Các Yếu Tố Cơ Bản Cấu Thành Nên Sản Phẩm Du Lịch

quản lý, khách du lịch, dịch vụ vận chuyển, dịch vụ ăn uống, dịch vụ nhà nghỉ, dịch vụ vui chơi, điểm đến… Đặc điểm này đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận tham gia phục vụ khách để tạo ra một sản phẩm du lịch có chất lượng tốt, đem lại sự hài lòng cho khách hàng; chính sự đa dạng này đôi khi là một trở ngại cho việc phối hợp và hoàn chỉnh giữa các bộ phận khác nhau, thậm chí gây tổn thất cho sản phẩm du lịch. Một trong những điều kiện tiên quyết để đưa ra một sản phẩm du lịch tốt là sự kết hợp hài hòa giữa các thành viên: cơ quan quản lý, cộng đồng địa phương, chủ khách sạn, chủ nhà hàng, các thương gia và tất cả những người cung cấp các loại dịch vụ liên quan. Vì thế, phải làm sao cho các mục tiêu của các thành viên gần gũi lại và bổ sung lẫn nhau, xác định và đánh giá đúng phần tham gia của mỗi thành viên trong tổng thể của sản phẩm du lịch, phải xác định vị trí của sản phẩm du lịch và các thị trường mục tiêu để mọi người cùng chấp thuận, phát huy mọi hoạt động tiếp thị của các thành viên.

Do tính đa dạng nên việc quy hoạch phát triển du lịch và phát triển sản phẩm du lịch có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành liên quan là cần thiết nhằm đạt được chất lượng tốt.

1.1.3. Các yếu tố cơ bản cấu thành nên sản phẩm du lịch

Nội dung các yếu tố cơ bản cấu thành sản phẩm du lịch rất phong phú và đa dạng, D.J. Jeffries và Jos-Krippendorf cho rằng sản phẩm du lịch được cấu thành bởi sáu nhóm yếu tố cơ bản sau đây:

- Các tài nguyên thiên nhiên như rừng, núi, biển, sông ngòi, suối, khí hậu…

- Các tài nguyên nhân văn (do con người tạo ra) như các di tích lịch sử văn hóa, các công trình kiến trúc, viện bảo tàng, lăng tẩm...

- Hệ thống phương tiện giao thông, thông tin liên lạc.

- Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ ngành du lịch: nhà hàng, khách sạn, nhà khách, khu vui chơi giải trí...

- Các yếu tố thuộc về con người: tôn giáo, phong tục, tập quán, văn hóa nghệ thuật, lễ hội...

- Các chính sách kinh tế tài chính, chính sách xã hội…

Sản phẩm du lịch bao gồm các dịch vụ du lịch, các hàng hóa và tiện nghi cung ứng cho du khách, nó được tạo nên bởi sự kết hợp các yếu tố tự nhiên, cơ sở vật chất kỹ thuật và lao động du lịch tại một vùng hay một địa phương nào đó.

Như vậy sản phẩm du lịch theo cách tiếp cận của D.J. Jeffries và Jos- Krippendorf bao gồm những yếu tố hữu hình (hàng hóa) và vô hình (dịch vụ) để cung cấp cho khách hay nó bao gồm hàng hóa, các dịch vụ và tiện nghi phục vụ khách du lịch.

1.2. Đa dạng hóa sản phẩm du lịch

1.2.1. Lý thuyết về đa dạng hóa sản phẩm du lịch

Từ khái niệm “đa dạng hóa sản phẩm” thì hiểu một cách đơn giản “đa dạng hóa sản phẩm du lịch” là quá trình phát triển, sáng tạo ra nhiều sản phẩm du lịch từ những sản phẩm đã có từ trước; hoặc nghiên cứu, xây dựng các sản phẩm du lịch mới để tăng sức hấp dẫn, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường du lịch; thực hiện đa dạng hóa sản phẩm du lịch được coi là một xu hướng tất yếu khách quan đối với phát triển du lịch trong nền kinh tế thị trường hiện hay.

Sản phẩm du lịch chủ yếu là dịch vụ mang tính tổng hợp cao dựa trên cơ sở của nhiều ngành nghề khác nhau, hơn nữa do đặc tính của nó cho nên khó xác định được Chu kỳ sống. Vì vậy để nâng cao khả năng cạnh tranh, các nhà kinh doanh du lịch đưa ra chính sách đa dạng hoá sản phẩm du lịch, độc đáo hoá, đa dạng hoá các sản phẩm bổ sung, đưa các sản phẩm mang bản sắc văn hóa dân tộc. Hơn thế do nhu cầu của khách du lịch ngày càng đa dạng, và do cuộc cạnh tranh quyết liệt trong việc thu hút khách nên các quốc gia, địa phương phát triển du lịch, các đơn vị, cá nhân tham gia kinh doanh du lịch thường xuyên tiến hành việc nghiên cứu phát

triển các sản phẩm mới. Chính vì vậy, sản phẩm du lịch ngày càng trở nên đa dạng, chẳng hạn như:

- Ngay trong cùng một nhóm sản phẩm, cơ cấu các loại sản phẩm cũng rất phong phú. Chẳng hạn, đối với dịch vụ lưu trú, khách du lịch có nhiều lựa chọn về loại phòng hoặc loại hình lưu trú, họ có thể lựa chọn một loại phòng ngủ nào tại khách sạn cao cấp, hoặc tại khu vực cắm trại, hoặc tại nhà dân...

- Tour du lịch cũng được thiết kê theo nhiều loại khác nhau, có thể là tour chuyên đề (du lịch văn hoá, du lịch sinh thái, du lịch hội thảo, du lịch mạo hiểm...) hoặc tour tổng hợp, tour mở ...

- Ngay tại một cơ sở kinh doanh, các dịch vụ cũng được đa dạng hoá; tại một khách sạn, ngoài dịch vụ lưu trú còn có các dịch vụ khác như: dịch vụ ăn uống với nhiều loại hình nhà hàng, dịch vụ hội nghị, dịch vụ giải trí, dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, dịch vụ chăm sóc sắc đẹp, dịch vụ chăm sóc trẻ em, bán hàng lưu niệm,...

Sự đa dạng hoá sản phẩm du lịch được thực hiện không chỉ bằng cách tạo ra các dịch vụ riêng lẻ mới, mà còn tạo ra các sản phẩm trọn gói mới, chẳng hạn như phát triển loại hình dụ lịch MICE (Meeting, Incentive, Convention, Exhibition).

Sự đa dạng hoá dịch vụ không những đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách du lịch, mà còn thu hút được nhiều đối tượng tham gia cung ứng các loại sản phẩm; giải quyết được nhiều việc làm, tăng lợi ích kinh tế cho các nhà đầu tư, các địa phương và quốc gia.

1.2.2. Các điều kiện cơ bản để đa dạng hóa sản phẩm du lịch

Các ngành từ kinh tế đến khoa học xã hội muốn phát triển đều chịu ảnh hưởng các điều kiện, hoàn cảnh đem lại cho ngành đó tức là phải có lực đẩy và có tiềm năng; ngành du lịch cũng không nằm ngoài quy luật đó. Tuy nhiên, là một hoạt động đặc trưng, du lịch chỉ có thể phát triển được trong những điều kiện mà nó cho phép; trong những điều kiện này có những điều kiện mang đặc tính thuộc về các mặt của đời sống xã hội; bên cạnh đó do đặc điểm vị trí địa lý từng vùng mà nó tạo nên tiềm năng du lịch khác nhau. Đó chính là nét đa dạng tạo nên những chương

trình du lịch độc đáo của từng vùng, miền và cái đích cuối cùng là thu hút khách du lịch, tăng sự hiểu biết, tạo mối giao lưu văn hóa giữa các vùng, miền.

Khi tiến hành chiến lược đa dạng hóa sản phẩm du lịch trước hết phải nghiên cứu về các điều kiện cơ bản để phát triển đa dạng hóa sản phẩm du lịch, có nghĩa phải xem xét các điều kiện theo những tiêu chí nhất định phục vụ cho mục đích đa dạng hóa sản phẩn du lịch, trong đó bao gồm các hợp phần của phát triển sản phẩm du lịch phù hợp cho việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch. Tuy có sự phân chia ra các nhóm tài nguyên tự nhiên và tài nguyên nhân văn nhưng các điều kiện đều giữ một vai trò, ý nghĩa nhất định và tác động qua lại đến nhau trong sự phát triển du lịch; chẳng hạn như để phát triển du lịch cần các yếu tố sau: Tài nguyên du lịch, cơ sở hạ tầng, khoa học kỹ thuật phục vụ du lịch, nguồn nhân lực, cơ chế và chính sách phát triển du lịch, thị trường khách du lịch, tình hình an ninh, chính trị, kinh tế, xã hội của vùng du lịch; đây là những điều kiện để phát triển du lịch cũng như để tiến hành xây dựng chiến lược đa dạng hóa sản phẩm du lịch cho địa phương và quốc gia. Còn đứng trên góc độ của một doanh nghiệp kinh doanh du lịch, những điều kiện để tiến hành đa dạng hóa sản phẩm du lịch được quy lại thành 2 nhóm điều kiện sau: Điều kiện bên trong và điều kiện bên ngoài để tiến hành đa dạng hóa sản phẩm du lịch. Để doanh nghiệp tiến hành đa dạng hóa sản phẩm du lịch, luận văn đã khảo sát ý kiến của các chuyên gia dựa trên các điều kiện cơ bản để phát triển du lịch như bảng 1.1 sau đây:

Bảng 1.1. Khảo sát ý kiến của chuyên gia về các điều kiện cơ bản để thực hiện đa dạng hóa sản phẩm du lịch cho doanh nghiệp

STT

Các điều kiện cơ bản
1	Nguồn nhân lực
2	Cơ sở vật chất, kỹ thuật hạ tầng của doanh nghiệp
3	Nguồn tài chính của doanh nghiệp
4	Thị trường khách du lịch
5	Các cơ sở liên kết
6	Môi trường an ninh, chính trị, kinh tế, xã hội tại điểm du lịch

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 121 trang tài liệu này.

(Nguồn: Tác giả đề xuất khảo sát ý kiến chuyên gia, 2017)

Qua khảo sát ý kiến của các chuyên gia, người viết tổng hợp và đưa ra được các điều kiện để tiến hành đa dạng hóa sản phẩm du lịch tại các doanh nghiệp, bao gồm:

Nhóm 1: Điều kiện bên trong để tiến hành việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch châu Âu: Trong đó bao gồm:

- Nguồn nhân lực trong việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch: Nguồn nhân lực là yếu tố quản lý, vận hành hoạt động du lịch, là chủ thể lên kế hoạch, xây dựng và tổ chức thực hiện đa dạng hóa sản phẩm du lịch của doanh nghiệp; chất lượng đội ngũ lao động trong hoạt động nghiệp vụ quyết định đến chất lượng sản phẩm du lịch. Việc phát triển du lịch phải mang dấu ấn của con người, tức là con người thông qua trí tuệ của mình đưa ra những biện pháp, cách thức để phát triển du lịch; trong đó phải nghiên cứu tình hình, xây dựng chiến lược đa dạng hóa sản phẩm du lịch một cách hiệu quả, mang lại kết quả cao trong phát triển du lịch. Vì vậy có thể nói đây là điều rất thiết yếu và quan trọng hàng đầu trong việc tiến hành đa dạng hóa sản phẩm du lịch của doanh nghiệp; nguồn nhân lực bao gồm: đội ngũ quản lý và đội ngũ nhân viên trực tiếp thực hiện.

- Nguồn vật lực trong việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch bao gồm: cơ sở hạ tầng, ứng dụng khoa học kỹ thuật của doanh nghiệp trong việc đa dạng hóa sản phẩm; cũng như nguồn cung ứng nhân lực của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện đa dạng hóa sản phẩm du lịch đây là điều kiện quan trọng để có thể tiếp cận khai thác các tiềm năng tài nguyên du lịch và triển khai, tổ chức các dịch vụ du lịch mới hấp dẫn, là một điều kiện không thể thiếu được để giúp thực hiện các sản phẩm du lịch mới, và đa dạng các sản phẩm du lịch khác nhau. Việc sử dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật trong phát triển đa dạng hóa sản phẩm du lịch, đặc biệt là việc sử dụng công nghệ thông tin trong Marketing, xúc tiến quảng bá du lịch được sử dụng phổ biến hiện nay. Trong đó công ty sẽ ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ vào công tác quản lý, đầu tư xây dựng và kinh doanh du lịch như: Nghiên cứu xây dựng mô hình quản lý điểm đến, nghiên cứu quản lý và khai thác

hiệu quả các dạng tài nguyên du lịch, nghiên cứu phương pháp thống kê du lịch, nghiên cứu các vấn đề liên quan đến môi trường phát triển kinh tế - xã hội, phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù.

- Nguồn tài lực trong việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch: Khả năng kinh tế của doanh nghiệp để tiến hành đa dạng hóa sản phẩm hoặc nguồn vốn đầu tư cho hoạt động đa dạng hóa sản phẩm du lịch; đây là điều kiện rất cần thiết để doanh nghiệp có thể thực hiện mục tiêu chiến lược của mình. Việc thực hiện đa dạng hóa sản phẩm du lịch phải được xây dựng dựa trên thực tế nguồn tài chính, kinh tế của công ty để có thể tiến hành một cách hợp lý, phù hợp và hiệu quả; nếu không có kinh phí thì doanh nghiệp không thể tiến hành đa dạng hóa sản phẩm du lịch của mình, vì vậy đây là điều kiện rất quan trọng và không thể thiếu.

Nhóm 2: Điều kiện bên ngoài để tiến hành việc đa dạng hóa sản phẩm du

lịch

- Thị trường khách du lịch: Du lịch không thể tồn tại và phát triển nếu không

có khách du lịch. Chính vì vậy đây là điều kiện tiên quyết để hình thành “cung” du lịch và cũng có nghĩa là để hình thành hoạt động du lịch; dựa vào “cầu” của khách du lịch trong từng giai đoạn để đưa ra các chiến lược phát triển đa dạng hóa sản phẩm du lịch sao cho có thể đáp ứng kịp thời nhu cầu của thị trường khách du lịch.

- Mối liên kết với các nhà cung ứng cho hoạt động phát triển du lịch của doanh nghiệp: Du lịch được biết là ngành ngành kinh tế tổng hợp có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hóa cao. Việc liên kết phát triển du lịch giữa các địa phương và các ngành là xu thế tất yếu trong thời đại hiện nay; liên kết du lịch cho phép khai thác những lợi thế tương đối của nhau về tài nguyên du lịch, về hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật và các nguồn lực khác cho phát triển du lịch, tạo ra những sản phẩm có khả năng cạnh tranh cao hơn đối với các bên liên quan, từ đó có thể thu hút khách du lịch. Việc liên kết giữa các doanh nghiệp, các công ty lữ hành, các nhà kinh doanh…với nhau nhằm tạo ra những sản phẩm đặc trưng phục vụ du khách có vai trò hết sức quan trọng; bởi vì du lịch là ngành đặc thù, liên quan tới nhiều lĩnh vực, nếu không có sự liên kết chặt chẽ sẽ kìm hãm sự phát triển của du lịch. Do đó

mối quan hệ giữa doanh nghiệp với các tổ chức và cá nhân khác liên quan có ảnh hưởng rất lớn đến việc thực hiện hóa chiến lược đa dạng hóa sản phẩm du lịch của doanh nghiệp.

- Môi trường chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của điểm đến: Điều kiện an ninh, chính trị, an toàn xã hội cho khách du lịch tại điểm đến là nhân tố quan trọng tạo nên sự thành bại của du lịch. Các doanh nghiệp muốn xây dựng chiến lược đa dạng hóa sản phẩm du lịch hiểu quả cần phải nghiên cứu cho phù hợp với điều kiện về môi trường an ninh, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của điểm du lịch. Nếu như một điểm đến du lịch có điều kiện môi trường an ninh, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ổn định và phát triển sẽ là môi trường tốt để du khách đến thăm quan, và đây là điều kiện giúp cho các sản phẩm du lịch của doanh nghiệp phát triển, tiếp cận được với rộng rãi khách du lịch. Bởi lẽ thông qua các cơ hội đó mà du lịch tăng thêm nguồn khác, là điều kiện để tuyên truyền, quảng cáo về các sản phẩm du lịch mới, sản phẩm du lịch thay thế đã được xây dựng.

Tóm tắt chương 1

Đa dạng hoá sản phẩm là một khuynh hướng phát triển ngày càng phổ biến trong các doanh nghiệp công nghiệp; để tăng sức cạnh tranh trên thị trường, hiện nay các tổ chức kinh tế lớn cũng như các doanh nghiệp nhỏ cũng thực hiện đa dạng hoá sản phẩm, kinh doanh đa ngành và đa lĩnh vực hoạt động. Mỗi doanh nghiệp cần xác định cho mình các hình thức đa dạng hóa sản phẩm, đồng thời cũng cần xét đến các điều kiện để tiến hành đa dạng hóa; trong đó bao gồm: các nhân tố bên ngoài doanh nghiệp (nhu cầu thị trường, mức độ cạnh tranh trên thị trường, chính sách kinh tế - xã hội); các yếu tố bên trong doanh nghiệp (nguồn nhân lực, nguồn nguyên liệu, công nghệ, máy móc thiết bị, nguồn vốn của doanh nghiệp).

Với vai trò ngày càng quan trọng, du lịch đã trở thành mục tiêu chiến lược trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như mỗi địa phương. Do nhu cầu của khách du lịch ngày càng đa dạng; và do cuộc cạnh tranh quyết liệt trong việc thu hút khách nên các quốc gia, địa phương, các đơn vị và cá nhân tham gia kinh doanh du lịch thường xuyên tiến hành việc nghiên cứu phát triển các sản

phẩm, để đa dạng hóa sản phẩm du lịch; đa dạng hóa sản phẩm du lịch được coi như giải pháp để phát triển du lịch bền vững, mang lại hiệu quả cao. Cùng với xu thế phát triển của du lịch để đáp ứng được yêu cầu của khách du lịch trong bối cảnh mới, việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch là chiến lược tất yêu trong chiến lược phát triển của các doanh nghiệp cũng như của các điểm đến. Do đó, vấn đề nghiên cứu về đa dạng hóa sản phẩm du lịch đã được các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước quan tâm hơn.

Để tiến hành chiến lược phát triển sản phẩm du lịch một cách hiệu quả thì cần phải nghiên cứu về các điều kiện cơ bản để đa dạng hóa sản phẩm du lịch; trong đó bao gồm: nhóm điều kiện bên trong (các nguồn lực: nhân lực, vật lực và tài lực); và nhóm điều kiện bên ngoài (thị trường khách du lịch, mối liên kết với các nhà cung ứng cho hoạt động phát triển du lịch của doanh nghiệp, môi trường an ninh, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của điểm đến du lịch).