Học sinh là đối tượng tập trung, dễ quản lý và huy động tham gia BHYT nhất so với các đối tượng khác. Nếu không làm tốt BHYT học sinh, sinh viên thì khó có thể thành công lộ trình tiến đến BHYT toàn dân. Tuy nhiên, sau 15 năm từ khi mới triển khai BHYT học sinh và 5 năm sau khi BHYT học sinh đưa vào bắt buộc, tình hình tham gia BHYT học sinh, sinh viên chưa đáp ứng với yêu cầu. Vẫn còn một lượng lớn học sinh, sinh viên chưa tham gia BHYT. Theo số liệu của Bộ Giáo dục & Đào tạo, đến hết năm 2015, cả nước có 81,3% tổng số học sinh, sinh viên có thẻ BHYT, với con số 13,9 triệu em (không tính trẻ em dưới 6 tuổi 100% đã được Nhà nước mua BHYT).
Có thể khẳng định, BHYT học sinh, sinh viên nói riêng, BHYT nói chung là những nhu cầu an sinh thiết yếu đối với mỗi con người. Chúng ta đang tiến tới BHYT toàn dân, đảm bảo mỗi người đều được hưởng chính sách khám chữa bệnh bằng BHYT. Trong bối cảnh kinh tế phát triển, dân số tăng lên, môi trường sống ngày càng bị đe dọa bởi ô nhiễm, biến đổi khí hậu… nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân nói chung và học sinh, sinh viên nói riêng cũng vì thế ngày càng lớn hơn. Trong khi đó, hạ tầng và nhân lực ngành y tế chưa theo kịp nhu cầu xã hội dẫn đến tình trạng quá tải, nảy sinh các vụ việc tiêu cực tại một số cơ sở khám, chữa bệnh. Khám, chữa bệnh BHYT cũng ngày càng tăng, chi trả BHYT ngày càng lớn, đi cùng với đó là áp lực cho công tác tổ chức quản lý, thực hiện, công tác thanh kiểm tra. Trong xu thế vận động đi lên của đất nước, quá trình xây dựng phát triển chính sách BHYT phải vượt qua những thách thức đó, hướng đến những dấu mốc phát triển mới. Bên cạnh đó, sự quan tâm của người dân về BHYT học sinh, sinh viên cũng là yếu tố là động lực thúc đẩy báo chí phát huy vai trò thông tin của mình đến người dân.
Sau 20 năm thực hiện theo cơ chế tự nguyện, chính sách BHYT cho HSSV đã chính thức chuyển thành bắt buộc tham gia theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT. Theo Luật BHYT sửa đổi thì từ
năm 2015, HSSV đóng BHYT bằng 4,5% mức lương cơ sở, thay vì đóng 3% như trước đây, trong đó, Nhà nước hỗ trợ 30%, 70% còn lại học sinh phải tự chi trả. Đây có thể coi là vấn đề tương đối khó, quá trình áp dụng thực tiễn chắc chắn sẽ nảy sinh nhiều vấn đề liên quan và sẽ không dễ để các phóng viên, biên tập tiếp cận và phản ánh, viết bài. Hầu hết các cơ quan báo chí hiện nay chỉ có số ít phóng viên, biên tập viên thực sự am hiểu về chính sách BHYT. Chính vì thế, để có thể tổ chức được tin, bài về BHYT một cách hiệu quả thực sự rất khó khăn. Điều kiện phát hành báo chí nhanh, cập nhật cũng là yếu tố khiến người làm báo ít có điều kiện học hỏi, đào sâu nghiên cứu vấn đề. Bên cạnh đó, sự chú trọng của các cơ quan báo chí về BHYT chưa thực sự tích cực. Đây là chính sách liên quan trực tiếp đến quyền lợi khám, chữa bệnh của học sinh, sinh viên, tuy nhiên rất ít cơ quan báo chí thấy được vai trò quan trọng này. Sự đầu tư nguồn lực, nhân lực, chất lượng, số lượng tin bài về BHYT của các cơ quan báo chí rõ ràng còn nhiều hạn chế.
BHYT học sinh, sinh viên là một lĩnh vực tương đối đặc thù, liên quan ít nhiều đến chuyên môn ngành y, tài chính y tế cũng rất khó để các phóng viên, biên tập viên có thể tự học hỏi, nghiên cứu. Từ những khó khăn đó, rõ ràng khó có thể đòi hỏi có nhiều tin, bài có chất lượng thông tin cao về BHYT. Bên cạnh đó cũng phải nói đến quá trình đào tạo báo chí ở nước ta. Hiện nay, các chương trình đào tạo báo chí chưa chú trọng đào tạo nhiều về các kiến thức cơ bản về y tế, về an sinh xã hội, văn hóa, kinh tế, chính trị... Đây là yếu tố khiến khả năng đào sâu suy nghĩ, tìm hiểu, nhận thức chính sách của người làm báo hạn chế.
So với các bộ, ngành khác, hoạt động truyền thông của cơ quan tổ chức thực hiện BHYT mặc dù được quan tâm, đầu tư rất lớn, nhưng còn gặp nhiều khó khăn, bất cập về nhân lực, nghiệp vụ, chưa có chiến lược truyền thông bài bản, dài hạn về BHYT, nhất là các loại hình BHYT có tính đặc thù như đối với học sinh, sinh viên, nông dân…
3.3. Một số giải pháp
3.3.1. Nâng cao trách nhiệm, phát huy vai trò truyền thông của báo in, báo điện tử
Kết quả khảo sát 04 cơ quan báo chí thể hiện trong chương 2 cho thấy, ngoài tờ Tạp chí BHXH – cơ quan thông tin lý luận, nghiệp vụ của BHXH Việt Nam luôn bám sát yêu cầu, nhiệm vụ có nhiều bài viết quan trọng định hướng, tuyên truyền trước những đổi mới của chính sách BHYT học sinh, sinh viên; còn lại hầu hết các tờ báo khác rất ít quan tâm, chưa làm tròn trách nhiệm, vai trò của mình trong việc thông tin tuyên truyền về BHYT học sinh, sinh viên theo chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Để có thêm luận cứ trong việc xác định “Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả truyền thông của báo chí”, qua điều tra xã hội học 511 người chúng tôi nhận được 504 ý kiến của phụ huynh học sinh về vấn đề này, cụ thể:
Bảng 3.1. Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả truyền thông trong việc thực hiện chính sách BHYT học sinh, sinh viên
Giải pháp | Số lượng | Tỷ lệ % | |
1. | Phát huy vai trò, trách nhiệm truyền thông | 159 | 31.55 |
2. | Nâng cao năng lực phóng viên, biên tập viên chuyên trách | 74 | 14.68 |
3. | Phản ánh đúng, trúng, kịp thời vấn đề dư luận quan tâm | 152 | 30.16 |
4. | Đổi mới, đa dạng hóa hình thức chuyển tải | 87 | 17.26 |
5. | Bố trí thỏa đáng vị trí, dung lượng đăng tải | 29 | 5.75 |
6. | Ý kiến khác | 03 | 0.60 |
Cộng | 504 | 100.00 |
Có thể bạn quan tâm!
-
Thống Kê, Phân Tích Thể Loại Báo Chí Được Sử Dụng -
Kết Quả Khảo Sát Ý Kiên Phản Hồi Của Công Chúng -
Chủ Trương, Định Hướng Phát Triển Bảo Hiểm Y Tế Học Sinh, Sinh Viên -
Hợp Tác Chặt Chẽ, Phát Huy Hiệu Quả Các Cơ Quan Báo Chí Quốc Gia -
Vấn đề đổi mới việc thực hiện Bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên trên báo in và báo điện tử ở Việt Nam hiện nay - 15 -
Vấn đề đổi mới việc thực hiện Bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên trên báo in và báo điện tử ở Việt Nam hiện nay - 16
Xem toàn bộ 146 trang tài liệu này.
Kết quả phân tích tại bảng 3.1. cho thấy có 31,55% ý kiến cho rằng cần phát huy vai trò, trách nhiệm truyền thông và 30,16% ý kiến cho rằng cần phản ánh đúng, trúng, kịp thời vấn đề dư luận quan tâm; có 17,26% ý kiến
cho ràng cần đổi mới hình thức chuyển tải và có 14,68% ý kiến cho rằng nâng cao năng lực phóng viên, biên tập viên; chỉ có 5,75% là có ý kiến về bố trí thỏa đáng vị trí, dung lượng đăng tải.
Biểu đồ 3.1. Vai trò của báo in và báo điện tử đối với công tác truyền thông BHYT học sinh, sinh viên
29%
38%
33%
Phát huy vai trò báo in, báo điện tử Tăng cường chất lượng KCB Thường xuyên tổ chức hội nghị, hội thảo
Trả lời các câu hỏi về vai trò của báo in và báo điện tử đối với công tác truyền thông về BHYT học sinh, sinh viên, có 38% ý kiến cho rằng cần phát huy vai trò tuyên truyền chính sách BHYT học sinh, sinh viên hơn nữa trên báo in và báo điện tử. Ngoài ra, có 33% ý kiến cho rằng cần tăng cường chất lượng khám chữa bệnh cho học sinh, sinh viên và 29% cho rằng cần thường xuyên, liên tục tổ chức các hội nghị, hội thảo nói về lợi ích của việc tham gia BHYT để phụ huynh và học sinh, sinh viên tham gia đầy đủ.
3.3.2. Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, tinh thần và thái độ phục vụ của nhân viên ngành y tế
Để thúc đẩy học sinh tham gia BHYT, trước hết cần nâng cao chất lượng KCB nói chung và khám chữa bệnh BHYT học sinh, sinh viên nói riêng. Đồng thời đảm bảo quyền lợi chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho các em khi tham gia BHYT. Các em được chăm sóc sức khoẻ ngay tại trường học, giúp phụ huynh giải quyết được khó khăn khi con em mình không may bị ốm
đau, bệnh tật với . Thực tế hiện nay cho thấy sự lo ngại của người dân về thái độ của một bộ phận thầy thuốc là có cơ sở.
Kết quả điều tra ý kiến của công chúng cho thấy có 15,8% ý kiến cho rằng người dân chưa tham gia BHYT học sinh, sinh viên cho con em mình vì trình độ chuyên môn, cơ sở vật chất các cơ sở y tế còn hạn chế. Cho nên thời gian tới các cơ sở KCB cần chú trọng cải thiện chất lượng KCB thông qua việc tăng cường xây dựng cơ sở vật chất nâng cao trình độ chuyên môn cũng như thái độ phục vụ đối với người có thẻ BHYT nói chung và BHYT học sinh, sinh viên nói riêng. Cụ thể các cơ sở KCB xã hội hóa về y tế để huy động mọi nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở KCB với đầy đủ các khoa, phòng chức năng, có khuôn viên rộng rãi thoáng mát. Trang thiết bị đầu tư hiện đại là công cụ hỗ trợ đắc lực trong chuẩn đoán bệnh. Cùng với đó là chính sách thu hút các bác sỹ nhất là bác sỹ nội trú có chuyên môn sâu. Thường xuyên bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn theo hướng đào tạo thực tế tại các bệnh viện tỉnh, trung ương cập nhật các phương pháp điều trị mới. Làm cho người dân tham gia BHYT không thấy mình bị phân biệt đối xử. Để từ đó người dân thấy được ý nghĩa tự nâng cao trách nhiệm trong việc tham gia BHYT cho con em mình.
3.3.3. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục sức khỏe, phổ biến pháp luật về Bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên
Để thực hiện và phát triển BHYT học sinh, sinh viên đạt kết quả tốt cần tuyên truyền để HSSV, phụ huynh hiểu được ý nghĩa của việc tham gia BHYT học sinh, sinh viên là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến khả năng học tập, sáng tạo, sự phát triển cũng như tương lai cuộc sống của con em mình. Để chính sách BHYT được tuyên truyền sâu rộng và thực sự hiệu quả làm chuyển biến mạnh mẽ nhận thức, ý thức từ đó để HSSV, phụ huynh và của cả hệ thống chính trị ở địa phương, công tác tuyên truyền phổ biến cần tiếp tục tăng cường đẩy mạnh theo hướng: Cơ quan BHXH phải chủ động xây dựng
chương trình, kế hoạch phối hợp với các Ban, ngành các tổ chức chính trị, đoàn thể ở địa phương như: Ban tuyên giáo tỉnh ủy, Sở Giáo dục & Đào tạo…Đặc biệt là các cơ quan thông tin đại chúng như Báo in, báo điện tử, Đài phát thanh và truyền hình, hệ thống truyền thanh ở địa phương, các trường học để tuyên truyền sâu rộng về phạm vi quyền lợi BHYT đến học sinh, sinh viên, phụ huynh HSSV nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành chính sách pháp luật về BHYT. Công tác tuyên truyền cần tập trung vào một số nội dung và phương pháp chủ yếu như sau:
+ Tuyên truyền về vai trò, ý nghĩa của chính sách BHYT trong hệ thống an sinh xã hội, nêu cao vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền các địa phương, ngành giáo dục trong việc Lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách BHYT đặc biệt là chính sách BHYT học sinh, sinh viên.
+ Giải thích, cung cấp đầy đủ thông tin cho HSSV, các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn quyền lợi và nghĩa vụ tham gia BHYT bắt buộc.
Đa dạng hóa các hình thức, phương pháp tuyên truyền gồm:
+ Xây dựng chuyên trang, chuyên mục an sinh xã hội trên Báo in, báo điện tử, Đài phát thanh và truyền hình, các trường học về chính sách pháp luật về BHYT đề học sinh, sinh viên, phụ huynh và nhân dân tham gia đóng góp ý kiến hoàn thiện cơ chế chính sách; về ý thức trách nhiệm và tinh thần phục vụ của công chức, viên chức ngành BHXH. Khuyến khích những người trong và ngoài ngành viết bài tuyên truyền về chính sách BHYT đặc biệt về BHYT học sinh, sinh viên.
Trong công tác tuyên truyền, giáo dục thực hiện Luật BHYT, cần làm rõ mối quan hệ ba bên trong công tác phát triển BHYT học sinh (học sinh, phụ huynh HSSV, các trường học và cơ quan BHXH). Đây là mối quan hệ cơ bản liên quan trực tiếp đến thu, nộp và thực hiện chi trả chi phí khám chữa bệnh BHYT học sinh, sinh viên. Vì thế công tác tuyên truyền phải thể hiện được đầy đủ quyền và trách nhiệm của các bên liên quan. Làm tốt công tác
tuyên truyền, giải quyết kịp thời quyền lợi cho HSSV đúng quy định pháp luật sẽ góp phần quan trọng làm chuyển biến mạnh mẽ từ nhận thức, hiểu biết đến tự giác tham gia BHYT học sinh, sinh viên cho con em mình.
- Các cơ quan báo in, báo điện tử mà cụ thể ở đây là báo Lao động, báo điện tử Dân trí và báo VmExpress cần tập trung tuyên truyền , phổ biến về chính sách BHYT học sinh, sinh viên bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Ngoài ra, cần xây dựng các số chuyên đề, chuyên trang, tọa đàm, tư vấn tuyên truyền về chính sách BHYT học sinh, sinh viên; triển khai các hoạt động tuyên truyền về BHYT học sinh, sinh viên như: tư vấn, đối thoại, tọa đàm, tuyên truyền trực quan, phát hành các ấn phẩm tuyên truyền về BHYT học sinh, sinh viên; Trang tin điện tử BHXH các tỉnh đẩy mạng, tăng cường số lượng tin, bài tuyên truyền về BHYT học sinh, sinh viên; tổ chức đánh giá, kịp thời biểu dương khen thưởng các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong việc tuyên truyền và tổ chức thực hiện chính sách pháp luật về BHYT học sinh, sinh viên.
- Báo Lao động, báo điện tử Dân trí, Vnexpress cần tăng cường số lượng tin, bài tuyên truyền về BHYT học sinh, sinh viên và phát hành các số báo, chuyên mục đặc biệt dành riêng cho công tác tuyên truyền về BHYT học sinh, sinh viên.
Báo Lao động, Dân trí, VnExpress, và các cơ quan báo chí khác cần : Tiếp tục nâng cao chất lượng nội dung; đổi mới hình thức tuyên truyền, tăng diện tích, thời lượng, đăng phát các tin, bài, cung cấp thông tin, tuyên truyền chính sách, pháp luật về BHYT học sinh, sinh viên; tổ chức các cuộc tọa đàm, đối thoại, giao lưu trực tuyến với các nhà lãnh đạo, quản lý, các chuyên gia trong lĩnh vực BHYT học sinh, sinh viên để giúp người dân hiểu rõ hơn về quyền lợi cũng như trách nhiệm tham gia BHYT; Tăng cường thông tin, tuyên truyền, tạo diễn đàn trên báo chí, vận động các chuyên gia, người lao động, người dân và cộng đồng xã hội có thể phản biện những điểm bất cập nhằm
xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật về BHYT học sinh, sinh viên phù hợp với tình hình thực tiễn.
3.3.4. Các cơ quan chức năng cần thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm trong việc chủ động, tích cực cung cấp thông tin
Đội ngũ cán bộ tổ chức thực hiện công tác tuyên truyền BHYT có vai trò quan trọng, là nơi tổ chức, đầu mối cung cấp thông tin cho báo chí. Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém, bởi vì khi đã có đường lối, chủ trương đúng thì việc tổ chức thực hiện đường lối đó như thế nào để đưa chủ trương, đường lối đi vào cuộc sống sẽ phụ thuộc vào đội ngũ cán bộ tốt hay kém. Nâng cao chất lượng thông tin BHYT nói chung và BHYT học sinh, sinh viên nói riêng phụ thuộc rất lớn vào năng lực của đội ngũ cán bộ tổ chức công tác tuyên truyền trong toàn hệ thống BHXH Việt Nam.
Nhanh chóng củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy truyền thông của hệ thống BHXH Việt Nam; cần có biện pháp trước mắt và chiến lược lâu dài nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tổ chức thực hiện có chuyên môn nghiệp vụ, đủ sức, đủ tầm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
TS. Trần Bá Dung, Trưởng Ban nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam trong trả lời phỏng vấn sâu của tác giả Luận văn cho rằng: “Báo in và báo điện tửlà hai loại hình báo chí có những ưu thế và nhược điểm riêng, nhất là trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, sự tích hợp, liên thông, phát huy những điểm mạnh của truyền thông đa phương tiện là hết sức cấn thiết. Với đặc thù riêng của BHYT học sinh, sinh viên, theo tôi, muốn nâng cao hơn chất lượng thông tin về lĩnh vực này các cơ quan liên quan phải thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm của mình. Cụ thể, Ngành BHXH phải chủ động, tích cực và thực hiện tốt công tác tuyên truyền, trong đó phải hợp tác chặt chẽ với các cơ quan báo chí, kịp thời cung cấp thông tin cho nhà báo hiểu biết sâu sắc về BHYT học sinh, sinh viên, nhất là khi có những quy định mới. Từ đó, nhà báo