Hoàn thiện kiểm toán báo cáo tài chính ngân hàng thương mại tại các doanh nghiệp kiểm toán độc lập ở Việt Nam - 34

Giấy tờ làm việc số: G100

Người thực hiện: B.H.Y Ngày 22 tháng 11 năm N

A. Tổng hợp các tài khoản trọng yếu liên quan đến khoản cho vay khách hàng

- Bảng cân đối kế toán: Các khoản cho vay khách hàng; Dự phòng rủi ro cho vay khách hàng

- Báo cáo KQKD: Chi phí dự phòng; Thu nhập khác (từ dự phòng cho vay khách hàng

B. Thiết kế thử nghiệm kiểm soát

Thử nghiệm kiểm soát

Người

thực hiện

Giấy tờ

làm việc

Đánh giá các rủi ro ảnh hưởng đến quá trình kiểm toán

B.H.Y

G110

Thực hiện thủ tục walkthrough – kiểm tra quá trình thực hiện thủ tục kiểm soát

B.H.Y

G120

Chọn 25 mẫu (phê duyệt khoản vay, giải ngân, thu nợ gốc) - kiểm tra bằng chứng về việc

phê duyệt trên các chứng từ liên quan

B.H.Y

G200

Chọn 2 khách hàng mới trong năm N – kiểm tra quá trình phê duyệt tín dụng

B.H.Y

G210

Chọn 2 khách hàng cũ – kiểm tra quá trình thẩm định lại thông tin khách hàng định kỳ

B.H.Y

G220

Kiểm toán trong môi trường tin học - Thực hiện thử nghiệm IRM kiểm tra kết quả phân

loại nợ tự động.

N.K.T

G230

Tài khoản liên quan

Cơ sở dẫn liệu

Người

thực hiện

Giấy tờ

làm việc

Đầy đủ

Hiện hữu

Đúng đắn

Tính toán đánh

giá

Quyền và nghĩa

vụ

Trình bày công

bố

I. Thủ tục phân tích

1. Phân tích số dư của khoản cho vay khách hàng tại 31/12/ N so sánh với số dư năm trước.

2. Phỏng vấn kế toán nêu có biến

động khác thường.

Cho vay khách hàng

X

X

X

X

B.T.N

G300

II. Thủ tục chi tiết

1. Đối chiếu số dư của khoản cho vay khách hàng tại 31/12 /N với sao kê dư nợ chi tiết.

2. Rà soát các khoản vay bất thường như các khoản vay từ các tổ chức tín dụng

3. Chọn 20 khách hàng có dư nợ

lớn nhất – gửi thư xác nhận.

Cho vay khách hàng

X

X

X

X

B.T.N

G310 G320 G500

4. Đối chiếu số dư của khoản cho vay khách hàng tại 30 tháng 11 năm N với sao kê dư nợ chi tiết.

5. Chọn mẫu khách hàng để thực

hiện rà soát tín dụng.

Cho vay khách hàng

X

B.T.N

G330 G1000

6. Tính toán dự phòng chung và dự phòng cụ thể .

7. Thu thập các khoản vay trong năm bị xử lý – kiểm tra chứng từ gốc các quyết định xử lý.

Dự phòng rủi ro cho vay khách hàng/ Chi phí dự

phòng

B.T.N

G400

Period ended

Subject

Tiền gửi của khách hàng/Deposits from customer

Index

Biểu tổng hợp

BMo

Lead schedule

Ghi nhận những vấn đề phát sinh trong cuộc kiểm toán và những giải thích

BMn

Notes on issues during the engagement and explanations

Các bút toán đề nghị điều chỉnh

BMp

Proposed adjusting journal entries

Chương trình kiểm toán

BMc

Audit programme

Kiểm tra hệ thống kiểm soát nội bộ

BMs

Testing of controls

Thủ tục phân tích

BM1

Analytical prcedure

Tìm hiểu quy trình

5.01

Understanding main procedures

Hoạt động kiểm soát (xem 5.03)

Ký hiệu

Cơ sở dẫn liệu

Rủi ro tiềm tàng (Ref to 5.01)

Rủi ro phân tích (Ref to 5.06)

Kiểm tra lần đầu?

Số mẫu kiểm tra

WP Ref.

Kiểm soát có tin cậy được không?

H/M/L

H/M/L

KS1

M

L

N

10

BMS1

#N/A

#N/A

Voucher

Description

Số tiền / Amount

Hoạt động kiểm soát (BMS)

Notes

No.

Date

KS1

KS2

KS3

KS4

…

…

…

…

1

2

…

Tổng mẫu kiểm tra

0

0

0

0

0

0

0

0

Assertions addressed

W/P Ref

Notes

Work completed initials and date

XEM XÉT QUÁ TRÌNH LẬP KẾ HOẠCH

Tham khảo Biểu 5.09, 5.10, 5.11 và 5.12 trong việc xác định những kiểm soát chủ yếu, các rủi ro (bao gồm cả các rủi ro

về gian lận) và phương pháp đối với rủi ro được đánh giá

1

LẬP BIỂU TỔNG HỢP

1.1

Lập Biểu tổng hợp các khoản tiền gửi của khách hàng gồm: Tiền gửi của khách hàng trong nước bằng đồng Việt Nam; Tiền gửi của khách hàng trong nước bằng Ngoại tệ; Tiền gửi tiết kiệm bằng đồng Việt Nam; Tiền gửi tiết kiệm bằng Ngoại tệ và vàng; Tiền gửi của khách hàng nước ngoài bằng đồng Việt Nam; Tiền gửi của khách hàng nước ngoài bằng Ngoại tê; Tiền

ký quỹ bằng đồng Việt Nam; Tiền ký quỹ bằng Ngoại tê

BMo

1.3

Đối chiếu số dư đầu năm trên Biểu tổng hợp, Bảng cân đối số

phát sinh, sổ cái, sổ chi tiết với số dư cuối năm trước hoặc hồ sơ kiểm toán năm trước (nếu có).

BM1

1.4

Đối chiếu số liệu cuối năm/kỳ trên Biểu tổng hợp với sổ cái, sổ chi tiết các khoản tiền gửi của khách hàng.

BM1

Thuyết minh các khoản tiền gửi của khách hàng

BM2

1.5

Lập/ thu thập Biểu tổng hợp trình bày sự biến động trong suốt

kỳ kiểm toán đối với từng khoản tiền gửi của khách hàng có kỳ han, không có kỳ hạn; trong hạn, quá hạn

BM3

2

CHÍNH SÁCH KẾ TOÁN

2.1

Xem xét xem chính sánh kế toán áp dụng cho các khoản tiền gửi của khách hàng có phù hợp với các chuẩn mực kế toán, các thông tư hướng dẫn thực hiện chuẩn mực của Bộ Tài chính và

chế độ kế toán không

BM4

2.2

Xem xét xem chính sách kế toán áp dụng cho các khoản tiền gửi của khách hàng có nhất quán với năm trước không. Trường hợp có thay đổi trong chính sách kế toán đơn vị có tuân thủ

theo hướng dẫn của VAS 29 không

BM4

3

KIỂM TRA HỆ THỐNG KIỂM SOÁT

BMs

3.1

Kiểm tra các hoạt động kiểm soát chủ yếu được xác định tại Biểu 5.09, 5.10, 5.11 và 5.12 và các kết luận về việc thiết lập và hoạt động hữu hiệu của hệ thống trong kỳ. Xác định các cơ sở dẫn liệu có ảnh hưởng quan trọng được đảm bảo bởi việc

kiểm tra hệ thống

THỦ TỤC PHÂN TÍCH

(Xem các phần 14.4, 14.5 và 14.6 của Tài liệu kiểm toán và

Biểu 5.06 về hướng dẫn các thủ tục phân tích như là các thủ tục chi tiết số liệu).

4.1

Xem xét các khoản tiền gửi của khách hàng về tính hợp lý và nhất quán so với năm trước. Tìm hiểu và thu thập giải trình cho

các biến động bất thường

BM3

So sánh các khoản tiền gửi chưa tất toán năm nay và năm ngoái

BM5

4.2

So sánh chi phí lãi tiền gửi năm nay/kỳ này với năm/kỳ trước, giữa thực tế với kế hoạch, giữa các tháng (quý) trong năm/kỳ.

Tìm hiểu và thu thập giải trình cho các biến động bất thường.

BM6

4.3

Xem xét ảnh hưởng của kết quả phân tích đến các thủ tục kiểm tra chi tiết.

BM6

5

KIỂM TRA CHI TIẾT

5.1

Trường hợp năm trước chưa kiểm toán thì đối chiếu số dư đầu năm với Báo cáo kiểm toán do của công ty khác kiểm toán, xem hồ sơ kiểm toán năm trước của công ty kiểm toán khác, hoặc đối chiếu với thư xác nhận, xem chứng từ gốc hoặc thanh

toán sau để xác nhận số dư đầu năm.

A, C

BM1

5.2

Kiểm tra chọn mẫu các hợp đồng tiền gửi và chứng cứ khác, để đảm bảo rằng tất cả các khoản tiền gửi đã được ghi sổ.

E, C, RO

BM3

5.3

Kiểm tra chọn mẫu chứng từ gốc các khoản tiền gửi của khách hàng phát sinh trong năm/kỳ (đối chiếu với hợp đồng, các

chứng từ gửi tiền của khách hàng, …).

E, C, RO

BM3

5.4

Kiểm tra chọn mẫu chứng từ gốc các khoản trả gốc tiền gửi phát sinh trong năm/kỳ.

E, C, RO

BM3

5.5

Đối chiếu số dư tiền gửi tại cuối kỳ kiểm toán và trên các chứng từ xác nhận tiền gửi.

Gửi thư xác nhận cho người gửi nếu chưa có biên bản xác nhận

(đối với khoản tiền gửi có số dư lớn và trọng yếu).

E, C, RO

BM7

5.5.1

Lựa chọn các tài khoản của khách hàng để xác nhận. Đảm bảo rằng các khoản với số dư bằng không và các tài khoản đã bị

đóng trong năm được đưa vào trong mẫu để gửi xác nhận .

Lập thư xác nhận cho các đối tượng đã chọn để xác nhận. Bao gồm số dư tài khoản, về kì hạn lãi suất (nếu có), và lãi suất tích luỹ trên thư xác nhận. Xem xét danh sách tất cả các khách hàng

đã chọn trên một xác nhận

Các thư xác nhận gửi đi phải được kiểm soát

Đối với những chọn lựa mà tài khoản "không thể gửi thư'', kiểm tra chứng từ từ khách hàng và thực hiện thủ tục thay thế

Gửi xác nhận lần thứ hai nếu không có sự phản hồi từ bên yêu cầu xác nhận

Khi nhận được thư xác nhận, so sánh số trên thư xác xác nhận. Tìm hiểu kĩ bất kỳ khoản chênh lệch nào

Đánh giá tính hiện hữu của các SD không gửi thư xác nhận và không gửi được thư xác nhận và thực hiện các thủ tục thay thế

Chuẩn bị một bản tổng hợp các kết quả xác nhận và đánh giá

kết quả của thủ tục xác nhận. Xem xét liệu các thủ tục bổ sung được bảo đảm

5.6

Kiểm tra việc qui đổi các khoản tiền gửi có gốc ngoại tệ cuối năm/kỳ theo tỷ giá qui định (tỷ giá bình quân liên ngân hàng do

Ngân hàng Nhà nước công bố tại thời điểm cuối năm/kỳ).

VA

BM8

Xác định chênh lệch tỷ giá hối đoái chưa thực hiện tại thời điểm lập BCTC đối với các khoản tiền gửi có số dư gốc ngoại tệ (phục vụ cho việc phân loại doanh thu, chi phí tài chính và các khoản điều chỉnh khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập

doanh nghiệp, lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ).

VA

BM8

5.8

Đảm bảo rằng các khoản chênh lệch tỷ giá đã được tính đúng và kết chuyển vào kết quả kinh doanh trong năm/kỳ.

VA

BM8

5.9

Kiểm tra sự phù hợp của lãi vay đã trả hoặc trích trước với điều khoản hợp đồng vay.

Ước tính chi phí lãi vay trên cơ sở các thông tin trên hợp đồng

vay và so sánh với chi phí lãi vay đã ghi nhận

RO, C, VA

BM9

6

RÀ SOÁT TỔNG THỂ

6.1

Đọc lướt qua sổ chi tiết các tài khoản tiền gửi của khách hàng, xem xét biên bản họp Đại hội cổ đông, Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên, Ban Giám đốc để phát hiện các nghiệp vụ bất thường và các khoản tiền gửi không được ghi nhận trên sổ

sách.

O, A, CO, CL

BM10

7

TRÌNH BÀY VÀ CÔNG BỐ

7.1

Xem xét xem việc trình bày và công bố các khoản tiền gửi của

khách hàng trên BCTC có phù hợp với Chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán áp dụng ở trên không.

ORO, C, CU, AV

BM2

7.2

Kiểm tra việc phân loại các khoản tiền gửi của khách hàng ngắn hạn, dài hạn bằng cách xem các hợp đồng, trao đổi với Ban Giám đốc đơn vị, xem thanh toán tiền gửi của khách hàng

sau ngày kết thúc năm tài chính/kỳ kế toán.

CU, AV

BM2

8

CÁC THỦ TỤC KIỂM TRA BỔ SUNG

Giấy tờ làm việc số: G210 Người thực hiện: B.H.Y Ngày: 14 /01/N+1 Người soát xét: N.M.H

Ngày: 19/01/N+1

Khách hàng

Loại tiền

Số tiền

Kỳ hạn

Phê duyệt

Đầy đủ

chứng từ

1

Công ty V.T

USD

10.000.000

3 năm kể từ ngày giải ngân đầu tiên

C

C

2

Công ty Đ.G

VNĐ

35.000.000.000

5 năm kể từ ngày giải ngân đâu tiên

C

C

Giấy tờ làm việc số: G220 Người thực hiện: B.H.Y Ngày: 14 /01/N+1 Người soát xét: N.M.H

Ngày: 19/01/N+1

Khách hàng

Thẩm định định kỳ

Phê duyệt

Dư nợ tại 31/10

Khớp đúng sổ

1

Công ty H.M

6 tháng

C

VNĐ 500.000.000

Y

2

Công ty B.S

6 tháng

C

USD 350.000

Y

Giấy tờ làm việc số: G240 Người thực hiện: B.H.Y Ngày: 14 /01/N+1 Người soát xét: N.M.H

Ngày: 19/01/N+1

Công thức mã nguồn liên quan đến việc phân loại nợ căn cứ trên số ngày quá hạn nợ. Diễn giải công thức cho thấy, hệ thống đã áp dụng đúng quy định tại TT02. Trường hợp có nhiều hơn hai nhóm nợ (của cùng một khách hàng nhưng có nhiều hơn hai khoản vay), hệ thống tự động phân loại theo nhóm nợ cao hơn.

Trong quy định tại TT02, nếu khoản nợ quá hạn vượt qua thời gian thử thách (3 tháng đối với khoản nợ ngắn hạn và 6 tháng đối với khoản nợ dài hạn kể từ khi quá hạn) thì khoản vay sẽ được phân loại ở nhóm nợ tốt hơn. Trong hệ thống, việc chuyển nhóm này không thực hiện được. Vì vậy, cần có quá trình can thiệp bằng tay của kế toán. Nếu có sai phạm (kế toán không cập nhóm nợ tốt hơn), thì rủi ro cho vay được đánh giá cao hơn thực tế. Dựa trên nguyên tắc thận trọng, điều này vẫn có thể chấp nhận

được.

Kiểm tra mẫu

Kiểm toán viên chọn Công ty AGC (nhóm 3) để kiểm tra tại ngày nhảy nhóm. Ngày 12/7/N, công ty đến hạn trả nợ. Tại ngày 30/11/N, công ty chưa trả được nợ. Số ngày quá hạn là 141 ngày – phân loại nợ nhóm 3.

Công ty Sản xuất Thép V&T tại ngày 30/11/N có hai khế ước quá hạn. Khế ước 1 quá

hạn 30 ngày – phân loại nhóm 2. Khế ước 2 quá hạn 100 ngày – phân loại nhóm 3. Trên hệ thống, nhóm nợ của công ty này là nhóm 3.