Tổng Số Vụ, Số Bị Cáo Bị Tòa Án Xét Xử Về Tội Đua Xe Trái Phép Trong 10

tố và Tòa án xét xử Đỗ Trọng Đức, Phạm Quang Vũ về tội đua xe trái phép theo điểm đ khoản 2 Điều 207 Bộ luật hình sự, do các bị cáo này đã bị xử phạt hành chính về hành vi chạy quá tốc độ, lạng lách, đánh võng. Đến khi phạm tội lần này vẫn chưa hết thời hạn được coi như chưa bị xử phạt hành chính, hành vi của các bị cáo xảy ra tại nơi tập trung đông dân cư, nên về tình tiết định khung hình phạt bị truy tố là có căn cứ. Đối với các bị cáo khác, chưa bị xử phạt hành chính về hành vi lạng lách, đánh võng, chạy xe quá tốc độ thì chỉ gây mất trật tự trên đường phố, nên chỉ bị truy tố về tội gây rối trật tự công cộng theo khoản 1 điều 245 Bộ luật hình sự là có căn cứ (Đậu Trần Lê, Nguyễn Lê Hảo, Luyện Đức Quân, Bùi Quỳnh Lê là các đối tượng được hưởng án treo trong vụ án này về tội gây rối trật tự công cộng chứ không phải về tội đua xe trái phép).

2.3.2 Tình hình xét xử tội đua xe trái phép

Từ những nhận xét chung đã nêu, qua số liệu thống kê của Tòa án nhân dân tối cao về tình hình xét xử tội đua xe trái phép ở nước ta trong thời gian 10 năm (2001-2010) cho thấy:

Một là, về tổng số vụ án, tổng số bị cáo bị Tòa án xét xử sơ thẩm về tội đua xe trái phép trong 10 năm (2001-2010):

Bảng 2.6: Tổng số vụ, số bị cáo bị Tòa án xét xử về tội đua xe trái phép trong 10 năm (2001-2010)

Năm

Số vụ phải xét xử		Số đã xét xử		Số trả lại Viện kiểm sát
Số vụ	Số bị cáo	Số vụ	Số bị cáo	Số vụ	Số bị cáo
2001	07	20	05	16	01	01
2002	07	13	05	09	02	04
2003	01	17	01	17	0	0
2004	04	17	04	17	0	0

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 144 trang tài liệu này.

05	10	03	06	02	04
2006	04	17	03	16	01	01
2007	02	21	02	21	0	0
2008	05	18	04	11	01	7
2009	05	07	03	05	01	01
2010	02	02	0	0	02	02
Tổng cộng:	42	142	30	118	10	20

2005

Nguồn: Tòa án nhân dân tối cao.

Nhìn bảng 2.6 cho thấy:

- Trong 10 năm (2001-2010), số vụ án phải xét xử về tội đua xe trái phép có tổng số 42 vụ án và tổng số 142 bị cáo; số vụ án đã xét xử có tổng số 30 vụ án và tổng số 118 bị cáo; trong đó số vụ án trả lại Viện kiểm sát tổng số là 10 vụ án và 20 bị cáo.

- Trong 10 năm (2001-2010), trung bình số vụ án mỗi năm phải xét xử là 4,2 vụ án và 14 bị cáo về tội đua xe trái phép. Năm có số vụ án phải xét xử cao nhất là năm 2001 và 2002 mỗi năm có 07 vụ án, năm thấp nhất là năm 2003 với 01 vụ án. Năm có số bị cáo phải bị xét xử cao nhất là năm 2007 với 21 bị cáo, năm thấp nhất là 2010 với 02 bị cáo.

- Trong 10 năm (2001-2010), trung bình số vụ án phải hoàn trả Viện kiểm sát là 1 vụ án/năm và 2 bị cáo/năm về tội đua xe trái phép.

Bảng 2.7: Tổng số vụ án, số bị cáo do Tòa án xét xử về tộ đua xe trái phép trong tương quan với các tội xâm phạm an toàn công cộng,

trật tự công cộng trong 10 năm (2001-2010)

Năm

Các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng					Tội đua xe trái phép
Số vụ phải xét xử		Số đã xét xử		Số vụ phải xét xử		Số đã xét xử
Số vụ	Số bị cáo	Số vụ	Số bị cáo	Số vụ	Số bị cáo	Số vụ	Số bị cáo

6.969	10.161	5.852	8.286	07	20	05	16
2002	7.509	11.289	6.243	9.042	07	13	06	09
2003	7.843	14.951	6.388	11.793	01	17	01	17
2004	10.887	20.931	9.179	16.735	04	17	04	17
2005	10.653	21.820	9.097	17.871	05	10	03	06
2006	11.542	22.952	10.272	19.699	04	17	03	16
2007	14.106	30.469	12.025	24.460	02	21	02	21
2008	13.844	31.327	11.843	25.796	05	18	04	11
2009	13.252	30.951	11.202	25.026	05	07	03	05
2010	11.167	25.997	10.125	22.663	02	02	0	0
TC:	107.772	220.848	92.226	181.371	42	142	30	118

2001

Nguồn: Tòa án nhân dân tối cao. Nhìn bảng 2.7 cho thấy:

- Trong 10 năm (2001-2010), tổng số vụ án và tổng số bị cáo các Tòa

án phải xét xử về các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng là 107.772 vụ án và 220.848 bị cáo, thì tổng số vụ án và tổng số bị cáo các Tòa

án phải xét xử về tội đua xe trái phép chỉ là 42 vụ án và 142 bị cáo, chiếm tỷ lệ rất nhỏ và hầu như không đáng kể trong nhóm các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng. Trong khi đó, tổng số vụ án và tổng số bị cáo các Tòa

án đã xét xử là 92.226 vụ án và 181.371 bị cáo về các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng, thì tổng số vụ án và tổng số bị cáo đã xét xử các Tòa án về tội đua xe trái phép là 30 vụ án và 118 bị cáo.

- Trong 10 năm (2001-2010), năm có tổng số vụ án bị đưa ra xét xử về các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng cao nhất là năm 2007 với

14.106 vụ án, còn năm có tổng số bị cáo bị đưa ra xét xử về các tội này cao nhất là năm 2009 với 30.951 bị cáo. Trong khi đó, năm có tổng số vụ án bị đưa ra xét xử về tội đua xe trái phép cao nhất là năm 2001 và năm 2002 với 07 vụ án, còn năm có tổng số bị cáo bị đưa ra xét xử về các tội này cao nhất là năm 2007 với 21 bị cáo.

Ba lµ, về tổng số vụ án, số bị cáo do Tòa án xét xử về tội đua xe trái phép trong tương quan với tội giết người, tội cố ý gây thương tích, tội cố ý gây thương tích và tội chống người thi hành công vụ trong 10 năm (2001-2010) như sau:

Bảng 2.8: Tổng số vụ án, số bị cáo do Tòa án xét xử về tội đua xe trái phép trong tương quan với tội giết người, tội cố ý gây thương tích, tội gây rối trật tự công cộng và tội chống người thi hành công vụ trong 10 năm (2001-2010)

Điều

Tội danh	Số vụ xét xử		Số đã xét xử		Số trả lại Viện kiểm sát
Tội danh	Số vụ	Số bị cáo	Số vụ	Số bị cáo	Số vụ	Số bị cáo
Năm 2001
Điều 93	Giết người	1.240	1.882	1.009	1.474	124	227
Điều 104	Cố ý gây thương tích	5.014	6.569	3.876	4.992	664	974
Điều 245	Gây rối trật tự công cộng	743	1.618	601	1.268	104	251
Điều 207	Đua xe trái phép	07	20	05	16	01	01
Điều 257	Chống người thi hành công vụ	465	703	400	593	34	67
Năm 2002
Điều 93	Giết người	1.278	2.164	1.021	1.394	133	466
Điều 104	Cố ý gây thương tích	4.910	6.453	3.993	5.128	565	768
Điều 207	Đua xe trái phép	07	13	05	09	02	04
Điều 245	Gây rối trật tự công cộng	546	1.191	387	875	82	243
Điều 257	Chống người thi hành công vụ	492	784	423	659	44	84
Năm 2003
Điều 93	Giết người	1.563	2.692	1.183	1.843	181	432
Điều 104	Cố ý gây thương tích	5.525	7.367	4.339	5.563	608	935
Điều 207	Đua xe trái phép	01	17	01	17	0	0
Điều 245	Gây rối trật tự công cộng	648	1.373	553	1.109	64	172
Điều 257	Chống người thi hành công vụ	527	680	467	725	29	68
Năm 2004
Điều 93	Giết người	1.372	3.377	1.351	2.425	195	559
Điều 104	Cố ý gây thương tích	6.369	9.210	5.096	7.201	678	1.090
Điều 207	Đua xe trái phép	04	17	04	17	0	0
Điều 245	Gây rối trật tự công cộng	540	1.312	444	993	61	219
Điều 257	Chống người thi hành công	613	1.032	532	870	41	78

vụ
Năm 2005
Điều 93	Giết người	1.676	3.302	1.271	2.174	210	576
Điều 104	Cố ý gây thương tích	6.015	8.905	4.825	6.925	682	1.137
Điều 207	Đua xe trái phép	05	10	03	06	02	04
Điều 245	Gây rối trật tự công cộng	467	1.428	374	1.084	51	209
Điều 257	Chống người thi hành công vụ	679	1.280	583	1.074	52	129
Năm 2006
Điều 93	Giết người	1.757	3.542	1.485	2.747	208	634
Điều 104	Cố ý gây thương tích	6.546	9.936	5.427	8.007	725	1.314
Điều 207	Đua xe trái phép	04	17	03	16	01	01
Điều 245	Gây rối trật tự công cộng	415	1.395	338	1.029	53	259
Điều 257	Chống người thi hành công vụ	683	1.242	611	1.100	49	91
Năm 2007
Điều 93	Giết người	1.784	3.320	1.364	2.367	214	537
Điều 104	Cố ý gây thương tích	6.915	10.913	5.527	8.496	721	1.352
Điều 207	Đua xe trái phép	02	21	02	21	0	0
Điều 245	Gây rối trật tự công cộng	405	1.454	320	938	61	403
Điều 257	Chống người thi hành công vụ	696	1.235	585	994	60	160
Năm 2008
Điều 93	Giết người	1.928	3.587	1.451	2.585	238	524
Điều 104	Cố ý gây thương tích	6.774	10.761	5.418	8.365	640	1.212
Điều 207	Đua xe trái phép	05	18	04	11	01	07
Điều 245	Gây rối trật tự công cộng	353	1.333	288	1.004	40	194
Điều 257	Chống người thi hành công vụ	755	1.393	658	1.188	45	104
Năm 2009
Điều 93	Giết người	1.619	3.211	1.266	2.332	175	539
Điều 104	Cố ý gây thương tích	7.664	12.561	6.049	9.592	691	1.321
Điều 207	Đua xe trái phép	05	07	03	05	01	01
Điều 245	Gây rối trật tự công cộng	425	1.588	320	1.170	46	211
Điều 257	Chống người thi hành công vụ	882	1.573	751	1.246	51	151
Năm 2010
Điều 93	Giết người	1.555	3.283	1.921	2. 487	217	660
Điều 104	Cố ý gây thương tích	6.840	11.277	5.758	9. 213	640	1 253
Điều 207	Đua xe trái phép	02	02	0	0	02	02
Điều 245	Gây rối trật tự công cộng	462	1.764	384	1. 369	51	205
Điều 257	Chống người thi hành công vụ	812	1.470	721	1. 234	57	136

Nguồn: Tòa án nhân dân tối cao. Nhìn bảng 2.8 cho thấy:

- Trong 10 năm (2001-2010), hàng năm, tổng số vụ án, số bị cáo do Tòa án xét xử về tội giết người và tội cố ý gây thương tích chiếm tỷ lệ cao. Tội giết người do Tòa án các cấp phải xét xử hàng năm đều cao (trên 1.000 vụ), cao nhất là năm 2008 với tổng số 1.928 vụ án và cao nhất tổng số bị cáo cũng là năm 2008 với 3.587 bị cáo. Còn tội cố ý gây thương tích phải xét xử là năm 2009 với 7.664 vụ án và cao nhất tổng số bị cáo cũng là năm 2009 với 12.561 bị cáo.

- Trong 10 năm (2001-2010), tội chống người thi hành công vụ phải bị xét xử ngày càng tăng dần, đặc biệt từ năm 2004 trở lại đây. Năm 2004, tổng số vụ án phải bị xét xử là 613 vụ án, năm 2005 là 679 vụ án, năm 2006 là 683 vụ án, năm 2007 là 696 vụ án, năm 2008 là 755 vụ án và năm 2009 là 882 vụ án.

- Trong 10 năm (2001-2010), qua nghiên cứu tội gây rối trật tự công cộng và với tội phá rối an ninh (không thống kê trong bảng 2.3) chúng tôi nhận thấy tội phá rối án ninh xảy ra ít, có năm không có, tuy nhiên, tính trung bình khoảng trên dưới 01 vụ án trong 1 năm.

- Trong 10 năm (2001-2010), số vụ án phải trả lại Viện kiểm sát còn tương đối nhiều, trong đó đặc biệt là tội giết người và tội cố ý gây thương tích. Năm 2008, đối với tội giết người là 238 vụ án, đối với tội cố ý gây thương tích là 640 vụ án, đến năm 2010 đối với tội giết người là 217 và đối với tội cố ý gây thương tích là 660 vụ án. Số bị cáo cũng tương tự như vậy đối với hai loại tội phạm này.

- Trong 10 năm (2001-2010), tội đua xe trái phép mà Tòa án phải đưa ra xét xử hàng năm cũng không nhiều, cao nhất là năm 2001 có 07 vụ án và 20 bị cáo, còn năm 2001 có 07 vụ án và 13 bị cáo; đến năm 2008 có 05 vụ án với 18 bị cáo, năm 2009 có 05 vụ án với 07 bị cáo, năm 2010 có 02 vụ với 02 bị cáo.

- Trong 10 năm (2001-2010), năm có tổng số vụ án bị đưa ra xét xử về tội đua xe trái phép cao nhất là năm 2001 và năm 2002 với 07 vụ án, còn năm có tổng số bị cáo bị đưa ra xét xử về các tội này cao nhất là năm 2007 với 21 bị cáo.

2.3.3. Vài nét về các đặc điểm tội phạm học của tình hình tội đua xe trái phép

Như vậy, qua việc phân tích thực tiễn xét xử tội đua xe trái phép ở nước ta trong thời gian 10 năm (2001-2010) cho phép chúng tôi rút ra các đặc điểm tội phạm học của tình hình tội phạm này như sau:

* Về cơ cấu

Trong thời gian từ 2001-1010, trung bình năm chỉ khởi tố hình sự 34% số vụ/9,6% [57] số đối tượng đua xe trái phép bị bắt giữ. Trong số vụ và số đối tượng đua xe trái phép đã bị khởi tố hình sự, việc xét xử về tội đua xe trái phép chỉ chiếm khoảng 20% số vụ và 35,5% số đối tượng.

Lý do chủ yếu của thực trạng này là:

Một là, chúng ta chỉ xử lý hình sự những hành vi đua xe trái phép ở mức độ nguy hiểm đáng kể. Những hành vi đua xe trái phép ở mức độ nguy hiểm chưa đáng kể chỉ bị xử lý bằng chế tài hành chính.

Hai là, theo quy định tại Điều 207 Bộ luật hình sự, chỉ coi là tội phạm đua xe trái phép những hành vi đua xe trái phép gây thiệt hại đến sức khỏe,tài sản của người khác hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này mà chưa được xóa án tích mà còn vi phạm. Những trường hợp đua xe trái phép gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới trật tự an toàn công cộng, nhưng chưa gây ra thiệt hại về sức khỏe, tài sản của người khác hay người đua xe không có các đặc điểm xấu nhất định về nhân thân thì chỉ có thể bị xử lý về các tội phạm khác (tội gây rối trật tự công cộng; tội chống người thi hành công vụ...) mà không bị xử lý về tội danh đua xe trái phép.

* Về tính chất

Tính chất nghiêm trọng của tình hình tội đua xe trái phép được phản ánh thông qua một loạt các đặc điểm có liên quan đến hành vi đua xe trái phép và đối tượng đua xe trái phép.

Một là, về quy mô của các cuộc đua xe trái phép: Điểm đặc trưng nhất của việc đua xe nói chung và đua xe trái phép nói riêng là luôn có sự tham gia của nhiều đối tượng (dưới hình thức đồng phạm), trong đó có người thực hành- tức là người trực tiếp điều khiển xe máy, những người ngồi sau xe máy có hành vi hô hào, hưởng ứng cổ vũ, thúc giục và tỏ thái độ cùng tham gia thì cũng được xem là người thực hành (người đua xe trái phép). Cùng với hành vi của những người trực tiếp đua xe còn có rất đông người quá khích ở hai bên đường đua cổ vũ, reo hò, hưởng ứng. Hành vi cổ vũ của những đối tượng này đã làm tăng tính liều lĩnh của những người điều khiển cuộc đua. Về lý thuyết, những hành vi nói trên cũng là đồng phạm của tội đua xe trái phép nhưng thực tiễn áp dụng pháp luật thì những hành vi này chưa bị xử lý (trừ khi họ có hành vi dùng vũ lực để chống người thi hành công vụ thì sẽ bị xử lý theo tội danh riêng). Song điều đáng lưu ý là quy mô của các cuộc đua xe trái phép ngày càng gia tăng, cả về số lượng phương tiện và người điều khiển đua, người cổ vũ đua.

Hai là, về phương tiện tham gia đua xe trái phép: Hầu hết các cuộc đua xe trái phép trên địa bàn cả nước đều diễn ra giữa các xe mô tô, xe máy với nhau, có tới 95% là xe phân khối lớn. Bên cạnh đó, một số cuộc đua xe các đối tượng lấy phương tiện là xe ô tô tham gia đua cũng không phải là cá biệt, nó đã làm gia tăng ảnh hưởng tiêu cực tới tầng lớp thanh niên nông nổi, đua đòi, cũng như tạo ra dư luận xấu trong nhân dân [18].

Ví dụ: Ngày 15/09/2003, Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã đưa ra xét xử vụ án "tổ chức đua xe ô tô trái phép, tội gây rối trật tự công