Phát Triển Số Lượng, Nâng Cao Chất Lượng Đội Ngũ Làm Công Tác Đào Tạo

gia xuất khẩu lao động làm du lịch; đạt trình độ tiên tiến trong khu vực và một số mặt tiếp cận trình độ các nước tiến tiến trên thế giới. Đảm bảo có được đội ngũ nhân lực trực tiếp đủ năng lực, có sức khỏe tốt, phát triển toàn diện về trí tuệ, ý chí, năng lực và đạo đức, lương tâm nghề nghiệp, có năng lực tự học, tự đào tạo cao, năng động, chủ động sáng tạo, có tri thức và kỹ năng làm việc toàn cầu, thích nghi nhanh với môi trường không ngừng biến đổi. Làm tốt vai trò là nòng cốt trong sự nghiệp phát triển du lịch, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển nền kinh tế tri thức của đất nước trong bối cảnh hội nhập sâu và toàn diện, góp phần đưa nước ta trở thành một trong những trung tâm du lịch hàng đầu trong khu vực. [15]

Từ mục tiêu trên, nguồn nhân lực du lịch cần được quan tâm về trình độ, kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, năng lực sáng tạo trong tham mưu xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù, chuyên nghiệp và tiếp cận với tri thức, công nghệ mới trong xúc tiến, quảng bá truyền thông.

Do đó, quy hoạch phát triển du lịch của vùng ĐBSCL, cũng như kế hoạch phát triển du lịch của từng các địa phương cần chú trọng xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách về đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực du lịch phù hợp với phát triển đội ngũ nhân lực du lịch đủ về số lượng, cân đối về cơ cấu ngành nghề và trình độ đào tạo, bảo đảm về chất lượng đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch của vùng.

Cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước về đào tạo và phát triển nhân lực ngành du lịch. Hệ thống quản lý chung của ngành du lịch cần có sự phân cấp, phân quyền hợp lý tránh tình trạng chồng chéo, không phân định rõ trách nhiệm từng cá nhân, tập thể trong công tác quản lý đào tạo và sử dụng nhân lực.

UBND các tỉnh thành ĐBSCL cần ưu tiên thực hiện nhiệm vụ đánh giá chung về tình hình sử dụng cũng như chất lượng nguồn nhân lực của cả vùng và của từng địa phương. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các địa phương trong vùng ĐBSCL cần chủ động tiến hành điều tra, phân loại và đánh giá toàn bộ đội ngũ lao động làm du lịch mình quản lý, từ đó đưa ra những kế hoạch đào tạo cho từng cấp lao động chuyên ngành.

Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội và các bộ, ngành liên quan rà soát, xem xét, đánh giá sắp xếp, quy hoạch toàn diện về hệ thống cơ sở đào tạo du lịch của vùng ĐBSCL phù hợp với yêu cầu phát triển ngành, có tham khảo hệ thống đào tạo ở các nước có du lịch phát triển để đảm bảo cơ cấu đào tạo du lịch ở các cấp là hợp lý, phù hợp với các chuẩn mực chung của khu vực và quốc tế. Việc sắp xếp lại mạng lưới cơ sở giáo dục, nghề nghiệp này cần phải thực hiện kịp thời để đào tạo nhân lực tay nghề cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động; xác định phát triển Trường Đại học Cần Thơ như là một hạt nhân trung tâm để hình thành liên kết một số trường đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng đáp ứng yêu cầu chuyển dịch lao động của các địa phương trong vùng, để làm được điều này cần quan tâm đến việc nâng cao các điều kiện đảm bảo chất lượng, đặc biệt là phát triển đội ngũ giảng viên của các trường. Đặc biệt, có kế hoạch xây dựng, thành lập Học viện Du lịch hoặc Đại học Du lịch của vùng đạt chuẩn quốc tế và xem đây sẽ là cơ sở đào tạo đội ngũ lao động du lịch trình độ cao, có khả năng đảm nhận vai trò nòng cốt trong hội nhập quốc tế, hướng đến việc đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch có trình độ sau đại học tại vùng ĐBSCL.

Bộ Giáo dục và đào tạo phối hợp cùng với Tổng cục Du lịch trong việc đánh giá thực trạng chất lượng đào tạo, đề ra định hướng phát triển một hệ thống đào tạo nguồn nhân lực du lịch cho khu vực ĐBSCL đạt chuẩn chất lượng, đồng thời xác định những lĩnh vực ưu tiên đào tạo, để tập trung nguồn

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 216 trang tài liệu này.

lực đầu tư, hình thành các trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng, đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành du lịch toàn vùng.

Cơ quan đầu ngành cần có sự phân bổ và sử dụng ngân sách Nhà nước hợp lý để phát triển cơ sở hạ tầng trong trung và dài hạn. Nguồn ngân sách cần tập trung chú trọng cho các chương trình, dự án theo các mục tiêu ưu tiên khác nhau như vùng sâu, vùng xa, nguồn nhân lực là người dân tộc thiểu số và cần đảm bảo công bằng xã hội cho các đối tượng.

Cần có chính sách thúc đẩy sự phát triển du lịch của các địa phương ở ĐBSCL nhằm tạo việc làm cho nguồn nhân lực ngành du lịch của vùng, bố trí nguồn lực thực hiện chính sách việc làm cho người học ngành du lịch, gắn kết giữa yêu cầu của doanh nghiệp kinh doanh du lịch với người lao động. Tạo môi trường thuận lợi cho người có năng lực phát triển, cũng như có các chính sách đãi ngộ để thu hút lao động có tay nghề cao về làm việc trong ngành du lịch; tổ chức các lớp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng nghề nghiệp cho cán bộ quản lý, người lao động; tổ chức các cuộc thi, kiểm tra tay nghề, năng lực làm việc của cho người lao động; có chính sách đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia về du lịch gắn với việc nâng cao trình độ kỹ năng nghề… Cần nhận thức rõ ràng rằng sự hỗ trợ về vật chất ban đầu chưa phải là yếu tố quyết định thu hút nhân tài, vấn đề phải là môi trường công tác và sự phát triển bản thân người lao động ngành du lịch.

Các cơ quản chủ quản cần thực hiện hỗ trợ kinh phí đào tạo cho các trường, tổ chức đào tạo nghề theo kết quả đầu ra; khuyến khích doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp quy mô lớn, tự đào tạo lao động phục vụ nhu cầu của bản thân, của các doanh nghiệp, đối tác và các doanh nghiệp có liên quan khác. Bên cạnh đó, cần rà soát đánh giá mạng lưới các cơ sở đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch ở ĐBSCL nhằm điều chỉnh, hoàn thiện theo đúng mục tiêu và yêu cầu phát triển ngành du lịch của vùng.

Mặt khác, cần thường xuyên tổ chức các hội thảo khoa học, tọa đàm khoa học về đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch, để nâng cao ý thức về tầm quan trọng của nguồn nhân lực trong phát triển du lịch, thu hút sự quan tâm của các tầng lớp xã hội, đặc biệt là các chủ thể đào tạo, thực hiện xã hội hóa trong đào tạo nguồn nhân lực. Việc xã hội hóa này tạo điều kiện để các thành phần kinh tế, các tổ chức, cá nhân tham gia đào tạo; huy động được nhiều nguồn lực đầu tư, phát triển đào tạo, dạy nghề, kể cả nguồn lực từ nước ngoài để giảm bớt gánh nặng về tài chính cũng như thu hút vốn đầu tư và công nghệ đào tạo từ các doanh nghiệp, công ty, nhất là các công ty có vốn đầu tư nước ngoài cho công tác đào tạo nguồn nhân lực, tạo bước đột phá trong xây dựng, thực hiện chính sách thu hút và trọng dụng nhân lực qua đào tạo.

Ở đây, Đảng và chính quyền các tỉnh, thành, các cơ sở đào tạo chú ý phát huy tinh thần tự học, tự rèn luyện của chủ thể đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển ngành du lịch, xây dựng động cơ nghề nghiệp đúng đắn cho chủ thể đào tạo ngành du lịch ở ĐBSCL, như đa dạng hóa các hình thức, biện pháp nâng cao trình độ của cán bộ giảng viên và các lực lượng trực tiếp trong đào tạo, chú trọng quá trình bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ giảng viên vừa có đức, vừa có tài, đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch ĐBSCL.

Nhà nước và các địa phương cần tăng cường công tác tuyên truyền, kiểm tra, giám sát về chất lượng nhân lực, chất lượng dịch vụ ở các cơ sở du lịch. Công tác tuyên truyền cần thực hiện dưới nhiều hình thức và nội dung khác nhau để nâng cao nhận thức cho các cơ quan, doanh nghiệp và người lao động về vị trí của việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch như: Tuyên truyền, giáo dục hướng nghiệp trong hệ thống giáo dục phổ thông để định hướng cho học sinh phổ thông lựa chọn nghề du lịch và cơ sở đào tạo ở ĐBSCL; tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và đoàn thể về phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch, thay đổi nhận thức và hành vi của các tổ chức đào tạo, dạy

nghề du lịch và sử dụng nhân lực du lịch theo hướng tăng cường độc lập, tư chủ và hoạt động thích nghi với thị trường lao động, đẩy mạnh liên kết; giáo dục cộng đồng dân cư về phát triển nhân lực ngành du lịch trong điều kiện phát triển nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế…

4.2.2. Phát triển số lượng, nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác đào tạo nguồn nhân lực cho ngành du lịch ở Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay

Hiện nay, đội ngũ nhà giáo tham gia giảng dạy ngành du lịch tại ĐBSCL còn thiếu so với yêu cầu thực tế. Do đó, cần rà soát tổng thể đội ngũ tham gia công tác đào tạo ngành du lịch để thực thiện chuẩn hóa và xây dựng lộ trình chuẩn hóa, đáp ứng mục tiêu đào tạo nghề. Đối với việc phát triển đội ngũ giáo viên, giảng viên và đào tạo viên du lịch cần đảm bảo đủ về số lượng, chuẩn về chất lượng để đáp ứng nhu cầu đào tạo, tăng quy mô và nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng nhân lực ngành du lịch.

Trước hết, cần rà soát đội ngũ tham gia công tác đào tạo, để nắm bắt được thực trạng về số lượng, trình độ, năng lực. Từ đó làm cơ sở để cân đối về cơ cấu, số lượng, xây dựng kế hoạch đào tạo bồi dưỡng nhằm đáp ứng nhu cầu đào về nguồn nhân lực du lịch của vùng.

Đội ngũ tham gia công tác đào tạo bao gồm giảng viên, cán bộ quản lý, nhân viên trong các cơ sở giáo dục. Trong đó, đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý là lực lượng chủ đạo. Vì vậy, cần phải được khảo sát kĩ lưỡng về số lượng, chất lượng, cơ cấu của đội ngũ này để nắm chắc thực trạng, từ đó có giải pháp phù hợp để nhằm phát triển toàn diện đội ngũ làm công tác đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch của vùng ĐBSCL hiện nay.

Thứ hai, cần thực hiện tốt việc tuyển chọn, sàng lọc đầu vào đội ngũ làm công tác đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch

Chất lượng đội ngũ giảng dạy là yếu tố cốt lõi quyết định chất lượng đào tạo. Theo đó, với đối tượng tuyển dụng là những giảng viên trẻ nên cần đặc biệt chú trọng đến khâu bồi dưỡng. Nguồn giảng viên trẻ này có thể tuyển dụng từ sinh viên tốt nghiệp đại học và sau đại học ở các trường Đại học trong nước, nước ngoài; lựa chọn những sinh viên ưu tú, tốt nghiệp loại giỏi ở các trường du lịch trên địa bàn đưa đi đào tạo, bồi dưỡng trở thành giáo viên của trường… điều kiện ưu tiên hàng đầu cần có phải gắn bó lâu dài với nghề, học lực giỏi, kỹ năng và nghiệp vụ sư phạm tốt… Từng bước bồi dưỡng, phát triển đội ngũ giảng viên, thẩm định viên trẻ cần có sự giám sát và hướng dẫn, giúp đỡ của những giảng viên có thâm niên, kinh nghiệm và sự đánh giá của hội đồng khoa học.

Ngoài đội ngũ giảng viên, giáo viên cơ hữu, các đơn vị đào tạo cần có các phương án thỉnh giảng các nhà quản lý, nhà khoa học, các doanh nhân có kinh nghiệm, các nghệ nhân, chuyên môn về lĩnh vực du lịch tham gia vào hoạt động đào tạo để nâng cao tính thực tiễn của các chương trình đào tạo du lịch. Cùng với đó, mời chuyên gia quốc tế về du lịch, các giảng viên có kinh nghiệm ở các cơ sở đào tạo du lịch ở các nước có ngành du lịch phát triển tham gia giảng dạy.

Thứ ba, Cần tập trung bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng thực hành cho chủ thể đào tạo

Việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên và giáo viên của các cơ sở đào tạo nghề du lịch có thể thực hiện bằng nhiều hình thức. Cơ sở đào tạo phải có dự trù kinh phí hàng năm cho công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên như tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên tham gia các khóa đào tạo về năng lực sư phạm, kỹ năng nghề du lịch…; tham gia các chương trình trao đổi, tham gia hội nghị, hội thảo, diễn đàn quốc tế về du lịch và đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch… Cùng với đó là bồi dưỡng

kiến thức và kĩ năng về công nghệ thông tin, trình độ ngoại ngữ cho đội ngũ giảng viên dưới góc độ phương pháp dạy học.

Tiếp tục triển khai chương trình cho giáo viên đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch theo chuẩn quốc tế. Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã triển khai đề án đào tạo nghề cho giáo viên theo chuẩn quốc tế. Đội ngũ giáo viên dạy nghề được tuyển chọn gửi đến một số quốc gia như Úc…để học tập nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề trong nước. Hướng tới chương trình này cần ưu tiên cho giáo viên đào tạo du lịch ở ĐBSCL để giải quyết nhu cầu cấp thiết của vùng.

Đồng thời, cần xây dựng các bộ tiêu chuẩn nghề nghiệp giáo viên, giảng viên theo các cấp trình độ khác nhau, trên cơ sở đó thường xuyên bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, phương pháp sư phạm cho giáo viên, giảng viên , ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Đào tạo giáo viên, giảng viên không những giỏi về chuyên môn nghiệp vụ mà còn có kỹ năng nghiệp vụ vững vàng, là tấm gương mẫu mực để học viên, sinh viên noi theo. Do ngành du lịch là ngành có đặc thù riêng, hằng năm việc tạo điều kiện để giáo viên, giảng viên cập nhật mới kiến thức bằng cảch làm việc thực tế tại các đơn vị kinh doanh du lịch là việc làm hết sức cần thiết và hữu ích trong công tác giảng dạy.

Phát huy tinh thần tự học, tự rèn luyện suốt đời cho đội ngũ giảng viên, giáo viên ở ĐBSCL. Có chương trình đưa giảng viên đến thực tập tại các doanh nghiệp kinh doanh du lịch trên địa bàn để nâng cao kỹ năng thực hành nghề, nâng cao kinh nghiệm thực tiễn trong giảng dạy nghề du lịch.

Bên cạnh đó cần đặc biệt chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của giảng viên, giáo viên nhất là các chính sách cải cách tiền lương, xây dựng môi trường học tập và làm việc nhân văn.

Thứ tư, thực hiện tốt chính sách đãi ngộ, trong dụng nhân tài, xây dựng môi trường làm việc nhân văn

Một thực tế hiện nay là các cơ sở đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch ở ĐBSCL rất khó giữ được nhân tài. Nhiều giáo viên, giảng viên sau khi đi du học ở nước ngoài có xu hướng chuyển môi trường làm việc lên TP. Hồ Chí Minh. Đơn vị đào tạo có chế độ, chính sách quản lý, sử dụng, đãi ngộ đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý phù hợp: bảo đảm quyền học tập, nghiên cứu khoa học, tham gia các hoạt động kinh tế, xã hội; được hưởng chính sách ưu đãi về nhà ở, phương tiện đi lại, chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật và các chế độ đãi ngộ khác; xây dựng các quy định về khen thưởng, xử lý vi phạm, khiếu tố và giải quyết khiếu tố liên quan đến đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục cần phải đảm bảo sự công bằng, minh bạch.

Các cơ sở đào tạo cần chú trọng trong việc hình thành, phát triển môi trường làm việc văn minh, chuyên nghiệp và tạo điều kiện thuận lợi để thu hút lực lượng giảng viên, nhà khoa học có tài năng và kinh nghiệm từ trong và ngoài nước tham gia vào quá trình đào tạo nhân lực du lịch tiềm năng cho vùng.

4.2.3. Đổi mới nội dung chương trình, phương pháp, hình thức đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch ở Đồng bằng sông Cửu Long

Hiện nay ở ĐBSCL, hình thức đào tạo còn thiếu tính tương tác, thiếu sự gắn kết giữa lý thuyết với thực tiễn, dẫn đến chất lượng nguồn nhân lực sau đào tạo chưa đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Chính vì vậy, các cơ sở đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch ĐBSCL cần đổi mới chương trình, nội dung đào tạo theo hướng tinh giản, hiện đại, thiết thực và phù hợp.

Thứ nhất, đổi mới chương trình đào tạo nguồn nhân lực ngành du lịch đáp ứng nhu cầu thực tiễn phát triển du lịch và hội nhập quốc tế.

Đổi mới nội dung, chương trình đào tạo là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh mục tiêu, phương pháp giáo dục luôn biến đổi do sự biến đổi của điều kiện