Những Vấn Đề Đặt Ra Đối Với Vai Trò Của Chính Quyền Địa Phương Cấp

104

mối quan hệ giữa du khách và cộng đồng dân cư địa phương trong vòng đời của một điểm du lịch. Theo IUCN 1998, chỉ số Doxey bao gồm các chỉ số:

1. Phởn phơ (Hăng say phát triển du lịch; Cảm giác đôi bên thoả mãn; Nhiều cơ hội để địa phương tham gia; Nhiều nguồn tiền và nhiều quan hệ hay), 2. Hững hờ (Ngành công nghiệp du lịch mở rộng; Du khách như là một hiện tượng thường nhật; Quan tâm nhiều hơn đến kiếm lời; Quan hệ con người trở nên hình thức hơn),

3. Bức bối (Ngành công nghiệp du lịch gần đạt đến điểm bảo hoà; Có nhu cầu về mở rộng cơ sở vật chất kỹ thuật; Có sự can thiệp vào lối sống của người dân địa phương), 4. Đối kháng (Bức bối trở nên lộ liễu hơn; Khách du lịch bị coi như là một dấu hiệu của tất cả cái gì xấu xa; Lịch sự đôi bên tiến về con đường đối kháng, 5. Giai đoạn cuối (Môi trường thay đổi không thể tránh khỏi; Nguồn lực thay đổi và loại khách cũng thay đổi; Nếu điểm du lịch đủ lớn để đương đầu với loại hình du lịch ồ ạt thì nó sẽ tiếp tục phát triển thêm một thời gian).

Qua nghiên cứu, khảo sát thực trạng phát triển du lịch những năm gần đây trên địa bàn tỉnh Ninh Bình cho thấy, hiện nay du lịch Ninh Bình đang ở giai đoạn đầu của Giai đoạn phát triển (giai đoạn 3 của Vòng đời phát triển của điểm du lịch theo Wong, 1993). Trải qua Giai đoạn phát hiện (discovery), khi khách du lịch phát hiện và bị thu hút bởi cảnh quan thiên nhiên, thái độ của người dân địa phương đối với du khách rất thân thiện và cởi mở. Trong Giai đoạn tham gia (involvement), quan hệ chủ-khách vẫn thân thiện. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, số lượng khách du lịch tăng nhanh đã nảy sinh sức ép lên lĩnh vực cơ sở hạ tầng, có cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch và dịch vụ công cộng. Hiện nay, du lịch Ninh Bình đang ở trong giai đoạn đầu của Giai đoạn phát triển (development). Số lượng khách du lịch tăng nhanh, nhiều dự án đầu tư phát triển du lịch được triển khai. Các mối quan hệ giữa khách du lịch với người dân địa phương, giữa các cơ sở kinh doanh du lịch địa phương và ngoài địa phương, giữa các cơ sở kinh doanh du lịch với các cơ sở không tham gia kinh doanh du lịch vẫn đang còn thân thiện.

Trên thực tế, các mối mâu thuẫn, xung đột vẫn chưa xuất hiện. Xét về chỉ số Doxey, sự phát triển du lịch ở Ninh Bình hiện nay vẫn đang trong giới hạn kiểm soát được. Quan hệ giữa du khách với người dân địa phương vẫn cởi mở, thân thiện.

3.3.1.3. Đối với tiêu chí bền vững về môi trường

Đánh giá tác động của việc phát triển du lịch đối với môi trường bền vững về tự nhiên, bao gồm các nội dung về sử dụng tốt nhất các tài nguyên môi trường đóng

105

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 176 trang tài liệu này.

vai trò chủ yếu trong phát triển du lịch, duy trì quá trình sinh thái thiết yếu, và giúp duy trì di sản thiên nhiên và đa dạng sinh học tự nhiên.

Trên cơ sở Luật bảo vệ Môi trường được Quốc hội Thông qua, Tỉnh uỷ và UBND tỉnh đã lãnh đạo sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch phối hợp với các sở Ngành như: Sở Sở Tài nguyên – Môi trường, Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch - Đầu tư ... ban hành những văn bản pháp quy hướng dẫn các tổ chức và cá nhân tham gia đầu tư và kinh doanh Du lịch chấp hành nghiêm chỉnh Luật bảo vệ Môi Trường. Chính vì vậy, công tác đầu tư, tôn tạo, bảo vệ môi trường: trong thời gian vừa qua, các điểm, khu du lịch đã được quan tâm đầu tư tôn tạo đặc biệt là cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch.

Công tác quy hoạch phát triển du lịch: Ninh Bình là một trong những tỉnh sớm có quy hoạch tổng thể phát triển du lịch. Trong những năm qua, các sở ban ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố, các nhà đầu tư du lịch đã thực hiện nghiêm túc quy hoạch tổng thể phát triển du lịch. Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các sở ban ngành, chính quyền địa phương theo dõi chặt chẽ việc thực hiện quy hoạch, bảo vệ tài nguyên du lịch, đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường ở các khu điểm du lịch trên địa bàn tỉnh. Đồng thời một số quy hoạch chi tiết khu du lịch cũng đã được lập và được triển khai thực hiện nghiêm túc, thu hút được nhiều tổ chức, cá nhân đầu tư vào kinh doanh du lịch.

Tại các khu, điểm du lịch, ngành du lịch đã phối hợp với chính quyền địa phương xây dựng các quy định về công tác an ninh trật tự, vệ sinh môi trường.

3.3.2. Tồn tại và nguyên nhân

3.3.2.1. Những tồn tại

Đối với tiêu chí bền vững về kinh tế:

- Hình ảnh du lịch Ninh Bình trên thị trường du lịch quốc tế còn khá mờ nhạt.

- Hiệu quả kinh doanh du lịch của tỉnh chưa cao.

- Lượng khách du lịch quốc tế tăng chậm, lượng khách du lịch nội địa tăng cao nhưng ngày khách lưu trú và sức chi tiêu mua sắm của khách còn thấp.

- Số lượng các đơn vị kinh doanh du lịch có tăng lên nhưng năng lực kinh doanh và chất lượng phục vụ chưa có chuyển biến đáng kể. Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch và lữ hành có quy mô nhỏ, thiếu vốn để đầu tư mở rộng, trình độ tổ chức quản lý và tính năng động còn hạn chế.

- Cơ sở vui chơi giải trí của Ninh Bình còn nghèo nàn đơn điệu về số lượng và chất lượng.

- Hàng lưu niệm còn đơn điệu chưa đáp ứng được nhu cầu mua sắm của du khách.

106

- Đầu tư cho phát triển du lịch còn thấp so với yêu cầu để tương xứng với tiềm năng thì rất nhỏ bé. Xây dựng cơ sở hạ tầng đã được quan tâm nhưng Ninh Bình lại đang rất nghèo sản phẩm du lịch. Giữa các khu, điểm du lịch có sự trùng lập nhau về sản phẩm.

- Công tác xúc tiến du lịch, tuyên truyền quảng bá còn hạn chế, chưa vươn tới

được các thị trường quốc tế trọng điểm.

Đối với tiêu chí về văn hóa - xã hội:

- Nguồn nhân lực du lịch bị thiếu hụt. Các đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch, tuy cơ sở kỹ thuật có sự phát triển nhanh chóng nhưng đội ngũ lao động lại chưa theo kịp sự phát triển này, chưa đáp ứng đươc yêu cầu nhiệm vụ, dân đến chất lượng dịch vụ chưa được đảm bảo.

- Có lợi thế là ở gần các địa điểm du lịch nổi tiếng như Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh… nhưng đây cũng là một thách thức cho du lịch Ninh Bình.

- Ninh Bình chưa quan tâm nhiều đến việc cho phép cộng đồng địa phương tham gia vào quá trình xây dựng và lập quy hoạch. Ngoài ra, chính quyền cũng chưa thật sự chú trọng đến việc chia sẻ lợi ích với cộng đồng địa phương cũng như khuyến khích sự tham gia của cộng đồng địa phương vào các hoạt động phát triển du lịch.

Đối với tiêu chí bền vững về môi trường:

- Nhận thức của doanh nghiệp cũng như người dân về phát triển du lịch, phát triển du lịch bền vững, phát triển du lịch kèm theo bảo vệ môi trường còn kém.

- Việc đánh giá tác động môi trường của các dự án, xác định và xây dựng kế hoạch bảo vệ các khu vực nhạy cảm về môi trường còn thực hiện rất sơ sài.

- Hạn chế trong quản lý thực hiện quy hoạch: Mặc dù quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Ninh Bình đã có từ năm 1995, nhưng đến nay quy hoạch chi tiết một số khu du lịch vẫn chưa được lập, do đó ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý nhà nước và kêu gọi đầu tư phát triển du lịch. Một số khu thì bê tông hóa nhiều hạng mục công trình làm ảnh hưởng đến cảnh quan như khu Tam Cốc - Bích Động; một số khu bị ô nhiễm khói bụi do ảnh hưởng của các nhà máy xi măng như khu Tam Cốc Bích Động, Vân Long, Tam Điệp…

- Công tác quản lý, khai thác các khu, điểm du lịch chưa được thống nhất: Theo Luật du lịch, hấu hết các khu du lịch của Ninh Bình chưa được công nhân là khu du lịch. Về quản lý khai thác khu du lịch, mỗi khu du lịch quản lý theo một mô hình khác nhau do đó gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước về du lịch.

107

3.3.2.2. Nguyên nhân tồn tại

Du lịch Ninh Bình có xuất phát điểm còn thấp; nhận thức của các cấp các ngành về vị trí, vai trò của du lịch có mặt hạn chế, chưa đồng bộ; thiếu chính sách ưu đãi để thu hút đầu tư; tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ cả về quản lý và kinh doanh du lịch còn nhiều bất cập; công tác phối kết hợp trên một số hoạt động cụ thể vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn; chưa có sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên giữa nhà nước và doanh nghiệp trong việc phát triển những địa điểm du lịch mới cho ngành du lịch của tỉnh.

Chương trình và chất lượng đào tạo đội ngũ làm du lịch còn nhiều bất cập. Việc triển khai quy hoạch phát triển du lịch gắn kết với quy hoạch phát triển tổng thể kinh tế

- xã hội và các quy hoạch ngành khác còn chậm. Tình hình kinh tế thế giới có nhiều biến động. Bên cạnh đó, những hậu quả do những diễn biến xấu của hiện tượng biến đổi khí hậu trên toàn cầu cũng là một rào cản lớn cho ngành du lịch của Ninh Bình.

- Về kinh tế: Trong thời gian qua, việc phát triển du lịch chỉ mới quan tâm đến số lượng mà chưa chú ý nhiều đến chất lượng nguồn khách, thể hiện qua sự biến động liên tục của nguồn khách qua các năm. Cùng với khách du lịch, sản phẩm du lịch cũng là yếu tố rất quan trọng quyết định sự phát triển và hiệu quả kinh doanh du lịch. Cần được nhanh chóng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch trong thời gian tới.

-Về văn hóa - xã hội: Ninh Bình cần trú trọng công tác lập kế hoạch phát triển một cách cụ thể đối với từng khu, điểm du lịch một cách khoa học và có những đánh giá đầy đủ đối với các tác động về mặt văn hóa - xã hội cũng như môi trường. Đặc biệt cần lắng nghe ý kiến của cộng đồng địa phương cũng như các cá nhân, tổ chức trong việc xây dựng và quá trình triển khai thực hiện các quy hoạch nhằm giảm tối đa các tác động tiêu cực và đảm bảo sự phát triển du lịch bền vững.

Hạn chế những tệ nạn xã hội cũng theo dòng khách du lịch vào địa phương.

- Về tài nguyên - môi trường

+ Về tài nguyên: Cần đặt ra kế hoạch đầu tư, khai thác cho các tài nguyên du lịch của Ninh Bình trong khoảng thời gian ngắn, trung và dài hạn theo quy hoạch tổng thể và quy hoạch ngành. Trên mỗi tuyến du lịch cần xác định các sản phẩm nổi trội của mỗi điểm du lịch.

+ Về môi trường: Nâng cao nhận thức về vai trò của môi trường đối với phát triển du lịch bền vững trong các cấp quản lý, lao động cũng như của dân cư địa phương. Việc đưa vào khai thác các khu, điểm du lịch mới như chùa Bái Đính,

108

hang Chùa, hang Ghé, hang Bụt… nhưng chưa có các quy định, biện pháp bảo vệ đúng mức đã làm ảnh hưởng đến môi trường cảnh quan, an ninh trật tự, vệ sinh môi trường.

3.3.3. Những vấn đề đặt ra đối với vai trò của chính quyền địa phương cấp tỉnh trong phát triển du lịch bền vững của tỉnh Ninh Bình

3.3.3.1. Công tác định hướng phát triển du lịch bền vững trên địa bàn tỉnh Ninh Bình trong thời gian qua

- Căn cứ để xây dựng chiến lược còn chưa đầy đủ và chuẩn xác. Cụ thể là, còn thiếu vắng các cuộc điều tra, nghiên cứu thị trường trong nước và quốc tế; các tài liệu phân tích đối thủ cạnh tranh... Các tài liệu đánh giá lợi thế phát triển chưa cụ thể, danh mục đầu tư trải rộng, các dự báo, các tiêu chuẩn định mức tính toán chưa thật sát với điều kiện cụ thể của Ninh Bình, chưa lường hết được các biến động và những khó khăn sẽ nảy sinh.

- Phương pháp xây dựng chủ yếu là dự báo, cân đối. Các lựa chọn mang nhiều yếu tố chủ quan, thiếu các phương pháp khoa học hỗ trợ.

- Xác định nhiều hướng phát triển sản phẩm du lịch, điểm du lịch, cụm du lịch. Nhưng chưa nhận thức đầy đủ hướng nào chính, hướng nào phụ, “trục” phát triển cơ bản của du lịch Ninh Bình một cách rõ ràng.

- Chưa chú ý đến việc giúp các doanh nghiệp kinh doanh du lịch xây dựng chiến lược phát triển, gắn chiến lược doanh nghiệp với chiến lược của tỉnh.

3.3.3.2. Tạo lập môi trường, khuôn khổ pháp lý cho phát triển du lịch ở địa phương

- Cần có thái độ rõ ràng hơn với sự tham gia phát triển du lịch của các thành phần kinh tế. Thể hiện ở chính sách ưu đãi theo địa bàn, và ngành nghề du lịch cần phát triển; thể hiện trong bố trí quy hoạch và cấp phép xây dựng, cũng như quản lý chất lượng phục vụ, kiểm tra việc thi hành nghĩa vụ nộp thuế và bảo vệ tài nguyên môi trường.

- Các chính sách ưu đãi của Nhà nước chưa thể hiện rõ: các khu du lịch quy mô lớn chưa được hưởng quy chế quản lý của khu công nghiệp, cơ chế bồi thường giải phóng mặt bằng, cơ chế nộp tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất, quy định xây dựng khu tái định cư; chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp không khác gì các ngành kinh doanh khác. Quy định ưu đãi địa bàn lại tính theo cấp huyện, trong khi nhiều xã khó khăn lại không được hưởng ưu đãi. Các chính sách liên quan cần cụ thể, rõ ràng hơn.

- Ninh Bình là một địa phương đã phát triển du lịch, tuy nhiên, hệ thống các

109

chính sách, biện pháp, cũng như quy hoạch chưa quan tâm đúng mức đến đầu tư khôi phục, chỉnh trang, mở rộng các cơ sở, các điểm hiện có theo quan điểm hệ thống với chất lượng cao.

- Vốn đầu tư là yếu tố quan trọng để phát triển du lịch. Ninh Bình nói riêng và chính phủ nói chung cho cả nước có thể sử dụng cơ chế quản lý vốn ngân sách theo hướng thị trường được không, và nếu sử dụng cơ chế thị trường thì mở đến đâu và quy định cụ thể như thế nào đang là câu hỏi cần trả lời.

- Tiến độ đầu tư chậm chạp, do những nguyên nhân quan trọng là: Thứ nhất, do giải phóng mặt bằng khó khăn; cơ chế thỏa thuận bồi thường, không có sự can thiệp của Nhà nước có nhiều điểm bất hợp lý, cản trở sự phát triển ; Thứ hai, do nhà đầu tư không thực sự có đủ năng lực tài chính để triển khai thực hiện dự án; trong bối cảnh những năm vừa qua, cũng như trong vài năm tới việc các doanh nghiệp xin dự án sau đó mới tìm giải pháp huy động vốn bằng cách liên doanh, liên kết là vấn đề phổ biến, thậm chí một số doanh nghiệp bỏ ra một ít chi phí để chạy dự án và sau đó tìm mối sang nhượng để kiếm chênh lệch. Thứ ba, thủ tục hành chính còn chưa tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư

3.3.3.3. Tổ chức, điều hành, kiểm tra, kiểm soát các hoạt động phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình

- Trong điều hành các hoạt động đầu tư, xây dựng tỉnh Ninh Bình đã có nhiều biện pháp tốt, nhưng tiến độ thực hiện các dự án vẫn chậm. Lý do chủ yếu là tỉnh chưa cân đối được nguồn vốn; công tác giải phóng mặt bằng khó khăn; các thủ tục hành chính thiếu ăn khớp, hoặc sự thiếu nhiệt tình của chính quyền cấp huyện, cấp xã.

- Trong nhiệm vụ phát triển sản phẩm du lịch Ninh Bình đã xây dựng được nhiều sản phẩm mới, nhưng quy mô, chất lượng chưa tương xứng với tiềm năng; các sản phẩm đã có lại chưa được đầu tư xứng đáng nên chất lượng chưa cao.

- Du lịch Ninh Bình đã có nhiều hình thức quảng bá được dư luận hoan nghênh. Tuy nhiên hiệu quả không như mong muốn. Các hình thức còn mang tính quảng bá hình ảnh, chưa có được mô hình gắn kết giữa Ninh Bình với các doanh nghiệp, giữa khách trong nước và nước ngoài. Chưa có biện pháp để các doanh nghiệp du lịch nhỏ và vừa ở Ninh Bình quan tâm đến công tác này.

- Chưa hoàn thành tốt công tác cổ phần hóa doanh nghiệp du lịch nhà nước, việc quản lý các cơ sở du lịch nhỏ còn chưa chặt chẽ, đầy đủ.

- Phương thức điều hành chủ yếu là mở hội nghị, ra văn bản điều hành, kiểm

110

tra, kiểm soát định kỳ hay đột xuất. Hoạt động điều hành chưa đều tay, tính nhất quán chưa cao, sự phân công, phối hợp chưa rõ nên tập trung về UBND tỉnh một khối lượng công việc cụ thể rất lớn.

Tóm lại, có trách nhiệm trong phát triển du lịch bền vững của địa phương. Tại đây có cộng đồng dân cư sinh sống bao đời nay đã tạo ra những tài nguyên du lịch nhân văn phong phú và đa dạng. Do đó, chính quyền địa phương có trách nhiệm: i) Xác định quan điểm và nhận thức trong nội bộ chính quyền và toàn thể công đồng dân cư về vai trò và tầm quan trọng của phát triển du lịch bền vững; 2i)Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức xã hội về du lịch, khuyến khích cộng đồng cùng tham gia làm du lịch, tạo môi trường du lịch văn minh, lành mạnh, bền vững; vận động nhân dân phát huy bản chất tốt đẹp của con người Ninh Bình; 3i) Tăng cường giáo dục pháp luật về du lịch trong toàn xã hội. Vận động mọi người sống và làm việc theo pháp luật, nâng cao ý thức bảo vệ, tôn tạo tài nguyên du lịch (tài nguyên tự nhiên và tài nguyên nhân văn), môi trường du lịch (môi trường tự nhiên và môi trường xã hội) để phát triển du lịch bền vững; 4i) Liên kết với các địa phương trong không gian du lịch thực hiện điều tra, khảo sát, đánh giá đúng mức tài nguyên du lịch nhằm xây dựng quy hoạch du lịch, đặc biệt là định hướng phát triển du lịch của địa phương; 5i) Ban hành hoặc đề xuất ban hành các chính sách ưu đãi đầu tư ổn định, tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho doanh nghiệp đầu tư; 6i) Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao tay nghề, ngoại ngữ, kiến thức quản lý và ứng dụng khoa học công nghệ trong hoạt động du lịch cho lực lượng quản lý và trực tiếp lao động du lịch; 7i) Tham gia giám sát việc liên kết hợp tác giữa Doanh nghiệp với các đối tác khác (hợp tác song phương, hợp tác đa phương), giữa Doanh nghiệp với Cộng đồng dân cư về việc phân công trách nhiệm và chia sẽ lợi nhuận; 8i) nâng cao năng lực để thực hiện tốt chức năng quản lý Nhà nước về du lịch, kiểm tra xử lý kịp thời những bất cập xảy ra, ngăn chặn, uốn nắn những hành vi xâm hại đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, làm phương hại đến Cộng đồng và khách du lịch.

111

Chương 4

PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM

NÂNG CAO VAI TRÒ CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG CẤP TỈNH TRONG PHÁT TRIỂN DU LỊCH

BỀN VỮNG TỈNH NINH BÌNH

4.1. BỐI CẢNH QUỐC TÊ VÀ TRONG NƯỚC CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VAI TRÒ CỦA CHÍNH QUYỀN TỈNH NINH BÌNH TRONG TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG

4.1.1. Bối cảnh quốc tế

Bước vào thế kỷ XXI, tình hình thế giới có nhiều thay đổi sâu sắc. Trong lĩnh vực khoa học có những bước nhảy vọt chưa từng có do cuộc cách mạng khoa học, công nghệ mang lại và đã đóng vai trò quan trọng trong phát triển du lịch, thông qua hai ngành chủ chốt là hàng không, viễn thông.

Những tiến bộ vượt bậc về phương tiện vận chuyển, đặc biệt là ngành hàng không đã làm cho khoảng cách về không gian được thu ngắn lại, các nước trên thế giới dường như gần nhau hơn, thế giới như được thu nhỏ lại.

Sự phát triển của công nghệ viễn thông, mà đặc biệt là điện thoại di động, sau đó là là điện thoại radio, telex, fax và ngày nay là website, email đã mở rộng quyền lựa chọn của khách hàng và cho phép học tiếp cận trực tiếp tới người cung cấp dịch vụ mà không cần đến trực tiếp. Như vậy, khoảng cách về không gian đã được khắc phục, đó là một trong những yếu tố quan trọng để du lịch phát triển. Nó chó phép con người có thể điều hành công việc hoặc thông tin liên lạc kịp thời ở cách xa nơi làm việc khi có nhu cầu điều hành hoặc như cầu thông tin khi đang đi du lịch, nói cách khác là vừa đi du lịch vừa điều hành công việc. Nhờ đó, kích thích mọi người đi du lịch và du lịch quốc tế đã phát triển nhanh chóng.

Nền kinh tế tri thức có vai trò ngày càng nổi bật và trở thành động lực trong phát triển lực lượng sản xuất, năng suất lao động được nâng cao, đời sống của người dân ngày càng được cải thiện cả về vật chất lẫn tinh thần. Nhờ đó, du lịch đã trở thành hiện tượng kinh tế xã hội phổ biến và trở thành nhu cầu của mọi tầng lớp dân cư trong xã hội và ngày càng có điều kiện khả thi.

Toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới là một xu thế tất yếu khách quan, ngày càng có nhiều nước tham gia, liên kết chặt chẽ với nhau phụ thuộc lẫn nhau trong sự phân công và hợp tác quốc tế, có sự lưu thông hàng hoá, dịch vụ, vốn, công nghệ, nhân