghiên Cứu Về Những Vấn Đề Kinh Tế-Xã Hội Nảy Sinh Trong Quá Trình Cph Và Hậu Cph Dnnn -
Các Công Trình Nghiên Cứu Quá Trình Cph Dnnn Trên Địa Bàn Tỉnh Thanh Hóa
Xem toàn bộ 232 trang tài liệu này.
LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ CHÍNH TRỊ
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Phí Mạnh Hồng
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của tôi, có sự hỗ trợ giúp đỡ của Thầy giáo hướng dẫn, một số thầy cô giáo khác và bạn bè, đồng nghiệp. Các số liệu nêu trong luận án là trung thực. Những kết luận khoa học của luận án chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình nào.
TÁC GIẢ LUẬN ÁN
Trịnh Văn Súy
MỤC LỤC
Danh mục chữ viết tắt i
Danh mục bảng biểu ii
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 8
1.1. Những công trình đã công bố liên quan đến nội dung luận án 8
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về CPH DNNN nói chung 8
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về những vấn đề kinh tế-xã hội nảy sinh trong quá trình CPH và hậu CPH DNNN 16
1.1.3. Các công trình nghiên cứu quá trình CPH DNNN trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa 18
1.2. Kết quả nghiên cứu của các công trình đã công bố và những vấn đề đặt ra cần được nghiên cứu tiếp 19
1.2.1. Những kết quả chủ yếu của các công trình nghiên cứu trên 19
1.2.2. Một số vấn đề đặt ra cần được nghiên cứu tiếp 21
Chương 2: CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ - XÃ HỘI NẢY SINH TRONG QUÁ TRÌNH CỔ PHẦN HÓA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 25
2.1. Khái lược chung về cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước 25
2.1.1. Doanh nghiệp nhà nước và vai trò của chúng trong nền kinh tế thị trường 25
2.1.2. Những hạn chế của các DNNN và nguyên nhân của chúng 29
2.1.3. Thực chất của CPH doanh nghiệp nhà nước 33
2.1.4. Cổ phần hóa DNNN – giải pháp cơ bản nhằm khắc phục những yếu kém của khu vực DNNN và nâng cao hiệu quả chung của nền kinh tế 36
2.2. Các vấn đề kinh tế - xã hội nảy sinh trong quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước. 39
2.2.1. Xung đột lợi ích – cội nguồn sâu sa của các vấn đề kinh tế-xã hội nẩy sinh trong quá trình CPH DNNN 39
2.2.2. Các vấn đề kinh tế-xã hội cụ thể thường nảy sinh trong quá trình CPH DNNN 41
2.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến các vấn đề kinh tế- xã hội nảy sinh trong quá trình CPH DNNN 53
2.3.1. Môi trường cạnh tranh và khung pháp lý điều tiết hoạt động chung của các doanh nghiệp 53
2.3.2. Khuôn khổ pháp lý và tính minh bạch của tiến trình cổ phần hóa các DNNN 55
2.3.3. Những biện pháp hỗ trợ của nhà nước đối với các doanh nghiệp trong quá trình cổ phần hóa 57
2.3.4. Các thiết chế hỗ trợ quá trình CPH DNNN. 58
2.3.5. Đội ngũ cán bộ làm công tác CPH 58
2.3.6. Nhận thức xã hội về quá trình CPH DNNN. 59
2.4. Thực tiễn giải quyết những vấn đề kinh tế- xã hội nảy sinh trong quá trình này ở một số địa phương và bài học kinh nghiệm cho Thanh Hóa 60
2.4.1. Thực tiễn giải quyết những vấn đề kinh tế- xã hội nảy sinh trong quá trình này ở một số địa phương 60
2.4.2. Một số bài học kinh nghiệm rút ra cho tỉnh Thanh Hóa 71
Chương 3: TIẾN TRÌNH CỔ PHẦN HÓA VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ KINH TẾ
- XẪ HỘI ĐẶT RA TỪ QUÁ TRÌNH CỔ PHẦN HÓA CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC Ở TỈNH THANH HÓA 76
3.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội và DNNN của Thanh Hóa ảnh hưởng đến quá trình CPH DNNN 76
3.1.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội 76
3.1.2. Đặc điểm DNNN của Thanh Hóa trước cổ phần hóa 79
3.2.Tình hình, kết quả thực hiện CPH DNNN ở Thanh Hóa. 81
3.2.1. Các giai đoạn triển khai thực hiện cổ phần hóa các DNNN 81
3.2.2. Một số kết quả và nhận xét chung 81
3.3. Những vấn đề kinh tế - xã hội nảy sinh trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở Thanh Hóa 84
3.3.1. Tâm lý chần chừ, e ngại, ngăn trở tiến trình CPH 84
3.3.2. Vấn đề xác định giá trị các doanh nghiệp Nhà nước để cổ phần hoá 85
3.3.3. Việc đánh giá và xử lý nợ của các DN cổ phần hóa 88
3.3.4. Vấn đề sắp xếp lại lực lượng lao động và giải quyết lao động “dôi dư” trong các DNCPH 89
3.3.5. Vấn đề chuyển đổi cấu trúc sở hữu và quan hệ giữa các nhóm cổ đông 91
3.3.6. Vấn đề quản lý nhà nước và sự phân biệt đối xử đối với DN sau CPH (so với DNNN). 100
3.4. Một số yếu tố ảnh hưởng đến các vấn đề kinh tế - xã hội nảy sinh trong quá trình cổ phần hóa DNNN ở Thanh Hóa 102
3.4.1. Cơ chế, chính sách về CPH DNNN 102
3.4.2. Công tác quản lý nhà nước về CPH DNNN trên địa bàn tỉnh chưa theo kịp với yêu cầu 106
3.4.3. Các thiết chế hỗ trợ tiến trình CPH DNNN còn kém phát triển. 108
3.4.4. Nhận thức xã hội và công tác tuyên truyền về CPH còn hạn chế 109
Chương 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ - XÃ HỘI NẢY SINH TRONG QUÁ TRÌNH CỔ PHẦN HÓA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC Ở TỈNH THANH HÓA 112
4.1. Quan điểm giải quyết các vấn đề kinh tế- xã hội nảy sinh trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở Thanh Hóa những năm tới.. 112
4.1.1. Bối cảnh của cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở Thanh Hóa những năm tới 112
4.1.2. Quan điểm giải quyết các vấn đề kinh tế - xã hội nảy sinh trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở Thanh Hóa 116
4.2. Một số giải pháp nhằm hạn chế và giải quyết các vấn đề kinh tế- xã hội nảy sinh trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở Thanh Hóa những năm tới 124
4.2.1. Đổi mới phương pháp định giá đi đôi với nâng cao kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ cán bộ định giá tài sản doanh nghiệp ... 124
4.2.2. Minh bạch hóa vấn đề tài chính và quyền sở hữu của Nhà nước trong doanh nghiệp sau CPH 129
4.2.3. Phân định rò và tách bạch chức năng quản lý Nhà nước với chức năng chủ sở hữu Nhà nước tại các CTCP 135
4.2.4. Hoàn thiện môi trường kinh doanh, đảm bảo tính bình đẳng trong đối xử giữa các loại hình doanh nghiệp, bảo vệ quyền lợi của người lao động trong các doanh nghiệp sau CPH 139
4.2.5. Tăng cường vai trò và trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương và nâng cao vai trò của Ban đổi mới doanh nghiệp nhà nước trong quá trình CPH DNNN 1433
4.3. Một số kiến nghị với Nhà nước và bộ/ ngành hữu quan 1466
KẾT LUẬN 149
DANH MỤC NHỮNG CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ .. 153 TÀI LIỆU THAM KHẢO 154
PHỤ LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CPH : Cổ phần hóa
CTCP : Công ty cổ phần
CPH DNNN : Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước DCF : Dòng tiền chiết khấu
DN : Doanh nghiệp
DNNN : Doanh nghiệp nhà nước DNCPH : Doanh nghiệp cổ phần hóa DNTN : Doanh nghiệp tư nhân ĐMPTDN : Đổi mới phát triển doanh nghiệp HĐQT : Hội đồng quản trị
KVTN : Khu vực tư nhân
KVTN : Khu vực tư nhân
KT-XH: : Kinh tế- xã hội
KTNN : Kinh tế nhà nước
NDT : Nhân dân tệ
SCIC : Tổng công ty kinh doanh vốn nhà nước
SLĐ : Sức lao động
SNG : Cộng đồng các quốc gia độc lập
SXKD : Sản xuất kinh doanh
TBCN : Tư bản chủ nghĩa
TCT : Tổng công ty
TĐKT : Tập đoàn kinh tế
TĐKT, TCT : Tập đoàn kinh tế, tổng công ty TNHH : Trách nhiệm hữu hạn
TTCK : Thị trường chứng khoán
UBND : Ủy ban nhân dân
VNN : Vốn nhà nước
XHCN : Xã hội chủ nghĩa
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Một số kết quả của các DN CPH của tỉnh Thừa Thiên - Huế năm 2010 64
Bảng 2.2: So sánh tỷ lệ tăng thu nhập của người lao động và tăng lợi nhuận của 3 CTCP. 70
Bảng 3.1. Tỷ trọng cơ cấu kinh tế của tỉnh Thanh Hóa 77
Bảng 3.2. Tốc độ tăng trưởng kinh tế Thanh Hóa 2006-2012 (%) 78
Bảng 3.3. Thu nhập bình quân đầu người/tháng giai đoạn 2002-2012 79
Bảng 3.4: Số doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ và nợ khó đòi (tính đến 1/1/1995) 80