Nâng Cao Vai Trò Của Tổ Chức Công Đoàn Cơ Sở Trong Doanh Nghiệp.

những quy định của Bộ luật Lao động (chiếm gần 59%). Như vậy, thì vẫn còn hơn 40% số doanh nghiệp được điều tra (mà chủ yếu là ở khu vực tư nhân và hộ gia đình) người lao động không được phổ biến luật lao động ở bất kỳ hình thức nào.

Tuy trong thời gian qua chúng ta đã có những kết quả nhất định trong công tác giáo dục, tuyên truyền và phổ biến pháp luật. Nhưng nhìn chung công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật về lao động của các cơ quan hữu quan mới chỉ tập trung vào các doanh nghiệp thuộc khu vực Nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và những doanh nghiệp có quy mô lớn. Nói chung, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật còn nặng về hình thức mà chưa chú ý đến chất lượng; cách thức tuyên truyền còn khó hiểu; không thu hút được sự chú ý của người lao động vì thế mà hiệu quả mang lại không cao. Do vậy, theo chúng tôi, để thực hiện tốt những quy định của Bộ luật Lao động nói chung và những quy định về chế độ kỷ luật lao động nói riêng. Trong thời gian tới chúng ta cần ưu tiên nâng cao nhận thức về pháp luật lao động cho người sử dụng lao động nói chung mà đặc biệt là đối với người sử dụng lao động, bằng cách mở các lớp tập huấn, các cuộc hội thảo, phát động cuộc thi tìm hiểu về pháp luật lao động trong các doanh nghiệp này. Bên cạnh đó thì các cơ quan quản lý nhà nước về lao động, đơn vị sử dụng lao động và các tổ chức công đoàn cần phải phối hợp chặt chẽ với nhau để tiến hành phổ biến, tuyên truyền và giáo dục pháp luật nói chung cũng như pháp luật về lao động nói riêng cho người lao động.

Để thực hiện tốt được công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật thì vai trò của doanh nghiệp và tổ chức công đoàn cơ sở là hết sức quan trọng. Như chúng ta đều biết, để hoạt động tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật có hiệu quả cao thì không chỉ tiến hành tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật mà điều quan trọng là cần phải làm cho người lao động, người sử dụng lao động hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của những quy định đó đối với quyền lợi của các bên để giúp họ hiểu biết và có ý thức tự giác

chấp hành đồng thời tự bảo vệ mình. Có như vậy thì việc triển khai thực hiện những quy định của Bộ luật Lao động nói chung và những quy định của chế độ kỷ luật lao động nói riêng mới đem lại hiệu quả cao.

3.2.3. Nâng cao vai trò của tổ chức công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp.

Như chúng ta đã biết, tổ chức công đoàn cơ sở là nơi trực tiếp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Hoạt động của tổ chức công đoàn vừa có mục đích kinh tế, vừa có mục đích xã hội. Mục đích kinh tế của công đoàn thể hiện ở chỗ hoạt động của tổ chức công đoàn gắn liền với việc đảm bảo đời sống và điều kiện lao động cho người lao động, còn mục đích xã hội của công đoàn nằm ở chỗ, bên cạnh các mục tiêu kinh tế tổ chức này còn nhằm bảo vệ các quyền gắn liền với nhân phẩm của người lao động và nâng cao địa vị của người lao động trong các mối tương quan lao động và xã hội với giới chủ.

Trong Bộ luật Lao động nói chung, có rất nhiều nội dung khi thực hiện thì cần đến sự có mặt cũng như hoạt động của tổ chức công đoàn cơ sở. Trong chế độ kỷ luật lao động, mặc dù quyền xử lý kỷ luật lao động là một “đặc quyền” của người sử dụng lao động, nhưng đặc quyền này cũng phần nào lại hạn chế bởi sự tham gia của tổ chức công đoàn. Vì vậy chúng ta có thể khẳng định rằng, tổ chức công đoàn cơ sở chiếm một vị trí hết sức quan trọng trong việc thực hiện những quy định của Bộ luật Lao động nói chung và những quy định trong chế độ kỷ luật lao động nói riêng. Thực tế trong những năm qua, công tác phát triển công đoàn cơ sở tuy đã được quan tâm nhiều so với trước đây, tuy nhiên vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa có tổ chức công đoàn cơ sở. Do vậy trước mắt cần tăng cường hơn nữa công tác xây dựng tổ chức công đoàn tại các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động mà đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Trong đó, cần tập trung chú ý đến việc nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức công đoàn, đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công đoàn vừa có kiến thức chuyên môn vừa có kiến thức pháp luật về lao động. Có bản lĩnh chính trị để tham gia vào việc bảo vệ tốt các quyền và lợi

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 121 trang tài liệu này.

ích chính đáng của người lao động. Để thực hiện được nhiệm vụ cao cả này cần phải nhanh chóng tiến hành xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn hoạt động chuyên trách để họ có thể hoạt động chủ động, độc lập và thực sự bảo vệ được lợi ích của người lao động, dám đấu tranh trước những vi phạm từ phía người sử dụng lao động. Do vậy, Nhà nước cần có những cơ chế, chính sách cụ thể để nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức công đoàn, đồng thời cần xây dựng cơ chế bảo vệ cán bộ công đoàn khi họ tham gia đấu tranh bảo vệ quyền lợi cho người lao động mà lại người sử dụng trù dập, sa thải.

Ngoài ra, sự hạn chế về năng lực, yếu kém về trình độ của một bộ phận không nhỏ cán bộ công đoàn chính là một trong những nguyên nhân làm giảm uy tín của tổ chức đối với người lao động. Do vậy, trong thời gian tới chúng ta cần phải chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn có đầy đủ năng lực, phẩm chất, nắm vững các nội dung của Bộ luật Lao động. Nắm vững tình hình hoạt động của doanh nghiệp để họ thật sự là người đại diện cho tập thể lao động tham gia ý kiến khi doanh nghiệp xây dựng nội quy lao động cũng như có ý kiến đúng đắn để bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động khi họ bị xử lý kỷ luật lao động. Tổ chức công đoàn cơ sở muốn thực hiện tốt “sứ mệnh” của mình thì mỗi một cán bộ công đoàn cơ sở cần nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của người lao động. Họ cần phải tổ chức sinh hoạt công đoàn định kỳ để phổ biến chế độ, chính sách, thông báo tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp để người lao động biết mà cùng với người lao động giải quyết kịp thời những vưỡng mắc mà có thể dẫn đến tranh chấp giữa các bên.

Khi có tranh chấp về kỷ luật lao động hay tranh chấp về bồi thường thiệt hại tài sản cho người sử dụng lao động thì cán bộ công đoàn cần phải có bản lĩnh, có kiến thức để nhận định đúng sự việc. Nếu người lao động đúng thì công đoàn cần phải tích cực bảo vệ đòi hỏi quyền lợi cho người lao động đúng pháp luật, còn nếu người lao động sai thì công đonà cần giải thích, phân tích cho người lao động hiểu và nghiêm chỉnh chấp hành kỷ luật lao động mà nội quy đã quy định.

Tóm lại, tổ chức công đoàn cơ sở phải thực sự là chỗ dựa vững chắc cho người lao động về mọi mặt trong quá trình lao động, góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện các quy định về chế độ kỷ luật lao động trong Bộ luật Lao động hiện hành.

3.2.4. Đẩy mạnh hơn nữa các biện pháp bảo đảm và tăng cường kỷ luật lao động.

Việc đẩy mạnh các biện pháp bảo đảm và tăng cường kỷ luật lao động

.là một trong những yêu cầu mang tính khách quan và cấp thiết đối với đất nước chúng ta hiện nay - Một đất nước đang tiến hành công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, tiến tới một nền công nghiệp hiện đại.

Thực tiễn đã chỉ ra rằng, ở đâu, ở doanh nghiệp nào mà có sự phối hợp, có được sự hiểu biết giữa người lao động với người sử dụng lao động trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ thì ở đó kỷ luật lao động được duy trì tốt và hiệu quả lao động được tăng cao. Kỷ luật lao động chính là cơ sở vững chắc để ổn định cuộc sống cho người lao động và sự phát triển không ngừng của doanh nghiệp. Muốn đảm bảo kỷ luật lao động trong doanh nghiệp thì người sử dụng lao động cần phải đẩy mạnh hơn nữa các biện pháp đảm bảo và tăng cường kỷ luật lao động trong doanh nghiệp.

Hiện nay nước ta đang còn là một nước đang phát triển, đời sống của người dân lao động còn thấp, do vậy mà dẫn đến ý thức tôn trọng kỷ luật lao động trong một số người lao động là chưa cao. Cho nên chúng cần phải coi trọng và tăng cường hơn nữa việc sử dụng biện pháp giáo dục thuyết phục. Đây là biện pháp phải được thực hiện một cách thường xuyên, có mục đích; dựa trên cơ sở tự nguyện, tự giác đặc biệt chú ý đến giáo dục nhận thức về kỷ luật lao động cho các thành viên mới vào làm việc trong doanh nghiệp bằng nhiều hình thức khác nhau, chẳng hạn như tuyên truyền, phổ biến các nội quy lao động trong doanh nghiệp; thảo luận kiểm điểm tình hình kỷ luật lao động ở các cuộc họp của tổ chức sản xuất, phân xưởng của toàn doanh nghiệp, hay

dùng các phương tiện thông tin đại chúng để thông báo kịp thời tình hình kỷ luật lao động trong doanh nghiệp.

Ngoài ra, để thực hiện tốt biện pháp này, người sử dụng lao động trong khi xây dựng nội quy lao động của doanh nghiệp phải cân nhắc những điều khoản cho phù hợp với đặc điểm của người lao động và tình hình thực tế của doanh nghiệp. Những quy định trong nội quy lao động phải đảm bảo được thực hiện không quá khắt khe và cũng không được lơi lỏng mà đặc biệt là đối với các quy định về trách nhiệm kỷ luật và trách nhiệm vật chất.

Mặt khác, biện pháp giáo dục thuyết phục cũng đòi hỏi sự tôn trọng của người sử dụng lao động đối với hoạt động của tổ chức công đoàn. Các doanh nghiệp phải tạo điều kiện cho tổ chức công đoàn được thành lập, tạo điều kiện cho cán bộ công đoàn hoàn thành nhiệm vụ của mình. Không thù ghét khi họ đứng về phía người lao động đòi hỏi những quyền lợi chính đáng. Từ đó, phối hợp với các tổ chức công đoàn và các tổ chức khác trong doanh nghiệp cùng thực hiện việc giáo dục, hướng dẫn người lao động tự giác, thực hiện kỷ luật lao động, lấy nội dung của kỷ luật lao động làm tiêu chuẩn cho các đoàn viên, hội viên của mình. Như thế thì mới nâng cao ý thức kỷ luật lao động, góp phần tạo nền móng cho việc đào tạo đội ngũ người lao động có tác phong làm việc công nghiệp, có kỷ luật và kỹ thuật để phục vụ công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Để đạt được mục đích này thì phải không ngừng nâng cao năng suất lao động và hiệu quả sản xuất kinh doanh. Một trong những nhân tố quan trọng để tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao hiệu quả của việc sản xuất kinh doanh, không chỉ áp dụng biện pháp giáo dục thuyết phục mà còn phải thường xuyên áp dụng và hoàn thiện các biện pháp khuyến khích vật chất và tinh thần đối với người lao động thực hiện tốt kỷ luật lao động vượt mức kế hoạch, có những phát minh, sáng kiến làm lợi cho doanh nghiệp.

Việc khen thưởng phải được tiến hành kịp thời và thực hiện một cách công bằng, công khai có như vậy thì mới trở thành động lực thúc đẩy người

lao động tích cực lao động, hăng say trong công việc cũng như nỗ lực để có những sáng kiến mới. Còn đối với những người coi thường kỷ luật lao động, vi phạm kỷ luật lao động, gây tác hại không chỉ cho người sử dụng lao động mà còn cho cả tập thể người lao động thì phải kiên quyết xử lý kịp thời và đúng pháp luật.

Việc áp dụng những trách nhiệm kỷ luật, trách nhiệm vật chất đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động là rất quan trọng và cần thiết trong việc đảm bảo và tăng cường kỷ luật lao động trong doanh nghiệp. Biện pháp này nhằm đảm bảo và áp dụng nhằm để nhắc nhở, trừng phạt hoặc loại ra khỏi doanh nghiệp những người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động tùy theo mức độ vi phạm của họ hoặc buộc họ phải bồi thường thiệt hại về tài sản. Khi có hành vi làm hư hỏng, làm mất dụng cụ, thiết bị được giao. Tuy nhiên, đây là biện pháp có tác động rất mạnh đến không chỉ người lao động mà cả những người thân của họ, cho nên trong việc áp dụng những quy định về biện pháp này cần phải có sự cân nhắc và cơ sở pháp lý cũng như thực tiến, có như vậy thì hiệu quả của việc áp dụng biện pháp này mới thực sự đem lại hiệu quả thiết thực.

3.2.5. Thực hiện tốt công tác thanh tra lao động và xử lý kịp thời các vi phạm về kỷ luật lao động.

Trong những năm gần đây cùng với việc đổi mới về tổ chức và hoạt động của các cơ quan, nhà nước nói chung và cơ quan quản lý nhà nước về lao động nói riêng đã thu nhận được một số thành tựu khả quan và bước đầu đã có những tác động tích cực đến sự đổi mới của nền kinh tế đất nước.

Tuy vậy, trong thực tiễn hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước về lao động còn tồn tại một số hạn chế nhất định. Do vậy, để thực hiện tốt những quy định trong bộ luật lao động nói chung cũng như những quy định của pháp luật về chế độ kỷ luật lao động, thì trong thời gian tới chúng ta cần tăng cường hơn nữa công tác thanh tra về lao động và xử lý kịp thời các vi phạm về kỷ luật lao động.

Trước hết, các cơ quan quản lý nhà nước về lao động cần tiến hành việc rà soát, thống kê, đánh giá việc ban hành nội quy lao động. Đăng ký nội quy lao động của các doanh nghiệp và trên cơ sở đó rút ra những kinh nghiệm để hướng dẫn, đôn đốc các doanh nghiệp ban hành nội quy, tiến hành thủ tục đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước về lao động cần tiến hành việc thanh tra, kiểm tra thường xuyên đối với các doanh nghiệp mà đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài khu vực quốc doanh về việc xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động cũng như việc giải quyết kịp thời những vấn đề vướng mắc để tránh bất đồng giữa các bên. Đồng thời phát hiện và xử lý nhanh chóng và đúng luật các vi phạm pháp luật lao động. Trong việc xử lý các hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì cơ quan có thẩm quyền giải quyết cần phải tỏ ra thật kiên quyết, nghiêm minh để tránh tình trạng coi thường pháp luật, xâm phạm đến quyền và lợi ích của người lao động. Bên cạnh việc xử phạt hành chính, thì chúng ta có thể áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với những doanh nghiệp cố tình vi phạm chế độ kỷ luật lao động như đình chỉ hoạt động hay thu hồi giấy phép hoạt động của những doanh nghiệp này.

Để thực hiện tốt những công việc này, Nhà nước cần phải có những biện pháp cụ thể, kịp thời để làm sao công tác quản lý nhà nước của mình có hiệu quả cao nhất. Cụ thể là cần phải kiện toàn bộ máy làm công tác quản lý lao động từ cấp huyện trở lên. Bên cạnh đó phải tăng cường thêm lực lượng cán bộ cả về chất lẫn về số lượng để họ có đủ điều kiện hoàn thành công việc và nhiệm vụ được nhà nước giao phó. Mặc khác, nhà nước cần quan tâm và đầu tư thoả đáng đến công tác thanh tra lao động, bởi hiện nay số lượng cán bộ thanh tra không chỉ còn thiếu mà lại qúa yếu trong khi đó đối tượng thanh tra lại quá nhiều. Nhưng vấn đề này theo chúng tôi thì cần phải được khắc phục càng sớm càng tốt. Trước sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của thị trường lao động, nếu như không muốn tiếp tục chứng kiến những vi phạm nghiêm trọng và mang lại hậu quả bất lợi cho chính chúng ta. Do vậy cần phải

đẩy mạnh và tăng cường hơn nữa công tác thanh tra lao động cũng như việc xử lý kịp thời và đúng luật đối với các vi phạm về chế độ kỷ luật lao động.