Những Yêu Cầu Của Hoạt Động Bồi Dưỡng Kỹ Năng Quản Lý Cho Ttcm

Có thể tham quan các trường THCS đã đạt chuẩn Quốc gia để học tập kinh nghiệm tổ chức các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong đó có hoạt động của các tổ chuyên môn. Nên tham quan các trường THCS có điều kiện tương đồng như vùng miền, dân trí, điều kiện kinh tế,… để có thể lựa chọn, vận dụng các biện pháp hiệu quả vào đơn vị mình.

- Tổ chức các cuộc thi với các nội dung về chuyên môn

Việc tổ chức các cuộc thi với nội dung gắn liền với chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên, cuộc thi giữa các tổ có tác dụng khai thác hết khả năng hoạt động về mọi mặt của các TTCM. Các TTCM sẽ phải làm việc với cường độ nhiều hơn, đầu tư nhân lực, vật lực, đặc biệt là phải tìm tòi sáng tạo để tham gia các cuộc thi. Tuy nhiên, với hình thức là các cuộc thi nên cho dù có hoạt động nhiều hơn nhưng không mang đến áp lực hay căng thẳng cho TTCM mà còn gây sự hứng thú, tích cực cho TTCM. Có thể gợi ý một số cuộc thi như sau:

+ Thi viết sáng kiến kinh nghiệm.

+ Thi làm đồ dùng dạy học.

+ Thi thiết kế giáo án cho các bài dạy khó.

+ Thi thiết kế bài giảng điện tử.

+ Thi chuyên môn nghiệp vụ giỏi.

1.4.4. Những yêu cầu của hoạt động bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 129 trang tài liệu này.

Năng lực khái quát, phán đoán, tổng hợp

Năng lực tạo mối quan hệ, ứng xử

Năng lực chuyên môn, kĩ thuật

QL cấp thấp QL cấp trung gian QL cấp cao

Sơ đồ 1.1. Yêu cầu về vai trò và kỹ năng lực quản lý đối với TTCM

Qua sơ đồ trên ta thấy: Nếu xét phạm vi trong một nhà trường thì TTCM là người quản lý cấp trung gian. Do đó, TTCM không chỉ có năng lực chuyên môn nghiệp vụ tốt mà còn phải có năng lực khái quát, phán đoán, tổng hợp tốt, tất nhiên là phải có năng lực tạo mối quan hệ, ứng xử.

Nếu xét phạm vi trong ngành GD thì TTCM là người quản lý cấp thấp (cấp cơ sở). Vị trí của TTCM là giáo viên, kiêm nhiệm TTCM, vì vậy họ là người có năng lực chủ yếu về chuyên môn, còn năng lực khái quát đòi hỏi ít hơn, năng lực giao tiếp cũng cần phải có. Do đó trước hết, TTCM phải là người có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, có uy tín cao trước học sinh và đồng nghiệp; có hiểu biết sâu về các lĩnh vực thuộc chuyên môn mình được đào tạo và những yêu cầu về đổi mới đối với môn học hiện nay. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở các năng lực như vậy, thì khi lãnh đạo, chỉ đạo tổ chuyên môn, người TTCM sẽ gặp khó khăn trong công tác chỉ đạo, điều hành; TTCM phải cần có thêm các năng lực của người quản lý như: năng lực khái quát, phân tích, tổng hợp, phán đoán, xây dựng kế hoạch, có khả năng tập hợp quần chúng, khả năng ứng xử...

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho tổ trưởng chuyên môn

1.5.1. Các yếu tố khách quan

1.5.1.1. Quy định của Đảng, Nhà nước

Quy định của Đảng, Nhà nước hiện nay đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với GV liên quan đến công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, qua đó đặt ra yêu cầu mới về phẩm chất, năng lực về chuyên môn, về kỹ năng quản lý đối với TTCM.

Đảng, Nhà nước đề ra các chế độ chính sách đầu tư cho công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng TTCM sẽ có ảnh hưởng tích cực hoặc hạn chế hoạt bồi dưỡng TTCM. Các chính sách ảnh hưởng lớn đến bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM trên tất cả các mặt số lượng, cơ cấu và chất lượng. Cụ thể:

- Chủ trương phát triển giáo dục phổ thông và phổ cập bậc giáo dục sẽ ảnh hưởng đến việc bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM.

- Các yếu tố quản lý: cơ chế quản lý, phân cấp quản lý, công tác kế hoạch hóa giáo dục, trình độ và năng lực của người cán bộ QLGD,…ảnh hưởng đến việc bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM của các trường.

Đặc biệt chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020 với yêu cầu nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL, trình độ, năng lực đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình, sách giáo khoa là yếu tố ảnh hưởng lớn đến bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM trường THCS.

1.5.1.2. Công tác quản lý, chỉ đạo của phòng Giáo dục và Đào tạo.

Phòng Giáo và Đào tạo xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, nội dung chương trình bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM các trường THCS toàn huyện. Nội dung bồi dưỡng, hình thức bồi dưỡng… là do ý thức chủ quan của lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo quyết định. Chính vì thế mà Phòng Giáo dục và Đào tạo là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động bồi dưỡng TTCM.

Phòng Giáo dục và Đào tạo quản lý, chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM thông qua Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn. Phòng Giáo dục và Đào tạo đánh giá chất lượng hoạt động bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM các nhà trường thông qua việc kiểm tra trực tiếp một số hoạt động của TTCM, tổ chuyên môn, thông qua báo cáo của Hiệu trưởng,…

1.5.1.3. Các quy định của địa phương

Quan điểm của một số địa phương về công tác bồi dưỡng kỹ năng quản lý chưa thống nhất và thiếu toàn diện. Mặt khác, một số địa phương chưa có nhận thức đúng đắn về công tác quản lý bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM các trường học; chưa có sự quan tâm, chỉ đạo, điều hành kịp thời và đưa ra các quyết sách phù hợp. Điều này cũng ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho tổ trưởng chuyên môn.

1.5.1.4. Các yếu tố về kinh tế - xã hội

Các yếu tố về kinh tế - xã hội ảnh đến việc bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho đội ngũ TTCM đó là: Tổng sản phẩm quốc nội hưởng GDP, chỉ số phát triển con người HDI, dân số và độ tuổi đến trường.

- Chỉ số GDP không ngừng phản ánh kết quả phát triển kinh tế của vùng, lãnh thổ mà còn là chỉ tiêu phản ánh mức sống trung bình của người dân.

- HDI là chỉ số phát triển con người của một vùng, một địa phương hay một quốc gia, chỉ số này cho thấy sự phát triển các yếu tố về con người đến đâu và sự quan tâm của xã hội đến vấn đề phát triển nguồn nhân lực con người cả về yếu tố tinh thần và vật chất như thế nào.

- Dân số và dân số trong độ tuổi đến trường: Dân số và độ tuổi đến trường là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến các yếu tố khác trong việc bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho đội ngũ TTCM.

Với mục tiêu chiến lược là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cùng với việc phổ cập giáo dục bậc THCS trong toàn quốc thì kỹ năng quản lý của đội ngũ TTCM sẽ đòi hỏi ngày càng cao.

1.5.2. Các yếu tố chủ quan

1.5.2.1. Năng lực của Hiệu trưởng nhà trường

Hiệu trưởng các trường là chủ thể tổ chức bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM thông qua công việc quản lý hàng ngày tại cơ sở giáo dục. Đồng thời chỉ đạo TTCM ở trường mình thực hiện công tác tự bồi dưỡng kỹ năng quản lý. Do đó kết quả công tác bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM phụ thuộc vào năng lực của người Hiệu trưởng. Nếu Hiệu trưởng là người có năng lực, quan tâm đến công tác bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM thì sẽ thực hiện hoạt động đó đạt kết quả cao, đào tạo được các TTCM của trường mình, lực lượng giúp việc cho Hiệu trưởng đáp ứng được yêu cầu công việc. Ngược lại, nếu năng lực của Hiệu trưởng yếu sẽ rất khó khăn trong việc bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM ở trong nhà trường.

Hiệu trưởng là người phối hợp với phòng Giáo dục và Đào tạo, với thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có liên quan khi thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng, chế độ đối với người làm công tác bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM.

1.5.2.2. Năng lực của tổ trưởng

Năng lực của đội ngũ TTCM quyết định kết quả bồi dưỡng kỹ năng quản lý. Bởi vì các nội dung bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM được diễn ra theo đúng kế hoạch, các khâu các bước đều thuận lợi nhưng năng lực của TTCM còn hạn chế

thì không thể có được kết quả cao trong công tác bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM. Ý thức tự học tập nghiên cứu, tự bồi dưỡng của tổ trưởng ảnh hưởng rất lớn đến kết quả bồi dưỡng TTCM.

Mặt khác, đội ngũ TTCM trường học hiện nay kiêm nhiệm nhiều việc; chịu nhiều áp lực liên quan đến dạy học và giáo dục. Vì thế, người TTCM không những phải hiểu biết sâu về chuyên môn mà còn phải có kỹ năng quản lý toàn diện các lĩnh vực. Trong khi đó, Nhà nước lại chưa có cơ chế, chính sách thích hợp để khuyến khích, động viên người quản lý giỏi.

Yếu tố chủ quan thuộc về người TTCM có thể bao gồm các yếu tố sau:

- Mức độ ủy quyền cho phó TTCM trong công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn.

- Thời gian thường xuyên dành cho quản lý hoạt động tổ chuyên môn của TTCM.

- Tự bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lý của TTCM.

- Tự bồi dưỡng về trình độ văn hóa chuyên môn của TTCM

- Năng lực quản lý của TTCM đối với hoạt động dạy và học.

- Những đóng góp, sáng tạo kịp thời của TTCM đối với tổ chuyên môn.

1.5.2.3. Ảnh hưởng của đội ngũ giáo viên

Các yếu tố thuộc về người giáo viên, đặc biệt là nhận thức trình độ của người giáo viên trong tổ chuyên môn, tinh thần trách nhiệm, đoàn kết giúp đỡ nhau trong tổ chuyên môn của mỗi tổ viên là điều kiện để TTCM làm việc có hiệu quả. Các thành viên trong tổ tích cực trao đổi, chia sẻ với đồng nghiệp tạo bầu không khí ấm áp, thân tình trong tổ, tạo động lực cho các TTCM hăng say lao động để hoàn thành tốt nhiệm vụ và mục tiêu giáo dục đề ra.

1.5.2.4. Cơ sở vật chất

Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học của nhà trường cũng ảnh hưởng lớn đến quản lý hoạt động bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM. Nhiều đơn vị thuận lợi sẽ đáp ứng được cơ sở vật chất phục vụ cho quản lý hoạt động bồi dưỡng TTCM. Nhưng không ít những đơn vị khó khăn, cơ sở vật chất không đáp ứng được cho công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM.

TTCM khi thực hiện nhiệm vụ giảng dạy, quản lý cần có trang thiết bị, đồ dùng dạy học. Khi tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học, hội thảo cần có thiết bị để khai thác thông tin đa phương tiện.

Để đảm bảo cho TTCM làm việc có hiệu quả, nhà trường cần có đủ cơ sở vật chất thiết yếu. Có phòng hội họp để sinh hoạt tổ chuyên môn đinh kỳ; có thiết bị hiện đại để khai thác thông tin, tìm kiếm các ứng dụng của công nghệ thông tin trong giảng dạy, để giáo viên tham gia học tập nâng cao năng lực chuyên môn; có đủ thiết bị đồ dùng phục vụ công việc giảng dạy, khuyến khích khai thác các phương tiên hiện đại vào giảng dạy.

Ngoài ra cơ sở vật chất của nhà trường nhiều khi cũng là nguồn động lực thúc đẩy lòng nhiệt tình của TTCM khi tham gia hoạt động, tăng thêm sự tự tin vào thành công của công việc. Khi điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường thiếu thốn, một số hoạt động chuyên môn của TTCM không thực hiện được. Như vậy TTCM vừa không hoàn thành nhiệm vụ vừa tạo sức ỳ cho giáo viên trong công việc.

Tiểu kết chương 1

Kỹ năng quản lý được hiểu là chủ thể đã biết tiến hành các hoạt động tư duy, quản lý đúng trong quá trình thực thi các hành động quản lý, nhằm tìm ra được lời giải hợp lý và đang đặt ra trước mắt.

TTCM là chủ thể quản lý trong hệ thống tổ chuyên môn nhưng lại là đối tượng quản lý trong hệ thống quản lý nhà trường; TTCM là con chim đầu đàn của tổ, luôn giúp đỡ đồng nghiệp tiến bộ, đồng thời là đồng sự, là chỗ dựa để Hiệu trưởng quản lý chuyên môn.

Nội dung quản lý của TTCM ở trường THCS bao gồm: 1) Quản lý hồ sơ sổ sách, theo dõi các hoạt động giáo dục của các thành viên trong tổ chuyên môn, (2) Quản lý kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn và kế hoạch cá nhân của các thành viên trong tổ chuyên môn (3) Quản lý phân công nhiệm vụ đầu năm học, (4) TTCM quản lý việc đăng ký chất lượng giáo dục và đề tài sáng kiến kinh nghiệm, khoa học sư phạm ứng dụng, (5) Quản lý thiết kế bài soạn (giáo án) và kiểm tra đánh giá học sinh.

Bồi dưỡng năng lực QL cho tổ trưởng chuyên môn là nâng cao phẩm chất và năng lực chuyên môn để tổ trưởng chuyên môn có cơ hội củng cố, mở mang hoặc nâng cao hệ thống tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, chuyên môn đã có sẵn, giúp cho tổ trưởng chuyên môn đang làm đạt được hiệu quả quản lý tốt hơn.

Nội dung hoạt động bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM trường THCS là một hoạt động quản lý giáo dục, thực hiện theo bốn chức năng: (1) Bồi dưỡng kỹ năng lập kế hoạch, (2) Bồi dưỡng kỹ năng tổ chức thực hiện kế hoạch, (3) Bồi dưỡng kỹ năng, kiểm tra đánh giá, (4) Bồi dưỡng các kỹ năng mềm cho TTCM.

Hình thức bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho TTCM bao gồm: Tổ chức theo hình thức hội nghị cho TTCM. Tổ chức dưới hình thức hội nghị, hội thảo để tập hợp các ý kiến tham vấn. Bố trí chọn lựa, sắp xếp TTCM một cách hợp lý, tổ chức cho giáo viên đi học các lớp bồi dưỡng hè do Bộ Giáo dục -Đào tạo và Sở Giáo dục -Đào tạo tổ chức. Tổ chức học tập, nghiên cứu thường xuyên các tài liệu nghiệp vụ tại tổ, trường...

Những nhân tố ảnh hưởng đến bồi dưỡng kỹ năng quản lý cho Tổ trưởng chuyên môn các trường THCS Huyện Ninh Giang - tỉnh Hải Dương bao gồm những nhân tố khách quan (Quy định của Đảng, Nhà nước; Công tác quản lý, chỉ đạo của phòng Giáo dục và Đào tạo; Các quy định của địa phương; Các yếu tố về kinh tế - xã hội) và những nhân tố chủ quan (Năng lực của Hiệu trưởng nhà trường; Năng lực của tổ trưởng; Ảnh hưởng của đội ngũ giáo viên; Cơ sở vật chất).